Прагляд крыніцы для Летувіская Савецкая Рэспубліка

{{Ня блытаць|Летувіская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|рэспублікай у складзе СССР}}
{{Краіна
|Назва                           = Летувіская Савецкая Рэспубліка
|НазваЎРоднымСклоне              = Летувіскай Савецкай Рэспублікі
|НазваНаДзяржаўнайМове           = {{мова-lt||скарочана}} Lietuvos Tarybų Respublika
|ПэрыядІснаваньня                = 1918—1919
|ПапярэдняяДзяржава1             = Летува
|СьцягПапярэдняйДзяржавы1        = Flag of Lithuania.svg
|НаступнаяДзяржава1              = ЛітБелССР
|СьцягНаступнайДзяржавы1         = Flag of the Lithuanian-Byelorussian SSR.svg
|Сьцяг                           = Flag of the Lithuanian-Byelorussian SSR.svg
|Герб                            = 
|ДзяржаўныГімн                   = 
|Месцазнаходжаньне               = PL-RU war 1919 phase I.svg
|АфіцыйнаяМова                   = [[летувіская мова|летувіская]], [[расейская мова|расейская]], [[беларуская мова|беларуская]], [[польская мова|польская]], [[ідыш]]<ref name=letuvaueurapiejskajpalitycy>{{Кніга|аўтар = Eidintas, Alfonsas; Vytautas Žalys, Alfred Erich Senn.|частка = |загаловак = Lithuania in European Politics: The Years of the First Republic, 1918–1940|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = |выдавецтва = New York: St. Martin's Press|год = 1999|том = |старонкі = 36|старонак = 272|сэрыя = |isbn = 0-312-22458-3|наклад = }}</ref>
|Сталіца                         = [[Вільня]]
|НайбуйнейшыГорад                =
|ТыпУраду                        = Сацыялістычная [[рэспубліка]] 
|ПасадыКіраўнікоў                = Старшыня ўраду
|ІмёныКіраўнікоў                 = [[Вінцас Міцкявічус-Капсукас]]
|Плошча                          = 
|МесцаЎСьвецеПаводлеПлошчы       =
|АдсотакВады                     =
|ГодАцэнкіНасельніцтва           =
|МесцаЎСьвецеПаводлеНасельніцтва =
|Насельніцтва                    =
|ШчыльнасьцьНасельніцтва         =
|ЭтнічныСклад                    =
|КанфэсійныСклад                 =
|Пісьменнасьць                   =
|ГодАцэнкіСУП                    =
|МесцаЎСьвецеПаводлеСУП          =
|СУП                             =
|СУПНаДушуНасельніцтва           =
|Валюта                          = 
|КодВалюты                       =
|ЧасавыПас                       =
|ЧасРозьніцаUTC                  =
|ЧасавыПасУлетку                 =
|ЧасРозьніцаUTCУлетку            =
|НезалежнасьцьПадзеі             = — фармаваньне<br />часовага<br />рэвалюцыйнага<br />ўраду<br />— аб’яднаньне з [[ССРБ]]
|НезалежнасьцьДаты               = <br />8 сьнежня 1918<br /><br /><br /><br />27 лютага 1919
|АўтамабільныЗнак                =
|ДамэнВерхнягаЎзроўню            =
|ТэлефонныКод                    =
|Дадаткі                         =
|Катэгорыя                       = Колішнія дзяржавы Эўропы
}}
'''Летуві́ская Саве́цкая Рэспу́бліка''', таксама вядомая як '''Летуві́ская Саве́цкая Сацыялісты́чная Рэспу́бліка''' ({{мова-lt|Lietuvos Tarybų Respublika, Lietuvos Tarybų Socialistinė Respublika}}) — кароткатэрміновае дзяржаўнае ўтварэньне ў форме савецкае рэспублікі на тэрыторыі сучаснае [[Летува|Летувы]], абвешчанае 16 сьнежня 1918 году часовым рэвалюцыйным урадам на чале зь [[Вінцас Міцкявічус-Капсукас|Вінцасам Міцкявічусам-Капсукасам]].

Спыніла сваё існаваньне 27 лютага 1919 году па аб’яднаньні з [[Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка Беларусі|Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікай Беларусі]], разам зь якой па даручэньні [[РСФСР|расейскага]] ўраду была ўтвораная г. зв. [[ЛітБел|Летувіска-Беларуская ССР]] (у гістарыяграфіі вядомая таксама як ''ЛітБел'').

