Прагляд крыніцы для Хрысьціянства ў Ізраілі

[[Файл:Jerusalem Holy Sepulchre BW 22.JPG|значак|9-я [[Стадыі Крыжовага шляху|стадыя Крыжовага шляху]] на дарозе ''[[Вія Даляроза]]'' ў [[Ерусалім]]е. Ззаду відаць [[Храм Сьвятой Труны]], які хрысьціяне лічаць месцам пахаваньня Хрыста]]
[[Файл:Arab Christian tomb in Haifa.jpg|значак|Арабскія хрысьціянскія могілкі ў [[Хайфа|Хайфе]]]]
[[Хрысьціянства]] — адна з рэлігіяў у [[Ізраіль|Ізраілі]], якую {{Паводле стану на|2016|12}} вызнавалі больш за 169 000 грамадзянаў (каля 2,0% насельніцтва). Каля 80% іх складаюць [[Арабы-хрысьціяне|арабы]] — адныя з найбольш адукаваных грамадаў Ізраілю<ref name="Maariv">{{Спасылка |url= http://www.nrg.co.il/online/1/ART2/319/566.html |загаловак = המגזר הערבי נוצרי הכי מצליח במערכת החינוך |назва праекту = Nrg.co.il |дата доступу = 2016-09-18|мова = he}}</ref><ref name="StrongInEducation">{{Спасылка |url = http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-4323529,00.html |загаловак = Christians in Israel: Strong in education |назва праекту = Yneynews.com  |дата доступу = 5 верасьня 2016}}</ref>. Яшчэ каля 25 000 — імігранты з постсавецкай прасторы.

Афіцыйна зарэгістраванымі ў Ізраілі ёсьць дзесяць хрысьціянскіх дэнамінацыяў: [[Армянская апостальская царква]], [[Армянская каталіцкая царква]], [[Грэцкая праваслаўная царква]], [[Лацінская царква]], [[Мэлькіцкая грэка-каталіцкая царква]], [[Сырыйская каталіцкая царква]], [[Сырыйская мараніцкая царква]], [[Сырыйская праваслаўная царква]], [[Халдзейская каталіцкая царква]] і [[Япіскапская царква Ерусаліму і Сярэдняга Ўсходу|Япіскапская царква]].

== Мінуўшчына ==
[[Файл:Yardenit - Jordan River.JPG|значак|Ярданіт, месца хросту на [[Ярдан (рака)|Ярдане]]]]
Паводле гістарычных і традыцыйных крыніцаў, [[Ісус Хрыстос]] жыў у [[Юдэя (рымская правінцыя)|Юдэі]], памёр і пахаваны на месцы, дзе цяпер знаходзіцца [[Старое места (Ерусалім)|ерусалімскі]] [[храм Сьвятой Труны]], таму Ізраіль — [[сьвятая зямля]] хрысьціянства. Аднак колькасьць хрысьціянаў тут цяпер невялікая ў параўнаньні з мусульманамі і жыдамі, паколькі ў Сярэднявеччы хрысьціянства было амаль выцесьненае ісламам, а з паўстаньнем сучаснага [[сіянізм]]у і заснаваньнем Дзяржавы Ізраіль колькасьць юдэяў павялічылася за кошт іміграцыі. Колькасьць хрысьціянаў значна вырасла дзякуючы іміграцыі [[Міжрэлігійны шлюб|зьмяшаных сем’яў]] з колішняга Савецкага Саюзу.

Паводле зьвестак на сьнежань 2016 року, больш за 169 000 грамадзянаў Ізраілю (каля 2,0% насельніцтва) вызнавалі хрысьціянства. Найбольшыя супольнасьці — [[мэлькіт]]ы ({{каля}} 60% хрысьціянаў) ды грэцкае праваслаўе ({{каля}} 30%).

