Прагляд крыніцы для Краіны Балтыі

[[Файл:Baltic states.svg|значак|Краіны Балтыі на мапе]]
'''Краі́ны Ба́лтыі''' ({{мова-et|Balti riigid, Baltimaad}}, {{мова-lv|Baltijas valstis}}, {{мова-lt|Baltijos valstybės}}), таксама '''Ба́лтыя'''&nbsp;— вобласьць у паўночна-ўсходняй [[Эўропа|Эўропе]], якая ўключае ў сябе [[Латвія|Латвію]], [[Летува|Летуву]] й [[Эстонія|Эстонію]]. У савецкай гістарыяграфіі выкарыстоўваўся тэрмін ''«Прыбалтыка»'' ({{мова-ru|Прибалтика|скарочана}}).

Праз гаспадарчы роськвіт 2000—2006 гадоў краіны Балтыі атрымалі назоў [[Балтыйскі тыгр|балтыйскіх тыграў]].

== Назва ==
=== Вызначэньні словаў Балтыя й Прыбалтыка ===
У цяперашні час «Прыбалтыка» ў геаграфічным сэнсе ўяўляе сабой сукупнасьць дзяржаў, разьмешчаных на ўзьбярэжжы Балтыйскага мора — [[Расея|Расеі]], Латвіі, Эстоніі, Літвы, [[Польшча|Польшчы]], [[Нямеччына|Нямеччыны]] й скандынаўскіх краін — [[Фінляндыя|Фінляндыі]] й [[Швэцыя|Швэцыі]]<ref name="VE">Большая актуальная политическая энциклопедия — тлумачэньне слова «Прибалтика»{{ref-ru}}</ref>.

Латвія, Летува й Эстонія бяз Расеі, Нямеччыны, Польшчы й іншых маюць назву «''краіны Балтыі''» альбо «''Балтыя''».

У апошнія гады і ў навуковай літаратуры, і ў публіцыстыцы ўкараняецца тэрмін «Краіны Балтыі», які прымяняецца выключна ў дачыненьні да трох рэспублік, без расейскага [[Калінінград]]а<ref name="VE" /><ref>Словарь современных географических названий. — Екатеринбург: У-Фактория. Под общей редакцией акад. В. М. Котлякова. 2006.{{ref-ru}}</ref>: <blockquote>''Сучасная Прыбалтыка: Калінінградзкая вобласьць, Летува, Латвія, Эстонія''</blockquote>

=== Палітычны сэнс ===
{{Нэўтральнасьць|сэкцыя}}
Цяпер прынята выкарыстоўваць назву «краіны Балтыі» для абазначэньня Латвіі, Летувы й Эстоніі. У [[Расея|Расеі]] і ў савецкай гістарыяграфіі выкарыстоўваецца тэрмін «Прыбалтыка».

На думку Паўла Ляўрынца, дацэнта, доктара гуманітарных навук, загадчыка катэдры расейскае філялёгіі Віленскага ўнівэрсытэту, тэрмін «Прыбалтыка» — гэта імпэрыялістычны погляд<ref>[https://novayagazeta.ee/amp/articles/2022/08/29/pribaltika-na-ukraine-i-belorussiia-teper-eto-moveton «Прибалтика», «На Украине» и «Белоруссия»: теперь это моветон] — «Новая газета» ад 29. 08. 2022</ref>: <blockquote>Так і найменьне «Прыбалтыка» нясе ў сабе масквацэнтрычную арыентацыю, імпэрыялістычны погляд расейскай дзяржавы на сваю ўскраіну, пазбаўленую палітычнай субʼектнасьці.</blockquote>

Паводле філёзафа Гінтаўтаса Мажэйкіса, тэрмін «Прыбалтыка» цяпер ня ўказвае на штосьці ў палітычным пляне<ref>[https://m.delfi.lt/ru/article.php?id=71192462 Гінтаўтас Мажэйкіс: тэрмін «Прыбалтыка» ўжо ні на што не паказвае] «Delfi.lt»{{ref-ru}}</ref>: <blockquote>Цяпер гэты тэрмін ані на што не ўказвае ў палітычным пляне, паколькі краіны Балтыі называюць і адносяць сябе да катэгорыі менавіта краін Балтыі. Такім чынам, тыя, хто прамаўляе слова «прыбалтыйскія» — адносяць гэтае значэньне да некаторага ўяўнага адчуваньня «савецкасьці», якая нібыта зараз нейкім чынам прысутнічае.<br />''— філёзаф Гінтаўтас Мажэйкіс''</blockquote>

