Прагляд крыніцы для Нёман Горадня (хакейны клюб)

{{Хакейны клюб
|Назва             = '''Нёман'''
|Лягатып           = HK Nioman.png
|Адкуль            = Горадня, Беларусь
|Пляцоўка          = [[Лядовы палац спорту (Горадня)|Лядовы палац]]
|Зьмяшчальнасьць   = 3000
|Зьвязаны клюб     = 
|Фарм-клюб         = Прагрэс
|Пасада кіраўніка  = Генэральны дырэктар
|Кіраўнік          = Аляксандар Крыскін
|Трэнэр            = 
|капітан           = 
|колер1            = 
|колер2            = 
|колер3            = 
}}
«'''Нёман'''» — беларускі хакейны клюб з [[Горадня|Горадні]], выступае ў [[Беларуская экстраліга|Беларускай экстралізе]]. Шматразовы чэмпіён і ўладальніка кубка Беларусі. Пераможна дэбютнага сэзону [[Усходне-эўрапейская хакейная ліга|Ўсходне-эўрапейскай хакейнай лігі]]. Клюб быў першым беларускім прадстаўніком у [[Хакейная Ліга чэмпіёнаў|Лізе чэмпіёнаў]].

== Гісторыя ==
=== Пачатак ===
Першыя згадкі пра хакей на лёдзе ў Горадні адсылаюць да 1930 году. У той час каманды гораду спаборнічалі толькі паміж сабой, а іхны склад фармаваўся з працаўнікоў прамысловых аб’яданьняў. Па [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайне]] разьвіцьцё хакею ў рэгіёне замарудзілася на дзесяцігодзьдзі. Напачатку 1980-х гадоў у месьце паўстала першая прафэсійная каманда пад назовам КБМ (Камбінат будаўнічых матэрыялаў). Увесну 1983 году яна ўпершыню прабілася да найвышэйшай лігі БССР, дзе стала займала месцы ў першай палове турнірнай табліцы<ref name="nioman">[https://web.archive.org/web/20230905165023/https://hcneman.by/show-text.asp?t=istorija История]. ХК «Нёман».</ref>. У 1986 годзе каманда была пераназваная ў ШНСМ (Школа найвышэйшага спартовага майстэрства), пры гэтым шмат ейных гульцоў таксама адначасна абаранялі колеры менскага клюбу СКІФ ШНС зь [[Менск]]у ў другім савецкім дывізіёне. У 1988 годзе клюбы аб’ядналіся ўтварыўшы гарадзенскі клюб «Прагрэс», што лічыцца часам адліку афіцыйнай гісторыі клюбу. Пасьля двух некалькіх сэзонаў у другім дывізіёне чэмпіянату СССР каманда атрымала сучасны назоў «Нёман»<ref name="nioman"/>.

