Перайсьці да зьместу

Абмеркаваньне:Волга

Змест старонкі недаступны на іншых мовах.
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
  Птальмэй і яго Ра   
                                        Калі беларусы разгадаюць „антычнага Птальмэя“,
                                           яны знойдуць адказ на пытаньне: хто, калі, як
                                           выкінуў іх продкаў з гісторыі.
 Назоў Ра атрымала штучна пабудаваная ломаная лінія з пачаткам ля Казані на Волзе, паваротам ля  Петрапаўлаўскага Чалябінскай вобл. на Курасане (пасёлак Сухтэлінскі на гэтай жа рацэ таксама падыходзіць)і вусьцем Тургая ў перасохлым воз. Ак-сакал-тауп недалёка ад сяла Нура́
Гэтая ж ломаная лінія атрымала і назву Танаіс (гэта  іншы Танаіс, азіяцкі, не Танаіс  паміж Эўропай і Азіяй).  
 Рака Ра.
 Птальмэй пра Ра (у Азіяцкай Сарматыі):
 (12) З усходу Азіяцкая Сарматыя … абмяжоўваецца таксама і Скітыяй, якая прасьціраецца ўздоўж ракі Ра да павароту 191, які знаходзіцца пад 85° - 54°, і ўздоўж мерыдыяна, які ідзе адсюль да невядомай зямлі.
 (13) Ёсць яшчэ іншы паварот ракі Ра 192, які набліжаецца да павароту ракі Танаіс, становішча якога такое: 74° - 56°. - Птальмэй. Геаграфія (III, 8. 12, 8. 13). Па Латышаву В. В. Пераклад П. І. Цьвяткова. / Разьдзел 8. Карта Азіі II.
 12.  вусьце ракі Ра[41]  87°30'  - 48°50'. - Кніга V, Капіталь 9. Палажэньне Азіяцкай Сарматыі. Азіі мапа II.
 Выснова 1 (базавая): сучасная паралель 48°°30′ супадае з паралельлю 48°30′ у працы Птальмэя.      
  Абазначым яе праз 48°30′. 
  Выснова 2 (базавая): сучасны мерыдыян 28° супадае з мерыдыянам 53° у працы Птальмэя.            
  Абазначым яе праз 28°(53°). 
  У далейшых разважаньнях будзем лічыць, што паралелі Птальмэя супадаюць з сучаснымі паралелямі, і паглядзім, што атрымаецца.
  Адлік мерыдыянаў  будзем весьці ад мерыдыяна 28°(53°) наступным чынам:
 53°Птальмэй =28°Грынвіч (базавы мерыдыян):
 54°Птальмэй =29°Грынвіч
 ...
 60°Птальмэй = 35°Грынвіч
 61°Птальмэй = 36°Грынвіч
 62°Птальмэй = 37°Грынвіч
 63°Птальмэй = 38°Грынвіч
 64°Птальмэй = 39°Грынвіч
 65°Птальмэй = 40°Грынвіч
 66°Птальмэй = 41°Грынвіч
 67°Птальмэй = 42°Грынвіч...і паглядзім, што атрымаецца
 Ра 
 Рака Ра Птальмэя:
 паварот Ра      74°-56°
 паварот Ра      85°-54°
 вусьце Ра       87°30-48°50.
 На самой справе:
 Волга, Казань            74°-55°45
 Курасан, Петрапаўлаўскі  85°-54°
 вусьце Тургая, Нура́      87°20-48°55          
 Назоў Ра атрымала штучна пабудаваная ломаная лінія з пачаткам ля Казані на Волзе, паваротам ля  Петрапаўлаўскага Чалябінскай вобл.  на Курасане (пасёлак Сухтэлінскі на гэтай жа рацэ таксама падыходзіць)і вусьцем Тургая ў перасохлым воз. Ак-сакал-тауп недалёка ад сяла Нура́, дзе
 р. Волга, Казань             49°06′52″ д  55°47′27″ш.
 р. Курасан, Петрапаўлаўскі   60°06'11"д.  54°00'50" ш.
 р. Курасан,Сухтэлінскі       60°04′48" д. 53°56′49"ш.
 вусьце Тургая, Нура́          62°18′29″ д. 54°00'50" ш.
