Прагляд крыніцы для Нобэлеўская прэмія ў галіне хіміі

[[Файл:Vant Hoff.jpg|міні|Першы ляўрэат — [[Якаб Гэндрык вант Гоф]]]]
'''Но́бэлеўская прэ́мія ў галіне́ хі́міі''' ({{мова-sv|Nobelpriset i kemi}}) — узнагарода, якая штогод уручаецца [[Каралеўская швэдзкая акадэмія навук|Каралеўскай швэдзкай акадэміяй навук]] навукоўцам у розных галінах [[хімія|хіміі]]. Заснаваная разам з чатырма іншымі [[Нобэлеўская прэмія|прэміямі]] ў 1895 годзе паводле тэстамэнту [[Альфрэд Нобэль|Альфрэда Нобэля]]. Упершыню ўручаная ў 1901 годзе галяндцу [[Якаб Гэндрык вант Гоф|Якабу Гэндрыку вант Гофу]].

== Сьпіс ляўрэатаў ==

=== 1900-я ===
* 1901 — [[Якаб Гэндрык вант Гоф]] ([[Нідэрлянды]]) «У знак прызнаньня велізарнай важнасьці адкрыцьця законаў хімічнай дынамікі і асматычнага ціску ў рошчынах»
* 1902 — [[Герман Эміль Фішэр]] (Нямеччына)
* 1903 — [[Свантэ Арэніюс]] (Швэцыя)
* 1904 — [[Ўільям Рамзай]] (Вялікабрытанія)
* 1905 — [[Адольф Баер]] (Нямеччына)
* 1906 — [[Анры Муасан]] (Францыя)
* 1907 — [[Эдуард Бухнэр]] (Нямеччына)
* 1908 — [[Эрнэст Рэзэрфорд]] (Вялікабрытанія/Новая Зэляндыя)
* 1909 — [[Вільгэльм Оствальд]] (Нямеччына)

=== 1910-я ===
* 1910 — [[Ота Валях]] (Нямеччына) «У знак прызнаньня яго дасягненьняў у галіне разьвіцьця арганічнай хіміі і хімічнай прамысловасьці, а таксама за тое, што ён першым ажыцьцявіў працу ў галіне аліцыклічных злучэньняў»
* 1911 — [[Марыя Складоўская-Кюры]] (Францыя)
* 1912 — [[Віктор Грыньяр]], [[Поль Сабат’е]] (Францыя)
* 1913 — [[Альфрэд Вэрнэр]] (Швайцарыя)
* 1914 — [[Тэадор Ўільям Рычардс]] (ЗША)
* 1915 — [[Рыхард Вільштэтэр]] (Нямеччына)
* 1916 — ''не прысуджалася''
* 1917 — ''не прысуджалася''
* 1918 — [[Фрытц Габэр]] (Нямеччына)
* 1919 — ''не прысуджалася''

=== 1920-я ===
* 1920 — [[Вальтэр Нэрнст]] (Нямеччына)
* 1921 — [[Фрэдэрык Содзі]] (Вялікабрытанія)
* 1922 — [[Фрэнсыс Ўільям Астан]] (Вялікабрытанія)
* 1923 — [[Фрыц Прэгль]] (Аўстрыя)
* 1924 — ''не прысуджалася''
* 1925 — [[Рыхард Адольф Зыгмондзі]] (Нямеччына/Вугоршчына)
* 1926 — [[Тэадор Свэдбэрг]] (Швэцыя)
* 1927 — [[Генрых Ота Вілянд]] (Нямеччына)
* 1928 — [[Адольф Ота Райнгольд Віндаўс]] (Нямеччына)
* 1929 — [[Артур Гардэн]] (Вялікабрытанія), [[Ганс фон Ойлер-Хэльпін]] (Нямеччына)

=== 1930-я ===
* 1930 — [[Ганс Фішэр]] (Нямеччына)
* 1931 — [[Карл Бош]], [[Фрыдрых Бэргіюс]] (Нямеччына)
* 1932 — [[Ірвінг Лэнгмюр]] (ЗША)
* 1933 — ''не прысуджалася''
* 1934 — [[Гаралд Юры]] (ЗША)
* 1935 — [[Фрэдэрык Жаліё-Кюры]], [[Ірэн Жаліё-Кюры]] (Францыя)
* 1936 — [[Пэтэр Дэбай]] (Нідэрлянды)
* 1937 — [[Норман Гоўарт]] (Вялікабрытанія), [[Паўль Карэр]] (Швайцарыя)
* 1938 — [[Рыхард Кун]] (Нямеччына)
* 1939 — [[Адольф Бутэнант]] (Нямеччына), [[Леапольд Ружычка]] (Харватыя)

=== 1940-я ===
* 1940 — ''не прысуджалася''
* 1941 — ''не прысуджалася''
* 1942 — ''не прысуджалася''
* 1943 — [[Дзёрдзь дэ Хэвэшы]] (Вугоршчына)
* 1944 — [[Ота Ган]] (Нямеччына)
* 1945 — [[Артуры Ільмары Віртанэн]] (Фінляндыя)
* 1946 — [[Джэймз Самэр]], [[Джон Гоўард Нортрап]], [[Ўэндэл Мэрэдыт Стэнлі]] (ЗША)
* 1947 — [[Робэрт Робінсан]] (Вялікабрытанія)
* 1948 — [[Арнэ Тысэліюс]] (Швэцыя)
* 1949 — [[Ўільям Джыёк]] (ЗША)

=== 1950-я ===
* 1950 — [[Ота Дыльс]], [[Курт Альдэр]] (Нямеччына)
* 1951 — [[Эдўін Макмілан]], [[Глен Сыбарг]] (ЗША)
* 1953 — [[Гэрман Штаўдынгер]] (Нямеччына)
* 1954 — [[Лайнус Карл Полінг]] (ЗША)
* 1955 — [[Вінсэнт дзю Віньё]] (ЗША)
* 1956 — [[Сырыл Норман Гіншэлўуд]] (Вялікабрытанія), [[Мікалай Сямёнаў]] (СССР)
* 1957 — [[Аляксандар Тод]] (Вялікабрытанія)
* 1958 — [[Фрэдэрык Сэнгер]] (Вялікабрытанія)
* 1959 — [[Яраслаў Гэйраўскі]] (Чэхаславаччына)

=== 1960-я ===
* 1960 — [[Ўілард Лібі]] (ЗША)
* 1961 — [[Мэлвін Калвін]] (ЗША)
* 1962 — [[Макс Пэруц]], [[Джон Кендру]] (Вялікабрытанія)
* 1963 — [[Карл Цыглер]] (Нямеччына), [[Джуліё Ната]] (Італія)
* 1964 — [[Дораці Годжкін]] (Вялікабрытанія)
* 1965 — [[Робэрт Бэрнз Ўудўард]] (ЗША)
* 1966 — [[Робэрт Малікен]] (ЗША)
* 1967 — [[Манфрэд Айген]] (Нямеччына), [[Роналд Джордж Рэйфард Норыш]], [[Джордж Портэр]] (Вялікабрытанія)
* 1968 — [[Лярс Онзагер]] (ЗША)
* 1969 — [[Дэрэк Бартан]] (Вялікабрытанія), [[Од Гасэль]] (Нарвэгія)

=== 1970-я ===
* 1970 — [[Люіс Лелюар]] (Аргентына)
* 1971 — [[Гергард Гэрцбэрг]] (Канада)
* 1972 — [[Крыстыян Анфінсэн]], [[Стэнфард Мур]], [[Ўільям Гоўард Стайн]] (ЗША)
* 1973 — [[Эрнст Ота Фішэр]] (Нямеччына), [[Джэфры Ўілкінсан]] (Вялікабрытанія)
* 1974 — [[Пол Флоры]] (ЗША)
* 1975 — [[Джон Корнфарт]] (Аўстралія/Вялікабрытанія), [[Уладзімер Прэлаг]] (Югаславія/Швайцарыя)
* 1976 — [[Ўільям Ліпскамб]] (ЗША)
* 1977 — [[Ільля Прыгожын]] (Бэльгія)
* 1978 — [[Пітэр Мітчэл]] (Вялікабрытанія)
* 1979 — [[Гэрбэрт Браўн]] (ЗША), [[Георг Вітыг]] (Нямеччына)

=== 1980-я ===
* 1980 — [[Пол Бэрг]], [[Ўолтэр Гілбэрт]] (ЗША), [[Фрэдэрык Сэнгер]] (Вялікабрытанія)
* 1981 — [[Кеніці Фукуі]] (Японія), [[Роалд Гофман]] (ЗША)
* 1982 — [[Аарон Клуг]] (Вялікабрытанія)
* 1983 — [[Гэнры Таўбэ]] (ЗША)
* 1984 — [[Робэрт Брус Мэрыфілд]] (ЗША)
* 1985 — [[Гэрбэрт Гаўптман]], [[Джэром Карле]] (ЗША)
* 1986 — [[Дадлі Гэршбах]] (ЗША), [[Лі Юаньчжэ]] (ЗША/Тайвань), [[Джон Полані]] (Канада/Вугоршчына)
* 1987 — [[Доналд Крэм]] (ЗША), [[Жан-Мары Лен]] (Францыя), [[Чарлз Пэдэрсэн]] (ЗША)
* 1988 — [[Ёган Дайзэнгофэр]], [[Робэрт Губэр]], [[Гартмут Міхэль]] (Нямеччына)
* 1989 — [[Сыднэй Олтмэн]] (Канада/ЗША), [[Томас Чэк]] (ЗША)

=== 1990-я ===
* 1990 — [[Эліяс Джэймз Коры]] (ЗША)
* 1991 — [[Рыхард Эрнст]] (Швайцарыя)
* 1992 — [[Рудольф Маркус]] (ЗША/Канада)
* 1993 — [[Кэры Муліс]] (ЗША), [[Майкл Сьміт]] (Канада)
* 1994 — [[Джордж Ола]] (ЗША/Вугоршчына)
* 1995 — [[Паўль Крутцэн]] (Нідэрлянды), [[Марыё Маліна]], [[Фрэнк Шэрўуд Роўлэнд]] (ЗША)
* 1996 — [[Робэрт Кэрл]] (ЗША), [[Гары Крота]] (Вялікабрытанія), [[Рычард Смэлі]] (ЗША)
* 1997 — [[Пол Боер]] (ЗША), [[Джон Ўокер]] (Вялікабрытанія), [[Енс Скоў]] (Данія)
* 1998 — [[Вальтэр Кон]] (ЗША), [[Джон Попл]] (Вялікабрытанія)
* 1999 — [[Ахмэд Зэвэйл]] (Эгіпет/ЗША)

=== 2000-я ===
* 2000 — [[Алан Гігер]] (ЗША), [[Алан Макдыярмід]] (ЗША/Новая Зэляндыя), [[Хідэкі Сыракава]] (Японія)
* 2001 — [[Ўільям Ноўлз]] (ЗША), [[Родзі Наёры]] (Японія), [[Бары Шарплес]] (ЗША)
* 2002 — [[Джон Фэн]] (ЗША), [[Каіці Танака]] (Японія), [[Крут Вютрых]] (Швайцарыя)
* 2003 — [[Пітэр Эгр]], [[Родэрык Макінан]] (ЗША)
* 2004 — [[Аарон Чэхановэр]], [[Аўрам Гершка]] (Ізраіль), [[Ірвін Роўз]] (ЗША)
* 2005 — [[Іў Шавэн]] (Францыя), [[Робэрт Грабс]], [[Рычард Шрок]] (ЗША)
* 2006 — [[Рожэр Корнбэрг]] (ЗША)
* 2007 — [[Гергард Эртль]] (Нямеччына)
* 2008 — [[Асаму Сымамура]] (Японія), [[Мартын Чалфі]], [[Роджэры Тсіен]] (ЗША)
* 2009 — [[Вэнкатраман Рамакрышнан]], [[Томас Стэйц]] (ЗША), [[Ада Янат]] (Ізраіль)

=== 2010-я ===
* 2010 — [[Рычард Гэк]], [[Эйіці Нэгісі]] (ЗША), [[Акіра Судзукі]] (Японія)
* 2011 — [[Дан Шэхтман]] (Ізраіль)
* 2012 — [[Робэрт Лефкавіц]], [[Браян Кабылка]] (ЗША)
* 2013 — [[Мартын Карплюс]] (Аўстрыя/ЗША), [[Майкл Левіт]] (ПАР), [[Ары Варшэль]] (Ізраіль)
* 2014 — [[Эрык Бэцыг]] (ЗША), [[Штэфан Гэль]] (Нямеччына), [[Ўільям Мэрнэр]] (ЗША)
* 2015 — [[Томас Ліндаль]] (Швэцыя), [[Пол Модрыч]] (ЗША), [[Азіз Санкар]] (Турэччына/ЗША)
* 2016 — [[Жан-П’ер Саваж]] (Францыя), [[Фрэйзэр Стодарт]] (Вялікабрытанія/ЗША), [[Бэн Фэрынга]] (Нідэрлянды)
* 2017 — [[Жак Дубашэ]] (Швайцарыя), [[Ёахім Франк]] (Нямеччына), [[Рычард Гэндэрсан]] (Вялікабрытанія)
* 2018 — [[Фрэнсыс Арнальд]] (ЗША), [[Грэгары Ўінтэр]] (Вялікабрытанія), [[Джордж Сьміт]] (ЗША)
* 2019 — [[Джон Гуд’інаф]] (ЗША), [[Стэнлі Ўітынгам]] (Вялікабрытанія), [[Акіра Ёсіно]] (Японія)

=== 2020-я ===
* 2020 — [[Эманюэль Шарпанцье]] (Францыя), [[Джэніфэр Дудна]] (ЗША)

{{Нобэлеўская прэмія ў галіне хіміі}}
{{Нобэлеўская прэмія}}

[[Катэгорыя:Нобэлеўская прэмія|Хімія]]
[[Катэгорыя:Сьпісы навукоўцаў]]