Прагляд крыніцы для Якуты

{{Іншыя значэньні|Якуты (неадназначнасьць)}}
'''Яку́ты''' (саманазва ''саха́'') — [[Цюрскія народы|цюрскі]] народ, карэннае насельніцтва [[Якуція|Якуціі]]. Жывуць таксама ў іншых рэгіёнах [[Расея|Расіі]], [[ЗША]], [[Канада|Канадзе]], [[Кітай|Кітаі]] і іншых краінах. Агульная колькасьць (2013 г.) — каля 487 тыс.<ref>[http://www.joshuaproject.net/peoples.php?peo3=18726 Yakut]</ref>

== Культура ==
=== Фальклор ===
Найбольш вядомым здабыткам вуснай народнай творчасьці якутаў зьяўляецца [[эпас]] «[[Аланхо]]», у якім апавядаецца пра подзьвігі асілкаў ''боотур'' і [[перасяленьне]] якутаў у [[Сыбір]]<ref>[http://www.jakut.ru/ ЯКУТСКИЙ ГЕРОИЧЕСКИЙ ЭПОС ОЛОНХО]</ref>. Характэрнай асаблівасьцю «Аланхо» зьяўляецца тое, што ў ім словы пэрсанажаў сьпяваюцца, астатні тэкст выконваецца рэчытатывам, часта без інструмэнтальнага суправаджэньня.<ref>[https://web.archive.org/web/20151024001856/http://www.culturemap.ru/?region=65&topic=43 culturemap.ru]</ref>. Таксама распаўсюджаны паданьні ''сэhэн'', хуткамоўкі ''чабыргах'', гарлавыя сьпевы ''хабарга ырыата'', працяглыя песьні ''дьиэрэтии ырыа'' або ''тойук'', хуткія песьні ''дэгэрэн ырыа'', «[[птушкі|птушыныя]]» прыпеўкі ''чыычаах ырыата'', прыказкі і прымаўкі, вершы ''алгыс''<ref>[https://web.archive.org/web/20150518005814/http://russiasib.ru/yakutskij-folklor/ ЯКУТСКИЙ ФОЛЬКЛОР]</ref>. Якуцкія народныя [[музычны інструмэнт|музычныя інструмэнты]] — варган ''камуз'' або ''хомус'', [[скрыпка]] ''кырыымпа'', бубен ''дюнгюр '', струнная прылада ''кылысах''<ref>[https://web.archive.org/web/20210126162219/http://www.aymakh.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=158:2010-01-10-12-40-43&catid=22:2009-12-26-10-26-11&Itemid=38&lang=ru Якутские национальные музыкальные инструменты]</ref>.

Нават у нашы дні найбольш папулярнае якуцкае [[сьвята]] — ''[[Ысыах]]''<ref>[http://www.bbc.co.uk/russian/blogs/2013/07/130716_blog_photo_dementievsky_yakutia_ysyah.shtml Ысыах или встреча солнца в Якутии]</ref>, прысьвечаны [[Сонца|сонцу]] і [[конь|коням]]. Яго называюць якуцкім [[Новы год|Новым годам]], сьвяткуюць напрыканцы [[чэрвень|чэрвеня]], суправаджаюць гульнямі, спаборніцтвамі, шанаваньнем старажытных [[бог|бажаствоў]] ''айыы'' і [[карагод]]ам ''осуохай''.

<gallery align=center>
Image:Якутский нож.JPG|Якуцкі нож
Image: Yakut costume 7.jpg|Жанчына ў зімовай вопратцы
Image:Yakut costume1.jpg|Жанчына ў летняй вопратцы
Image:Yakut costume10.jpg|Мужчынскі строй
Image:Sakha dress.jpg|Ігра на камузе
Image:Ohuokhai.jpeg|''Осуохай''
</gallery>

== Мова ==
{{main|Якуцкая мова}}
[[Якуцкая мова]] належыць да [[цюрскія мовы|цюрскіх моў]]. [[Пісьмо]]васьць складзена ў XIX стагодзьдзі на аснове [[кірыліца|кірыліцы]]. Мае афіцыйны статус у [[Якуція|Якуціі]]. Выкарыстоўваецца ў [[Сродкі масавай інфармацыі|сродках масавай інфармацыі]], школьнай і вышэйшай [[Адукацыя|адукацыі]].

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

{{Накід}}

[[Катэгорыя:Цюрскія народы]]
[[Катэгорыя:Этнасы Азіі]]
[[Катэгорыя:Этнічныя групы Расеі]]
[[Катэгорыя:Якутыя]]