Прагляд крыніцы для Ліра (прэмія)

{{Іншыя значэньні}}
{{Прэмія
|назва                    = «Ліра»
|выява                    = 
|памер                    = 
|апісаньне выявы          = 
|альтэрнатыўны тэкст      = 
|колер                    = 
|апісаньне                = музычная прэмія
|арганізатар              = [[Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь]]
|вядучы                   = [[Анатоль Ярмоленка]]
|дата                     = 9 лютага 2017
|месца                    = [[Палац Рэспублікі (Менск)]]
|краіна                   = Беларусь
|узнагарода               = 77 [[Базавая велічыня|базавых велічыняў]]
|год                      = {{Дата пачатку|13|12|2011|1}}
|год2                     = 
|уладальнік               = «[[J:морс|Джэй Морс]]»
|сайт                     = 
|сеткі                    = «[[Агульнанацыянальнае тэлебачаньне]]»
|працягласьць             = 
|рэйтынг                  = 
|папярэдняя               = «[[Ліра-2016]]»
|асноўны артыкул          = 
|наступная                = 
}}
'''«Лі́ра»''' — нацыянальная музычная прэмія Беларусі ў галіне [[Поп-музыка|папулярнай музыкі]], заснаваная 24 сьнежня 2010 году на прапанову [[Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь]].

У 1994 годзе папярэдніцай гэтай беларускай музычнай прэміі была «Залатая ліра»<ref name="а"/>. Зь 2014 году ладзіцца на тэлеканале «[[Агульнанацыянальнае тэлебачаньне]]», цяпер праз 2 гады.

== Лепшая беларускамоўная песьня ==
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
! №
! Дата !! Пераможца (выканаўца) !! Песьня !! Музыка !! Словы
|-
! 1
| 2011 г., 13 сьнежня || [[Алена Ланская]] || «Белая ластаўка» || [[Уладзімер Кандрусевіч]] || [[Вольга Болдырава]]
|-
! 2
| 2012 г., 12 сьнежня || [[Анатоль Ярмоленка]] || «Прыяжджайце да нас у Беларусь» ||  ||
|-
! 3
| 2013 г., 16 сьнежня || гурт «[[Ілі-ілі]]» || «Танчыць» ||  ||
|-
! 4
| 2015 г., 31 студзеня ||  ||  ||  ||
|-
! 5
| 2017 г., 27 студзеня || дуэт «[[Наві]]» || «[[Гісторыя майго жыцьця]]» || [[Арцём Лук'яненка]] || Арцём Лук’яненка
|}

== Мінуўшчына ==
15 кастрычніка 2010 году старшыня Белтэлерадыёкампаніі [[Аляксандар Зімоўскі]] паведаміў, што [[Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь]] прапанавала стварыць у сьнежні рэспубліканскі тэлеконкурс «Нацыянальная музычная прэмія». Узнагароды мелі ўручыць у намінацыях: «Лепшая песьня году», «Лепшы выканаўца», «Лепшы гурт», «Адкрыцьцё году» і «За ўклад у разьвіцьцё беларускай эстрады»<ref>{{Артыкул|аўтар=|загаловак=Праект «Прэмія»|спасылка=http://kimpress.by/?page=2&id=4821&mode=print|выданьне=[[Культура (газэта)|Культура]]|тып=газэта|год=16 кастрычніка 2010|нумар=[http://kimpress.by/?idnum=291 42 (962)]|старонкі=|issn=}}</ref>. 24 сьнежня 2010 году [[Савет міністраў Рэспублікі Беларусь]] ухваліў Пастанову № 1885 "Аб зацьвярджэньні Палажэньня аб рэспубліканскім конкурсе «Нацыянальная музычная прэмія ў галіне эстраднага мастацтва». У 2-м пункце Палажэньня ў якасьці мэты конкурсу называлася «прасоўваньне творчасьці таленавітых беларускіх эстрадных выканаўцаў, а таксама [[кампазытар]]аў, паэтаў-песеньнікаў, [[гукарэжысэр]]аў, аранжыроўшчыкаў, [[прадусар]]аў і журналістаў». Паводле 3-га пункту, "конкурс можа праводзіцца па наступных намінацыях: 3.1. намінацыі, пераможцы ў якіх вызначаюцца экспэртнай радай з улікам вынікаў інтэрнэт- і [[смс]]-галасаваньня (6): «Лепшая песьня году», «Лепшы выканаўца», «Лепшы калектыў выканаўцаў», «Адкрыцьцё году», «Лепшы кампазытар» і «Лепшы паэт-песеньнік»; 3.2. намінацыі, пераможцы ў якіх вызначаюцца экспэртнай радай (10): «Лепшая беларускамоўная песьня году», «Лепшы музычны альбом», «Лепшая [[аранжыроўка]]», «Лепшая [[канцэрт]]ная праграма», «Лепшы канцэрт за мяжой», «Лепшы [[кліп]] году», «Лепшы журналіст», «Лепшы гукарэжысэр», «Лепшы прадусар» і «За ўклад у разьвіцьцё беларускай эстрады». Згодна з 4-м пунктам «конкурс праводзіцца штогод у пэрыяд са студзеня па сьнежань», а «пераможцы конкурсу вызначаюцца па выніках іх дзейнасьці за бягучы год». Пагатоў «вынікі конкурсу падводзяцца ў сьнежні». Паводле 6-га пункту, "арганізатарамі конкурсу зьяўляюцца Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь і ЗАТ «[[Сталічнае тэлебачаньне]]», якія забясьпечваюць «падрыхтоўку і трансьляцыю гала-канцэрту». Пагатоў "выраб тэлевізійнай вэрсіі гала-канцэрту, анансаваньне і інфармацыйнае забесьпячэньне конкурсу ажыцьцяўляе ЗАТ «Сталічнае тэлебачаньне» аднаасобна, як і «стварэньне інфармацыйна-рэклямных ролікаў, іх пракат на тэлебачаньні і радыё». Згодна з 7-м пунктам "склад арганізацыйнага камітэту зацьвярджаецца Мінкультуры па ўзгадненьні з ЗАТ «Сталічнае тэлебачаньне». У 8-м пункце згадавалася, што Аргкамітэт «вызначае намінацыі, па якіх праводзіцца конкурс», і «зацьвярджае склад адборачнай камісіі, экспэрнай рады і падліковай камісіі». Паводле 3-й Главы Палажэньня, спаборніцтва праводзяць у 3 этапы. У намінацыях, што прадугледжваюць інтэрактыўнае галасаваньне ў этэры радыёвяшчаньня і на сайтах радыёстанцыяў, вылучэньне ў 1-м этапе ажыцьцяўляецца па выніках такога галасаваньня. Адборачная камісія вылучае на 1-м этапе па 3 канкурсанты для кожнай іншай намінацыі, сярод якіх экспэртная рада на 2-м этапе выбірае пераможцу. У заключным 3-м этапе падліковая камісія складае сумы балаў экспэртнай рады і і інтэрактыўнага галасаваньня ў час гала-канцэрту канкурсантаў у намінацыях з такім галасаваньнем. Згодна з 26-м пунктам «пераможца ў намінацыі „Лепшая песьня году“ атрымлівае грашовую прэмію ў памеры 95 [[Базавая велічыня|базавых велічыняў]] (3,325 млн [[Беларускі рубель|рублёў]]; $1111) і сэртыфікат на стварэньне музычнага кліпу. У намінацыі ўзнагароджваюцца выканаўца і аўтары песьні». У іншых намінацыях зь інтэрактыўным галасаваньнем узнагароджвалі 77 базавымі велічынямі (БВ). Паводле 27-га пункту, «пераможца ў намінацыі „Лепшая беларускамоўная песьня году“ атрымлівае грашовую прэмію ў памеры 73 базавых велічыняў» (2,555 млн рублёў; $853). У намінацыі «За ўклад у разьвіцьцё беларускай эстрады» ўзнагарода складала 70 БВ, у іншых намінацыях — па 62 БВ. Пагатоў узнагароду за «Лепшы музычны альбом» дзялілі выканаўца і прадусар, а за «Лепшы кліп году» — «[[сцэнарыст]], [[рэжысэр]], апэратар і мантажор»<ref>{{Навіна|аўтар=[[Сяргей Сідорскі]]|загаловак=Пастанова Савета міністраў Рэспублікі Беларусь ад 24 сьнежня 2010 г. № 1885 «Аб зацьвярджэньні Палажэньня аб рэспубліканскім конкурсе «Нацыянальная музычная прэмія ў галіне эстраднага мастацтва»|спасылка=http://pravo.by/document/?guid=2012&oldDoc=2011-3/2011-3(027-037).pdf|выдавец=Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь|дата публікацыі=29 сьнежня 2010|дата доступу=22 сьнежня 2019}}</ref>.