На думку гісторыкаў, незважаючы на намаганьні па прадстаўленьні ЛСР як нібыта выніку сацыялістычнае рэвалюцыі пры падтрымцы мясцовых жыхароў, рэспубліка насамрэч зьяўлялася прарасейскім марыянэткавым палітычным утварэньнем, створаным для апраўданьня вайны паміж Саветамі ды тагачаснай незалежнай [[Летува|Летувой]]. У сваю чаргу, прадстаўнікі савецкай гістарыяграфіі прытрымлівалася думкі, што прызнаньне Савецкай Расеяй савецкай рэспублікі ў Летуве разьбіла ''хлусьню імпэрыялістаў ЗША й Вялікабрытаніі пра драпежныя мэты Расеі ў Балтыцы''<ref name=jurgela>{{Кніга|аўтар = Jurgėla, Constantine R.|частка = |загаловак = Lithuania: The Outpost of Freedom|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = |выдавецтва = Valkyrie Press|год = 1976|том = |старонкі = 161-165|старонак = |сэрыя = |isbn = 0-912760-17-6|наклад = }}</ref>. Тым ня менш, летувісы не падтрымалі савецкае ўтварэньне на тэрыторыі краіны, падтрымаўшы ў асноўным незалежную дзяржаву, абвешчаную 16 лютага 1918 году [[летувіская Тарыба|летувіскай Тарыбай]].

== Утварэньне ==
[[Нямецкая імпэрыя]] атрымала паразу ў [[Першая сусьветная вайна|Першай сусьветнай вайне]] і 11 лістапада 1918 году падпісала Першае Камп’енскае замірэньне, паводле якога краіна пагаджалася на спыненьне баявых дзеяньняў. Узброеныя сілы Нямеччыны пачалі адступаць ад тэрыторыяў [[Обэр-Ост]]у. Праз два дні ўрад Савецкае Расеі адмовіўся ад умоваў Берасьцейскага міру, згодна зь якім яна, у прыватнасьці, прызнавала незалежнасьць Летувы<ref>{{Кніга|аўтар = Langstrom, Tarja.|частка = |загаловак = Transformation in Russia and International Law|арыгінал = |спасылка = http://books.google.by/books?id=_Y1ITouKQooC&hl=ru&source=gbs_navlinks_s|адказны = |выданьне = |месца = |выдавецтва = Martinus Nijhoff Publishers|год = 2003|том = |старонкі = 52|старонак = 494|сэрыя = |isbn = 90-04-13754-8|наклад = }}</ref>. Савецкае кіраўніцтва пачало наступ на заходнія тэрыторыі былой Расейскай імпэрыі, дзе былі абвешчаныя новыя незалежныя дзяржавы — [[Эстонія]], [[Латвія]], [[Летува]], [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларусь]], [[Украінская Народная Рэспубліка|Украіна]] і [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польшча]]. Наступ ажыцьцяўляўся з мэтаю распаўсюджаньня г.зв. пралетарскае рэвалюцыі і замены мясцовых нацыянальных рухаў стварэньнем савецкіх рэспублік<ref>{{Кніга|аўтар = Davies, Norman.|частка = |загаловак = Europe: A History|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = |выдавецтва = HarperPerennial|год = 1998|том = |старонкі = 934|старонак = |сэрыя = |isbn = 0-06-097468-0|наклад = }}</ref>. Савецкія сілы рушылі ўсьлед адыходзячым нямецкім войскам, у выніку чаго напачатку практычна бяскроўна былі занятыя цэнтральныя часткі Беларусі, а потым, напрыканцы сьнежня 1918 году была дасягнутая тэрыторыя сучаснае Летувы<ref name=alisauskas>{{Кніга|аўтар = Ališauskas, Kazys.|частка = XV|загаловак = Lietuvos kariuomenė (1918–1944)|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = Lietuvių enciklopedija|месца = Boston, Massachusetts|выдавецтва = Lietuvių enciklopedijos leidykla|год = 1953-1966|том = |старонкі = 94-99|старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref>.

