Прагляд крыніцы для Сынгапур

{{Краіна
|Назва              = Сынгапур
|НазваЎРоднымСклоне = Сынгапуру
|НазваНаДзяржаўнайМове = '''新加坡共和国'''<br>சிங்கப்பூர் குடியரசு
|Сьцяг              = Flag of Singapore.svg
|Герб               = 
|НацыянальныДэвіз   = Majulah Singapura («Наперад, Сынгапур»)
|Месцазнаходжаньне  = LocationSingapore.png
|АфіцыйнаяМова      = [[Ангельская мова|ангельская]], [[Кітайская мова|кітайская]], [[Малайская мова|малайская]], [[Тамільская мова|тамільская]]
|Сталіца            = Сынґапур
|НайбуйнейшыГорад   = Сынґапур
|ТыпУраду           = [[Парлямэнцкая рэспубліка]]
|ПасадыКіраўнікоў   = [[прэзыдэнт]]<br>[[прэм’ер-міністар]]
|ІмёныКіраўнікоў    = Тарман Шанмугаратнам<br>Лоўрэнс Вонг<ref>{{Спасылка|url=https://www.pmo.gov.sg/The-Cabinet/Mr-Lawrence-WONG|загаловак=Mr Lawrence WONG|выдавец=Prime Minister's Office Singapore|мова=en|дата=20 ліпеня 2024}}</ref>
|Плошча             = 712
|МесцаЎСьвецеПаводлеПлошчы = 187-е
|АдсотакВады        = 1,444
|ГодАцэнкіНасельніцтва = 2015
|МесцаЎСьвецеПаводлеНасельніцтва = 113-е
|Насельніцтва       = {{лік|5535000}}<ref>{{Спасылка|url=https://countryeconomy.com/demography/population/singapore?year=2015|загаловак=Singapore - Population 2015 |праект=countryeconomy.com|мова=en|дата=20 ліпеня 2024}}</ref>
|ШчыльнасьцьНасельніцтва = 6814
|ГодАцэнкіСУП       = 2020
|МесцаЎСьвецеПаводлеСУП = 39-е
|СУП                = $560,205 млрд<ref>{{Спасылка|url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2021/April/weo-report?c=512,914,612,614,311,213,911,314,193,122,912,313,419,513,316,913,124,339,638,514,218,963,616,223,516,918,748,618,624,522,622,156,626,628,228,924,233,632,636,634,238,662,960,423,935,128,611,321,243,248,469,253,642,643,939,734,644,819,172,132,646,648,915,134,652,174,328,258,656,654,336,263,268,532,944,176,534,536,429,433,178,436,136,343,158,439,916,664,826,542,967,443,917,544,941,446,666,668,672,946,137,546,674,676,548,556,678,181,867,682,684,273,868,921,948,943,686,688,518,728,836,558,138,196,278,692,694,962,142,449,564,565,283,853,288,293,566,964,182,359,453,968,922,714,862,135,716,456,722,942,718,724,576,936,961,813,726,199,733,184,524,361,362,364,732,366,144,146,463,528,923,738,578,537,742,866,369,744,186,925,869,746,926,466,112,111,298,927,846,299,582,487,474,754,698,&s=PPPGDP,&sy=2020&ey=2020&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=subject&ds=.&br=0|загаловак=Report for Selected Countries and Subjects|мова=en|дата публікацыі=красавік 2021|выдавец=International Monetary Fund|праект=World Economic Outlook database}}</ref>
|СУПНаДушуНасельніцтва = $56 226
|Валюта             = [[Сынгапурскі даляр]]
|КодВалюты          = SGD
|ЧасавыПас          = SST
|ЧасРозьніцаUTC     = +8
|ЧасавыПасУлетку    = 
|ЧасРозьніцаUTCУлетку = 
|НезалежнасьцьПадзеі= — ад [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]]
|НезалежнасьцьДаты  = 3 чэрвеня 1959
|ДзяржаўныГімн      = Majulah Singapura
|АўтамабільныЗнак   = SGP
|ДамэнВерхнягаЎзроўню = sg
|ТэлефонныКод       = 65
|Дадаткі            = [[Файл:Singapore-CIA WFB Map.png|цэнтар|250пкс|Мапа Сынгапуру]]
}}
'''Сынґапу́р''' ({{мова-zh|新加坡}}; {{мова-ms|Singapura}}) — горад-дзяржава, разьмешчаная ў [[Паўднёва-Ўсходняя Азія|Паўднёва-Ўсходняй Азіі]] на паўднёвым ускрайку [[Малайскі паўвостраў|Малайскага паўвострава]], за 137 кілямэтраў на поўнач ад экватару. Сынґапур складаецца з 63 астравоў, якія аддзеленыя ад [[Малайзія|Малайзіі]] пралівам Джахор на поўначы й Сынґапурскім пралівам ад [[Інданэзія|Інданэзіі]] на поўдні. Сынґапур зьяўляецца высока ўрбанізаваным горадам, але амаль палова краіны пакрыта зелянінай. Большасьць зямель ствараецца на аснове мэліярацыі.