=== Посьпехі і няўдачы ===
[[Файл:In the Grodno Ice Sports Palace during the game.jpg|значак|зьлева|У хатнім матчы супраць «Гомлю».]]
У 1990-я гады каманда брала ўдзел ня толькі ў наваствораным [[Чэмпіянат Беларусі па хакеі|чэмпіянаце Беларусі]], але таксама ў шэрагу міжнародных турніраў. У першым сэзоне айчыннага першынства «Нёман» здабыў срэбныя мэдалі, прапусьціўшы наперад сталічнае «[[Цівалі Менск|Цівалі]]». У гэты ж час у розыгрышы [[Найвышэйшая ліга чэмпіянату Расеі па хакеі|Найвышэйшай лігі Расеі]] ў Заходняй канфэрэнцыі беларусы фінішавалі на першым радку. У наступным сэзоне 1994 году гарадзенцы бралі ўдзел толькі ў чэмпіянаце Беларусі, дзе паўтарылі леташні посьпех, фінішаваўшы другімі. У [[чэмпіянат Беларусі па хакеі 1994—1995 гадоў|сэзоне 1994—1995 гадоў]] колькасьць удзельнікаў павялічылася да шасьці, але агульная колькасьць матчаў скарацілася. «Нёман» скончыў на трэцім радку, пяць разоў здабываючы перамогі і столькі ж разоў паразы. У тым жа сэзон гарадзенцы ўжо ў апошні раз бралі ўдзел у Найвышэйшай лізе Расеі. У [[Чэмпіянат Беларусі па хакеі 1995—1996 гадоў|сэзоне 1995—1996 гадоў]] чэмпіянат Беларусі, які праходзіў ва ўсечаным фармаце з чатырма ўдзельнікамі, «Нёман» заняў трэці радок. Крыху раней «нёманцы» здабылі свой першы трафэй, стаўшы чэмпіёнамі дэбютнага розыгрышу [[Усходне-эўрапейская хакейная ліга|Усходне-эўрапейскай хакейнай лігі]] (УЭХЛ)<ref name="nioman"/>. У фінальным этапе гарадзенцы былі мацнейшымі за рыскі «[[Юніярс Рыга|Юніярс]]», наваполацкі «[[Хімік Наваполацак|Палімір]]» і жлобінскі «[[Мэталюрг Жлобін|Мэталюрг]]». Галоўным трэнэрам на той час быў [[Анатоль Варывончык]], які ачольваў дружыну яшчэ з 1989 году. Клюб на далейшыя гады быў адным зь лідэраў як беларускай [[Беларуская экстраліга|Экстралігі]], гэтак і УЭХЛ. Ключавымі хакеістамі таго часу былі [[Алег Малашкевіч]], [[Аляксандар Пстыга]] і [[Сяргей Галавінаў]]. У 1998 годзе «Нёман» упершыню перамог у чэмпіянаце Беларусі і ў тым жа годзе фінішаваў другім у УЭХЛ, саступіўшы кіеўскаму «[[Сокал Кіеў|Сокалу]]». Праз год гарадзенцы зноў былі першымі ў айчынным першынстве, і зноў «Сокал» перашкодзіў на шляху трафэю УЭХЛ. Гэтым разам арганізатары вярнулі стадыю плэй-оф, і зь цяжкасьцю пераадолеўшы ў паўфінале супраціў латыскага «[[Мэталюрг Ліепая (хакейны клюб)|Мэталюрга]]», гарадзенцы ў трох фінальных гульнях зьведалі паразы ад кіеўлянаў. У тым сэзоне колеры клюбу абараняў малады [[Вячаслаў Лісічкін]], які пазьней будзе галоўнай зоркай каманды на працягу доўгіх гадоў.