1 красавіка 2011 году начальнік кіраўніцтва мастацтваў Мінкультуры Міхаіл Казловіч удакладніў, што на гала-канцэрце пры канцы году адзнака будзе на 50% складацца зь меркаваньняў прафэсійнага журы і на 50% з вынікаў галасаваньня гледачоў<ref>{{Артыкул|аўтар=Надзея Бунцэвіч.|загаловак=Нацыянальная музычная прэмія: канцэпцыя старту|спасылка=http://kimpress.by/?page=2&id=5550&mode=print|выданьне=Культура|тып=|год=2 красавіка 2011|нумар=[http://kimpress.by/?idnum=316 14 (985)]|старонкі=|issn=}}</ref>. 1 лістапада 2011 году 1-ы намесьнік міністра культуры Беларусі [[Уладзімер Карачэўскі]] паведаміў, што для ўдзелу ў конкурсе заяўкі варта накіраваць ад 15 лістапада ў [[Моладзевы тэатар эстрады]]. Карачэўскі абвясьціў, што гледачы змогуць прагаласаваць за творцаў, якія спаборнічаюць за 5 з 16 узнагародаў. На 2011 год вызначылі наступныя намінацыі: «Лепшая песьня на беларускай мове», «Лепшая песьня году», «Лепшы жаночы [[сьпеў]]», «Лепшы мужчынскі сьпеў», «Лепшы музычны гурт», «Адкрыцьцё году», «Лепшы аўтар музыкі», «Лепшы аўтар словаў», «За ўклад у разьвіцьцё беларускай эстрады», «Лепшы альбом году», «Лепшы канцэрт году», «Лепшы кліп году», «Лепшы журналіст» (музычны крытык), «Лепшы прадусар», «Лепшы гастрольны тур» і «Зорачка году» (лепшы юны выканаўца). Скульптар [[Андрэй Хацяноўскі]] распрацаваў дызайн статуэткі для ўручэньня пераможцам, якая спалучала беларускі ўзор, зорку і ноты<ref>{{Навіна|аўтар=Тацяна Пастушэнка|загаловак=Нацыянальная музычная прэмія прадэманструе дасягненьні эстраднага мастацтва - У.Карачэўскі|спасылка=https://blr.belta.by/culture/view/natsyjanalnaja-muzychnaja-premija-prademanstrue-dasjagnenni-estradnaga-mastatstva-u.karacheuski-15957-2011|выдавец=[[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]|дата публікацыі=1 лістапада 2011|дата доступу=22 сьнежня 2019}}</ref>. Намесьнік кіраўніка «Сталічнага тэлебачаньня» («СТБ») [[Павал Каранеўскі]] паведаміў, што кампазытар [[Яўген Алейнік]] напісаў для ўручэньня прэміі музыку, што спалучыла клясычны, [[Поп-музыка|папулярны]] і фальклёрны кірункі. Каранеўскі прызнаў, што да конкурсу прымаюцца і заяўкі беларускіх выканаўцаў замежжа<ref>{{Навіна|аўтар=Тацяна Пастушэнка|загаловак=Гала-канцэрт Нацыянальнай музычнай прэміі спалучыць усе напрамкі сучаснай эстрады|спасылка=https://blr.belta.by/culture/view/gala-kantsert-natsyjanalnaj-muzychnaj-premii-spaluchyts-use-napramki-suchasnaj-estrady-15979-2011|выдавец=[[БелТА]]|дата публікацыі=1 лістапада 2011|дата доступу=22 сьнежня 2019}}</ref>. Да разгляду прымаліся песьні створаныя ад сьнежня 2010-га да лістапада 2011-году. У экспэртную раду ўвайшло 100 чалавек. Рэжысэрамі гала-канцэрту ў менскім [[Палац Рэспублікі (Менск)|Палацы Рэспублікі]], які прызначылі на 13 сьнежня, выступілі [[Вячаслаў Панін]] і [[Аляксандар Вавілаў]]. Білеты на канцэрт каштавалі 20—50 тыс. рублёў ($2,4—$5,9)<ref>{{Артыкул|аўтар=|загаловак=Пазыўныя «НМП»|спасылка=http://kimpress.by/?page=2&id=6596&mode=print|выданьне=Культура|тып=|год=5 лістапада 2011|нумар=[http://kimpress.by/?idnum=349 45 (1016)]|старонкі=|issn=}}</ref>. 1 сьнежня 2011 году кіраўніца прадусарскага цэнтру «[[СТБ]]» Настасься Гузель-Гудзіева паведаміла, што на сайце тэлеканала пачалося галасаваньне на «Прыз глядацкіх сымпатыяў»<ref>{{Артыкул|аўтар=Надзея Бунцэвіч.|загаловак=Пазыўныя «НМП»|спасылка=http://kimpress.by/?page=2&id=6596&mode=print|выданьне=Культура|тып=|год=5 лістапада 2011|нумар=[http://kimpress.by/?idnum=353 49 (1020)]|старонкі=|issn=}}</ref>. Экспэртную раду ўзначаліў [[Анатоль Ярмоленка]]. На конкурс паступіла 545 заявак<ref>{{Артыкул|аўтар=Тацяна Мушынская.|загаловак=«А дзе мне ўзяць такую песьню»|спасылка=http://kimpress.by/?DomainName=mast&id=881&mode=print&page=2|выданьне=[[Мастацтва (часопіс)|Мастацтва]]|тып=часопіс|год=Студзень 2012|нумар=[http://kimpress.by/?DomainName=mast&idnum=40 1 (346)]|старонкі=|issn=0208-2551}}</ref>. 13 сьнежня 2011 году ў намінацыі «Лепшая песьня на беларускай мове» перамагла [[Алена Ланская]] зь песьняй «Белая ластаўка» (музыка [[Уладзімер Кандрусевіч|Ўладзімера Кандрусевіча]], словы [[Вольга Болдырава|Вольгі Болдыравай]])<ref>{{Артыкул|аўтар=Надзея Бунцэвіч.|загаловак=«Залатая калекцыя» з караоке|спасылка=http://kimpress.by/?page=2&id=6771&mode=print|выданьне=Культура|тып=|год=17 сьнежня 2011|нумар=[http://kimpress.by/?idnum=355 51 (1022)]|старонкі=|issn=}}</ref>. Пераможцамі ў 15 астатніх намінацыях сталі: «Лепшая песьня году» — [[Зьміцер Калдун]] («Караблі»), «Лепшы жаночы сьпеў» — [[Іна Афанасьева]], «Лепшы мужчынскі сьпеў» — [[Аляксей Хлястоў]], «Лепшы музычны гурт» — «[[Троіца (гурт)|Троіца]]», «Адкрыцьцё году» — [[Юры Вашчук|Тэа]], «Лепшы аўтар музыкі» — [[Леанід Шырын]], «Лепшы аўтар словаў» — [[Ніна Багданава]], «Лепшы альбом году» — гурт «Сундук» ([[Ганна Хітрык]], «Том першы»), «Лепшая аранжыроўка» — [[Саша Нэма]], «Лепшы канцэрт году» — [[Ядвіга Паплаўская]] і [[Аляксандар Ціхановіч]] («Любоў-лёс» у [[Летні амфітэатар|Летнім амфітэатары]] 4 траўня 2011 году), «Лепшы гастрольны тур» — гурт «[[J:морс|Джэй Морс]]» («Электрыфікацыя ўсёй краіны»), «Лепшы кліп году» — гурт «[[Лайтсаўнд]]» («Пабачымся ў Вэгасе»), «Лепшы журналіст» — [[Алег Клімаў]], «Лепшы прадусар» — [[Максім Алейнікаў]] (гурт «[[Топлес]]»), «За ўклад у разьвіцьцё беларускай эстрады» — [[Уладзімер Мулявін]] (пасьмяротна, ансамбль «[[Песьняры]]») і «Зорачка году» — [[Лідыя Заблоцкая]]. Таксама адмысловыя ўзнагароды атрымалі: «Аўтарскі дэбют» — гурт «Праспэкт», «Лепшая пастаноўка нумару» (за яркі сцэнічны вобраз) — [[Венера]], «Лепшы дуэт» — [[Вадзім Галыгін]] і [[Ільля Міцько]] (песьня «Толькі ты») і «За разьвіцьцё традыцыі беларускай песьні» — [[Міхаіл Фінберг]]<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Названыя ўладальнікі Нацыянальнай музычнай прэміі|спасылка=https://blr.belta.by/culture/view/nazvany-uladalniki-natsyjanalnaj-muzychnaj-premii-16030-2011|выдавец=БелТА|дата публікацыі=14 сьнежня 2011|дата доступу=22 сьнежня 2019}}</ref>. «Прыз глядацкіх сымпатыяў» атрымала Ірына Відава за песьню «Апошні раз»<ref>{{Навіна|аўтар=Тацяна Пастушэнка|загаловак=Нацыянальнай музычнай прэміі ў намінацыі «Прыз глядацкіх сымпатый» удастоена Ірына Відава|спасылка=https://blr.belta.by/culture/view/natsyjanalnaj-muzychnaj-premii-u-naminatsyi-pryz-gljadatskih-simpatyj-udastoena-iryna-vidava-16028-2011|выдавец=БелТА|дата публікацыі=13 сьнежня 2011|дата доступу=22 сьнежня 2019}}</ref>.