Сынґапур быў часткай розных мясцовых імпэрыяў, паколькі ён быў упершыню заселены ў II стагодзьдзі нашай эры. Сучасны Сынґапур быў заснаваны як гандлёвы цэнтар [[Ост-Індзкая кампанія|Ост-Індзкай кампаніі]] сэра [[Стэмфард Рафлз|Стэмфарда Рафлза]] ў [[1819]] годзе з дазволу [[Султанат Джахор|султаната Джахора]]. Брытанцы атрымалі поўны сувэрэнітэт над востравам у 1824 годзе й Сынґапур стаў адной з брытанскіх калёніяў у праліве ў 1826 годзе. Сынґапур быў акупаваны японскімі войскамі ў [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайне]] й вярнуўся да брытанскага панаваньня пасьля яе. Горад атрымаў унутранае самакіраваньне ў 1959 годзе. Сынґапур аб’яднаўся зь іншымі былымі брытанскімі тэрыторыямі для фармаваньня [[Малайзія|Малайзіі]] ў 1963 годзе, аднак стаў цалкам незалежнай дзяржавай праз два гады пасьля аддзяленьня ад Малайзіі. З тых часоў Сынґапур меў значны паказчык росту багацьця й на сёньня зьяўляецца адным з чатырох так званых [[чатыры азіяцкія тыгры|чатырох азіяцкіх тыграў]] (разам з Паўднёвай Карэяй, Ганконгам ды Тайванем). Эканоміка моцна залежыць ад галіны [[сфэра паслугаў|сфэры паслугаў]]. Сынґапур ёсьць сусьветным лідэрам у некалькіх галінах: горад ёсьць чацьвёрты вядучы сусьветны фінансавы цэнтар, другі па велічыні ў сьвеце па колькасьці [[казіно]] й рынку азартных гульняў, і трэці па велічыні ў сьвеце нафтаперапрацоўчы цэнтар. Порт Сынґапура зьяўляецца адным зь пяці самых ажыўленых партоў у сьвеце, найбольш характэрны тым, што тут зьдзяйсьняецца ажыўленая перавалка грузаў. [[Сусьветны банк]] адзначае, што Сынґапур ёсьць месцам, дзе прасьцей за ўсё ў сьвеце весьці бізнэс.

Сынґапур зьяўляецца парлямэнцкай рэспублікай з Ўэстмінстэрскай сыстэмай аднапалатнага парлямэнту. Партыя народнага дзеяньня (ПНД) выйграла ўсе выбары з 1959 году. Прававая сыстэма Сынґапуру мае свае фонды ў ангельскай сыстэме агульнага права, але зьмены былі ўнесены ў яе на працягу многіх гадоў, як то выдаленьне практыкі скліканьня [[суд прысяжных|суду прысяжных]]. Назва мае паходжаньне ад двух [[санскрыт|санскрыцкіх]] словаў: ''singa'' (леў) і ''pura'' (горад), і калі-нікалі Сынґапур называюць ''Горадам Ільва''.

== Гісторыя ==
Першыя згадкі аб Сынґапуры былі зроблены ў [[кітай]]скіх хроніках яшчэ III стагодзьдзя. Востраў Сынґапур была аплётам імпэрыі Шрыджывая, з цэнтрам на [[Суматра|Суматры]], і меў яванскі назоў Тэмасэк. Тэмасэк нейкі час быў важным гандлёвым цэнтрам, але потым прыйшоў у заняпад. Засталося вельмі мала сьведчаньняў аб гэтым горадзе акрамя асобных архэалягічных знаходак.