 Згодна базавым высновам №№1-2:
 Волга, Казань             49°07′(74°05) - 55°47′27″(55°45)
 Курасан, Петрапаўлаўскі   60°06'(85°05) - 54°00'50"(54°00)
 Курасан,Сухтэлінскі       60°05'(85°05) - 53°57'50"(54°00)
 вусьце Тургая, Нура́       62°20′(87°20) - 48°53′38″(48°55)
 Гэтая ж ломаная лінія атрымала і назву Танаіс (гэта  іншы Танаіс, азіяцкі, не Танаіс  паміж Эўропай і Азіяй). 
 Схема пабудовы ракі Ра:
 74°—56° (паўночны паварот Ра): перасячэньне мерадыяна 49°(74°) рэчышча Волгі ад г. Казань да в. Усольле (пачатак Самарскай Лукі) з паралельлю 56°, якая пазначае мяжу паміж Паўдзённым і Сярэднім Уралам, якую праводзяць па шыротным участку верхняга цячэньня ракі Уфа, і даволі дакладна супаў з паваротам Волгі каля Казані, паралель якой роўная 55°45′.
 Кропка з каардынатамі 49°(74°)—56° аказалася на 13'(15') паўночней Казані 49°(74°)—55°45, каля якой Волга сапраўды робіць паварот.
 Зразумела, што ў разгледжаным выпадку ракой Ра названая Волга: .
 Вось гэты мерыдыян 49°(74°) рэчышча Волгі:
 /Волга/ Казань, вусьце Казанкі            49°06′52″(74°05) д  55°47′27″(55°45) ш.
 /Волга/ Усольле, пачатак Самарскай Лукі   49°03′53″(74°05) д.  53°23′32″(53°25) ш.
 * "Самарская Лука - самая вялікая, значна выяўленая і вядомая лукавіна ракі Волгі ў ніжнім яе цячэньні паміж вёскай Усольле і горадам Сызрань." (мова расейская)
 („Сама́рская Лука́ — самая большая, значительно выраженная и известная излучина реки Волги в нижнем её течении между селом Усолье и городом Сызрань.“ )
 Вось гэтая 56° паралель :
 „СЯРЭДНІ УРАЛ (58º45'- 56º00' пн.  ш.).
 Паўдзённую мяжу Сярэдняга Урала праводзяць па шыротнаму ўчастку верхняй плыні ракі Уфа, паблізу горада Верхні Уфалей, паўночную - па гары Качканар… 
 ... 
 ПАЎДЗЁННЫ УРАЛ (56º00'- 51º00' пн. ш.)
 Да Паўдзённага Уралу адносяць частку Уральскай горнай краіны паміж шыротным участкам верхняга цячэньня ракі Уфа і шыротным участкам плыні ракі Урал паміж Орскам і Арэнбургам.." - Мацьвееў А. К. Вяршыні Каменнага Пояса: Назвы гор Урала - 2- е выд., перапрац. і дап. - Чэлябінск: Паўдённа-Уральскае кніжнае выдавецтва, 1990. - 289 с. - ISBN 5-7688-0296-7 (мова расейская)
 На заходзе на паралелі 56° паказана вусьце Вістулы і вусьце Хрона-Крона:
 вусьце ракі Вістула пад    20°(45°) - 56°
 вусьце ракі Хрон-Крон пад  25°(50°) - 56°
 85° — 54° (паўдзённы паварот Ра): перасячэньне мерадыяна 60°(85°) у. д. усходняй мяжы Паўночнага Урала, які ляжыць паралельна Волзе, з паралельлю 54º00' пн. ш., якая падзяляе Паўдзённы Урал на дзьве часткі – паўночную паміж р. Уфа (56° пн. ш.) і р. Інзэр (54° пн. ш.) і паўдзённую паміж р. Інзэр (54° пн. ш.) і р. Белая (53° с. ш.), дзе р. Белая перасякае горы, і вельмі дакладна супаў з паваротам ракі Курасан каля Петрапаўлаўскага (Сухтэлінскі таксама падыходзіць) Чалябінскай вобл. 
 Кропка з каардынатамі 85°—54° аказалася якраз каля Петрапаўлаўскага 60°(85°) - 54°, каля якога р.  Курасан сапраўды робіць паварот (у масштабах усёй ракі - нязначны). Зразумела, ракой Ра названая рака Курасан.  
 Вось гэты 60°(85°) мерыдыян усходняй мяжы Уральскіх гор:
 “Уральскі хрыбет .... цэнтральная частка паміж паралелямі 65° і 55° пн. ш., г. зн. на працягу каля 1100 км,… ідзе ўвесь час амаль уздоўж 60° у. д. ад Грынвіча - Уральскі хрыбет // Энцыклапедычны слоўнік Бракхаўза і Эўхрона: у 86 т. (82 т. і 4 доп.). - СПб., 1890-1907.