=== Абвяшчэньне ===
Пачатак актыўнасьці камуністаў у Летуве адзначаецца з канца лета 1918 году. У пэрыяд з 1 па 3 кастрычніка ў [[Вільня|Вільні]], якая на той момант аспрэчвалася ўрадам БНР, адбыўся зьезд з 34 дэлегатаў, на якім было абвешчанае стварэньне Камуністычнае партыі Летувы<ref name=jurgela/>. Першым старшынём партыі быў абраны Пранас Эйдукевічус. Партыя вырашыла распрацаваць палітычную праграму на ўзор [[РКП(б)|расейскіх бальшавікоў]] і арганізаваць сацыялістычную рэвалюцыю ў Летуве. Гэтыя пляны былі інсьпіраваныя і фінансаваліся расейскім урадам, кантралюючыся камуністычнымі дзеячамі [[Адольф Ёфэ|Адольфам Ёфэ]] і Дзьмітрыем Мануільскім<ref name=cepenas>{{Кніга|аўтар = Čepėnas, Pranas.|частка = ІІ|загаловак = Naujųjų laikų Lietuvos istorija|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = Chicago|выдавецтва = Dr. Griniaus fondas|год = 1986|том = |старонкі = 318-323|старонак = |сэрыя = |isbn = 5-89957-012-1|наклад = }}</ref>. 2 сьнежня гэтага ж году Міцкявічусам-Капсукасам была пасланая давераная асоба<ref name=cepenas/> для перадачы 15 млн рублёў на фінансаваньне рэвалюцыі<ref name=cepenas/>, а ўжо 8 сьнежня Камуністычная партыя Летувы сфармавала Часовы рэвалюцыйны ўрад з васьмі чальцоў, лідэрам якога стаў сам Міцкявічус-Капсукас. Іншымі ягонымі чальцамі сталі Зігмас Алекса-Ангарэціс, Сямён Дыманштэйн, Казімеж Ціхоўскі, Пранас Свотэліс-Пралетарас, Аляксандрас Якшэвічус, Канстанцінас Керновічус ды Іцхак Вайнштайн<ref>{{Кніга|аўтар = White, J. D.|частка = 23|загаловак = The Revolution in Lithuania 1918–19|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = |выдавецтва = Soviet Studies|год = 1971|том = 23|старонкі = 192-193|старонак = |сэрыя = |isbn = 0038-5859|наклад = }}</ref>. Тым ня менш, шэраг сучасных гісторыкаў маюць сумневы пра рэальнасьць сустрэчы гэтых дзеячоў у Вільні, як гэта сьцьвярджалася ў савецкіх гістарычных працах<ref name=cepenas/><ref>{{Кніга|аўтар = Lesčius, Vytautas.|частка = |загаловак = Lietuvos kariuomenė nepriklausomybės kovose 1918–1920|арыгінал = |спасылка = http://www.kam.lt/EasyAdmin/sys/files/LIETUVOS_KARIUOMENE_1.pdf|адказны = |выданьне = |месца = Vilnius|выдавецтва = Вайсковая акадэмія Летувы імя генэрала Ёнаса Жэмайціса|год = 2004|том = Lietuvos kariuomenės istorija|старонкі = 32|старонак = |сэрыя = |isbn = 9955-423-23-4|наклад = }}</ref>, больш верагоднай зьўляецца тэорыя пра прыход гэтага ўраду разам з Чырвонай арміяй.

У пэрыяд 1—5 студзеня 1919 году Вільня не кантралявалася ні Летувой, ні летувіскімі камуністамі, знаходзячыся пад кантролем мясцовай польскай самаабаронай<ref>{{Кніга|аўтар = Kłos, Juliusz.|частка = |загаловак = Kronika powstań polskich 1794—1944|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = Wydanie trzecie poprawione po zgonie autora|месца = Warszawa|выдавецтва = Wydawnictwo Kronika|год = 1994|том = |старонкі = 345|старонак = 551|сэрыя = |isbn = 83-86079-02-9|наклад = }}</ref>. Паміж 16 сьнежня 1918 году і 7 студзеня 1920 году летувіскі камуністычны ўрад знаходзіўся ў [[Дзьвінск]]у<ref name=cepenas/>.

