Прагляд крыніцы для Стэфан Курч

{{Вайсковы дзяяч|поўнае імя=Стэфан Ёсіфавіч Курч|арыгінальнае імя=(па-расейску: Степан Осипович Курч)|месца нараджэньня={{Сьцяг|Расейская імпэрыя}}  вёска [[Вусьце]] Магілёўскай губерні|прыналежнасьць={{Сьцягафікацыя|Расейская імпэрыя}}|гады службы=1868—1906|званьне=[[генэрал-маёр]]|род войскаў=|камандаваў=|частка=|бітвы=[[Расейска-турэцкая вайна]] (1877-1878)|узнагароды={{Ордэн Сьвятой Ганны I ступені}} {{Ордэн Сьвятога Станіслава I ступені}} {{Ордэн Сьвятога Ўладзімера IV ступені}} Замежныя:{{Камандор ордэна Ганаровага легіёна}} {{Кавалер Вялікага крыжа ордэна Сьвятых Маўрыкія і Лазара}}|сувязі=|у адстаўцы=}}
'''Стэфан Ёсіфавіч Курч''' (1850—1906) — расейскі генэрал-маёр беларускага паходжаньня, вайсковы цэнзар Віленскай вайсковай акругі, камандуючы 50-й пяхотнай брыгадай.

== Паходжаньне ==
Шляхецкі род Курчаў вядомы яшчэ з XVI стагодзьдзя, ягоныя прадстаўнікі займалі дзяржаўныя і вайсковыя пасады ў Вялікім Княстве Літоўскім і Рэчы Паспалітай і ў свой час нават парадніліся з Сапегамі (гл. [[Курчы]]).

Стэфан Курч нарадзіўся 31 траўня 1850 году ў маёнтку [[Вусьце (Аршанскі раён)|Вусьце]] Магілёўскай губэрні. Бацька — беларускі шляхціч Ёсіф Адамавіч Курч, перахрышчаны ў праваслаўе каталік, уладальнік маёнтка. Маці — Надзея Васілеўна Бібікава, дачка расейскага генэрала В. А. Бібікава.

== Пачатак вайсковай кар’еры ==
Службу распачаў кандуктарам у Мікалаеўскай Інжынэрнай Вучэльні, зь якой у 1868 годзе выпушчаны прапаршчыкам у 2-гі пантонны паўбатальён.

У 1869 годзе пераведзены ў ранейшым чыне ў ляйб-гвардыі Праабражэнскі полк.

У 1875 годзе атрымаў чын гвардыі штабс-капітана і празь месяц накіраваны на службу да камандуючага Заходне-Сыбірскай вайсковай акругай з залічэньнем маёрам па армейскай пяхоце.

== Расейска—турэцкая вайна ==
З пачаткам [[Расейска—турэцкай вайны]] Стэфан Курч быў пераведзены ў 19-ы пяхотны Кастрамскі полк, у складзе якога прымаў удзел у штурме Плеўны 8 ліпеня 1877 году. Потым пераведзены ў 17-ы пяхотны Архангелагародзкі полк. У баі 28 лістапада Архангелагародзкі полк першым прыйшоў на дапамогу грэнадэрам супраць прарыву войска Асмана-пашы. Далей быў зімовы пераход праз Балканы і пасьпяховы штурм Чыфліка. За бездакорную службу Стэфан Курч быў узнагароджаны ордэнам Сьв. Станіслава 2 ступені зь мячамі, Сьв. Ганны 2 ступені зь мячамі і Сьв. Уладзімера 4 ступені зь мячамі і бантам. Пасьля вайны зноўку вярнуўся да службы ў штабе Заходне-Сыбірскай вайсковай акругі.

== Апошнія гады ==
У 1881 годзе ўзьведзены ў чын палкоўніка і пастаўлены камандзірам 1-га Заходне-Сыбірскага міннага батальёна. Потым пасьлядоўна камандаваў 30-й рэзэрвовай пяхотнай брыгадай і 19-м Кастрамскім палком (1888—1897).

14 траўня 1896 году ўзьведзены ў [[генэрал-маёр]]ы і з 1897 году камандаваў рознымі пяхотнымі брыгадамі ў 4-й,2-й і 5-й дывізіях, а з 14 красавіка 1900 году — 50-й рэзэрвовай пяхотнай брыгадай.

У 1905—1906 гадох — ваенны цэнзар Віленскай вайсковай акругі.<ref>РГВИА, ф. 409, оп. II, д. 34128, л. 13-21, п/с 349—210</ref> Гэты час разам зь дзецьмі жыў у [[Менск]]у па адрасе: вул. Захар’еўская, дом 16.

== Сям’я ==
* Брат — Мікалай Ёсіфавіч Курч (1854—1916), калескі асэсар, ганаровы судзьдзя Міравога суда Аршанскай акругі. Скончыў вучэльню правазнаўства ў [[Санкт-Пецярбург]]у. Уладальнік Ярковіцкага шклаварнага завода ля Талачына, а таксама сядзібы [[Чэрвіна]].
* Жонка — Кацярына Міхайлаўна Курбаноўская (1861—1935), дачка віцэ-губэрнатара Акмолінскай вобласьці. Перакладчыца, драматург, празаік. Друкавалася пад псэўданімам Эк у шэрагу папулярных тагачасных часопісаў («Русская мысль», «Журнал для всех», «Журнал для женщин» і інш.). Напісала шмат апавяданьняў для дзяцей. Пасьля сьмерці мужа жыла ў [[Масква|Маскве]] на Сьпірыдонаўцы, дом 16.
* Дачка — Надзея Курч (1891—?)
* Сын — Барыс Курч (1899—?)

== Сьмерць ==
Памёр у студзені 1906 году, пахаваны на Вайсковых могілках у Менску.<ref>«Минская речь». 1906. 15 января., №11. С. 3</ref>

== Крыніцы ==

[[Катэгорыя:Курчы]]
[[Катэгорыя:Генэралы]]
[[Катэгорыя:Генэралы Расейскай Імпэрыі]]