 Вось гэтая 54° паралель:
 „7. ПАЎДЗЁННЫ УРАЛ (56º00 '- 51º00' пн. ш.)
 Да Паўдзённага Ўралу адносяць частку Ўральскай горнай краіны паміж шыротным участкам верхняга цячэньня ракі Уфы і шыротным участкам плыні ракі Урал паміж Орскам і Арэнбургам….Гэта вялікая горная краіна, хрыбты якой у яе паўночнай частцы паміж Уфой і Інзерам ідуць у агульным кірунку з ПнУ на ПдзЗ, а ў паўдзённай частцы паміж Інзерам і Белай - у мерыдыянальным кірунку "- Мацьвееў А. К. Вяршыні Каменнага Пояса: Назвы гор Урала .. - 2- е выд., перапрац. і дап. .. - Чэлябінск: Паўдённа-Уральскае кніжнае выдавецтва, 1990. - 289 с. - ISBN 5-7688-0296-7.
 Вось  паралель 54º00' пн. ш. і кропка перасячэньня яе з мерыдыянам 60°(85°) у. д.:
 р. Вялікі Інзэр/ паварот          58°01'24"(83°00) E  54°03'18"(54°05) N
 р. Вялікі Інзэр/ паварот          57°53'54"(82°55) E  53°58'45"(54°00) N
 р. Вялікі Інзэр/(лв) в. Карталы́   57°51′30″(82°50) д.  53°57′13″(54°55) ш.
 р. Вялікі Інзэр/(пр) в. Ціхі Ключ 57°50′44″(82°50) д.  53°57′34″(54°00) ш.
 р. Белая/ в. Шушпа́                58°28′42″(83°30) д.  54°04′55"(54°05) ш.
 р. Белая/ г. Беларэ́цк             58°24′00″(83°25) д.  53°58′00″(54°00) ш.
 р. Курасан/ выток                 59°43′05″(84°45) д.  54°01′14″(54°00) ш.
 р. Курасан/ пасёлак Сухтэлінскі   60°04′48″(85°05) д.  53°56′49″(54°00) ш.
 р. Курасан/ п. Петрапаўлаўскі     60°06'11"(85°05) д.  54°00'50"(54°00) ш.
 р. Курасан/ вусьце (р. Уй)        60°26′34″(85°35) д.  54°04′07″(54°00) ш.
 Адкуль:
 р. Курасан/ п. Петрапаўлаўскі    60°06'(85°05) - 54°00
 р. Курасан/ пасёлак Сухтэлінскі  60°05′(85°05) - 54°00
            паварот Ра            60°   (85°00) - 54°00 
 На заходзе на паралелі 54° у дэльце Віслы знаходзіцца Марыенбург (рукаў Ногат), на аснове якога пабудавана вусьце Вістулы:
 Марыенбург (Ногат, дэльта Віслы)   19°1′54″(44°) д. 54°2′32″(54°) ш. 
 Заўвага. Павароты ракі Ра атрыманы штучна па той жа самай схеме, што і паварот Тыра:
 53° — 48°30' (паварот ракі Тыр): перасячэньне мерадыяна 28°(53°) цячэньня Дуная на Пн ад г. Чэрнаво́ды (па-рум. Cernavodă)  да г. Гала́ць (па-рум. Galaţi) з паралельлю 48°30′ рэчышча Днястра ад г. Хаты́н (па-укр. Хоти́н) да г. Магілёў-Днястроўскі і даволі дакладна супаў з паваротам Днястра каля Магілёва-Днястроўскага, мерыдыян якога роўны 27°47′(52°45′). 
 Кропка з каардынатамі 28°(53°) — 48°30' аказалася на 13'(15') усходней Магілёва, каля якога Днестр сапраўды робіць паварот. Зразумела, што ў разгледжаным выпадку ракой Тыр названы Днестр.   
 Вось гэты 28°(53°) мерыдыян Дуная:
 г. Гала́ць (па-рум. Galaţi)      28°02'33"(53°) д. 45°25'24" ш.
 г.Чэрнаво́да (па-рум. Cernavodă) 28°02'01″(53°) д. 44°20'17″ ш.