У XV—XVI стагодзьдзях Сынґапур уваходзіў у склад [[Султанат Джахор|султаната Джахор]]. У часы малайска-партугальскай вайны ў 1617 годзе Сынґапур падвергнуўся нападу з боку [[Партугалія|партугальскага]] войска. У 1819 годзе сэр [[Стэмфард Рафлз]], прадстаўнік Брытанскай Ост-Індыйскай кампаніі, заключыў дамову з султанам Джахора аб стварэньні ў Сынґапуры гандлёвай зоны з дазволам іміграцыі розных этнічных групаў. У 1867 годзе Сынґапур стаў калёніяй [[Брытанская імпэрыя|Брытанскае імпэрыі]], ангельцы надавалі востраву вялікую значнасьць як важнаму пункту на шляху да Кітаю.

Сынґапур амаль ня быў уцягнуты ў [[Першая сусьветная вайна|Першую сусьветную вайну]], паколькі канфлікт ня меў месца ў Паўднёва-Ўсходняй Азіі. Адзінай значнай падзеяй таго часу стаўся бунт мусульманскіх [[сыпаі|сыпаяў]] з Брытанскае Індыі, якія былі раскватараваныя ў Сынґапуры. Гэты бунт адбыўся ў 1915 годзе празь зьяўленьне чутак, што сыпаі будуць адпраўленыя на барацьбу супраць [[Асманская імпэрыя|Асманскае імпэрыі]], якая зьяўлялася мусульманскай дзяржавай, што выклікала незадаволенасьць з боку сыпаяў. Яны забілі шэраг афіцэраў і некалькі брытанскіх грамадзянскіх асобаў першы чым мяцеж быў здушаны немусульманскімі сіламі, якія былі перакінуты з Джахору й Бірмы. Пасьля Першай сусьветнай вайны ангельцы пабудавалі вялікую Сынґапурскую ваенна-марскую базу ў рамках абарончай стратэгіі Сынґапуру. Першапачаткова пляны пра стварэньне базы былі абвешчаны ў 1923 годзе, аднак будаўніцтва працягвалася даволі павольна ажно да японскага ўварваньня ў [[Маньчжурыя|Маньчжурыю]] ў 1931 годзе. Завяршэньне будаўніцтва адбылося толькі ў 1939 годзе, а новай базе далі мянушку «Гібральтар Усходу».

Падчас [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайны]] [[Японія]] захапіла Малайзію й перамагла ў бітве пры Сынґапуры, калі непадрыхтаванае ангельскае войска ня здолела аказаць супраціў, нягледзячы на сваю значную колькасную перавагу, 15 лютага 1942 году Сынґапур перайшоў пад уладу Японіі да самай паразы японцаў у верасьні 1945 году. У 1959 годзе Сынґапур стаў самакіраванаю дзяржаваю ў складзе Брытанскае імпэрыі, пасьля выбараў пасаду прэм’ер-міністра заняў [[Лі Куан Ю]]. У 1963 годзе па выніках рэфэрэндуму краіна ўвайшла ў склад [[Малайзія|Малазійскай Фэдэрацыі]] разам з Малаем, Сабахам і [[Саравак]]ам. Аднак 7 жніўня 1965 году ў выніку канфлікту Сынґапур быў выключаны са складу Малайзіі й 9 жніўня абвясьціў аб незалежнасьці. 21 верасьня 1965 году Сынґапур быў прызнаны чальцом ААН. З 1959 году па 1990, падчас кіраваньня Лі Куан Ю, Сынґапур, ня маючы рэсурсаў, змог вырашыць многія з унутраных праблемаў і зьдзейсьніў вялікі штуршок ад краіны трэцяга сьвету да [[Разьвітыя краіны|разьвітай краіны]] з высокім узроўнем жыцьця.