== Дачыненьні зь іншымі рэлігіямі ==

=== Юдаізм ===
[[Юдаізм|Юдэі]] называюць хрысьціянаў ''Ноцры'', то бок [[Назарэт|назарыцянін]]<ref name="Bromily">Bromiley, Geoffrey W., "Nazarene, " ''The International Standard Bible Encyclopedia: K-P'', pp. 499—500.</ref>.

У [[Араба-ізраільская вайна (1948—1949)|вайну 1948—1949 рокаў]] хрысьціяне Палестыны трактаваліся падобна да мусульманаў, хоць храмы збольшага пазьбеглі разбурэньня ці апаганьваньня. У 2013 року ў Ерусаліме быў заснаваны Форум «Урад — хрысьціяне» дзеля вырашэньня пытаньняў між хрысьціянамі і ўрадам.

== Дэмаграфія ==

=== Адукацыя ===
Хрысьціяне — адныя з найбольш адукаваных жыхароў Ізраілю дзякуючы высокаму ўзроўню хрысьціянскіх адукацыйных установаў. Хрысьціянскія школы складаюць усяго 4% арабскага школьнага сэктару, аднак дзеля студэнтаў вышэйшых навучальных установаў, якія скончылі такія школы, складае 34% ад усіх арабскіх студэнтаў<ref>{{Спасылка|url = http://hcef.org/790796657-demonstration-of-christian-schools-in-jerusalem/ |загаловак = Demonstration of Christian Schools in Jerusalem — Holy Land Christian Ecumenical Foundation |назва праекту = Hcef.org |дата доступу = 5 верасьня 2016 |мова = en}}</ref>, а дзеля выпускнікоў хрысьціянскіх школаў у сэктары [[Высокія тэхналёгіі|высокіх тэхналёгіяў]] складае каля 87% <ref>{{Спасылка|url = http://www.middleeasteye.net/news/schools-starved-funds-christians-question-their-future-israel-1522645081 |загаловак = With schools starved of funds, Christians question their future in Israel |назва праекту = Middleeasteye.net |дата доступу = 5 верасьня 2016 |мова = en}}</ref><ref>{{Навіна|спасылка = http://www.haaretz.com/israel-news/.premium-1.676300 |загаловак = Why Angry Christians in Israel Are Crying Discrimination — Features |выдавец = Haaretz |дата доступу = 5 верасьня 2016 |мова = en}}</ref>.

У 2016 року хрысьціянскія арабы мелі найлепшы вынік на выпускных экзамэнах у школах — 73,9%; у мусульманаў і [[Друзы|друзы]] ён складаў адпаведна 41% і 51,9%, а ў вернікаў юдэйскай канфэсіі — 55,1%<ref name="Aruz7">{{Спасылка | аўтар = Arutz Sheva.| прозьвішча = Sheva| імя = Arutz| аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = 24 сьнежня 2017| url = http://www.israelnationalnews.com/News/News.aspx/239745| копія = | дата копіі = | загаловак = An inside look at Israel’s Christian minority| фармат = | назва праекту = ArutzSheva7| выдавец = | дата доступу = 14 лістапада 2018 | мова = en| камэнтар = }}</ref><ref name="TOI2013">{{Спасылка |url = http://www.timesofisrael.com/christian-arabs-top-countrys-matriculation-charts/ |загаловак = Christian Arabs top country’s matriculation charts |назва праекту = The Times of Israel|дата доступу = 24 сьнежня 2013|мова = en}}</ref>.

У 2010 року 63% хрысьціянскіх арабаў Ізраілю мелі сярэднюю спэцыяльную ці [[Пасьлядыплёмная адукацыя|пасьлядыплёмную адукацыю]] — найвышэйшы паказьнік сярод усіх рэлігійных групаў<ref>{{Спасылка |url = http://www.bokra.net/Article-1155836 |загаловак = المسيحيون العرب يتفوقون على يهود إسرائيل في التعليم |назва праекту = Bokra |дата доступу = 28 сьнежня 2011|мова = ar}}</ref>. У 2014 року хрысьціянскія студэнты складалі 17,0% усіх студэнтаў ВНУ Ізраілю і 14,4% усіх навучэнцаў коледжаў пры тым, што колькасьць арабскіх хрысьціянаў складае толькі 2% ад усяго насельніцтва.