16 лістапада 2012 году намесьнік міністра культуры Ўладзімер Карачэўскі паведаміў, што 2-ю Нацыянальную музычную прэмію мелі ўручыць у 19 намінацыях<ref>{{Навіна|аўтар=Тацяна Пастушэнка|загаловак=Памер II Нацыянальнай музычнай прэміі вар'іруецца ад 62 да 95 базавых велічынь|спасылка=https://blr.belta.by/culture/view/pamer-ii-natsyjanalnaj-muzychnaj-premii-variruetstsa-ad-62-da-95-bazavyh-velichyn-16406-2012|выдавец=БелТА|дата публікацыі=16 лістапада 2012|дата доступу=22 сьнежня 2019}}</ref>. Прыём заявак доўжыўся 2 тыдні да 1 сьнежня<ref>{{Артыкул|аўтар=Надзея Бунцэвіч.|загаловак=Намінанты — у панядзелак|спасылка=http://kimpress.by/?page=2&id=8178&mode=print|выданьне=Культура|тып=|год=1 сьнежня 2012|нумар=[http://kimpress.by/?idnum=402 48 (1070)]|старонкі=|issn=}}</ref>. 12 сьнежня 2012 году на гала-канцэрце ў менскім [[Палац спорту (Менск)|Палацы спорту]] пераможцам раздалі ўзнагароды ў намінацыях: «Лепшая беларускамоўная песьня» — Анатоль Ярмоленка («Прыяжджайце да нас у Беларусь»), «Лепшая песьня году» — [[Ларыса Грыбалёва]] («Ня крыўдзі мяне»), «Лепшы поп-выканаўца» — Саша Нэма, «Лепшы-рок выканаўца» — гурт «[[Open Space]]», «Лепшы джаз-выканаўца» — гурт «[[Apple Tea]]», «Лепшы этна-фольк-выканаўца» — гурт «[[Стары Ольса]]»{{заўвага|Гурт вярнуў узнагароду Міністэрству культуры Рэспублікі Беларусь назад у 2020 годзе, бо ''«дзяржава пачала адкрыты генацыд свайго ж народу»'' (гл. [[Пратэсты ў Беларусі (2020)]])<ref>{{Cite web|last=NN.by|first=|date=2020-08-19|title=Гурт «Стары Ольса» вярнуў Мінкульту ўзнагароду Нацыянальнай прэміі|url=https://nn.by/?c=ar&i=257414|dead-url=no|archiveurl=https://archive.is/zHJBx|archivedate=2020-09-05|accessdate=2020-09-05|author=NN.by|publisher=[[Наша Ніва]]|language=be}}</ref>}}, «Адкрыцьцё году» — гурт «[[Аёва (гурт)|Аёва]]», «Лепшы аўтар музыкі» — Герман («У цішыні сьвітаньня»), «Лепшы аўтар словаў» — [[Яраслаў Ракіцін]] («Чуеш, я іду да цябе»), «Лепшы музычны альбом» — гурт «{{артыкул у іншым разьдзеле|Цягні-Штурхай|Цягні-Штурхай|ru|Тяни-Толкай}}» («Мне з табой пашанцавала»), «Лепшы аранжыроўшчык» — Юры Вашчук, «Лепшы канцэрт году» — гурт «[[Безь Білета]]» («Зорка»), «Лепшы гастрольны тур» — [[Аляксандар Саладуха]] («Берагі»), «Лепшы кліп году» — гурт «[[Лермант]]» («Прыгажосьць»), «Лепшы журналіст» — [[Сяргей Андрыянаў]], «Лепшая музыка для кіно» — гурт «[[Драм Экстазі]]» (музыка для фільма «[[Салетра № 7]]»), «Лепшы прадусар» — [[Уладзімер Кубышкін]], «За ўклад у разьвіцьцё сучаснай музыкі» — [[Якаў Навуменка]] (пасьмяротна) і «Зорачка году» — [[Аляксандра Лакціёнава]]<ref>{{Cite web|url=https://www.sb.by/articles/artistam-razdali-podarki.html|title=Артистам раздали подарки|last=Попова|first=Виктория|date=2012-12-14|publisher=[[Советская Белоруссия]]|language=ru|work=[[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]|author=Виктория Попова.|dead-url=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200315184110/https://www.sb.by/articles/artistam-razdali-podarki.html|archivedate=2020-03-15|accessdate=2020-03-15}}</ref>. Таксама ўручылі адмысловыя ўзнагароды: «Дэбют году» — [[Юлія Жыдкая]], «Юбілей году» — Аляксандар Ціхановіч, «Крэатыў году» — Аляксандар Саладуха, «Надзея году» — Алена Ланская і «Дублёры году» — удзельнікі праекту «Сьпеўныя гарады» з [[Рагачоў|Рагачова]]. На конкурс падалі каля 1000 заявак<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=У Беларусі аб'яўленыя пераможцы Нацыянальнай музычнай прэміі|спасылка=https://blr.belta.by/culture/view/u-belarusi-abjauleny-peramozhtsy-natsyjanalnaj-muzychnaj-premii-16435-2012|выдавец=БелТА|дата публікацыі=13 сьнежня 2012|дата доступу=22 сьнежня 2019}}</ref>.