Пазьней, у маніфэсьце, датаваным 16 сьнежня, было аб’яўлена пра стварэньне Летувіскае ССР<ref name=jurgela/>. 19 сьнежня гэтага ж году маніфэст быў апублікаваны ў расейскай газэце «Известия», а потым зачытаны па радыё<ref name=cepenas/>; празь пяць дзён маніфэст быў распаўсюджаны ў Вільні<ref>{{Кніга|аўтар = Antanas Drilinga.|частка = |загаловак = Lietuvos Respublikos prezidentai|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = Vilnius|выдавецтва = Valstybės leidybos centras|год = 1995|том = |старонкі = 51|старонак = |сэрыя = |isbn = 9986-09-055-5|наклад = }}</ref>. Праект маніфэсту быў падрыхтаваны непасрэдна Міцкявічусам-Капсукасам і зьмяшчаў у канцы лёзунг «Няхай жыве Расейская Савецкая Фэдэратыўная Сацыялістычная Рэспубліка [разам] з Савецкай Летувой!»<ref name=cepenas/>. Канечне маніфэст быў адрэдагаваны тагачасным народным камісарам па справах нацыянальнасьцяў [[Ёсіф Сталін|Сталіным]] і іншымі сябрамі РКП, у выніку чаго лёзунг набыў выгляд «Няхай жыве вызваленая савецкая Летува!»<ref name=cepenas/>. Міцкявічус-Капсукас не жадаў устанаўленьня незалежнай савецкай рэспублікі, агітуючы супраць сэпаратызму; да гэтых ідэяў ён прыйшоў пад уплывам [[Роза Люксэмбург|Розы Люксэмбург]]<ref>{{Кніга|аўтар = White, James D.|частка = 46|загаловак = National Communism and World Revolution: The Political Consequences of German Military Withdrawal from the Baltic Area in 1918–19|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = Europe–Asia Studies|месца = |выдавецтва = |год = 1994|том = 8|старонкі = |старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref>.

Новаўтвораная ЛСР папрасіла дапамогі з боку РСФСР. 22 сьнежня РСФСР прызнала незалежнасьць савецкае Летувы<ref name=eidintas>{{Кніга|аўтар = Eidintas, Alfonsas.|частка = |загаловак = Lietuvos Respublikos prezidentai|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = Vilnius|выдавецтва = Šviesa|год = 1991|том = |старонкі = 36|старонак = |сэрыя = |isbn = 5-430-01059-6|наклад = }}</ref>, у той жа дзень Чырвоная армія авалодала мястэчкамі [[Езяросы]] і [[Сьвянцяны]] (на апошняе прэтэндаваў урад БНР), у наступным актыўнасьць Часовага ўраду рэзка зьнізілася<ref name=jurgela/>, а армія незалежнае Летувы, будучы вельмі маладой, ня здолела аказаць супраціву савецкаму наступу. 5 студзеня Чырвоная армія, наўзамен польскай самаабароне, узяла пад кантроль Вільню. Ужо напрыканцы студзеня гэтага ж году Чырвоная армія кантралявала большую частку Летувы<ref name=alisauskas/>, пакінуўшы пад кантролем незалежнае Летувы толькі рэгіён [[Жамойць|Жамойці]] ды навакольляў.

У межах савецкага наступу падобныя прарасейскія савецкія ўтварэньні былі створаныя і ў іншых краінах Балтыі ([[Латвійская Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка]], [[Эстляндзкая працоўная камуна]])