У 1990 годзе другім у гісторыі прэм’ер-міністрам стаў [[Го Чок Тонг]]<ref>[http://eservice.nlb.gov.sg/item_holding_s.aspx?bid=12751459 ''«Encyclopedia of Singapore»'']. Singapore: Tailsman Publishing. 2006. — С. 82. — {{ISBN|978-9810556679}}.</ref>. 5 лютага 1993 году ў Сынґапуры пачаў дзейнасьць Сакратарыят [[Азіяцка-Ціхаакіянская эканамічная супраца|Азіяцка-Ціхаакіянскай эканамічнай супрацы]]<ref name="а">{{Навіна|аўтар=|загаловак=Занятасьць у Сакратарыяце АЦЭС|спасылка=https://www.apec.org/about-us/apec-secretariat/employment|выдавец=Азіяцка-Ціхаакіянская эканамічная супраца|мова=en|дата публікацыі=2022|дата доступу=7 сьнежня 2022}}</ref>. Падчас знаходжаньня Го на пасадзе прэм’ер-міністра, краіна перажыла некалькі крызаў, як то [[Азіяцкі фінансавы крызіс|азіяцкая фінансавая крыза]] 1997 году й успышка атыповай пнэўманіі ў 2003 годзе<ref name="eresources">[http://eresources.nlb.gov.sg/infopedia/articles/SIP_860_2004-12-27.html «Goh Chok Tong»]. National Library Board.</ref>. У 2004 годзе наступным прэм’ер-міністрам стаў Лі Сянь Лун, старэйшы сын Лі Куан Ю<ref name="eresources"/>. За часам ягонага кіраўніцтва Сынґапур сутыкнуўся з глябальнай [[Фінансавы крызіс 2007—2008 гадоў|фінансавай крызай]] 2008 году, вырашэньне спрэчкі з нагоды выкарыстаньня малайскай чыгункі й прасоўваньне інтэграваных курортаў<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/country_profiles/1143240.stm «Country profile: Singapore»]. BBC News.</ref>. У Сынґапуры праведзеныя [[Летнія юнацкія Алімпійскія гульні 2010 году]]. Не зважаючы на выключны рост эканомікі, ПНД атрымала свае горшыя вынікі на выбарах у 2011 годзе, атрымаўшы толькі 60% галасоў, сярод самых гарачых пытаньняў былі высокі прыток замежных працаўнікоў і высокі кошт жыцьця<ref>[https://www.straitstimes.com/politics/ge2015-a-look-back-at-the-last-5-general-elections-from-1991-to-2011 «GE2015: A look back at the last 5 general elections from 1991 to 2011»]. The Straits Times.</ref>. 23 сакавіка 2015 году сышоў з жыцьця Лі Куан Ю<ref>[http://www.straitstimes.com/singapore/remembering-lee-kuan-yew-our-chief-diplomat-to-the-world «Lee Kuan Yew: Our chief diplomat to the world»]. The Straits Times.</ref>, першы кіраўнік дзяржавы, з гэтае нагоды ў Сынґапуры быў аб’яўлены тыдзень грамадзкай жалобы. У 2015 годзе ПНД захавала за сабой дамінуючае становішча ў парлямэнце на ўсеагульных выбарах у верасьні, атрымаўшы 69,9% галасоў выбаршчыкаў.

12 чэрвеня 2018 году ў Сынґапуры адбылася гістарычная сустрэча паміж прэзыдэнтам Злучаных Штатаў Амэрыкі [[Дональд Трамп|Дональдам Трампам]] і лідэрам Паўночнай Карэі [[Кім Чэн Ын]]ам, першая ў гісторыі сустрэча лідэраў дзьвюх краінаў. Сустрэча праходзіла на курорце на востраве Сэнтоса<ref>[https://www.cnn.com/politics/live-news/trump-kim-jong-un-meeting-summit/ «President Trump meets Kim Jong Un: Live updates»]. CNN.</ref><ref>[https://www.bbc.com/news/world-asia-44435035 «Trump and Kim make history with a handshake»]. BBC News.</ref>.

== Адміністрацыйны падзел ==
[[Файл:Singapore Planning Regions.png|зьлева|міні|150пкс|Рэгіёны Сынґапуру]]
Сынґапур падзелены на 5 рэгіёнаў і 55 раёнаў:
# Цэнтральны рэгіён.
# [[Паўночны рэгіён]].
# [[Паўночна-Ўсходні рэгіён]].
# Усходні рэгіён.
# Заходні рэгіён.

== Геаграфія ==
Краіна Сынґапур разьмяшчаецца на высьпе Сынґапур разам з групай невялікіх прылягаючых выспачак агульнай плошчай 572 км². З Малайскай паўвыспай выспа Сынґапур злучана праз насып ў паўночнай частцы выспы і праз мост у заходняй.