 * Вытрымка: "Ніжэй горада Чэрнавода р. Дунай цячэ ў паўночным напрамаку, а ў месцы ўпадзеньня ракі Сірет (155 км) плаўна паварочвае на ўсход, захоўваючы ў асноўным гэты напрамак да ўпадзеньня ў Чорнае мора."- Дунай // Энцыклапедычны слоўнік Бракхаўза і Эўхрона: у 86 т. (82 т . і 4 доп.). - СПб., 1890-1907 (мова расейская)
 Вось гэтая паралель 48°30':
 Хаты́н (па-укр. Хоти́н)  26°29′31″ д.  48°30′34″ ш.
 Магілёў                27°47′00″ д.  48°27′00″ ш.
 *Вытрымка: „Д., які бяжыць на Ў,  ля горада Магілёва  мяняе свой кірунак на паўдзённы і ўпадае ў Чорнае мора праз Днястроўскі ліман, разьмешчаны ў 40 вёр. на З ад горада Адэсы. - Днестр // Энцыклапедычны слоўнік Бракхаўза і Эўхрона: у 86 т. (82 т. і 4 доп.). - СПб., 1890-1907 (мова расейская).
 87°30'—48°50' (вусьце ракі Ра): перанос мыса заліва Сары-чаганак («Жоўтая бухта») Аральскага мора, „які падыходзіць да самой паштовай дарогі, якая злучае г. Казалінск з Орскам і Арэнбургам“,  разам з берагавой лініяй па схеме „2° на поўнач (+2°↑) і 1° на ўсход (+1°→) і даволі дакладна супала з с. Нура́ (каз. Нұра) (Акцюбінская вобласьць) ля р. Тургай, мерыдыян якога 62°19′(87°20), у навакольлі якога Тургай разліваецца на мноства азёр, якія ў палове мінулага стагодзьдзя складалі сабою адно вадасховішча (Гл. "Арэнбургскую тапаграфію" Рычкова), якое мела ў акружнасьці вёрстаў каля 200 і лічылася даволі глыбокім. Азеры гэтыя вельмі вядомыя таму, што ў іх ўпадае адна з самых значных кіргізскіх рэк Тургай, які прымае ў сябе мноства іншых рэк і рэчак.“
 Кропка з каардынатамі 87°30-48°50 аказалася на 11'(10') усходней с. Нура́ 87°20-48°55
 Зразумела, што ў разгледжаным выпадку вуьцем Ра названае вусьце Тургая ў азерах Аксакалбарбі і ракой Ра названы Тургай.
 Схема пабудовы вусьце ракі Ра:
 /+1°→/+2°↑/ Алты-Кудук                            62°40′(87°40) - 48°50
 /+1°→/+2°↑/ раз'езд 85 Сары-Шаганак (Кызыларда)   62°31'(87°30) - 46°50
 /+1°→/+2°↑/ ур. Малы Сарышыганак (высахлы заліў)  62°32'(86°30) - 48°50
             вусьце ракі Ра [41]                   62°30'(87°30) - 48°50
             с. Нура́                               62°19′(87°20) - 48°50
 На самой справе:
 Аральск, заліў Вялікі Сарышыганак 61°40′00"(86°40) д.  46°48′   (46°50) ш.
 Сары-Шаганак (вобл. Кызыларда)    61°31'00"(86°30) д.  46°53'59"(46°50) ш. раз'езд 85
 урочышча Малы Сарышыганак         61°32'07"(86°30) E   46°49'23"(46°50) N
 с. Нура́ (арыентыр Ак-сакал-тауп)  62°18′29″(87°20) д.  48°53′38″(48°50) ш.
 * урочышча Малы Сарышыганак (высахлая частка заліва Сары-чаганак Аральскага мора)
„Сары-чаганак (Сары-чеганак) заліў у пн.-усх. ускрайку Аральскага мора, які падыходзіць да самой паштовай дарогі і які злучае г. Казалінск з Орскам і Арэнбургам“. - Энцыклапедычны слоўнік Ф.А. Бракхаўза і І.А. Эўхрона. - С.-Пб.: Бракхаўз-Эўхрон. 1890-1907 (мова расейская).
„Рэкі Тургай і Іргіз зьліваюцца разам недалёка ад свайго ўпадзення ў Ак-сакал-барбі, …  па сьведчаньні г. Леўшына, возера Ак-сакал-барбі, параўнальна нават з тым, як яно было ў палове мінулага стагодзьдзя, значна абсохла, а таму ў ранейшы час магло прымаць у сябе абедзьве ракі, незалежна адна ад другой, Іргіз правей, а Тургай лявей.“ - Тэкст адноўлены па выданьні:  Геаграфічныя звесткі кнігі Вялікага Чарцяжа аб кіргіззкіх стэпах і Туркестанскім краі // Запіскі імператарскага рускага геаграфічнага таварыства адзьдзяленьня этнаграфіі, Том VI. СПб. 1880 (мова расейская).