[[Файл:In the Grodno Ice Sports Palace after the game.jpg|значак|«Нёман» пасьля хатняй перамогі «Юнацтва».]]
У 2001 годзе «Нёман» яшчэ раз стаў чэмпіёнам Беларусі, але пасьля сыходу Малашкевіча вынікі пагоршыліся. Па чэмпіёнстве ў Экстралізе зьявіўся турнір плэй-оф, куды каманда ўсё ж такі прасоўвалася, але сканчвала выступы на зараньніх этапах. У [[Чэмпіянат Беларусі па хакеі 2004—2005 гадоў|сэзоне 2004—2005 гадоў]] «Нёман», скончыўшы рэгулярны сэзон на 10 месцы, нават не трапіў у плэй-оф. Пагатоў, гэта быў сэзон вяртаньня да шэрагаў каманды Малашкевіча. Пачаўся час заняпаду каманды. Прабудэньне выпала чакаць досыць доўга, толькі з 2010 годзе рушылі добрыя вынікі. Гэта стала магчымым дзякуючы ўласнай хакейнай школе, зь якой выпусьціліся і пасьпелі адужэць у клюбе абаронцы [[Андрэй Каршуноў]], [[Алег Гарошка]] ды нападнікі [[Павал Баярчук]], [[Арцём Кіслы]], браты [[Аляксандар Маляўка|Аляксандар]] і [[Сяргей Маляўка|Сяргей Маляўкі]]. Таксама шлях да посьпеху быў забясьпечаны выдатнай сэлекцыяйнай працай, як то былі запрошаныя эстонец [[Андрэй Макроў]], чэхаў [[Яраслаў Крыстэк]] ды брамнік [[Ігар Брыкун]]<ref name="nioman"/>. «Нёман» двойчы запар дакрочыў да другога месца ў Экстралізе, спачатку ў 2011 годзе саступіўшы «[[Юнацтва-Менск|Юнацтву]]», а потым у 2012 годзе — жлобінскаму «Мэталюргу». У сэзоне 2012—2013 гадоў гарадзенцы былі трэцімі ў рэгулярным сэзоне, але спыніць у плэй-оф каманду ўжо аніхто ня быў здольны. За ўсе матчы вырашальнага этапу «нёманцы» прагулялі толькі адну гульню салігорскаму «[[Шахцёр Салігорск (хакейны клюб)|Шахцёру]]», а ў фінале чатыры разы запар перамаглі «Мэталюрг», прапусьціўшы ад жлобінцах у гэтых сустрэчах усяго чатыры шайбы. Сапраўдным адкрыцьцём для гарадзенцаў стаў Макроў, які стаў найлепшым бамбардзірам як рэгулярнага сэзону, гэтак і турніру плэй-оф. У наступным сэзоне эстонца выдатна замяніў украінец [[Віктар Андрушчанка]]<ref name="nioman"/>, які поруч з Крыстэкам, Баярчуком і Лісічкінам быў адным з галоўных нападнікаў каманды. Клюб быў першым паводле вынікаў рэгулярнага сэзону, а ў плэй-оф, перакрочыўшы «[[Берасьце (хакейны клюб)|Берасьце]]» і «Мэталюрг», выгуляў «Юнацтва» з агульным зь лікам 4:2 у сэрыі. У жніўні 2014 году каманда здабыла свой першы [[Кубак Беларусі па хакеі|Кубак Беларусі]].

==== Вяртаньне да міжнародных стартаў ====
[[Файл:PASIUT.jpg|значак|зьлева|[[Гжэгаж Пасют]] абараняў колеры «Нёману» ўсяго два сэзоны, але быў сапраўдным лідэрам каманды.]]
Дзякуючы перамозе ў айчынным першынстве, «Нёман» атрымаў права згуляць у [[Кантынэнтальны кубак па хакеі|Кантынэнтальным кубку]]. Гарадзенцы ў лістападзе выправіліся ў Францыі дзеля ўдзелу ў трэцім раўндзе кубка. Не зважаючы на паразу ў дэбютным матчы супраць брытанскага клюбу «[[Бэлфаст Джаянтс]]», астатнія дзьве гульні скончыліся на карысьць беларусаў, што дазволіла прасунуцца ў фінальны раўнд. Супэрфінал ладзіўся ў нямецкім [[Брэмэргафэн|Брэмэргафэне]] з 9 па 11 студзеня 2015 году. Перагуляўшы францускі «[[Анжэ (хакейны клюб)|Анжэ]]» (5:0) і нямецкі «[[Фіштаўн Брэмэргафэн|Фіштаўн]]» (6:2) гульца заўчасна здабылі перамогу ў кубку<ref name="nioman"/>. Андрэй Каршуноў быў абраны найкаштоўнейшым абаронцам турніру, бо зарабіў восем пунктаў у трох матчах<ref name="nioman"/>. Гэтая перамогу адкрыла шлях да [[Хакейная Ліга чэмпіёнаў|Лігі чэмпіёнаў]]. Такім чынам, «Нёман» стаў першым беларускім клюбам, які быў запрошаны да ўдзелу ў турніры. Гарадзенцы трапілі ў адну групу зь нямецкім «[[Адлер Мангайм|Адлерам]]» і чэскімі «[[Віткавіцы Острава|Віткавіцамі]]». У чатырох матчах беларусы толькі ў хатняй сустрэчы з чэскім клюбам здолелі перамагчы, але пазасталыя матчы прагулялі. У Экстралізе каманда крыху пагоршчыла вынікі, двойчы спыняючыся ў паўфіналах. Толькі ў [[Чэмпіянат Беларусі па хакеі 2016—2017 гадоў|сэзоне 2016—2017 гадоў]] «нёманцы» прабіліся ў фінал, дзе пераканаўча перамаглі «Юнацтву» ўва ўсіх чатырох матчах сэрыі. Зоркамі «Нёману» таго часу былі брамнік [[Віталь Трус]], а таксама палявыя гульцы паляк [[Гжэгаж Пасют]], фін [[Янэ Лааканэн]], расеец [[Сяргей Дарафееў (хакеіст)|Сяргей Дарафееў]] ды беларусы Арцём Кіслы, Павал Баярчук, [[Аляксей Бадун]], [[Віталь Марчанка]] ды іншыя. Гарадзенцы зноўку гулялі ў Лізе чэмпіёнаў, дзе занялі ў сваёй групе трэці радок, апярэдзіўшы клюб «[[Вена Кэпіталз]]». Па вылеце з эўракубкаў каманда здолела палепшыць вынікі ў Экстралізе. У другім этапе дружына ачоліла табліцу, а ў плэй-оф прасунулася праз усе раўнды і здабыла перамогу ў фінале над «Юнацтвам».