1-21 лістапада 2013 году правялі збор заявак на 3-ю Нацыянальную музычную прэмію. Песьні, абнародаваныя з 1 лістапада 2012 году па 31 кастрычніка 2013-га, прымалі на электронную пошту: nmpremia@ctv.by. Узнагароджаньне прызначылі на 16 сьнежня ў Палацы Рэспублікі<ref>{{Артыкул|аўтар=Вікторыя Целяшук.|загаловак=Што пець будзем|спасылка=http://zviazda.by/be/news/20131101/1383286248-shto-pec-budzem|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=газэта|год=1 лістапада 2013|нумар=207 (27572)|старонкі=[http://zviazda.by/wp-content/uploads/2013/11/1383286188_3.pdf 3]|issn=1990-763x}}</ref>. Білеты на гала-канцэрт каштавалі 50—150 тыс. рублёў ($5,3—$15,9)<ref>{{Артыкул|аўтар=Пётра Васілеўскі.|загаловак=Нацыянальная музычная: заяўкі — прымаюцца|спасылка=http://kimpress.by/?page=2&id=9512&mode=print|выданьне=Культура|тып=|год=2 лістапада 2013|нумар=[http://kimpress.by/?idnum=452 44 (1118)]|старонкі=|issn=}}</ref>. 16 сьнежня 2013 году прэміяй узнагародзілі ў наступных намінацыях: «Лепшая беларускамоўная песьня» — гурт «[[Ілі-ілі]]» за песьню «Танчыць», «Лепшая песьня году» — Іна Афанасьева («Падаў першы сьнег», муз. Яўген Алейнік, словы [[Юлія Быкава]]), «Лепшая поп-выканаўца» — Алена Ланская, «Лепшы рок-выканаўца» — гурт «[[beZ bileta]]», «Лепшы [[джаз]]-выканаўца» — гурт «Apple tea», «Лепшы этна-фольк-выканаўца» — аркестар «[[Харошкі (ансамбль)|Харошкі]]», «Лепшы аўтар музыкі» — Леанід Шырын і Юры Вашчук («Беларусь вялікая»), «Лепшы аўтар словаў» — [[Павал Берташ]] («Ты больш не мая», вык. Аляксей Хлястоў), «Лепшы музычны альбом» — гурт «[[Крыві]]» («Траўка-мураўка»), «Лепшы аранжыроўшчык» — [[Сьвятаслаў Пазьняк]] («Летняя», вык. [[Іскуі Абалян]]), «Лепшы канцэрт году» — [[Прэзыдэнцкі аркестар Беларусі]] (рок-праект «Дым над вадой»), «Лепшы гастрольны тур» — [[Гюнэш Абасава]] («Што ў гэтым сэрцы»), «Лепшы кліп году» — «[[У нескладовае (гурт)|У нескладовае]]» («Станцыя», рэжысэр [[Зьміцер Вайценка]]), «Лепшы журналіст» — [[Тацяна Мушынская]] (часопіс «[[Мастацтва (часопіс)|Мастацтва]]»), «Лепшая песьня для кіно» — «[[Сьляды апосталаў]]» у аднайменным фільме (муз. Максім Алейнікаў і Фелікс Луцкі, словы [[Алена Ярмаловіч]], вык. [[Валер Дайнека]]), «За ўклад у разьвіцьцё сучаснай музыкі» — [[Эдуард Ханок]], «За лепшую харэаграфію» — «Трэнд дэлюкс», «Новыя імёны» — [[Юлія Фомкіна]], «Народны гіт» — ансамбль «Верас» і «Лепшы юны выканаўца» — [[Ільля Воўкаў]]<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Названыя ўладальнікі III Нацыянальнай музычнай прэміі|спасылка=http://zviazda.by/be/news/20131217/1387263027-nazvany-uladalniki-iii-nacyyanalnay-muzychnay-premii|выдавец=Газэта «[[Зьвязда]]»|дата публікацыі=17 сьнежня 2013|дата доступу=22 сьнежня 2019}}</ref>. На конкурс падалі каля 300 заявак<ref name="300З" />.