Заўвага.
Па гэтай жа схеме (+2°↑/+1°→) былі атрыманы:
/+2°↑/+1°→/ Кінбурн                 32°30'(57°30) — 48°30 вусьце Барыстэна    
/+2°↑/+1°→/ Марыенбург              20°00'(45°00) — 56o00 вусьце Вістулы         
/+2°↑/+1°→/ раз'езд 85 Сары-Шаганак 62°31'(87°30) — 48°50 вусьце Ра                   
/+2°↑/+1°→/ Трсьцін                 18°30'(43°30) — 50o30 пн. мяжа Сарм. гор 
 На самой справе:
Кінбурн      31°32′35″(56°30) д. 46°32′46″(46°30) ш. /вусьце Дн. лім. або Дн/
Марыенбург   19°01′54″(44°  ) д. 54°02′32″(54°  ) ш. /Ногат, дэльта Віслы/
Сары-Шаганак 61°31'00"(86°30) д. 46°53'59"(46°50) ш. /раз'езд 85, Арал, Кзыл-Арда/
Трсьцін      17°27′50″(42°30′) O 48°31′40″(48°30) N / пн&пдз-ей ад горада М. Карпаты/
 Ра-Танаіс.
 Штучна пабудаваная ломаная лінія з пачаткам ля Казані на Волзе, паваротам ля Петрапаўлаўскага на Курасане і вусьцем Тургая недалёка ад сяла Нура́ атрымала дзьве назвы: Ра (бог Сонца старажытнага Эйгіпта) і Танаіс (трохі відазьмененае ад Танатас, бог Сьмерці старажытнай Грэцыі);гэта  іншы Танаіс, азіяцкі, не Танаіс  паміж Эўропай і Азіяй
 Птальмэй дае два павароты (паўночны і паўдзённы) Ра, а плямёны жывуць каля двух (паўночнага і паўдзённага) паваротаў Танаіса.
 Павароты (паўночны і паўдзённы) Ра (у Азіяцкай Сарматыі):
 „(12) З усходу Азіяцкая Сарматыя … абмяжоўваецца таксама і Скітыяй, якая прасьціраецца ўздоўж ракі Ра да павароту 191, які знаходзіцца пад 85° - 54°….
 (13) Ёсць яшчэ іншы паварот ракі Ра 192, які набліжаецца да павароту ракі Танаіс, становішча якога такое: 74° - 56°.“ - Птальмэй. Геаграфія (III, 8. 12, 8. 13). Па Латышаву В. В. Пераклад П. І. Цьвяткова. / Капітулум 8. Азіі мапа II. (мова расейская)
 Тут
 паўночны паварот Ра   74°— 56°,
 паўдзённы паварот Ра  85°— 54°.
 Плямёны каля двух (паўночнага і паўдзённага) паваротаў ракі Танаіс (у Азіяцкай Сарматыі):
 „(16) Сарматыю займаюць у мясцовасьцях, якія прылягаюць да невядомай зямлі, сарматы-хіпербарэі 199, ніжэй іх - сарматы царскія 200, народ мадокі 201 і сарматы-каняеды 202, а яшчэ ніжэй іх – заходы* 203, свардэны 204 і асеі 205, затым уздоўж паўночнага павароту ракі Танаіс - шматлікі народ перыербіды 206, а ўздоўж паўдзённага - народ яксаматы 207…“ - Птальмэй. Геаграфія (III, 8. 16). Па Латышаву В. В. Пераклад П. І. Цьвяткова./ Капітулум  8. Азіі мапа II (мова расейская).
 Зразумела, што мае месца ўзаемазаменнасьць:
 паўночны паварот Ра-Танаіса   74°— 56°,
 паўдзённы паварот Ра-Танаіса  85°— 54°,
 Для таго Танаіса, які апісаны ў Еўрапейскай Сарматыі, ніякага сэнсу не мае гаварыць пра яго паўночны ці паўдзённы паварот, паколькі той Танаіс мае толькі адзін паварот - паварот ракі Танаіс 72°30′-56°.
 Паколькі рака з назвай Ра каля двух паваротаў названая Танаісам, зразумела, што і ў вусьці рака з той жа назвай Ра, будзе мець тую ж назву Танаіс.
  17.05.2020                                                  Рагнеда Полацкая

Пачаць абмеркаваньне пра старонку «Волга»

Пачаць абмеркаваньне