== Урад ==
Летувіская Савецкая Рэспубліка зьяўлялася адносна слабым утварэньнем, якое было вымушана спадзявацца на дапамогу з боку Расеі<ref name=eidintas/>. Саветы ў Расеі, як правіла, найбольшую падтрымку мелі серад працоўных на прадпрыемствах, якіх было даволі мала ў Летуве<ref name=lane>{{Кніга|аўтар = Lane, Thomas.|частка = |загаловак = Lithuania: Stepping Westward|арыгінал = |спасылка = http://books.google.by/books?id=fecMC0LXU-sC&hl=ru&source=gbs_navlinks_s|адказны = |выданьне = |месца = |выдавецтва = Routledge|год = 2001|том = |старонкі = 7-8|старонак = 246|сэрыя = |isbn = 0-415-26731-5|наклад = }}</ref>. 21 студзеня ўрад РСФСР прадаставіў савецкай Летуве крэдыт памерам 100 млн рублёў<ref>{{Кніга|аўтар = Lesčius, Vytautas.|частка = |загаловак = Lietuvos kariuomenė nepriklausomybės kovose 1918–1920|арыгінал = |спасылка = http://www.kam.lt/EasyAdmin/sys/files/LIETUVOS_KARIUOMENE_1.pdf|адказны = |выданьне = |месца = Vilnius|выдавецтва = Вайсковая акадэмія Летувы імя генэрала Ёнаса Жэмайціса|год = 2004|том = |старонкі = 29|старонак = |сэрыя = |isbn = 9955-423-23-4|наклад = }}</ref>. Савецкая Летува ня здолела стварыць уласнага войска; у лютым 1919 году Міцкявічус-Капсукас накіраваў тэлеграму ў Маскву, у якой паведамлялася, што прызыў летувісаў у савецкую армію толькі заахвочвае іх да прыходу добраахвотнікамі ў армію Летувіскай Рэспублікі<ref name=letuvaueurapiejskajpalitycy/>. У той жа час на тэрыторыях, акупаваных Саветамі, былі створаныя рэвалюцыйныя камітэты ды саветы на ўзор Расеі<ref name=letuvaueurapiejskajpalitycy/>.

Савецкае кіраўніцтва патрабавала вялікіх кантрыбуцыяў з боку занятых населеных пунктаў. Так, месту [[Панявеж]] было прадпісана здаць на карысьць савецкае ўлады 1 млн рублёў, [[Уцяна|Уцяне]] — 200 тыс, тады як ад кожнага селяніна патрабавалася па 10 рублёў<ref name=lane/>.

Былі нацыяналізаваныя камэрцыйныя ўстановы і буйныя маёнткі, выкарыстаньне зямлі было замененае зь невялікіх фэрмэрскіх гаспадарак на калектыўнае земляробства<ref name=lane/>. Эканамічныя цяжкасьці й недахоп грошай былі прадэманстраваныя дэкрэтам ад студзеня 1919 году, згодна зь якім любым фінансавым установам забаранялася плаціць жыхарам сумы больш за 250 рублёў<ref>{{Кніга|аўтар = Kvizikevičius, Linas; Saulius Sarcevičius.|частка = 68|загаловак = Pinigų cirkuliacijos Lietuvoje bruožai 1915−1919 m.|арыгінал = |спасылка = http://www.ceeol.com/aspx/getdocument.aspx?logid=5&id=01b57668-16b0-4e37-90de-288bc7e1ca30|адказны = |выданьне = |месца = |выдавецтва = Istorija. Lietuvos aukštųjų mokyklų mokslo darbai|год = |том = 35|старонкі = |старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref>. Непапулярнасьці савецкае ўлады ў Летуве таксама паспрыялі шырокая ўкаранёнасьць у летувісах [[каталіцызм]]у і [[нацыяналізм]]у<ref name=letuvaueurapiejskajpalitycy/><ref name=lane/>.

== Ліквідацыя ==
[[Файл:Roszczenia litewskie.PNG|міні|300пкс|Тэрыторыя міжваеннае Летувіскае Рэспублікі і яе тэрытарыяльныя прэтэнзіі да Польшчы]]
Паміж 8 і 15 лютага 1919 году летувіскія й нямецкія добраахвотнікі спынілі савецкі наступ, выратаваўшы ад узяцьця пад савецкі кантроль тагачасную сталіцу Летувіскае Рэспублікі [[Коўна]]<ref name=alisauskas/> (урадам Летувы сталіцай фармальна лічылася Вільня, аднак абсалютна большую частку свайго існаваньня ў міжваенны пэрыяд Летува не кантралявала гэты горад, з прычыны чаго рэальнай сталіцай рэспублікі быў горад Коўна, які лічыўся часовай сталіцай).