30 кастрычніка 2014 году Нацыянальная музычная прэмія атрымала назву «Ліра». Адбор сталі праводзіць на «[[Агульнанацыянальнае тэлебачаньне|Агульнанацыянальным тэлебачаньні]]» («АНТ»), на сайце якога разьмясьцілі гіт-парад з амаль 70 песьняў. На 22 лістапада прызначылі пачатак 5 адборачных канцэртаў. На студзень 2015 году заплянавалі ўзнагароджаньне. У 4 намінацыях адбор прадугледжваў галасаваньне прафэсійнага журы і гледачоў: «Лепшы музычны твор на беларускай мове», «Лепшы выканаўца», «Лепшая песьня году» і «Лепшы кліп году». Яшчэ ў 9 намінацыях пераможцаў выбіралі толькі судзьдзі: «Лепшы аўтар музыкі», «Лепшы аўтар словаў», «Лепшы аранжыроўшчык», «Прадусар году», «Лепшы арганізатар канцэртаў», «Лепшы музычны тэлепраект у сфэры эстраднай творчасьці», «Адкрыцьцё году», «Мэцэнат культуры Беларусі ў сфэры папулярнай эстраднай творчасьці» і «За ўнёсак у разьвіцьцё эстраднай папулярнай музыкі»<ref>{{Артыкул|аўтар=Вікторыя Целяшук.|загаловак=Нацыянальная музычная прэмія зьмяніла фармат і «прапіску»|спасылка=|выданьне=Зьвязда|тып=|год=31 кастрычніка 2014|нумар=208 (27818)|старонкі=[http://zviazda.by/sites/default/files/pdf/2014/10/31kas-7.indd_.pdf 7]|issn=}}</ref>. Сярод 65 песьняў на конкурсе 10 былі беларускамоўнымі<ref name="а">{{Артыкул|аўтар=Сяргей Трафілаў.|загаловак=Прас і цёмныя конікі|спасылка=http://kimpress.by/?page=2&id=10847&mode=print|выданьне=Культура|тып=|год=15 лістапада 2014|нумар=[http://kimpress.by/?idnum=504 46 (1172)]|старонкі=|issn=}}</ref>. 31 студзеня 2015 году ў Палацы Рэспублікі статуэтку бронзавай дзівы ўручылі Тэа як «Лепшаму выканаўцу году», і за песьню «Чызкейк» у намінацыі «Лепшая песьня году». Аляксандра Ціхановіча і Ядвігу Паплаўскую ўзнагародзілі «За ўклад у беларускую эстраду». Таксама зьявіліся намінацыя «Стыль году»<ref>{{Артыкул|аўтар=Дар’я Амяльковіч.|загаловак=ТЭАрэтычная «Грэмі»|спасылка=http://kimpress.by/?page=2&id=11196&mode=print|выданьне=Культура|тып=|год=7 лютага 2015|нумар=[http://kimpress.by/?idnum=520 6 (1184)]|старонкі=|issn=}}</ref>.

