Прагляд крыніцы для Урарту

{{Краіна
|Назва                            = Урарту
|НазваЎРоднымСклоне               = Урарту
|НазваНаДзяржаўнайМове            = Ուրարտու
|Сьцяг                            = 
|Герб                             = 
|НацыянальныДэвіз                 = 
|ДзяржаўныГімн                    = 
|Месцазнаходжаньне                = 13-Urartu-9-6mta.gif
|ПодпісПадВыявайМесцазнаходжаньня = Урарту, IX—VI стст. да н. э.
|АфіцыйнаяМова                    = [[Урарцкая мова|урарцкая]], [[Хурыцкая мова|хурыцкая]]
|Сталіца                          = [[Тушпа]]
|НайбуйнейшыГорад                 = 
|ТыпУраду                         = манархія
|ПасадыКіраўнікоў                 = 
|ІмёныКіраўнікоў                  = 
|Плошча                           = 
|МесцаЎСьвецеПаводлеПлошчы        = 
|АдсотакВады                      = 
|ГодАцэнкіНасельніцтва            = 
|МесцаЎСьвецеПаводлеНасельніцтва  = 
|Насельніцтва                     = 
|ШчыльнасьцьНасельніцтва          = 
|ЭтнічныСклад                     = 
|КанфэсійныСклад                  = 
|Пісьменнасьць                    = 
|ГодАцэнкіСУП                     = 
|МесцаЎСьвецеПаводлеСУП           = 
|СУП                              = 
|СУПНаДушуНасельніцтва            = 
|Валюта                           = 
|КодВалюты                        = 
|ЧасавыПас                        = 
|ЧасРозьніцаUTC                   = 
|ЧасавыПасУлетку                  = 
|ЧасРозьніцаUTCУлетку             = 
|НезалежнасьцьПадзеі              = 
|НезалежнасьцьДаты                = 
|АўтамабільныЗнак                 = 
|ДамэнВерхнягаЎзроўню             = 
|ТэлефонныКод                     = 
|Дадаткі                          = 
|ПапярэдняяДзяржава1              = 
|СьцягПапярэдняйДзяржавы1         = 
|ВыяваПапярэдняйДзяржавы1         = 
|ГодПачаткуІснаваньня             = 860&nbsp;да н. э.
|ГодКанцаІснаваньня               = 590&nbsp;да н. э.
|ПэрыядІснаваньня                 = 
|НаступнаяДзяржава1               = Мідыйская імпэрыя
|СьцягНаступнайДзяржавы1          = 
|ВыяваНаступнайДзяржавы1          = [[Файл:Median Empire.svg|50пкс]]
|НаступнаяДзяржава2               = Армэнія (сатрапія)
|СьцягНаступнайДзяржавы2          = 
|ВыяваНаступнайДзяржавы2          = [[Файл:Yervanduni Armenia, IV-II BC.gif|50пкс]]
|ЦяперЗьяўляеццаЧасткай           = [[Азэрбайджан]]<br />[[Армэнія]]<br />[[Грузія]]<br />[[Ірак]]<br />[[Іран]]<br />[[Турэччына]]
}}
{{Гісторыя Армэніі|разгорнуты = пэрыяд1}}
'''Ура́рту''' ({{Мова-hy|Ուրարտու}}), таксама '''Ванскае каралеўства''' ({{Мова-xur|Biai, Biainili}}, {{Мова-hy|Վանի թագավորություն}}, {{Мова-akk|māt Urarṭu}}, па-бабілёнску: ''Urashtu''), — каралеўства ў паўднёва-заходняй [[Азія|Азіі]], на [[Армянскае нагор’е|Армянскім нагор’і]] вакол возера [[Ван (возера)|Ван]], якое існавала ў [[Жалезны век|жалезным веку]]. У Бібліі яно называецца ''Арарацкім каралеўствам'', ці ''зямлёй''.

Назва ''Ўрарту'' — гэта асырыйскае слова, якое азначае [[Рэгіён|геаграфічную вобласьць]]; у сучаснай гістарыяграфіі дзеля азначэньня [[Урарцкая мова|ўрарцкамоўнай]] дзяржавы жалезнага веку выкарыстоўваюцца тэрміны «Ўрарцкае каралеўства» ці «Ванскае каралеўства».

Каралеўства паўстала ў сярэдзіне IX стагодзьдзя да н. э. Аб’ядноўвала групу плямёнаў на чале з [[наіры]]. Займала тэрыторыю Армянскага нагор’я, паўднёвага [[Паўднёвы Каўказ|Закаўказьзя]], захапіла ў [[Асырыя|Асырыі]] землі паўночнай [[Старажытная Сырыя|Сырыі]] і ваколіцы возера [[Урмія (возера)|Урмія]].

У першай чвэрці 1 тысячагодзьдзя да н. э. Урарту займала кіроўнае становішча сярод дзяржаваў [[Пярэдняя Азія|Пярэдняй Азіі]]. Захаваліся [[клінапіс]]ныя запісы па-ўрарцку, існавала мэтрычная і лічбавая сыстэмы, паўстала матэматыка.

У выніку паступовага заняпаду была канчаткова захопленая [[Мідыйцы|мідыйцамі]] ў пачатку VI стагодзьдзя да н. э. Дзяржава аказала вялікі ўплыў на культуры і краіны [[Паўднёвы Каўказ|Паўднёвага Каўказу]] і Армянскага нагор’я, уключаючы [[Армэнія|Армэнію]], якая называецца «культурнай пераемніцай» Урарту.

== Літаратура ==
* {{Літаратура/БелСЭ|10}}

{{Краіна ў тэмах
|краіна        = Армэнія
|родны         = Армэніі
|вінавальны    = Армэнію
|месны         = Армэніі
|дадаткова     = 
* [[Урарту]]
|прыназоўнік   = ў
}}

[[Катэгорыя:Зьявіліся ў IX стагодзьдзі да н. э.]]
[[Катэгорыя:Зьніклі ў VI стагодзьдзі да н. э.]]
[[Катэгорыя:Гісторыя Ірану]]
[[Катэгорыя:Старажытны Блізкі Ўсход]]