Самыя вялікія з астатніх 54 выспаў зьяўляюцца выспы Джуронг, Пулаў Тэконг, Пулаў Ўбін і Сэнтоса.

Глеба выспы Сынґапур складаецца з скальных пародаў. Максымальная вышыня выспы 177 м над узроўнем мора. Сынґапур амываецца цёплымі водамі Малакскай і Сынґапурскай затокаў, якія злучаюць [[Андаманскае мора]] з [[Паўднёва-Кітайскае мора|Паўднёва-Кітайскім]], і пратокай Джахор, якая вузкім двухкілямэтровым пасам аддзяляе краіну ад Малайскай паўвыспы. Большасьць выспаў абкружаны каралавымі рыфамі. Самая доўгая рака краіны (Сэлатар) мае даўжыню 16 км.

Раней на высьпе расьлі вільготныя [[трапічныя лясы]], але цяпер яны амаль поўнасьцю зьнішчаныя з прычыны хутка росту гораду.

== Эканоміка ==
[[Файл:1 Singapore city skyline 2010 day panorama.jpg|міні|350пкс|Бізнэсовы раён у Сынґапуры.]]
Сынґапур мае вельмі разьвітую рынкавую эканоміку, якая гістарычна паўстала аснове стварэньня портаў тыпу антрэпо. Нароўні з [[Ганконг]]ам, [[Рэспубліка Карэя|Паўднёвай Карэяй]] і [[Тайвань|Тайванем]], Сынґапур зьяўляецца адным зь першых так званых «[[чатыры азіяцкія тыгры|чатырох азіяцкіх тыграў]]», пры гэтым перасягнуўшы астатнія з гэтых краінаў па ўзроўню СУП на душу насельніцтва. У пэрыяд з 1965 па 1995 гады тэмпы росту эканомікі краіны ў сярэднім складалі 6% у год, што значна зьмяніла ўзровень жыцьця насельніцтва<ref>Baten, Jörg (2016). ''«A History of the Global Economy. From 1500 to the Present»''. Cambridge University Press. — С. 292. — {{ISBN|978-1107507180}}.</ref>. Моцнае разьвіцьцё атрымала вытворчасьць [[электроніка|электронікі]], сэктар [[фінансы|фінансавых]] паслугаў. А далейшаму разьвіцьцю эканомікі краіны спрыяюць нізкімі [[падатак|падаткі]].

Сынґапурская эканоміка вядомая як адна з самых свабодных<ref>{{Спасылка|копія=https://web.archive.org/web/20100207003624/http://www.asiaone.com/Business/News/My%2BMoney/Story/A1Story20100201-195831.html|загаловак=Singapore is most open economy: Report|выдавец=AsiaOne|url=http://www.asiaone.com/Business/News/My%2BMoney/Story/A1Story20100201-195831.html}}</ref>, інавацыйных<ref>[http://eurocham.org.sg/index.php?option=com_eurochammobile&view=news&id=289&template=ccmobile «Singapore ranked 7th in the world for innovation»]. The Straits Times.</ref>, канкурэнтаздольных<ref>{{Спасылка|копія=https://web.archive.org/web/20091001054950/http://www.weforum.org/pdf/GCR09/GCR20092010fullrankings.pdf|загаловак=The Global Competitiveness Index 2009–2010 rankings and 2008–2009 comparisons|выдавец=World Economic Forum. 2010|url=http://www.weforum.org/pdf/GCR09/GCR20092010fullrankings.pdf}}</ref>, дынамічных<ref>[http://www.straitstimes.com/business/economy/singapore-jumps-to-top-of-global-dynamism-index «Singapore jumps to top of Global Dynamism Index»]. The Straits Times.</ref> і прыязных да бізнэсу<ref>{{Спасылка|копія=https://web.archive.org/web/20090707002844/http://business.asiaone.com/Business/News/SME%2BCentral/Story/A1Story20070926-27084.html|загаловак=Singapore top paradise for business: World Bank|выдавец=AsiaOne|url=http://business.asiaone.com/Business/News/SME%2BCentral/Story/A1Story20070926-27084.html}}</ref>. Паводле [[індэкс эканамічнай свабоды|індэксу эканамічнай свабоды]] на 2015 год Сынґапур займае другое месца ў сьвеце, а паводле індэксу лёгкасьці вядзеньня бізнэсу Сынґапур займае першае месца ў сьвеце<ref>{{Спасылка|копія=https://web.archive.org/web/20150206025936/http://www.doingbusiness.org/rankings|загаловак=Economy rankings|выдавец=Doingbusiness.org|url=http://www.doingbusiness.org/rankings}}</ref>. Акрамя таго, Сынґапур успрымаецца як адна з найменей [[карупцыя|карумпаваных]] краінаў у сьвеце, разам з [[Новая Зэляндыя|Новай Зэляндыяй]] і скандынаўскімі краінамі<ref>[https://www.straitstimes.com/singapore/singapore-climbs-to-7th-on-global-least-corrupt-index «Singapore climbs to 7th on global least-corrupt index»]. The Straits Times.</ref>. У 2016 годзе Сынґапур быў прызнаны самым дарагім горадам у сьвеце ўжо трэці год запар<ref>[https://web.archive.org/web/20170312063839/http://uk.reuters.com/article/uk-singapore-protest-idUKKBN16I0GP?il=0 «Water price hike sparks rare public protest in Singapore»]. Reuters.</ref><ref>[http://www.todayonline.com/singapore/singapore-worlds-most-expensive-city-third-year-row-says-eiu-report «Singapore ranked world’s most expensive city for 3rd year running»]. Today.</ref>.