27 кастрычніка 2016 году, пасьля гадавога перапынку, Міністэрства культуры Беларусі абвясьціла пра пачатак адбору на прэмію «Ліра» у 12 намінацыях. Прымаліся песьні, абнародаваныя са студзеня па сьнежань 2016 году. Узнагарода складала 77 базавых велічыняў. На сайце тэлеканала «[[АНТ]]» распачалі галасаваньне ў 6 намінацыях: «Лепшая песьня на беларускай мове», «Лепшая выканаўца», «Лепшы выканаўца», «Лепшы калектыў выканаўцаў», «Лепшая песьня году» і «Лепшы кліп году». Журы выбірала пераможцаў у 3 намінацыях: «Лепшы аўтар музыкі», «Лепшы аўтар словаў» і «Лепшы аранжыроўшчык». Арганізатары спаборніцтва вызначалі пераможцаў на прапанову журы ў астатніх 3-х намінацыях: «Адкрыцьцё году», «Стыль году» і «Нашыя за мяжой»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Пачаты адбор прэтэндэнтаў на Нацыянальную музычную прэмію «Ліра»|спасылка=http://zviazda.by/be/news/20161027/1477561926-pachaty-adbor-pretendentau-na-nacyyanalnuyu-muzychnuyu-premiyu-lira|выдавец=Газэта «Зьвязда»|дата публікацыі=27 кастрычніка 2016|дата доступу=22 сьнежня 2019}}</ref>. 27 студзеня 2017 году вызначылі фіналістаў, якімі ў намінацыі «Лепшая песьня на беларускай мове» сталі: Кірыл Ермаковіч зь песьняй «Той дзень» (словы Р. Каладко, музыка Л. Шырын), гурт «Джэй Морс» зь песьня «Блізка» (словы і музыка [[Уладзімер Пугач|Ўладзімер Пугач]]) і дуэт «[[Наві]]» зь песьняй «[[Гісторыя майго жыцьця]]» (словы і музыка [[Арцём Лук'яненка]])<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Вызначаныя фіналісты Нацыянальнай музычнай прэміі «Ліра»|спасылка=https://blr.belta.by/culture/view/vyznachany-finalisty-natsyjanalnaj-muzychnaj-premii-lira-2017-55052-2017/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=27 студзеня 2017|дата доступу=22 сьнежня 2019}}</ref>. 9 лютага 2017 году гурт «Джэй Морс» атрымаў музычную прэмію «Ліра-2016» у 2 намінацыях «Лепшы калектыў выканаўцаў» і «Лепшая песьня году», якой упершыню стала беларускамоўная песьня «Блізка». У намінацыі «Лепшая песьня на беларускай мове» перамог дуэт «Наві» зь песьняй «Гісторыя майго жыцьця». Іна Афанасьева і Саша Нэма сталі лепшымі выканаўцамі ў жаночай і мужчынскай намінацыі. Зьміцер Калдун перамог у намінацыі «Нашыя за мяжой»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Гурт «J:морс» стаў пераможцам музычнай прэміі «Ліра-2016»|спасылка=https://euroradio.by/gurt-jmors-stau-peramozhcam-muzychnay-premii-lira-2016|выдавец=«[[Эўрарадыё]]»|дата публікацыі=10 лютага 2017|дата доступу=22 сьнежня 2019}}</ref>. У намінацыі «Адкрыцьцё году» — гурт «Радыёхваля», «Лепшы кліп году» — гурт «Безь Білета» («Адрас — плянэта Зямля», рэж. [[Міхаіл Бычанок]]), «Лепшы аўтар музыкі» — [[Алена Атрашкевіч]], «Лепшы аўтар словаў» — [[Алег Жукаў]], «Лепшы аранжыроўшчык» — Сьвятаслаў Пазьняк, «Стыль году» — гурт «Правакацыя», мэцэнат культуры — ААТ «[[Амкадар]]»<ref>{{Артыкул|аўтар=[[Алег Клімаў|Алег Клімаў.]]|загаловак=Яны абуджалі «Ліру»|аўтарlink=Алег Клімаў|спасылка=http://kimpress.by/?page=2&id=13870&mode=print|выданьне=Культура|тып=|год=11 лютага 2017|нумар=[http://kimpress.by/?idnum=624 6 (1289)]|старонкі=|issn=}}</ref>.