=== Соцыяэканоміка ===
Арабскія хрысьціяне маюць меншы паказьнік беспрацоўя — 4,9% — у параўнаньні зь юдэямі (6,5%)<ref>{{Спасылка|url = http://www.israelnationalnews.com/News/News.aspx/163468|загаловак = Christians in Israel Well-Off, Statistics Show: Christians in Israel are prosperous and well-educated — but some fear that Muslim intimidation will cause a mass escape to the West|назва праекту = Arutz Sheva|дата доступу = 5 верасьня 2016|мова = en}}</ref>, а таксама найвышэйшы [[сярэдні паказьнік даходаў]] сярод арабскіх ізраільцянаў ды другі сярод ізраільскіх этнарэлігійных групаў<ref>{{Спасылка|url = http://www.abrahamfund.org/webfiles/fck/%D7%A4%D7%A8%D7%A7%204%20-%20%D7%A4%D7%A2%D7%A8%D7%99%D7%9D%20%D7%97%D7%91%D7%A8%D7%AA%D7%99%D7%99%D7%9D%20%D7%9B%D7%9C%D7%9B%D7%9C%D7%99%D7%99%D7%9D.pdf |фармат = PDF |загаловак = פרק 4 פערים חברתיים-כלכליים בין ערבים לבין יהודים |website=Abrahamfund.org |дата доступу = 18 верасьня 2016|мова = he}}</ref>.

== Рэлігійнасьць ==
[[Файл:Wikimania 2011-08-07 by-RaBoe-078.jpg|значак|Каталіцкае набажэнства ў [[Базыліка Дабравешчаньня|базыліцы Дабравешчаньня]] ў [[Назарэт|Назарэце]].]]
Хрысьціяне ў Ізраілі, да ўсяго, больш рэлігійныя за жыдоў і друзаў, — каля 57% хрысьціянаў лічаць рэлігію вельмі істотнай для свайго жыцьця<ref name="Pew1">{{Спасылка|url = http://www.pewforum.org/2016/03/08/religious-commitment/|загаловак = Israel’s Religiously Divided Society: Religious commitment|дата публікацыі = 8 сакавіка 2016|выдавец = Pew Research Center|дата доступу = 23 лютага 2017|мова = en}}</ref>. 34% моляцца штодня, 38% наведваюць царкву прынамсі штотыдня<ref name="Pew1" />. Каля 94% хрысьціянаў вераць у [[Бог]]а, 79% зь іх абсалютна пэўныя ў гэтым<ref name="Pew1"/>.

60% хрысьціянаў Ізраілю трымаюць [[Вялікі пост]]<ref name="Pew2">{{Спасылка|url = http://www.pewforum.org/2016/03/08/muslim-and-christian-beliefs-and-practices/|загаловак = Israel’s Religiously Divided Society: Muslim and Christian beliefs and practices|дата публікацыі = 8 сакавіка 2016|выдавец = Pew Research Center|дата доступу = 23 лютага 2017|мова = en}}</ref>, 81% трымаюць дома абразы ці іншыя выявы сьвятых<ref name="Pew2"/>. 89% называюць [[Біблія|Біблію]] словам Божым, 65% лічаць, што яе трэба разумець літаральна<ref name="Pew2"/>. 33% хрысьціянаў вераць, што Хрыстос вернецца пры іхнім жыцьці, што супадае з колькасьцю такіх жа вернікаў у мусульманаў (33%)<ref name="Pew2"/>.

== Крыніцы ==
{{Крыніцы|30em}}

== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}

[[Катэгорыя:Хрысьціянства ў Ізраілі| ]]