На працягу некалькіх гадоў Сынґапур быў адной зь нешматлікіх дзяржаваў, хто меў найвышэйшы крэдытны рэйтынг AAA ад «вялікай тройкі» крэдытных рэйтынгавых агенцыяў<ref>[https://www.theguardian.com/business/economics-blog/2014/oct/15/the-aaa-rated-club-which-countries-still-make-the-grade «The AAA-rated club: which countries still make the grade?»]. The Guardian.</ref>, і адзінай азіяцкай краінай, якая дасягнула гэтага рэйтынгу<ref>{{Спасылка|копія=https://web.archive.org/web/20131002194459/http://www.nbcnews.com/id/44020687/ns/business-world_business/t/remaining-countries-aaa-credit-ratings/|загаловак=Remaining countries with AAA credit ratings|выдавец=NBC News|url=http://www.nbcnews.com/id/44020687/ns/business-world_business/t/remaining-countries-aaa-credit-ratings/}}</ref>. Сынґапур прыцягвае вялікую колькасьць замежных інвэстыцыяў дзякуючы сваёй лякацыі, кваліфікаванай працоўнай сіле, нізкіх падатковых ставак, разьвітой інфраструктуры й нулявой цярпімасьці да карупцыі<ref>{{Спасылка|копія=https://web.archive.org/web/20160322233426/https://www.cpib.gov.sg/sites/default/files/publication-documents/CPIB%20Corruption%20Statistics_0.pdf|загаловак=CPIB Corruption Statistics 2015|выдавец=World Bank|url=https://www.cpib.gov.sg/sites/default/files/publication-documents/CPIB%20Corruption%20Statistics_0.pdf}}</ref>. Сынґапур мае адзінаццаты паводле велічыні ў сьвеце [[золатавалютны запас]]<ref>{{Спасылка|копія=https://web.archive.org/web/20130117011718/http://www.mas.gov.sg/en/Statistics/Reserve-Statistics/Official-Foreign-Reserves.aspx|загаловак=Official Foreign Reserves|выдавец=Monetary Authority of Singapore|url=http://www.mas.gov.sg/en/Statistics/Reserve-Statistics/Official-Foreign-Reserves.aspx}}</ref>. Таксама, краіна мае адзін з самых высокіх паказчыкаў чыстых міжнароднай інвэстыцыяў на душу насельніцтва<ref>[http://www.xe.com/ucc/convert/?Amount=1&From=USD&To=SGD «Based on USD/SGD rate of 1.221»]. Xe.com.</ref>. У Сынґапуры працуюць больш за 7 тысячаў шматнацыянальных карпарацыяў з [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|ЗША]], [[Японія|Японіі]] й [[Эўропа|Эўропы]], акрамя таго маюцца таксама каля 1,5 тысячы кампаніяў з [[Кітай|Кітаю]] й столькі ж з [[Індыя|Індыі]]. Прыкладна 44 адсоткаў ад Сынґапурскай працоўнай сілы складаюць замежнікі<ref>[http://www.salary.sg/2010/44-percent-of-workforce-are-non-citizens/ «44 Percent of Workforce Are Non-Citizens»]. Your Salary in Singapore.</ref>. Краіна мае больш за дзесяць пагадненьняў аб свабодным гандлі зь іншымі краінамі й рэгіёнамі. Не зважаючы на свабоду рынку, урадавыя апэрацыі ў Сынґапуры складаюць значную долю ў эканоміцы, спрыяючы стварэньню 22% ад СУП<ref>[http://www.huffingtonpost.com/2014/04/09/ha-joon-chang-economics_n_5120030.html «Ha-Joon Chang: Economics Is A Political Argument»]. The Huffington Post.</ref>.

