Прагляд крыніцы для Каранавірус цяжкага вострага рэсьпіраторнага сындрому-2

{{Таксанамічная інфармацыя
|Назва                 = Каранавірус цяжкага вострага рэсьпіраторнага сындрому-2
|Выява                 = SARS-CoV-2 (CDC-23311).png
|Подпіс да выявы       = Ілюстрацыя Асяродка нагляду і прадухіленьня хваробаў ЗША (2020 год)
|Надцарства            = [[Вірусы]]
|Царства               = [[Рыбавірусы]]
|Падцарства            = [[Ортарнавірусы]]
|Група                 = 
|Разьдзел              = 
|Падразьдзел           = 
|Надтып                = 
|Тып                   = 
|Падтып                = 
|Нададдзел             = 
|Аддзел                = [[Пісувірыкоты]]
|Пададдзел             = 
|Надкляса              = 
|Кляса                 = [[Пісанівірусы]]
|Падкляса              = 
|Інфракляса            = 
|Надатрад              = 
|Атрад                 = 
|Падатрад              = 
|Інфраатрад            = 
|Парадак               = [[Нідавірусы]]
|Надпарадак            = 
|Падпарадак            = 
|Інфрапарадак          = 
|Надсямейства          = 
|Сямейства             = [[Каранавірусы]]
|Падсямейства          = [[Ортакаранавірусы]]
|Трыба                 = 
|Падтрыба              = 
|Род                   = [[Бэтакаранавірусы]]
|Падрод                = [[Сарбэкавірусы]]
|Сэкцыя                = 
|Від                   = [[Каранавірус цяжкага вострага рэсьпіраторнага сындрому]]
|Бяз рангу             = 
|Лацінская назва       = 
|Лацінская назва аўтар = 
|Назва разьдзелу даччыных таксонаў = 
|Даччыныя таксоны      = 
|Мапа                  = 
|Шырыня мапы           = 
|Подпіс мапы           = 
|Спасылка ў Віківідах  = 
|Commons               = Category:SARS-CoV-2
|ITIS                  = 
|NCBI                  = 
}}
'''Каранавірус цяжкага вострага рэсьпіраторнага сындрому-2''' (ЦВРС-КаВ-2) — адналанцужковы [[РНК]]-[[Вірусы|вірус]], упершыню выяўлены ў сьнежні 2019 году пасьля тэставаньня [[Нуклеінавая кісьля|нуклеінавай кісьлі]] на станоўчай пробе ў пацыента з [[пнэўманія]]й падчас успышкі пнэўманіі ва Ўхані (Кітай) 2019—2020 гадоў. Іншыя назвы: новы каранавірус 2019 году, уханьскі каранавірус, новы кітайскі каранавірус.

17 студзеня 2020 году [[Сусьветная арганізацыя аховы здароўя]] (Швайцарыя) абнародавала будову гэтага каронавіруса. Гэта дазволіла яго сынтэзаваць для імгненнага выяўленьня заражэньня шляхам [[Палімэразная ланцуговая рэакцыя|палімэразнай ланцуговай рэакцыі]]<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Аляксандар Пяткевіч: Шляхі барацьбы з каронавіруснай інфэкцыяй, калектыўны імунітэт і прафіляктыка|спасылка=https://blr.belta.by/interview/view/shljahi-baratsby-z-covid-19-kalektyuny-imunitet-i-prafilaktyka-3092/|выдавец=[[БелТА]]|дата публікацыі=8 кастрычніка 2020|дата доступу=8 кастрычніка 2020}}</ref>. Са сьнежня 2020 году зьявілася [[прышчэпка]] ад каронавірусу, якой да 13 красавіка 2021 году прышчапілі звыш 780 млн чалавек (10 % насельніцтва Зямлі)<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Колькасьць заражэньняў каронавірусам у сьвеце расьце сёмы тыдзень запар|спасылка=https://zviazda.by/be/news/20210413/1618292878-kolkasc-zarazhennyau-karanavirusam-u-svece-rasce-syomy-tydzen-zapar|выдавец=Газэта «[[Зьвязда]]»|дата публікацыі=13 красавіка 2021|дата доступу=13 красавіка 2021}}</ref>.