=== Пагаршэньне вынікаў ===
У міжсэзонны час «Нёман» страціў шмат гульцоў, у тым ліку і лідэраў каманды. У гэты ж час праходзіла перабудова структуры клюбу, а новым генэральным дырэктарам быў прызначаны Сяргей Кавальчук<ref>[https://belarushockey.com/rb/news_list/news213146/ ЧБ: «Неман» обрел нового гендиректора]. Беларускі хакей.</ref>. Сваё месца захаваў галоўны трэнэр [[Сяргей Пушкоў]]. Каманда здабыла свой чарговы Кубак Беларусі, але ў Лізе чэмпіёнаў і чэмпіянаце Беларусі справы ішлі нядобра<ref>[https://belarushockey.com/rb/news_list/news217350/ «БХ». Михаил Хоромандо: «Неману» нужно время, чтобы наверстать упущенное]. Беларусі хакей.</ref>. «Нёман» заняў апошні чацьверты радок у сваёй групе эўратурніру, апасьля здолелі выправіць становішча ў Экстралізе. У чвэрцьфінале плэй-оф гарадзенцы лёгка разабраліся зь «[[Ліда (хакейны клюб)|Лідай]]», а ў паўфінале пазмагаліся з «Шахцёрам». Не зважаючы на тое, што «гарнякі» двойчы перамаглі «Нёман» у Гародні, «нёманцы» здабылі тры перамогі запар апасьля. Абмяняўшыся перамогамі ў наступных матчах, «Нёман» прасунуўся ў фінал. Гэтым разам перамогу ў Экстралізе сьвяткавалі гульцы «Юнацтва». У [[Чэмпіянат Беларусі па хакеі 2019—2020 гадоў|сэзоне 2019—2020 гадоў]] «Нёман» няблага згуляў у рэгулярным сэзоне, але ў паўфінале плэй-оф саступіў «Шахцёр» з агульным зь лікам у сэрыі 3:4. У лютым 2020 году стала вядома, што «Нёман» парушае рэглямэнт чэмпіянату празь перавышэньне столі заробкаў<ref>[https://belarushockey.com/rb/news_list/2020/02/12/tribuna.com-u-nemana-vyjavleny-sereznye-narushenija-potolka-zarplat/ Tribuna.com: У «Немана» выявлены серьезные нарушения потолка зарплат]. Беларускі хакей.</ref><ref>[https://belarushockey.com/rb/news_list/2020/02/14/neman-prevysil-obschekomandnuju-summu-vyplat-na-60,-takzhe-bolshe-polozhennoj-zarplata-pushkova/ Стало известно, насколько «Неман» превысил общекомандную сумму выплат, также больше положенной зарплата Пушкова]. Беларускі хакей.</ref><ref>[https://belarushockey.com/rb/news_list/2020/02/12/fhb-prokommentirovala-informaciju-o-narushenijah-potolka-zarplat-v-nemane/ ФХБ прокомментировала информацию о нарушениях потолка зарплат в «Немане»]. Беларусі хакей</ref>. У выніку клюб быў пакараны штрафам<ref>[https://belarushockey.com/rb/news_list/2020/02/24/neman-oshtrafovan-na-12-tys-dollarov-za-prevyshenie-potolka-zarplat/ «Неман» оштрафован за превышение потолка зарплат]. Беларускі хакей.</ref>.

