Прагляд крыніцы для Жалезная брама

{{Каардынаты|44|40|16|N|22|31|47|E|выяўленьне=загаловак}}
'''Жале́зная бра́ма''' ({{мова-sr|Ђердапска клисура}}, {{мова-ro|Porţile de Fier}}) — звужэньне ў даліне [[Дунай|Дунаю]] ў месцы, дзе збліжаюцца [[Карпаты]] і [[Балканскія горы]], (рачная брама) на граніцы [[Сэрбія|Сэрбіі]] і [[Румынія|Румыніі]] ніжэй за горад [[Оршава]]. Даўжыня — 15 км, шырыня — 162 м. Гэтае месца лічыцца адным з самых прыгожых у Эўропе.

== Прыродная і гісторыка-культурная каштоўнасьць ==
На правым беразе знаходзіцца [[Нацыянальны парк Джэрдап]] (Сэрбія). Самыя старажытныя зь цяпер прысутных насельнікаў вобласьці Жалезнай брамы — паўкачавыя жывёлагадоўчыя плямёны раманамоўных [[Валахі|валахаў]] (балканараманская моўная група). На паўночным беразе іх нашчадкамі зьяўляюцца сучасныя [[румыны]]. На паўднёвым беразе цяпер жывуць як [[сэрбы]], так і [[сэрбскія влахі]].
[[Файл:Golubac.JPG|зьлева|міні|275пкс|У сярэднія стагодзьдзі доступ да Жалезнай брамы ахоўвала [[Галубацкая фартэцыя]]]]

== Гаспадарчае выкарыстаньне ==
Быстракі і парог у рэчышчы ракі Дунай, званы Пераграда, перашкаджаў суднаходзтву аж да будаўніцтва Сіпскага абыходнага каналу<ref>Названы па назьве найбліжэйшага сэрбскага сяла Сіп.</ref> ў 1896 годзе даўжынёй у 2,5 км. У 1964—1972 гадах [[Югаславія]]й і Румыніяй пры навукова-тэхнічным садзейнічаньні [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|СССР]] была створана сучасная суднаходная сыстэма, былі ўзьведзены плаціны і дзьве магутныя гідраэлектрастанцыі [[Джэрдап I]] і Джэрдап II). Найбуйнейшы горад цясьніны — [[Драбета-Турну-Северын]] (Румынія).

== Зноскі ==
{{Крыніцы}}

== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
* [http://www.yurope.com/people/nena/Vir/ Жалезная брама]{{ref-sr}}
* [http://www.portiledefier.ro/ Нацыянальны парк Жалезная брама]{{ref-ro}}

[[Катэгорыя:Балканскія горы]]
[[Катэгорыя:Балканы]]
[[Катэгорыя:Геаграфія Румыніі]]
[[Катэгорыя:Геаграфія Сэрбіі]]
[[Катэгорыя:Дунай]]