Касьцёл Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі і Сьвятога Казімера (Лагойск)

Касьцёл Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі і Сьвятога Казімера — рымска-каталіцкае сакральнае збудаваньне ў Лагойску. Знаходзіўся на пагорку ў цэнтры места, на левым беразе ракі Гайна.

У наш час побач з падмуркамі зьнішчанай савецкімі ўладамі бажніцы збудавалі новы касьцёл пад тытулам Сьвятога Казімера.

Гісторыя

У 1609 року А. Тышкевіч фундаваў у Лагойску першы парафіяльны касьцёл, які адначасна зрабіўся пахавальняй лагойскай галіны роду Тышкевічаў. Драўляны храм згарэў у 1655 року ў вайну Маскоўскай дзяржавы з Рэччу Паспалітай, пазьней адбудоўваўся і зноў зьнішчаўся.

Пры лагойскім касьцёле дзейнічалі парафіяльная школа, шпіталь, брацтва Сэрца Езуса, заснаванае ў 1747 року^[1].

Файл:Catholic Church in Łahojsk.jpg

Касьцёл на паваенным здымку

Новы мураваны касьцёл узьвялі ў 1787—1793 роках паводле фундацыі графа Тышкевіча. Станам на 1884 рок парафія налічвала каля 6 тысячаў чалавек, меліся прыпісныя капліцы ў вёсках Тадуліна і Емяльянава (цяпер Смалявіцкі раён)^[2].

У 1907 року касьцёльную тэрыторыю абкружылі новай мураванай агароджай з брамай у выглядзе цагляных атынкаваных слупоў. Праваруч ад бажніцы стаяла 2-пралётная мураваная званіца, убудаваная ў агароджу^[1].

Касьцёл дзейнічаў да 1950-х рокаў, пазьней бажніцу зруйнавалі савецкія ўлады.

Архітэктура

Першы драўляны касьцёл зьяўляўся крыжовым у пляне зрубам з 2 закрысьціямі. Франтальны фасад флянкавалі 2 вежы. Трыкутны франтон паміж імі, сяродкрыжжа гонтавых дахаў і алтарная частка завяршаліся сыгнатуркамі^[2].

Інтэр’ер ўпрыгожвалі 2-ярусныя алтары, выкананыя насьценным малярствам. Каля храму стаяла 2-ярусная 4-гранная званіца, накрытая гонтавым шатровым дахам.

Мураваны касьцёл зьяўляўся творам архітэктуры клясыцызму. Прастаутны ў плане аб’ём пад 2-схільным гонтавым дахам меў сыгнатурку над алтарнай часткай. На бакавых фасадах выступалі крылы трансэпта пад 2-схільнымі пакрыцьцямі. Франтальны фасад завяршў 4-калённы порцік з трыкутным франтонам, над якім узвышалася 2-калённая вежа-званіца з гадзіньнікам (зьявілася ў 1806)^[2].

Галоўны алтар вырашаўся ў тэхніцы ілюзіяністычнага малярства, у цэнтральнай аркавай эксэдры з 1817 року зьмяшчалася скульптура Езуса Назарэцяніна^[1]. Такое жа вырашэньне мелі алтары ў крылах трансэпта (Сьв. Антонія і Беззаганнага Зачацьця Найсьвяцейшай Панны Марыі). Пад храмам мелася крыпта-пахавальня Тышкевічаў, на алтарнай сьцяне знаходзілася ўкрыжаваньне^[2].

Крыніцы

^ ^а ^б ^в Касцёл св. Казіміра ў Лагойску. «Віртуальны музей горада Лагойска». Праверана 13 кастрычніка 2010 г.
^ ^а ^б ^в ^г Касцёл Нараджэння Найсвяцейшай Дзевы Марыі // Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі. — Менск, 2008. С. 430.

Літаратура

Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. Кулагін; фатограф А. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Менск: БелЭн, 2008. — 488 с.: іл. ISBN 978-985-11-0395-5.

Вонкавыя спасылкі

Касьцёл Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі і Сьвятога Казімера (Лагойск) — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

Касцёл св. Казіміра ў Лагойску. «Віртуальны музей горада Лагойска». Праверана 1 студзеня 2011 г.
Старыя фотаздымкі Касьцёла Сьвятога Казімера. «Віртуальны музей горада Лагойска». Праверана 26 студзеня 2011 г.
Лагойск: Касьцёл Сьвятога Казімера. Radzima.org. Праверана 1 студзеня 2011 г.

[museum-1] а ^б ^в Касцёл св. Казіміра ў Лагойску. «Віртуальны музей горада Лагойска». Праверана 13 кастрычніка 2010 г.

[kulahin-2] а ^б ^в ^г Касцёл Нараджэння Найсвяцейшай Дзевы Марыі // Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі. — Менск, 2008. С. 430.

[1]

[2]