== Крытыка ==
Напачатку 2013 году [[Зьміцер Падбярэскі]] з [[Свабода (радыё)|радыё «Свабода»]] ў сваёй калонцы на [[Хартыя’97|Хартыі’97]] панаракаў, што арганізатары прэміі ў сваіх намінацыях ''«не заўважаюць»'' дастаткова папулярных, але часткова зацэнзураваных у краіне артыстаў: [[Сяргей Міхалок|Сяргея Міхалка]], [[Лявон Вольскі|Лявона Вольскага]], [[Аляксандар Кулінковіч|Аляксандара Кулінковіча]]<ref>{{Cite web|url=https://charter97.org/be/news/2013/1/29/64569/|title=Збрэндзілі!|аўтар=Зміцер Падбярэзскі.|date=2013-01-29|аўтарlink=Зьміцер Падбярэскі|publisher=[[Хартыя’97]]|work=[[Свабода (радыё)|Свабода]]|language=be|archiveurl=http://web.archive.org/web/20200410201811/https://charter97.org/be/news/2013/1/29/64569/|archivedate=2020-04-10|accessdate=2020-04-10}}</ref>.  Ён жа на запыт [[БелаПАН]] раскрыў заганную практыку масавага выкарыстаньня фанаграмы на канцэртах, у той час як самі журналісты агенцыі знайшлі доказы плагіяту ў асобных сьпевах нумароў выступоўцаў<ref>{{Cite web|url=https://naviny.by/rubrics/culture/2013/12/20/ic_articles_117_184004|title=Достойна ли «фанера» Национальной музыкальной премии?|last=Щербаков|first=Захар|last2=Копаль|first2=Дмитрий|coauthors=Дмитрий Копаль.|аўтар=Захар Щербаков|date=2013-12-20|website=|publisher=[[БелаПАН]]|language=ru|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200801144535/https://naviny.by/rubrics/culture/2013/12/20/ic_articles_117_184004|archivedate=2020-08-01|dead-url=no|accessdate=2020-08-01}}</ref>. 

У 2014 годзе Аляксандар Чарнуха, рэдактар «[[Ultra-music.com]]», па выніках асьвятленьня трох цырымоніяў рэзка негатыўна ацаніў рэалізацыю прысваеньня ўзнагародаў музычнай прэміі: ''«Год за годам мы назіралі за каласальнымі недапрацоўкамі, памылкамі й прафанацыямі: узнагароду за найлепшую песьню году атрымлівае [[Ларыса Грыбалёва|Ларыса Грыбалёва]], якая сядзіць у журы, [[Ірына Дарафеева|Ірыну Дарафееву]] блытаюць з [[Іскуі Абалян]], у [[Валер Дайнэка|Валера Дайнэка]] абрываецца фанаграма, і аказваецца, што ён не ведае слоў песьні»''<ref>{{Cite web|url=http://ultra-music.com/view/22630|title=Толчок Минкульта|аўтар=Александр Чернухо.|last=Чернухо|first=Александр|last2=Бегункова|first2=Марина|date=2014-10-17|publisher=[[Ultra-music.com]]|coauthors=Марина Бегункова.|language=ru|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200801161310/http://ultra-music.com/view/22630|archivedate=2020-08-01|dead-url=no|accessdate=2020-08-01}}</ref>. 

Сьпявачка {{артыкул у іншым разьдзеле|Ірына Станіславаўна Відава|Ірына Відава|ru|Видова, Ирина Станиславовна}}, уладальнік прыза глядацкіх сімпатыяў у 2011 годзе, у шэрагу калонак на [[БелаПАН]] згаджалася з крытыкай рэалізацыі ўручэньня прэміі ад шэрагу журналістаў, прыводзячы й свае прыклады халатнасьці арганізатараў, і акцэнтавала ўвагу на неабходнасьці большай празрыстасьці ў галасаваньнях, плюралізму ў працэсе намінаваньня канкурсантаў і фармаваньні складу журы, сталасьці ў правілах конкурсу, прыцягненьня спэцыялістаў альтэрнатыўных тэлеканалаў і СМІ да яго арганізацыі, тым ня менш выводзячы значнасьць і важнасьць праекту ў нацыянальным маштабе ў цэлым<ref>{{Cite web|url=https://naviny.by/rubrics/opinion/2011/12/24/ic_articles_410_176279|title=Ирина Видова. ШОУ-БИЗ. Какой должна быть Национальная музыкальная премия|last=Видова|first=Ирина|date=2011-12-24|authorlink=Ірына Відава|аўтар=Ірына Відава.|publisher=[[БелаПАН]]|language=ru|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200801173156/https://naviny.by/rubrics/opinion/2011/12/24/ic_articles_410_176279|archivedate=2020-08-01|dead-url=no|accessdate=2020-08-01}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://naviny.by/rubrics/opinion/2012/12/30/ic_articles_410_180369|title=Ирина Видова. ШОУ-БИЗ. Национальная музыкальная премия: трудности роста|last=Видова|first=Ирина|date=2012-12-30|authorlink=Ірына Відава|аўтар=Ірына Відава.|publisher=[[БелаПАН]]|language=ru|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200801165725/https://naviny.by/rubrics/opinion/2012/12/30/ic_articles_410_180369|archivedate=2020-08-01|dead-url=no|accessdate=2020-08-01}}</ref><ref name="300З">{{Cite web|url=https://naviny.by/rubrics/opinion/2013/12/29/ic_articles_410_184090|title=Ирина Видова. НАЦИОНАЛЬНАЯ МУЗЫКАЛЬНАЯ ПРЕМИЯ. Хотели как лучше…|last=Видова|first=Ирина|date=2013-12-29|authorlink=Ірына Відава|аўтар=Ірына Відава.|publisher=[[БелаПАН]]|language=ru|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200801173542/https://naviny.by/rubrics/opinion/2013/12/29/ic_articles_410_184090|archivedate=2020-08-01|dead-url=no|accessdate=2020-08-01}}</ref>.                       

