Прагляд крыніцы для Кароль (імя)

{{Імя
|імя              = Кароль
|лацінка          = Karol
|арыгінал         = Carol
|вымаўленьне      = 
|мова_паходжаньня = [[Германскія мовы|германскія]]
|утварэньне       = Karl <br> [[Гір|Hari]] + [[суфікс]] з {{nowrap|элемэнтам -л- (-l-)}}
|варыянт          = Караль, Карэль
|вытворныя        = [[Карыла]]
|зьвязаныя        = 
}}

'''Кароль'''<ref>{{Літаратура/Беларускі клясычны правапіс (2005)|к}}</ref>, '''Караль'''<ref>[[Вінцук Вячорка]], [https://www.svaboda.org/a/karol-karl-karal-charles/32026007.html La reine est morte. Няхай жыве кароль! А як яго зваць?], [[Радыё Свабода]], 9 верасьня 2022 г.</ref> (''Карэль'') — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

== Паходжаньне ==
{{Асноўны артыкул|Імёны ліцьвінаў}}

Карал, Карул або Карэл (Carolus, Karulus, Carellus) — імя [[Германскія мовы|германскага]] паходжаньня<ref>Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. [https://books.google.by/books?hl=ru&id=YOBwrIPG8IQC&q=Carolus%2C+Karulus%2C+Carellus#v=snippet&q=Carolus%2C%20Karulus%2C%20Carellus&f=false S. 359].</ref>. Імя Караль паходзіць ад пашыранай суфіксам -ол асновы [[Гір|-гер- (-ер-)]] (Hariol > Carolus) або ад германскага асабовага імя [[Карл]] (Karl) < [[Стараверхненямецкая мова|стараверхненямецкага]] karal 'мужчына, муж'<ref>Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 120.</ref>.   

Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены [[Польская акадэмія навук|Польскай акадэміяй навук]], адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскага імя Karol (Karul, Karl) і вытворнага ад яго [[патронім]]у Karolkowic<ref>Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 121.</ref>.

У 1640 годзе ў [[Каралявец]]кім унівэрсытэце навучаўся ''Achatius Corell, Elbingensis Borussus'', у 1647 годзе — ''Samuel Corellius, Elbingensis Borussus''<ref>Die matrikel der Universität Königsberg i. Pr. Bd. 1: Die Immatrikulationen von 1544—1656. — Leipzig, 1910. [https://books.google.by/books?hl=ru&id=-sZYzw8knMEC&q=Corell#v=snippet&q=Corell&f=false S. 415, 484].</ref>.

У Польшчы адзначаецца прозьвішча Карэла (Kareło)<ref>Walkowiak J. B. Litewskie nazwiska Polaków: słownik etymologiczno-frekwencyjny. — Poznań, 2019. S. 161.</ref>.

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: ''Мы от [[Русіны|рода Рускаг]]: Карлы'' ([[Аповесьць мінулых часоў]])<ref>[http://starbel.by/dok/d119.htm Договор между Русью и Византией (911)], Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae</ref>; ''Сенько Королковичъ'' (1528 год)<ref>{{Літаратура/Літоўская мэтрыка|523к}} С. 88.</ref>; ''бояринъ князя Федора Жославского, старосты рожъского, Богданъ Юшковичъ Карел'' (28 чэрвеня 1546 году)<ref>{{Літаратура/Літоўская мэтрыка|234к}} P. 15.</ref>; ''дом подданого пана Сологубового [[Ганус (імя)|Гануса]] Кареля'' (26 верасьня 1585 году)<ref>Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 267.</ref>; ''Korella Joh. Nibuzza ad [[Гумбінэн|Gumbinnam]] Lithuan.'' (1769 год)<ref>Die Matrikel der Albertus-Universität zu Königsberg i. Pr. 1544—1829. Bd. 2: Die Immatrikulationen von 1657—1829. — Leipzig, 1911/1912. S. 513.</ref>.

== Носьбіты ==
* Сенька Каролькавіч — [[Эйшышкі|эйшыскі]] баярын, які ўпамінаецца ў [[Попісы войска Вялікага Княства Літоўскага|попісе войска Вялікага Княства Літоўскага]] 1528 году
* [[Ян Караль Хадкевіч]] (1560—1621) — вайсковы і дзяржаўны дзяяч [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]], [[гетман вялікі літоўскі]] і [[ваявода віленскі]]
* [[Ян Караль Белазор]] (1596—1631) — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, [[Рэфэрэндар вялікі літоўскі|рэфэрэндар духоўны вялікі літоўскі]]
* [[Юры Караль Глябовіч]] (1603/1605 — 1669) — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, ваявода віленскі
* [[Казімер Караль Белазор]] (каля 1608 — каля 1680) — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, [[ваявода менскі]]
* [[Сымон Караль Агінскі]] (каля 1625—1694) — дзяржаўны і вайсковы дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, [[мечнік вялікі літоўскі]] і [[ваявода амсьціслаўскі]]
* [[Караль Станіслаў Радзівіл (канцлер вялікі літоўскі)|Караль Станіслаў Радзівіл]] (1669—1719) — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, [[канцлер вялікі літоўскі]]
* [[Павал Караль Сангушка]] (1680—1750) — дзяржаўны і вайсковы дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, [[маршалак вялікі літоўскі]], палкоўнік літоўскай гвардыі
* [[Караль Юзэф Сапега]] (да 1718—1768) — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, [[ваявода берасьцейскі]]
* [[Караль Станіслаў Радзівіл «Пане Каханку»]] (1734—1790) — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, ваявода віленскі

Каралевічы і Юцэвічы-Каралевічы — [[Літва|літоўскія]] шляхецкія роды<ref>[http://www.nobility.by/families/k/index.shtml Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на К], [[Згуртаваньне беларускай шляхты]]</ref>.

Карлевічы (Karlewicz) гербу [[Астоя (герб)|Астоя]] — літоўскі шляхецкі род зь [[Пінскі павет|Пінскага павету]]<ref>Polska encyklopedja szlachecka. T. 6. — Warszawa, 1936. S. 265.</ref>.

У актах [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] ўпаміналася места Каральштад або [[Крэтынга]]<ref>Indeks alfabetyczny miejscowości dawnego wielkiego Księstwa Litewskiego: A—K (Abakanowicze — Kujany). Wilno, 1929. S. 321.</ref>.

На 1910 год існаваў [[фальварак]] Каралішкі (Каролішкі) у Клімавіцкім павеце, а таксама хутар Карэлаўка ў Чавускім павеце Магілёўскай губэрні<ref>Список населенных мест Могилевской губернии. — Могилев, 1910. С. 77, 201.</ref>.

На [[Наваградзкі павет|гістарычнай Наваградчыне]] існуе мястэчка [[Карэлічы]], на [[Амсьціслаўскае ваяводзтва|гістарычнай Амсьціслаўшчыне]] — [[Каралішкі]], у [[Прусія|гістарычнай Прусіі]] — [[Корэлен]].

== Крыніцы ==
{{Крыніцы|2}}

[[Катэгорыя:Мужчынскія імёны]]