== Агульная статыстыка ==
Усе тры [[Парлямэнцкая рэспубліка|парлямэнцкія рэспублікі]] ўступілі ў [[Эўрапейскі Зьвяз]] 1 траўня 2004 году.
{| border="2" cellpadding="5" class="wikitable" style="margin:auto; border-collapse:collapse;"

!
! [[Эстонія]]
! [[Латвія]]
! [[Летува]]
|'''Разам'''
|-
! Герб
| style="text-align:center" | [[Файл:Small coat of arms of Estonia.svg|50пкс]]
| style="text-align:center" | [[Файл:Latvijas_Republikas_mazais_ģerbonis.svg|50пкс]]
| style="text-align:center" | [[Файл:Coat_of_arms_of_Lithuania.svg|50пкс]]
| rowspan="4" | —
|-
! Сьцяг
| style="text-align:center" | {{Сьцяг|Эстонія}}
| style="text-align:center" | {{Сьцяг|Латвія}}
| style="text-align:center" | {{Сьцяг|Летува}}

|-
! Сталіца
| [[Талін]]
| [[Рыга]]
| [[Вільня]]

|-
! Незалежнасьць
|&nbsp;— да 13 ст.
&nbsp;— [[1918]]<br />&nbsp;— адноўлена [[1991]]
|&nbsp;— да 13 ст.
&nbsp;— [[1918]]<br />&nbsp;— адноўлена [[1991]]
|&nbsp;— да 18 ст.
&nbsp;— [[1918]]<br />&nbsp;— адноўлена [[1990]]

|-
! Насельніцтва (2015)
| 1313271
| 1978700
| 2902832
| 6194803
|-
! Плошч
| 45339&nbsp;км²
| 64589&nbsp;км²
| 65300&nbsp;км²
| 175228&nbsp;км²
|-
! Колькасьць насельніцтва на квадратны кілямэтар
| 29/км²
| 31/км²
| 44/км²
| 35/км²
|-
! Вада %
| 4,56&nbsp;%
| 1,5&nbsp;%
| 1,35&nbsp;%
| 2,23&nbsp;%
|-
! ВВП (намінальны) (2015)
| $22,934&nbsp;млрд
| $27,822&nbsp;млрд
| $41,776&nbsp;млрд
| $112,530&nbsp;млрд
|-
! ВВП (намінальны) на чалавека (2016)
| $18,452
| $14,496
| $15,366
| $16,035
|-
! ВВП (ПКЗ) (2015)
| $37,879&nbsp;млрд
| $49,891&nbsp;млрд
| $82,143 млрд
| $171,110&nbsp;млрд
|-
! ВВП (ПКЗ) на чалавека (2016)
| $30038
| $25817
| $29380
| $28,411
|-
! Каэфіцыент Джыні (2012<ref>{{Cite web |url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI |title=GINI index (World Bank estimate) |accessdate=19 чэрвеня 2016 |archive-date=9 лютага 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150209003326/http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI }}</ref>)
| 33,2
| 35,5
| 35,2
| rowspan="4" | —

|-
! [[Індэкс чалавечага разьвіцьця]] (2014<ref>{{Cite web |url=https://data.undp.org/dataset/Table-1-Human-Development-Index-and-its-components/myer-egms |title=Архіўная копія |accessdate=19 чэрвеня 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151117015236/https://data.undp.org/dataset/Table-1-Human-Development-Index-and-its-components/myer-egms |archivedate=17 лістапада 2015 |deadurl=yes }}</ref>)
| 0,861 ([[Разьвітыя краіны]])
| 0,819 ([[Разьвітыя краіны]])
| 0,839 ([[Разьвітыя краіны]])

|-
! Інтэрнэт-дамэн
| .ee
| .lv
| .lt

|-
! Тэлефонны код
| +372
| +371
| +370

|}

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

[[Катэгорыя:Прыбалтыка| ]]