Амплюа

Амплюа́ (па-француску: emploi) — вызначаны род роляў, якія адпавядаюць вонкавым і ўнутраным зьвесткам актора.

Падзел актораў па амплюа выцякаў першым чынам з падзелу драматычных твораў на два асноўных выгляду: трагедыю і камэдыю; кожны зь іх патрабаваў ад актора адмысловых дадзеных і адмысловага стылю гульні. Таму яшчэ ў старажытнай Грэцыі існавала падзел актораў на трагікаў і комікаў, пры чым, у залежнасьці ад характару выкананай ролі, трагікі падпадзяляліся на:

першых (протаганіст)
другіх (дэўтэраганіст)
трэціх (трытаганіст)

Ілжыва-клясычны тэатар ведаў наступную, якая зрабілася для эўрапейскага тэатра традыцыйнай, клясыфікацыю роляў:

героі і гераіні
палюбоўнікі і палюбоўніцы
першыя палюбоўнікі (jeunes premiers)
каралі
тыраны
бацькі
напярсьнікі і напярсьніцы
лакеі
субрэткі
інжэню (ingénues)
пэтымэтры (petit-maitres)
прасьцякі
злыдні

Паколькі ілжыва-клясычная драматургія цікавілася пераважна душэўнай калізіяй галоўных дзейных асобаў (герояў, палюбоўнікаў), то другарадныя пэрсанажы былі надзвычай схематычныя і стэрэатыпныя. Рэалістычная драматургія запатрабавала большай індывідуалізацыі другарадных пэрсанажаў; з прычыны гэтага, нягледзячы на наступную дыфэрэнцыяцыю амплюа, прынцып трафарэтнага дзяленьня пачынае паступова губляць свой сэнс і значэньне.