У 2013 годзе заснавальнік музычнага парталу «[[Experty.by]]» Зьміцер Безкаравайны адзначыў, што прэмія ёсьць ''«вялікі праект, які паказваюць па тэлебачаньні»'', й «''за перамогу на якім людзі атрымліваюць грошы»'', аднак паставіў пад сумнеў якасны склад яе журы на прыкладзе аналізу другой цырымоніі<ref>{{Cite web|url=https://euroradio.fm/bezkaravayny-galounae-razviccyo-adbyvaecca-u-mezhah-nezalezhnay-kultury|title=Безкаравайны: Галоўнае развіццё адбываецца ў межах незалежнай культуры|last=Калеснікава|first=Маша|date=2013-05-14|author=Маша Калеснікава.|publisher=[[Эўрапейскае радыё для Беларусі]]|dead-url=no|archiveurl=http://web.archive.org/web/20130815113325/http://euroradio.fm/bezkaravayny-galounae-razviccyo-adbyvaecca-u-mezhah-nezalezhnay-kultury|archivedate=2013-08-15|accessdate=2020-01-21}}</ref>, што разам з іншымі недахопамі падрывае яе нацыянальны статус<ref name="Пляски">{{Cite web|url=https://kyky.org/music/pliaski-na-kostiakh-rok-karanatsyi-ili-zachiem-bielarusi-shiest-muzykalnykh-priemii|title=Пляски на костях «Рок-каранацыі», или зачем Беларуси шесть музыкальных премий|last=Свердлов|first=Павел|date=2013-01-31|website=|publisher=KYKY.ORG|language=ru|dead-url=no|archiveurl= http://archive.vn/EXclY|archivedate=2020-03-21|accessdate=2020-03-21|author=Павел Свердлов.}}</ref>.

Ён жа на запыт Тараса Тарналіцкага з «[[Белорусы и рынок|Белорусов и рынка]]» сьцвердзіў меркаваньне інтэрвіюэра аб тым, што эканамічныя праблемы дабраліся й да айчыннай эстрады з адменаю ''«дырэктыўнай і штучнай»'' цырымоніі ў 2015 году: ''«Ёсьць загад — робіць які-небудзь прызначаны тэлеканал. Няма загаду — ніхто не робіць. Гэта паказчык узроўню прафэсійных узаемаадносінаў унутры эстраднай супольнасьці Беларусі, яе расьпешчанасьці дзяржаўнай увагаю. За прэміяю не стаіць ні прафэсійная супольнасьць, як у многіх краінах, ні ініцыятыўная група. [[Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь|Мінкульт]] жа не павінен увязвацца ў падобныя праекты»''<ref>{{Cite web|url=http://www.belmarket.by/v-kulturnom-ostatke|title=В культурном остатке|first=Тарас|last=Тарналицкий|website=|date=2015-12-28|publisher=[[Белорусы и рынок]]|language=ru|author=Тарас Тарналицкий.|accessdate=2020-04-09|archiveurl=http://web.archive.org/web/20200409174057/http://www.belmarket.by/v-kulturnom-ostatke|archivedate=2020-04-09|dead-url=no}}</ref>.

Павал Сьвярдлоў, рэдактар «KYKY.ORG», у аглядзе ўсіх музычных прэміяў Беларусі на 2013 год апісаў другую цырымонію як дзейства, якое ''«нагадвала раздачу дзяржаўных прэміяў СССР»'', аднак ''«з той розніцаю, што сярод ляўрэатаў не-не, ды й праскоквалі прадстаўнікі альтэрнатыўнай сцэны»''<ref name="Пляски" />.

== Заўвагі ==
{{Заўвагі}}
== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Вонкавыя спасылкі ==
* {{Навіна|аўтар=|загаловак=Уладальнікі Нацыянальнай музычнай прэміі|спасылка=https://blr.belta.by/fotoreportage/view/uladalniki-natsyjanalnaj-muzychnaj-premii-38211-2011|выдавец=[[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]|дата публікацыі=14 сьнежня 2011|дата доступу=22 сьнежня 2019}}
** [https://web.archive.org/web/20191222194322/https://blr.belta.by/fotoreportage/view/u-belarusi-abjauleny-peramozhtsy-natsyjanalnaj-muzychnaj-premii-38307-2012 У Беларусі аб’яўленыя пераможцы Нацыянальнай музычнай прэміі] // 13 сьнежня 2012 г.
** [https://web.archive.org/web/20191222194219/https://blr.belta.by/fotoreportage/view/natsyjanalnaja-muzychnaja-premija-u-galine-papuljarnaj-muzyki-lira-55508-2017/ Нацыянальная музычная прэмія ў галіне папулярнай музыкі «Ліра»] // 10 лютага 2017 г.
* {{Навіна|аўтар=Тацяна Матусевіч|загаловак=Нацыянальная музычная прэмія «Ліра» назвала ляўрэатаў|спасылка=http://kimpress.by/?page=2&id=11114&mode=print|выдавец=Газэта «[[Культура (газэта)|Культура]]»|дата публікацыі=31 студзеня 2015|дата доступу=22 сьнежня 2019}}

{{Накід:Беларусь}}

[[Катэгорыя:Музычныя прэміі]]
[[Катэгорыя:Прэміі Беларусі]]
[[Катэгорыя:Зьявіліся ў 2011 годзе]]