У 2020 годзе «Нёман» начакана атрымаў мажлівасьць узяць удзел у Лізе чэмпіёнаў праз адмову славацкага клюба «[[Банская Быстрыца (хакейны клюб)|Банская Быстрыца]]». Праз пандэмію каранавірусам фармат быў зьменены на алімпійскі, і гарадзенцы паводле лёсаваньня мусілі згуляць супраць швэдзкай «[[Фрэлюнда Гётэборг|Фрэлюнды]]». У выніку турнір быў адменены. «Нёман» тым часам няўдала пачаў беларускае першынство, зьведаўшы тры паразы на пачатку ад «[[Дынама-Маладэчна]]», «Шахцёра» ды «Юнацтва». Увесь сэзон атрымаўся благім. Яшчэ ў кастрычніку быў звольнены галоўным трэнэр Сяргей Пушкоў<ref>[https://belarushockey.com/rb/news_list/2020/10/28/hk-neman-oficialno-rasstalsja-s-glavnym-trenerom/ ХК «Неман» официально расстался с главным тренером]. Беларускі хакей.</ref>. Ягоны наступнік [[Андрэй Сідарэнка]] ня здолеў падналадзіць гульню каманды, у выніку «Нёман» скончыў рэгулярны сэзона на шостым месцы. У плэй-оф гарадзенцы саступілі ў чвэрцьфінале «Гомлю». Найлепшым бамбардзірам каманды таго сэзону быў паляк [[Крыстыян Дзюбінскі]], які адразу вярнуўся на радзіму да асьвенцімскай «[[Унія Асьвенцім|Уніі]]»<ref>[https://belarushockey.com/rb/news/2021/04/28/bh-luchshij-igrok-nemana-perejdjot-v-polskuju-uniju/ «БХ»: Лучший игрок «Немана» перейдёт в польскую «Унию»]. Беларускі хакей.</ref>. [[Чэмпіянат Беларусі па хакеі 2021—2022 гадоў|Сэзон 2021—2022 гадоў]] таксама быў беспасьпяховы, бо каманда фінішавала шостай у рэгулярным сэзоне і ў паўфінале саступіла «Юнацтву». Яшчэ ў кастрычніку быў звольнены Сідарэнка<ref>[https://belarushockey.com/rb/news/2021/10/01/andrej-sidorenko-pokidaet-grodnenskij-neman/ Андрей Сидоренко покидает гродненский «Неман»]. Беларусі хакей.</ref>, пры ім каманда нават апускалася на 10 радок. Да сканчэньня сэзону абавязкі галоўнага трэнэра выконваў Андрэй Каршуноў. У канцы красавіку 2022 году на пасаду быў прызначаны [[Яўген Летаў]]<ref>[https://belarushockey.com/rb/news/2022/04/26/evgenij-letov---o-naznachenii-v-neman-zadache-kluba-i-svojom-videne-igry/ Евгений Летов – о назначении в «Неман», задаче клуба и своём взгляде на игру]. Беларусі хакей.</ref>. З новым спэцыялістам «Нёман» здолеў зьмяніць трэнд. Гарадзенцы пракрочылі ў фінал плэй-оф, але ў зацятай барацьбе саступілі жлобінскаму «Мэталюргу».

