Тарас Шаўчэнка

Файл:D002.JPG

Тарас Шаўчэнка на купюры, наміналам 100 украінскіх грыўняў

50 рублёў ПМР з выявай Тараса Шаўчэнкі

Тарас Рыгоравіч Шаўчэнка (па-ўкраінску: Тарас Григорович Шевченко; 9 сакавіка 1814 — 10 сакавіка 1861) — выбітны ўкраінскі мастак, літаратар.

Аб'яднаўшы ў сваёх паэтычных творах жывую размоўную мову са сродкамі кніжнае мовы, Шаўчэнка ўзьнёс украінскую літаратурную мову на новы, якасна болей высокі ўзровень. Шырока карыстаючыся лексыкаю розных галінаў навукі й мастацтва, Шаўчэнка фактычна заклаў падмурак тэрміналягізацыі ўкраінскае лексыкі.

Біяграфія

Нарадзіўся 9 сакавіка 1814 году ў сяле Морынцы, у сям’і прыгонных сялян. Бацька — Рыгор Шаўчэнка, маці — Кацярына Бойка (Шаўчэнка). Калі Тарасу быў адзін год, сям’я пераехала ў Кырылаўку, цяпэр сяло Шаўчэнкава Чаркаскай вобласьці. Жыў у Вільні й Пецярбурзе. Перапахаваны ва Ўкраіне згодна з уласным запаветам (гл. верш "Запавет").

Творчасьць

«Заповіт», адзін з самых вядомых вершаў, беларускай моваю (пераклад Янкі Купалы):

ЗАПАВЕДЗЬ Як памру я, пахавайце На Ўкрайне мілай, Сярод стэпу на кургане, Дзе продкаў магіла: Каб нязьмеранае поле, Дняпро і абрывы Было відна,— было чутна, Як раве бурлівы! Як пагоняць з Украіны У сіняе мора Кроў варожжу… Во тады я І нівы і горы — Ўсё пакіну й да самога Бога палунаю Маліцеся… А да тых пор — Бога я ня знаю! Пахавайце ды ўставайце, Кайданы парвіце І варожай злой крывёю Волю акрапіце! І мяне ў сям'і вялікай, Ў сям'і новай, вольнай, Не забудзьце памянуці Добрым ціхім словам.

Вонкавыя спасылкі

• Т.Г. Шаўчэнка (Ўральскі мармур 0,38x0,35x1,38). Аўтар, вядомы ўкраінскі скульптар Мікалай Шмацько
• Творы на беларускай палічцы

Тарас Шаўчэнка — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў