Прагляд крыніцы для Нацыянальная хакейная ліга

{{Спартовая арганізацыя
|Арганізацыя = Нацыянальная хакейная ліга
|Лягатып = NHL-Logo.png
|Від спорту = [[хакей]]
|Камандаў = 31
|Краіна = [[Канада]] (7)<br />[[Злучаныя Штаты Амэрыкі|ЗША]] (24)
|Заснаваная = [[1917]]
|Першы сэзон = [[НХЛ у сэзоне 1917—1918 гадоў|1917—1918]]
|Сайт = [http://www.nhl.com NHL.com]
|Чэмпіён = [[Тампа Бэй Лайтнінг]]
}}
'''Нацыяна́льная хаке́йная лі́га''' ({{мова-en|National Hockey League, NHL}}, {{мова-fr|Ligue nationale de hockey, LNH}}) — прафэсійная [[спорт|спартовая]] арганізацыя, якая аб’ядноўвае [[хакей з шайбай|хакейныя]] каманды [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|ЗША]] і [[Канада|Канады]]. НХЛ прызнаецца большасьцю адмыслоўцаў наймацнейшай хакейнай лігай сьвету. Даволі часта НХЛ прылічаюць да галоўных прафэсійных спартовых ліг [[Паўночная Амэрыка|Паўночнай Амэрыкі]].

НХЛ зьяўляецца першай хакейная лігай у сьвеце<ref>[https://web.archive.org/web/20110518185959/http://thecanadianencyclopedia.com/index.cfm?PgNm=TCE&Params=A1ARTA0005623 The Canadian Encyclopedia]. National Hockey League</ref>. Яна была заснавана ў [[1917]] годзе ў складзе чатырох канадзкіх камандаў у [[Квэбэк]]у й [[Манрэаль|Манрэалі]]. З тых часоў яна зьведала нямала зьменаў, як то зараз яна налічвае 31 каманду, 24 зь якіх амэрыканскія і 7 канадзкія. Паколькі ліга была заснавана ў Канадзе, гістарычна канадзкія гульцы карыстаюцца асобнымі правамі. Нягледзячы на тое, што на працягу апошніх 25 гадоў вырасла ў лізе папулярнасьць амэрыканскіх і эўрапейскіх гульцоў, НХЛ распаўсюдзілася на тэрыторыі ЗША. Па стане на [[2006]] год, больш за палову хакеістаў нарадзіліся ў Канадзе.

== Гісторыя ==
Пасьля сэрыі дыспутаў ў канадзкай [[Нацыянальная хакейная асацыяцыя|Нацыянальнай хакейнай асацыяцыі]] (НХА), якія ўзьніклі паміж уладальнікам «[[Таронта Мэйпл Ліфс|Таронта Блушыртс]]» Эдўардам Лівінгстоўнам і ўладальнікамі іншых клюбаў, уладальнікі «[[Манрэаль Канадыенз]]», «[[Манрэаль Ўандэрэрз]]», «[[Атава Сэнатарз]]» і «[[Квэбэк Бульдогс]]» сустрэліся ў гатэлі Ўіндзар у Манрэалі [[26 лістапада]] [[1917]] году, каб абмеркаваць будучыню НХА. Іхны дыскус прывёў да стварэньня Нацыянальнай хакейнай лігі. У ейны склад увайшлі «Канадыенз», «Ўандэрэрз», «Сэнатарз», «Бульдогс» і «Блушыртс». Вайсковая каманда дзьвесьце дваццаць восьмага батальёну, якая грунтавалася ў [[Таронта]], ўключана не была, паколькі была выкліканая да ўдзелу ў баявых дзеяньнях [[Першая сусьветная вайна|Першай сусьветнай вайны]]. Аднак, калі яшчэ да стварэньня НХЛ уладальнікі іншых камандаў патрабавалі ад Лівінгстоўна прадаць сваю каманду, — Эдўард дамовіўся з адміністрацыяй стадыёну Таронта «[[М’ючуэл Стрыт Арэна]]» на апеку над ягонай камандай. Таму «Блушыртс» зьмянілі назву на «Таронта Арэнас», а самога Лівінгстоўна выгналі з НХА.

