Прагляд крыніцы для Сальвадор

{{Іншыя значэньні|Сальвадор (неадназначнасьць)}}
{{Краіна
|Назва              = Сальвадор
|НазваЎРоднымСклоне = Сальвадору
|НазваНаДзяржаўнайМове = República de El Salvador
|Сьцяг              = Flag of El Salvador.svg
|Герб               = Coat_of_arms_of_El_Salvador.svg
|НацыянальныДэвіз   = «Dios, Unión, Libertad» («Бог, адзінства, свабода»)
|Месцазнаходжаньне  = LocationElSalvador.svg
|АфіцыйнаяМова      = [[Гішпанская мова|гішпанская]]
|Сталіца            = [[Сан-Сальвадор (горад)|Сан-Сальвадор]]
|НайбуйнейшыГорад   = Сан-Сальвадор
|ТыпУраду           = [[рэспубліка]]
|ПасадыКіраўнікоў   = [[прэзыдэнт]]
|ІмёныКіраўнікоў    = [[Сальвадор Санчэс Сэрэн]]
|Плошча             = 21 040
|МесцаЎСьвецеПаводлеПлошчы = 153-е
|АдсотакВады        = 1,4
|ГодАцэнкіНасельніцтва = 2009
|МесцаЎСьвецеПаводлеНасельніцтва = 99-е
|Насельніцтва       = 6 134 000
|ШчыльнасьцьНасельніцтва = 341,5
|ГодАцэнкіСУП       =  2011
|МесцаЎСьвецеПаводлеСУП = 
|СУП                = $44,576 млрд
|СУПНаДушуНасельніцтва = $7549
|Валюта             = Даляр ЗША
|КодВалюты          = USD
|ЧасавыПас          = UTC-6
|ЧасРозьніцаUTC     = -6
|ЧасавыПасУлетку    = -6
|ЧасРозьніцаUTCУлетку = -6
|НезалежнасьцьПадзеі= ад [[Гішпанія|Гішпаніі]]
|НезалежнасьцьДаты  = [[15 верасьня]] [[1821]]
|ДзяржаўныГімн      = Himno Nacional de El Salvador
|АўтамабільныЗнак   = ES
|ДамэнВерхнягаЎзроўню = sv
|ТэлефонныКод       = 503
|Дадаткі            = [[Файл:El Salvador-CIA WFB Map.png|цэнтар|250пкс|Мапа Сальвадору]]
}}
'''Сальвадо́р''' ({{мова-es|El Salvador}}) — краіна ў [[Цэнтральная Амэрыка|Цэнтральнай Амэрыцы]], мае выхад да [[Ціхі акіян|Ціхага акіяна]]. Мяжуе з [[Гватэмала]]й (203 км) і [[Гандурас]]ам (342 км).

== Гісторыя ==
Тэрыторыя Сальвадору ўваходзіла ў склад [[Імпэрыя Мая|Імпэрыі Мая]], а потым [[Імпэрыя Тальтэкаў|Тальтэкаў]]. У [[1524]] годзе тут зьявіліся першыя [[Гішпанія|гішпанскія]] канкістадоры. Да [[1539]] году гішпанскія войскі пад кіраўніцтвам дэ Альвара заваявалі існуючае тут [[каралеўства Кузкалтан]], далучыўшы яго да віцэ-каралеўства [[Новая Гішпанія]], цэнтар якога знаходзіўся ў [[Гватэмала (горад)|Гватэмале]].

У пачатку [[19 стагодзьдзе|ХІХ стагодзьдзя]] пачаўся рух за незалежнасьць, якому спрыялі эўрапейскія напалеонаўскія войны. У [[1810]] годзе ў цэнтральнай частцы віцэкаралеўства Новая Гішпанія адбылася няўдалае паўстаньне. Большасьць Новай Гішпаніі распалася ў [[1821]] годзе, а тэрыторыя Сальвадору трапіла ў склад каралеўства [[Мэксыка]]. Пасьля распаду каралеўства, Сальвадор быў далучаны да [[Фэдэрацыя Цэнтральнай Амэрыкі|Фэдэрацыі Цэнтральнай Амэрыкі]], а з [[1821]] году атрымаў незалежнасьць.

У другой палове [[19 стагодзьдзе|ХІХ стагодзьдзя]] дамінуючую ролю ў краіне гралі буйныя землеўладальнікі (уладальнікі [[кава]]вых плянтацыяў).

З [[1931]] да [[1944]] году ў краіне была ўсталяваная дыктатура [[Фэрнандэз Марцінэз|Фэрнандэза Марцінэза]].

З [[1970-я|1970-х]] гадоў у Сальвадоры дзейнічалі камуністычныя партызаны, якія прывялі краіну да грамадзянскай вайны, якая скончылася толькі ў [[1992]] годзе.