Сутыкнуўшыся зь непапулярнасьцю савецкае ўлады ў Летуве і пагрозай польскага наступу ў бок Беларусі, савецкае кіраўніцтва вырашыла аб’яднаць беларускую ды летувіскую савецкія рэспублікі ў адзіную — Летувіска-Беларускую ССР, на чале якой стаў Міцкявічус-Капсукас<ref>{{Кніга|аўтар = Mawdsley, Evan.|частка = |загаловак = The Russian Civil War|арыгінал = |спасылка = http://books.google.by/books?id=LUhXZD2BPeQC&hl=ru&source=gbs_navlinks_s|адказны = |выданьне = |месца = |выдавецтва = |год = 2007|том = |старонкі = 118|старонак = 362|сэрыя = |isbn = 1-933648-15-5|наклад = }}</ref>, таксама былі аб’яднаныя і камуністычныя партыі абедзьвюх ССР. Тым ня менш, дадзеныя меры не дапамаглі, і польскія войскі ў красавіку ўзялі Вільню, а потым, у жніўні, і Менск (гл. [[польска-савецкая вайна]]). З-за таго, што Польшча ўзяла пад кантроль амаль увесь цэнтар Беларусі, а ў склад БССР (якая ўвайшла ў склад ЛітБелу) не ўваходзіў усход сучаснае Беларусі, тэрыторыя пад кантролем ЛітБелу скарацілася да вельмі вузкай паласы зямлі між РСФСР ды Польшчай у раёне ракі [[Беразіна]]; у выніку гэтага ЛітБел спыніў сваё існаваньне спачатку фактычна, а потым і фармальна.

14 ліпеня 1920 году савецкія сілы ўзялі пад кантроль Вільню, але не перадалі яе навакольле і сам горад у рукі Летувы, як гэта было замацавана паводле [[Маскоўская дамова (1920)|Маскоўскае дамовы]] між РСФСР і Летувой, падпісанай двума днямі раней. Замест гэтага Саветы пачалі плянаваць зьвяржэньне ўраду Летувіскае Рэспублікі і аднаўленьне савецкага ўраду ў краіне, як гэта было зьдзейсьнена з БССР<ref name=letuvaueurapiejskajpalitycy/>. Тым ня менш, Чырвоная армія прайграла бітву пад Варшавай (г.зв. «[[Цуд на Вісьле]]») і была адкінутая Польшчай, што расцэньваецца некаторымі гісторыкамі як адзін з фактараў выратаваньня Летувы ад савецкага перавароту<ref>{{Кніга|аўтар = Snyder, Timothy.|частка = |загаловак = The Reconstruction of Nations: Poland, Ukraine, Lithuania, Belarus, 1569–1999|арыгінал = |спасылка = http://books.google.by/books?id=xSpEynLxJ1MC&pg=PA63&hl=ru|адказны = |выданьне = |месца = |выдавецтва = Yale University Press|год = 2004|том = |старонкі = 62-63|старонак = 367|сэрыя = |isbn = 0-300-10586-X|наклад = }}</ref><ref>{{Кніга|аўтар = Senn, Alfred Erich.|частка = 21|загаловак = The Formation of the Lithuanian Foreign Office, 1918–1921|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = |выдавецтва = Slavic Review|год = 1962|том = 3|старонкі = 500-507|старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref>.

У міжваенны пэрыяд савецка-летувіскія адносіны ў асноўным насілі станоўчы характар, аднак празь некалькі месяцаў пасьля пачатку [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайны]] [[Савецкі Саюз]] вырашыў акупаваць дзяржавы Балтыі, у тым ліку й Летуву, што было ажыцьцёўлена ў ліпені 1940 году. Паводле афіцыйнай савецкай прапаганды гэтыя падзеі апісваліся як ''аднаўленьне савецкае ўлады рэвалюцыйных мас''<ref name=jurgela/>. У 1939 годзе яшчэ незалежнай Летуве была перададзеная Вільня з навакольнымі рэгіёнамі, якая на той момант трапіла са складу Польшчы ў склад БССР, праз год Летуве, ужо як рэспубліцы ў складзе СССР, былі перададзеныя дадатковыя тэрыторыі БССР, у прыватнасьці [[Эйшышкі]], [[Салечнікі]], [[Друскенікі]] і [[Гадуцішкі]].

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

{{Дзяржаўныя ўтварэньні пэрыяду Грамадзянскай вайны і станаўленьня СССР (1917—1924)}}
{{Скасаваныя савецкія рэспублікі}}

[[Катэгорыя:Колішнія дзяржавы Эўропы]]
[[Катэгорыя:Колішнія непрызнаныя дзяржавы]]
[[Катэгорыя:Распад Расейскай імпэрыі]]
[[Катэгорыя:Гісторыя Летувы]]