[[Файл:Montreal Canadiens hockey team, October 1942.jpg|міні|320пкс|«Манрэаль Канадыенз» у 1942 годзе]]
У [[1917]] годзе адбыўся першы сэзон НХЛ. «Квэбэк Бульдогс» ня ўдзельнічалі ў першых двух сэзонах з-за фінансавых цяжкасьцяў. [[2 студзеня]] [[1918]] году Ўэстмаўнт Арэна ў Манрэалі, якая была хатняй для «Канадыенз» і «Ўандэрэрз», была разбурана пажарам. Таму «Ўандэрэрз» пакінулі лігу, правёўшы ўсяго 6 матчаў (1 перамога і 5 паразаў). Такім чынам, у першых двух сэзонах удзельнічалі толькі тры каманды. Нягледзячы на тое, што Лівінгстоўн быў выгнаны зь лігі, адна зь ягоных ідэяў — разьбіцьцё рэгулярнага сэзону на два этапы — прыжылася і была сумешчана з сыстэмай плэй-оф. «Таронта Арэнас» сталі першай камандай, якая заваявала [[Кубак Стэнлі]].

Лівінгстоўн спрабаваў атрымаць сваю частку прыбытку ад «Арэнас», але пацярпеў няўдачу — і падаў пазоў у каманды й лігі. Нягоды Эдўарда з камандай працягваліся нават у [[1930-я|1930-х]] гады, асабліва калі каманду перайменавалі ў «Таронта Сэнт-Партыкс», а затым на «Таронта Мэйпл Ліфс». Гэтае супрацьстаяньне ператварылася ў барацьбу з НХЛ. Нягледзячы на тое, што першае дзесяцігодзьдзе свайго існаваньня ліга выдаткоўвала шмат сілаў на тое, каб застацца ў прыбытку, каманды НХЛ былі вельмі пасьпяховымі на лёдзе: яны выйгравалі Кубак Стэнлі сем зь дзевяці першых розыгрышаў (сэзон 1918—1919 гадоў не праводзіўся з-за эпідэміі грыпу ў [[Сіетл]]е). У той час Кубак Стэнлі разыгрываўся паміж пераможцам НХЛ і пераможцам [[Асацыяцыя хакею ціхаакіянскага ўзьбярэжжа|Асацыяцыі хакею ціхаакіянскага ўзьбярэжжа]]. У [[1926]] годзе НХЛ падняла заробкі сваіх гульцоў да такога ўзроўню, да якога не былі здольны дацягнуцца іншыя паўночнаамэрыканскія хакейныя лігі, і стала сама разыгрываць Кубак Стэнлі.

Ліга пашырылася ў [[1924]] годзе, калі да яе далучыўся «[[Бостан Бруінз]]». У [[1925]] годзе «[[Нью-Ёрк Амэрыканз]]» і «[[Пітсбург Пайрытс]]» сталі навакамі лігі, а ў [[1926]] годзе да лігі прыядналіся «[[Нью-Ёрк Рэйнджарз]]», «[[Дэтройт Рэд Ўінгс|Дэтройт Кугс]]» і «[[Чыкага Блэкгокс]]». У канцы [[НХЛ у сэзоне 1930—1931 гадоў|сэзону 1930—1931 гадоў]] у НХЛ у цэлым гуляла 10 камандаў. Аднак, [[Вялікая дэпрэсія]] нанесла адчувальны ўдар лізе: «Пайрытс» і «Амэрыканз» былі расфармаваныя, нават «Сэнатарз» былі вымушаныя пакінуць лігу празь фінансавыя цяжкасьці пасьля пераезду ў [[1934]] годзе ў [[Сэнт-Луіс]]. Каманды, якія гулялі ў лізе на працягу 25 гадоў з [[1942]] году, вядомыя да гэтага часу, як «Вялікая шасьцёрка», да іх ліку адносяцца «Манрэаль Канадыенз», «Таронта Мэйпл Ліфс», «Дэтройт Рэд Ўінгс», «Бостан Бруінз», «Нью-Ёрк Рэйнджарз» і «Чыкага Блэкгокс». [[Другая сусьветная вайна]] шматлікім гульцам дала шанец паспрабаваць свае сілы ў прафэсійным хакеі, але пасьля ейнага заканчэньня яны былі вымушаныя перайсьці ў ніжэйшыя лігі.

