Прагляд крыніцы для Сэн-Жэрмэнскі палац

[[Файл:Chateau de St Germain-en-laye.JPG|міні|300px|Каралеўскі палац-замак у Сэн-Жэрмэн-ан-Ле]]
'''Сэн-Жэрмэнскі палац''' ({{мова-fr|Château de Saint-Germain-en-Laye}}) — былая каралеўская рэзыдэнцыя ў парыскім прадмесьці [[Сэн-Жэрмэн-ан-Ле]], непадалёк ад [[Сэна|Сэны]], цяпер Нацыянальны музэй археалёгіі. Яшчэ ў [[1122]] годзе [[Людовік VI (кароль Францыі)|Людовік VI]] пабудаваў на месцы цяпер існуючага будынка замак Гран-Шатлё, разбураны [[Эдуард Чорны Прынц|Эдуардам Чорным Прынцам]] у [[1346]] годзе. Ад яго захавалася Сьвятая Капэла, збудаваная [[П’ер дэ Мантрой|П’ерам дэ Мантроем]] для [[Людовік IX (кароль Францыі)|Людовіка IX]], — архітэктурны правобраз [[Сэн-Шапэль|аднайменнага збудаваньня]] ў [[Парыж]]ы. Гэтая наватарская, з выкарыстаньнем мэталаканструкцыяў, пабудова ўтрымоўвала неацэнныя хрысьціянскія рэліквіі, уключаючы цярновы вянок, прададзены францускаму каралю імпэратарам [[Балдўін II|Балдўінам II]] у [[1239]] годзе.

[[Карл V Мудры|Карл V]] аднавіў разбураны замак на старым месцы, а [[Францыск I]] цалкам перабудаваў яго. Майстар [[Францускі Рэнэсанс|францускага рэнэсансу]] [[Філібэрт Дэлёрм]] узьвёў для [[Гэнрых II Валюа|Гэнрыха II]] насупраць гэтага старога замка рэзыдэнцыю ў найноўшым італьянскім гусьце па вобразу й падабенству [[Лянтэ|вілы Лянтэ]]. Іскрынкай гэтага палаца быў [[рэгулярны сад]], адзін зь першых у Францыі. [[Людовік XIII]] перавёў у Сэн-Жэрмэн-ан-Ле свой двор; тутака ж у яго нарадзіўся доўгачаканы спадчыньнік — [[Людовік XIV]].

«Кароль-сонца» ня вельмі любіў палац свайго бацькі й аддаваў перавагу праводзіць час у старым замку, а потым і зусім зьехаў у [[Вэрсаль]]. Тым ня менш за ягонымі часамі абодва будынкі й сады былі абноўлены й рэканструяваны пры ўдзеле [[Люі Лево]] й [[Андрэ Лянотр]]а. У [[1688]] годзе Сэн-Жэрмэн-ан-Ле стаў рэзыдэнцыяй выгнанага з [[Ангельшчына|Ангельшчыны]] караля [[Якаў II Ст’юарт|Якава II Ст’юарта]], які тут памёр і быў пахаваны. На працягу ўсяго [[18 стагодзьдзе|XVIII стагодзьдзя]] палац заставаўся цэнтрам [[якабіты|якабіцкага руху]], хоць галава [[Ст’юарты|Ст’юартаў]] пасьля [[Утрэхцкае замірэньне|Утрэхцкага замірэньня]] перабраўся з Францыі ў [[Рым]].

Апошнія гады «[[Ancien Régime|старага рэжыму]]» адзначыліся заняпадам Сэн-Жэрмэнскай рэзыдэнцыі. [[Людовік XVI]] прэзэнтаваў «новы» палац Гэнрыха II свайму брату [[Карл X (кароль Францыі)|графу Артуа]], які замест аднаўленьня практычна цалкам зьнёс яго й распрадаў зямельныя ўгодзьдзі. Ацалела толькі крыло [[Гэнрых Наварскі|Гэнрыха IV]]. Што да «старога» палаца-замка, [[Напалеон I Банапарт|Напалеон I]] разьмясьціў у ягоных пустуючых залях кавалерыйскую школу, а ягоны пляменьнік [[Напалеон III Банапарт|Напалеон III]] у [[1867]] годзе пасьля рэстаўрацыі перадаў іх створанаму Музэю археалёгіі.

== Галерэя ==
{|class="graytable"
|+
| width="29%"|[[Файл:Chateau de Saint-Germain-en-Laye Cour.JPG|center|200px]]
| width="5%"|
| width="29%"|[[Файл:Saint-Germain-en-Laye château2 dessin.jpg|center|300px]]
| width="5%"|
| [[Файл:SchlossStGermainenLayeParterre.jpg|center|250px]]
|-
| align="center"|Вуглавая лесьвічная вежа
|
| align="center"|Новы палац (страчаны)
|
| align="center"|Стары палац
|}

== Глядзіце таксама ==
* [[Сэн-Жэрмэнская дамова (1919)]] — падпісаная ў Сэн-Жэрмэнскім палацы

== Вонкавыя спасылкі ==
* [https://web.archive.org/web/20110420035410/http://www.musee-antiquitesnationales.fr/homes/home_id20392_u1l2.htm Нацыянальны археалягічны музэй]

{{Бібліяінфармацыя}}

[[Катэгорыя:Палацы Францыі]]
[[Катэгорыя:Музэі Францыі]]
[[Катэгорыя:Каралеўскія рэзыдэнцыі]]
[[Катэгорыя:Івэлін]]
[[Катэгорыя:Замкі Францыі]]