== Склад ==
{{Паводле стану на|2024|9|14}} году
{{Хакей-Склад}}
{{Хакей-Падзел|Брамнікі}}
{{Хакей-Гулец-Л|30|Беларусь|[[Іван Палякоў (хакеіст)|Іван Палякоў]]||21.01.1997}}
{{Хакей-Гулец-П|69|Беларусь|[[Міхаіл Карнавухаў]]||22.02.1994}}
{{Хакей-Падзел|Абаронцы}}
{{Хакей-Гулец-Л|25|Беларусь|[[Данііл Крыштофік]]||16.07.2005}}
{{Хакей-Гулец-П|26|Беларусь|[[Артур Клопаў]]||05.01.2006}}
{{Хакей-Гулец-Л|45|Беларусь|[[Ільля Летаў]]||27.03.1995}}
{{Хакей-Гулец-П|73|Расея|[[Эдвард Пінеўскі]]||01.06.2002}}
{{Хакей-Гулец-Л|77|Беларусь|[[Мікіта Крыскін]]||15.06.1994}}
{{Хакей-Гулец-П|92|Расея|[[Георгі Жалдакоў]]||11.02.1992}}
{{Хакей-Гулец-Л|95|Беларусь|[[Ягор Сяўко]]||28.03.2004}}
{{Хакей-Гулец-П|—|Беларусь|[[Уладзіслаў Ганчароў (хакеіст)|Уладзіслаў Ганчароў]]||11.11.1996}}
{{Хакей-Гулец-Л|—|Беларусь|[[Дзьмітры Знахарэнка]]||04.08.1993}}
{{Хакей-Падзел|Нападнікі}}
{{Хакей-Гулец-Л|7|Беларусь|[[Яўген Аўраменка]]||02.02.2006}}
{{Хакей-Гулец-П|10|Беларусь|[[Вячаслаў Андрушчанка]]||04.07.1989}}
{{Хакей-Гулец-Л|11|Расея|[[Сяргей Купцоў]]||06.10.1994}}
{{Хакей-Гулец-П|13|Беларусь|[[Сямён Шапурка]]||13.01.2003}}
{{Хакей-Гулец-Л|17|Расея|[[Мікіта Цітоў]]||16.10.1995}}
{{Хакей-Гулец-П|23|Беларусь|[[Віталь Антановіч]]||26.02.2002}}
{{Хакей-Гулец-Л|28|Беларусь|[[Арцём Кіслы]]||28.04.1989}}
{{Хакей-Гулец-П|32|Беларусь|[[Максім Сяргіт]]||03.01.2006}}
{{Хакей-Гулец-Л|47|Беларусь|[[Захар Малашкевіч]]||25.10.2002}}
{{Хакей-Гулец-П|54|Расея|[[Валянцін Макараў]]||28.04.1997}}
{{Хакей-Гулец-Л|90|Беларусь|[[Мікіта Рэмезаў]]||28.07.1990}}
{{Хакей-Гулец-П|91|Беларусь|[[Мікіта Бастрыкін]]||14.05.2000}}
{{Хакей-Гулец-Л|96|Расея|[[Герман Паддубны]]||09.06.1999}}
{{Хакей-Гулец-П|97|Беларусь|[[Кірыл Жылюк]]||21.10.2005}}
{{Хакей-Гулец-Л|—|Беларусь|[[Уладзіслаў Паўлоўскі]]||24.05.2002}}
{{Хакей-Канец складу}}

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Вонкавыя спасылкі ==
* [https://neman.hockey.by/ Афіцыйны сайт]

{{Беларуская экстраліга}}

[[Катэгорыя:Беларускія хакейныя клюбы]]
[[Катэгорыя:Гарадзенскія спартовыя клюбы]]
[[Катэгорыя:Клюбы Беларускай экстралігі]]
[[Катэгорыя:Спартовыя клюбы, заснаваныя ў 1988 годзе]]