Прагляд крыніцы для Заходняя Нямеччына

{{Іншыя значэньні|тып=артыкул|Нямеччына|Фэдэратыўную Рэспубліку Нямеччына ў 1949—1990 гадох|сучасную дзяржаву}}
[[Файл:LocationWestGermany.png|міні|Мапа [[ФРН]] да 1990 году]]
'''Захо́дняя Няме́ччына''' ({{Мова-de|Westdeutschland}}) — агульнапрыняты назоў [[Фэдэратыўная Рэспубліка Нямеччына|Фэдэратыўнае Рэспублікі Нямеччына]] ў пэрыяд з 7 верасьня 1949 году (заснаваньне дзяржавы на тэрыторыі [[Трызонія|Трызоніі]]) да [[3 кастрычніка]] [[1990 год]]у (уваходжаньне ў склад ФРН [[Нямецкая Дэмакратычная Рэспубліка|Нямецкай Дэмакратычнае Рэспублікі]] і [[Заходні Бэрлін|Заходняга Бэрліну]]). Плошча краіны складала 248 577 км², колькасьць насельніцтва ў 1990 годзе дасягнула 63 254 000 чалавек.

== Мінуўшчына ==
{{Гісторыя Нямеччыны}}
{{Асноўны артыкул|Гісторыя Нямеччыны}}
Фэдэратыўная Рэспубліка Нямеччына была створаная ў 1949 годзе на тэрыторыі брытанскай, амэрыканскай і францускай акупацыйных зонаў — [[Трызонія|Трызоніі]]. [[23 траўня]] 1949 году была ўведзеная ў дзеяньне [[Канстытуцыя Нямеччыны|Канстытуцыя ФРН]], раней падпісаная прадстаўнікамі трох краінаў. [[7 верасьня]] 1949 году першая сэсія нацыянальнага парляманту абвесьціла пра стварэньне новае дзяржавы. Сталіцай ФРН стала места [[Бон (Нямеччына)|Бон]]. Першым [[Фэдэральны канцлер Нямеччыны|фэдэральным канцлерам]] (1949—1963 гг.) стаў адзін з заснавальнікаў і старшыня (з 1950 году) партыі [[Хрысьціянска-дэмакратычны зьвяз (Нямеччына)|Хрысьціянска-дэмакратычны зьвяз]] [[Конрад Адэнаўэр]], які вылучыў канцэпцыю {{Артыкул у іншым разьдзеле|Сацыяльная рынкавая эканоміка|сацыяльнае рынкавае эканомікі||Social market economy}}.

Дзякуючы дапамозе з боку [[ЗША]] паводле [[Плян Маршала|пляну Маршала]], а таксама ў выніку рэалізацыі плянаў эканамічнага разьвіцьця краіны, распрацаваных пад кіраўніцтвам [[Людзьвіг Эрхард|Людзьвіга Эрхарда]], у 1950-х гадох быў дасягнуты [[Эканамічны цуд|хуткі рост эканомікі]], празваны «нямецкім эканамічным дзівам». Для задавальненьня патрэбы ў таннай працоўнай сіле ФРН падтрымлівала прыток [[гастарбайтэр]]аў, у асноўным з [[Турэччына|Турэччыны]].

У гэты пэрыяд [[Фэдэратыўная Рэспубліка Нямеччына|ФРН]] зьведала тэрытарыяльную зьмену: 1 студзеня 1957 году да яе далучыўся [[Саар]].

Да 1969 году краінай кіраваў [[Хрысьціянска-дэмакратычны зьвяз (Нямеччына)|ХДЗ]] (звычайна ў блёку з [[Хрысьціянска-сацыяльны зьвяз (Нямеччына)|ХСЗ]] і радзей з [[Вольная дэмакратычная партыя (Нямеччына)|ВДП]]). У 1950-х гадох быў распрацаваны шэраг надзвычайных законаў, забароненыя шматлікія арганізацыі, у тым ліку камуністычная партыя, уведзеныя [[Люстрацыя|забароны на прафэсіі]]. Быў працягнуты унутрыпалітычны курс, зьвязаны з [[дэнацыфікацыя]]й, то бок скасаваньнем наступстваў знаходжаньня нацыстаў ва ўладзе, недапушчэньнем адраджэньня нацысцкай ідэалёгіі і арганізацыяў. У 1955 годзе ФРН увайшла ў [[НАТО]].

У 1969 годзе да ўлады прыйшлі [[Сацыял-дэмакратычная партыя Нямеччыны|сацыял-дэмакраты]]. Яны прызналі непарушнасьць пасьляваенных межаў, аслабілі надзвычайнае заканадаўства, правялі шэраг сацыяльных рэформаў. У гады кіраваньня фэдэральных канцлераў [[Вілі Брант]]а і [[Гельмут Шміт|Гельмута Шміта]] адбылося істотнае паляпшэньне стасункаў ФРН і СССР, што атрымала далейшае разьвіцьцё ў «палітыцы {{Артыкул у іншым разьдзеле|Аслабленьне міжнароднай напружанасьці|разрадкі||Détente}}». {{Артыкул у іншым разьдзеле|Маскоўская дамова 1970 году|Маскоўская дамова між СССР і ФРН 1970 году||Treaty of Moscow (1970)}} зафіксавала непарушнасьць межаў, адмову ад тэрытарыяльных прэтэнзыяў і дэкляравала магчымасьць аб’яднаньня ФРН і [[НДР]]. Надалей сацыял-дэмакраты і [[Хрысьціянска-дэмакратычны зьвяз (Нямеччына)|хрысьціянскія дэмакраты]] чаргаваліся ва ўладзе.

У жніўні 1990 году між ФРН і НДР была падпісаная [[Дамова пра ўзьяднаньне Нямеччыны]], якая прадугледжвала ліквідацыю [[НДР]], яе далучэньне да [[ФРН]] з тэрытарыяльным пераўладкаваньнем паводле заходненямецкага ўзору і [[Узьяднаньне Нямеччыны|нямецкую еднасьць]].

== Глядзіце таксама ==

* [[Нямецкая Дэмакратычная Рэспубліка|Усходняя Нямеччына]]
* [[Аб’яднаньне Нямеччыны]]

{{Накід}}

[[Катэгорыя:Фэдэратыўная рэспубліка Нямеччына| ]]