== Пашырэньне ==
{{Асноўны артыкул|Пандэмія каранавіруснай інфэкцыі (2019)}}
20 студзеня 2020 году ў кітайскай правінцыі [[Гуандун]] была пацьверджана перадача віруса ад чалавека да чалавека. Пакуль ніякага лячэньня новага віруса не распрацавана; сэрыйны выпуск лекаў прагназуецца ў канцы 2022 — пачатку 2023 году. 30 студзеня 2020 году [[Сусьветная арганізацыя аховы здароўя]] абвясьціла ўспышку каранавірусу ў Кітаі «надзвычайнай сытуацыяй у галіне грамадзкай аховы здароўя, якая мае міжнароднае значэньне». {{Паводле стану на|2020|1|31}} году ў Кітаі налічваліся 9732 выпадкі заражэньня і 223 сьмерць ад віруса. Вірус распаўсюдзіўся і на іншыя краіны. Выпадкі заражэньня каранавірусам пацьверджаны ў ААЭ, Аўстраліі, Віетнаме, Нямеччыне, ЗША, Індыі, Расеі, Камбоджы, Рэспубліцы Карэі, Малайзіі, Нэпале, Сынгапуры, Тайландзе, Філіпінах, Фінляндыі, Францыі, Шры-Ланцы, Японіі, Беларусі. Паводле зьвестак на 25 студзеня зафіксавана 38 выпадкаў пасьпяховага лячэньня ад 2019-2020-nCoV. Тэмпэратура цела аднаго пацыента трымалася ў норме на працягу 6 дзён. Паўторнае дасьледаваньне паказала, што запаленьне было цалкам ліквідавана, а два новыя тыпы тэстаў на нуклеінавую кісьлю на [[каранавірус]] паказалі адмоўны вынік. Пасьля ацэнкі гарадзкой экспэртнай групай ён быў выпісаны дадому. 7 лютага 2020 году новаму каранавірусу 2019 году прысвоена скарочаная назва — новы каранавірус запаленьня лёгкіх. Пры перадачы віруса ад жывёл інкубацыйны пэрыяд{{Заўвага|пэрыяд пасьля заражэньня ад 1 да 12 дзён пакуль няма прыкмет захворваньня}} доўжыцца на працягу 10-12 дзён. Калі інфікаваньне адбылося ад чалавека да чалавека, то інкубацыйны пэрыяд не перавышае 7 дзён. Папярэдні аналіз зьвестак дазваляе сьцьвярджаць, што маецца высокая заразьлівасьць пры кантакце з хворым чалавекам. Пацьверджана і прадэманстравана перадача віруса ад чалавека да чалавека. Асобы, якія кантактавалі ў хатніх ці бальнічных умовах з хворымі, найбольш схільныя да ўзьнікненьня стадыі вострага рэсьпіраторнага захворваньня, у выпадку якога непасрэднай прычынай сьмерці зьяўляецца прагрэсавальная вострая некантраляваная дыхальная недастатковасьць (рэсьпіраторны дыстрэс-сындром).

11 сакавіка 2020 году [[Сусьветная арганізацыя здароўя]] (Швайцарыя) прызнала ўспышку [[Каранавірусная інфэкцыя (2019)|каранавіруснай інфэкцыі]] [[пандэмія]]й. На 15 чэрвеня 2020 году лік заражаных каранавірусам ЦВРС-2 перавысіў 7,8 млн чалавек. Звыш 430 000 заражаных на каранавірус людзей памерлі (сьмяротнасьць 5,5%)<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Колькасьць заражаных каранавірусам у сьвеце перавысіла 7,8 млн|спасылка=https://blr.belta.by/world/view/kolkasts-zarazhanyh-karanavirusam-u-svetse-peravysila-78-mln-88580-2020/|выдавец=[[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]|дата публікацыі=15 чэрвеня 2020|дата доступу=22 чэрвеня 2020}}</ref>. 18 чэрвеня 2020 году Найвышэйшая ўстанова здароўя [[Італія|Італіі]] выявіла каранавірус цяжкага вострага рэсьпіраторнага сындрому-2 (каранавірус ЦВРС-2) у пробах сьцёкавай вады, узятых 18 сьнежня 2019 году ў [[Мілян]]е і [[Турын]]е<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Каранавірус прысутнічаў у сьцёкавых водах Італіі яшчэ ў сьнежні|спасылка=https://m.nn.by/articles/253894/|выдавец=Партал «[[Наша ніва]]»|дата публікацыі=20 чэрвеня 2020|дата доступу=22 чэрвеня 2020}}</ref>.