== Палітыка ==
Згодна з канстытуцыяй [[1983]] году Сальвадор зьяўляецца [[рэспубліка]]й, кіраўніком якой зьяўляецца [[прэзыдэнт]], які, разам зь [[віцэ-прэзыдэнт]]ам, выбіраецца на ўсеагульных выбарах на пяцігадовы тэрмін. Прэзыдэнт назначае [[Кабінэт Міністраў]] і зьяўляецца камандуючым узброенымі сіламі.

[[Заканадаўчая ўлада]] належыць аднапалатнаму [[парлямэнт]]у, які называецца «''Заканадаўчы Сход''» (''Asamblea Legislativa''). Ён складаецца з 84 дэпутатаў, якія выбіраюцца на ўсеагульных выбарах на трохгадовы тэрмін.

== Геаграфія ==
Сальвадор — адна з самых малых па плошчы краінаў Цэнтральнай Амэрыкі, але адна зь вельмі густа заселеных. На 1 км² жыве болей 300 чалавек. Самымі вялікімі гарадамі Сальвадору зьяўляюцца [[Сан-Сальвадор (горад)|Сан-Сальвадор]], [[Саяпанга (горад)|Саяпанга]], [[Санта Ана (горад)|Санта Ана]], [[Мэджыканас (горад)|Мэджыканас]] і [[Сан-Мігель (горад)|Сан-Мігель]].

Сальвадор зьяўляецца горнай краінай. На поўначы цягнецца горны ланцуг [[Сіера Мадрэ]], вышыня якога сягае 2169 м. На поўдні знаходзяцца горы [[Кадэна Кастэра]] (да 2386 м). Паміж імі знаходзіцца тэктанічны разлом па якім цячэ рака [[Лэмпа]]. У Сальвадоры знаходзіцца 61 [[вулькан (геалёгія)|вулькан]], самымі высокімі зь якіх зьяўляюцца [[Санта Ана (вулькан)|Санта Ана]] (2386 м), [[Сан-Вінсэнтэ (вулькан)|Сан-Вінсэнтэ]] (2173 м) і [[Сан-Мігель (вулькан)|Сан-Мігель]] (2132 м). Да самых актыўных вульканаў сьвету адносіцца сальвадорскі вулькан [[Ізалька]] (1965 м), які ў [[1940-я|1940-х]] і [[1950-я|1950-х]] гадах вывяргаўся 20 гадоў.

У Сальвадоры пануе [[субэкватарыяльны клімат]], зь сярэднегадавой тэмпэратурай 23—25&nbsp;°C на ўзьбярэжжы і ападкамі ад 1800 да 2400 мм. У краіне ёсьць толькі дзьве пары году: сухая (зь [[лістапад]]а да [[красавік]]а) і вільготная (з [[травень|траўня]] да [[кастрычнік]]а).

== Адміністрацыйны падзел ==
[[Файл:Departments of El Salvador named.svg|справа|міні|Адміністрацыйны падзел Сальвадору]]
Краіна дзеліцца на 14 дэпартамэнтаў:
* [[Ахуачапан]]
* [[Кабаньяс]]
* [[Чалатэнанга]]
* [[Кускатлан]]
* [[Ла Лібэртад]]
* [[Ла Паз]]
* [[Ла Юніён]]
* [[Маразан]]
* [[Сан-Мігель (дэпартамэнт)|Сан-Мігель]]
* [[Сан-Сальвадор (дэпартамэнт)|Сан-Сальвадор]]
* [[Санта Ана (дэпартамэнт)|Санта Ана]]
* [[Сан-Вінсэнтэ (дэпартамэнт)|Сан-Вінсэнтэ]]
* [[Сансанатэ]]
* [[Усулутан]]

== Эканоміка ==
Урад прытрымліваецца курса «''адкрытага рынка''», што прывяло да хуткага зьбядненьня [[сельская гаспадарка|сельскай гаспадаркі]], у выніку немагчымасьці канкурыраваць зь імпартным харчаваньнем. Аднак спрыяньне адкрыцьця на тэрыторыі краіны зборачных цэхаў транснацыянальных карпарацыяў, прывяло да хуткага росту [[прамысловасьць|прамысловасьці]].

== Дэмаграфія ==
Насельніцтва Сальвадору складае прыкладна 6,5 млн чалавек. У [[2003]] годзе нараджальнасьць склала 27,9, сьмяротнасьць — 6 чалавек на 1000 чалавек. Прырост насельніцтва склаў 1,8% у год. Гарадзкое насельніцтва складае 45%, сельскае 55%.

== Вонкавыя спасылкі ==
{{Партал|Паўночная Амэрыка}}

{{Краіны Паўночнай Амэрыкі}}
{{Арганізацыя амэрыканскіх дзяржаваў}}
{{Сальвадор у тэмах}}
{{Сусьветная гандлёвая арганізацыя}}