Сынґапур зьяўляецца другім паводле велічыні замежным інвэстарам Індыі<ref>[https://archive.is/20120722162407/http://www.channelnewsasia.com/stories/singaporebusinessnews/view/1104667/1/.html «S’pore is India’s second-largest foreign investor»]. Channel NewsAsia.</ref>, а таксама чатырнаццатым паводле велічыні экспартэрам і пятнаццатым найбуйнейшым імпартэрам у сьвеце<ref>{{Спасылка|копія=https://web.archive.org/web/20170820040124/http://exportbritain.org.uk/market-snapshots/singapore.html|загаловак=Singapore|выдавец=Export Britain|url=http://exportbritain.org.uk/market-snapshots/singapore.html}}</ref>.

== Дэмаграфія ==
[[Файл:Saint Andrew's Cathedral, Singapore 2.JPG|thumb|250px|left|<center>Андрэеўскі сабор.</center>]]
Пасьля [[Манака]], Сынґапур зьяўляецца адной з самых шчыльназаселеных краінаў. Большасьць насельніцтва жыве на высьпе Сынґапур, на астатніх выспах насельніцтва складае некалькі тысячаў чалавек.

Насельніцтва краіны вельмі разнастайнае ў этнічным пляне. Згодна зь перапісам 2002 году, этнічны склад выглядае:
* [[кітайцы]] — 76,8%
* [[малайцы]] — 13,9%
* [[індусы]] — 7,9%
* іншыя — 1,4%.

У сувязі з гэтым [[рэлігія|рэлігійны]] склад насельніцтва таксама разнастайны:
* [[будызм|будысты]] — 42,5%
* [[хрысьціянства|хрысьціяне]] — 14,6%
* [[атэізм|атэісты]] — 14,8%
* [[іслам|мусульмане]] — 13,9%
* тааісты — 8,5%
* [[індуізм|індуісты]] — 4%
* іншыя — 1,6%.

Пасьля нацыянальных канфліктаў 1960-х гадоў урад стаў больш уважліва ставіцца да міжнацыянальных праблемаў і абвясьціў прынцып гармоніі, якому падпарадкоўваюцца сыстэма [[адукацыя|адукацыі]], жыльлёвая сфэра, [[войска]] і іншыя дзяржаўныя ўстановы. З 1970-х гадоў міжнацыянальныя канфлікты спыніліся. У наш час забаронена насіць у школах ісламскія хусткі. У кастрычніку 2005 году за расісцкія камэнтары інтэрнэт-блогер быў прысуджаны да месяца турэмнага зьняволеньня.

== Адукацыя і культура ==
У Сынґапуры дзейнічае [[Каледжы аб’яднанага сьвету|Каледж міжнароднай супольнасьці]] ў Паўднёва-Ўсходняй Азіі.

== Крыніцы ==
{{Крыніцы|2}}

== Вонкавыя спасылкі ==
{{Партал|Азія}}
* {{Спасылка|копія=https://web.archive.org/web/20080607085722/http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/singapore.htm|загаловак=Сынгапур|выдавец=UCB Libraries GovPubs|url=http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/singapore.htm}}
* [[dmoz:Regional/Asia/Singapore|Сынґапур]]. Curlie.
* [https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-15961759 Сынґапур]. BBC.
* [https://www.britannica.com/EBchecked/topic/545725 Сынґапур]. Encyclopædia Britannica.

{{Краіны Азіі}}

[[Катэгорыя:Сынгапур| ]]
[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]]