== Сымптомы ==
Сымптомы каранавірусу ЦВРС-2 падобныя да сымптомаў пнэўманіі або цяжкага вострага рэсьпіраторнага сындрому:

* Страта прытомнасьці (у выніку прагрэсуючага разбурэньня лёгачных тканін)
* Сухі [[кашаль]]
* [[Ліхаманка]] і павышэньне тэмпэратуры (38° або вышэй, дрыжыкі)
* [[Задышка|Цяжкасьці пры дыханьні]]
* Болі ў вобласьці грудзей
* [[Галаўны боль]]
* Боль у цягліцах
* [[Слабасьць]]

== Зноскі ==
{{Заўвагі}}

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Вонкавыя спасылкі ==
* {{Навіна|аўтар=|загаловак=Каранавірус: апошнія навіны|спасылка=https://blr.belta.by/all-rubric-news/viewSuzet/raspausjudzhvanne-karanavirusa-174/|выдавец=[[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]|дата публікацыі=17 красавіка 2020|дата доступу=17 красавіка 2020}}
* {{Навіна|аўтар=|загаловак=Каранавірусная хвароба-2019|спасылка=https://by.belapan.by/plots/0002284/|выдавец=[[БелаПАН]]|дата публікацыі=17 красавіка 2020|дата доступу=17 красавіка 2020}}
* {{Навіна|аўтар=|загаловак=Каранавірус|спасылка=http://zviazda.by/be/tags/karanavirus|выдавец=Газэта «[[Зьвязда]]»|дата публікацыі=17 красавіка 2020|дата доступу=17 красавіка 2020}}
* {{Навіна|аўтар=|загаловак=Каранавірус|спасылка=https://24health.by/by/tag/karanavirus/|выдавец=Партал «Здаровыя людзі»|дата публікацыі=11 красавіка 2020|дата доступу=17 красавіка 2020}}
* {{Навіна|аўтар=|загаловак=Каронавірус|спасылка=https://novychas.by/tags/karonavirus|выдавец=Газэта «[[Новы час (газэта)|Новы час]]»|дата публікацыі=17 красавіка 2020|дата доступу=17 красавіка 2020}}
* {{Навіна|аўтар=|загаловак=Пандэмія каранавірусу ў Беларусі і сьвеце|спасылка=https://www.svaboda.org/a/30459238.html|выдавец=[[Свабода (радыё)|Радыё «Свабода»]]|дата публікацыі=17 красавіка 2020|дата доступу=17 красавіка 2020}}
* {{Навіна|аўтар=|загаловак=Каронавірус|спасылка=https://m.bel.sputnik.by/tags/karonavirus/|выдавец=[[Спадарожнік (радыё)|Радыё «Спадарожнік»]]|дата публікацыі=17 красавіка 2020|дата доступу=17 красавіка 2020}}
* {{Навіна|аўтар=|загаловак=Каронавірус|спасылка=https://belsat.eu/tag/karonavirus/|выдавец=Тэлеканал «[[Белсат]]»|дата публікацыі=17 красавіка 2020|дата доступу=17 красавіка 2020}}
* {{Навіна|аўтар=|загаловак=Кітайскі каранавірус|спасылка=https://euroradio.by/kitayski-karanavirus|выдавец=[[Эўрарадыё]]|дата публікацыі=17 красавіка 2020|дата доступу=17 красавіка 2020}}

{{Накід:Біялёгія}}

[[Катэгорыя:Каранавірусы]]