== Фармат сэзону ==
[[Файл:Hhof stanley cup.jpg|міні|200пкс|зьлева|Кубак Стэнлі, выстаўлены ў залі хакейнай славы ў [[Таронта]]]]
=== Рэгулярны сэзон ===
НХЛ складаецца зь дзьвюх канфэрэнцыяў — усходняй і заходняй. Кожная канфэрэнцыя ў сваю чаргу складаецца з двух дывізіёнаў. У [[рэгулярны сэзон|рэгулярным сэзоне]] кожная каманда гуляе 82 гульні — 41 дома і 41 у гасьцях. Кожная каманда Ўсходняй канфэрэнцыі гуляе 30 гульняў з супернікамі з свайго дывізіёну (4 або 5 гульняў з кожным), 24 гульні з супернікамі зь іншага дывізіёну (3 гульні з кожным). Каманды Заходняй канфэрэнцыі гуляюць 28 або 29 гульняў з камандамі свайго дывізіёну (4 або 5 гульняў з кожным), 21 або 22 гульні (3 гульні з кожным), а таксама дадатковая гульня з вызначаным супернікам па канфэрэнцыі. За перамогу ў [[асноўны час]] каманда атрымае два пункты, адзін пункт каманда атрымае за паразу ў [[авэртайм]]е або па [[буліт (хакей з шайбай)|булітах]], і ніводнага за паразу ў асноўны час. Па заканчэньні рэгулярнага сэзону каманда, якая набрала больш за ўсіх пунктаў у сваім дывізіёне, становіцца чэмпіёнам дывізіёну (улічваюцца пункты ад гульняў з усімі камандамі, а ня толькі з камандамі свайго дывізіёну). Па тры найлепшыя каманды з кожнага дывізіёну, а таксама дзьве найлепшыя ў кожнай канфэрэнцыі з астатніх камандаў трапляюць у [[плэй-оф]], дзе разыгрываюць [[Кубак Стэнлі]].

=== Плэй-оф ===
Плэй-оф Кубка Стэнлі — турнір на выбываньне, у якім каманды гуляюць сэрыі матчаў да чатырох перамог. У выпадку калі асноўны час матчу сканчаецца ўнічыю, гуляецца авэртайм да першай закінутай шайбы. Авэртаймы ў плэй-оф Кубка Стэнлі гуляюцца як паўнавартасныя дваццаціхвілінныя пэрыяды ў якіх гуляюць 5 на 5 палявых гульцоў, у адрозьненьне ад авэртаймаў рэгулярнага сезону, якія гуляюцца пяць хвілін 4 на 4 палявыя гульцы. Авэртаймы плэй-оф акрамя таго ня сканчваюцца сэрыяй штрафных кідкоў як у рэгулярным сэзоне, а працягваюцца датуль, пакуль адна з камандаў не заб’е шайбу. Каманда, якая заняла больш высокае месца ў рэгулярным сезоне, мае перавагу — гуляе на адну гульню больш на хатнім лёдзе. Першая, другая і калі трэба пятая і сёмая гульні гуляюцца на лёдзе гэтай каманды, а астатнія — на лёдзе каманды, якая заняла ніжэйшае месца ў рэгулярным сэзоне.

== Клюбы ==
=== [[Заходняя канфэрэнцыя (НХЛ)|Заходняя канфэрэнцыя]] ===
==== [[Ціхаакіянскі дывізіён (НХЛ)|Ціхаакіянскі дывізіён]] ====
* [[Анагайм Дакс]]
* [[Арызона Каётыз]]
* [[Ванкувэр Кэнакс]]
* [[Вэгас Голдэн Найтс]]
* [[Калгары Флэймз]]
* [[Лос-Анджэлес Кінгс]]
* [[Сан-Хасэ Шаркс]]
* [[Эдмантан Ойлерз]]

==== [[Цэнтральны дывізіён (НХЛ)|Цэнтральны дывізіён]] ====
* [[Вініпэг Джэтс]]
* [[Далас Старз]]
* [[Каларада Эвэланш]]
* [[Мінэсота Ўайлд]]
* [[Нэшвіл Прэдатарз]]
* [[Сэнт-Луіс Блюз]]
* [[Чыкага Блэкгокс]]

=== [[Усходняя канфэрэнцыя (НХЛ)|Усходняя канфэрэнцыя]] ===
==== [[Атлянтычны дывізіён (НХЛ)|Атлянтычны дывізіён]] ====
* [[Атава Сэнатарз]]
* [[Бафала Сэйбрз]]
* [[Бостан Бруінз]]
* [[Дэтройт Рэд Ўінгс]]
* [[Манрэаль Канадыенз]]
* [[Тампа Бэй Лайтнінг]]
* [[Таронта Мэйпл Ліфс]]
* [[Флорыда Пантэрз]]

==== [[Сталічны дывізіён (НХЛ)|Сталічны дывізіён]] ====
* [[Вашынгтон Кэпіталз]]
* [[Каламбус Блю Джэкетс]]
* [[Караліна Гарыкейнз]]
* [[Нью-Джэрзі Дэвілз]]
* [[Нью-Ёрк Айлэндэрз]]
* [[Нью-Ёрк Рэйнджарз]]
* [[Пітсбург Пінгвінз]]
* [[Філадэлфія Флаерз]]

{{Мапа ЗША (НХЛ)}}

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
* [http://www.nhl.com/ Афіцыйны сайт]{{Ref-en}}

{{Сэзоны НХЛ}}
{{Спартовыя лігі Паўночнай Амэрыкі}}

[[Катэгорыя:Нацыянальная хакейная ліга| ]]