Прагляд крыніцы для Гепатыт

[[Файл:Jaundice eye new.jpg|міні|240пкс|Пажаўценьне вачэй пры гепатыце]]
'''Гепатыт''' ({{мова-el|ἡπατ + ῖτις|скарочана}} — «[[печань]]» + «запаленьне»; народная назва — жаўтуха) — [[запаленьне]] печані празь [[вірус]]. Найчасьцей заражаюцца людзі маладога працаздольнага веку. Зьяўляецца прычынай {{Артыкул у іншым разьдзеле|Цыроз|цыроза|be|Цыроз печані}} і [[Рак (захворваньне)|рака]] печані. Пасьля перанесенай хваробы разьвіваецца пажыцьцёвы [[імунітэт]]. Больш за 2 млрд жыхароў Зямлі (1/3 насельніцтва плянэты) ёсьць носьбітамі віруса. Штогод ад хваробы ў сьвеце паміраюць каля мільёну [[чалавек]].

== Папярэджаньне ==
[[Хвароба]] прадухіляецца праз [[вакцына]]ваньне, ужываньне ачышчанай ежы і вады, мыцьцё рук пасьля [[Туалет|прыбіральні]] і перад прыгатаваньнем і прыёмам ежы, купаньне толькі ў прызначаных [[вадаём]]ах.

== Чыньнікі ==
Заражэньню спрыяе прыём, прыгатаваньне i падаваньне ежы бруднымі [[рука]]мі, бязладныя [[Сэкс|плоцевыя зносіны]].

== Праявы ==
Першымі праявымі хваробы ёсьць стомленасьць, страта [[апэтыт]]у, пажаўценьне [[Скура|скуры]] і {{Артыкул у іншым разьдзеле|Склера|склераў|en|Sclera}} [[Вока|вачэй]].

== Віды ==
Вылучаюць 5 відаў хваробы. Гепатыты А і Е перадаюцца фэкальна-аральным шляхам праз забруджаную ваду і ежу. Гепатыты В, C і D — празь {{Артыкул у іншым разьдзеле|Пераліваньне крыві|пераліваньне|en|Blood transfusion}} заражанай [[Кроў|крыві]], забруджаныя {{Артыкул у іншым разьдзеле|Шпрыц|шпрыцы|be|Шпрыц}}, выдзяленьні вірусаносьбіта і любошчы з заражаным чалавекам. Пераважная большасьць заражэньняў (2 млрд. чалавек у сьвеце, амаль 350 млн. хранічных) і сьмерцяў (амаль 600 тыс. чалавек штогод) прыпадае на {{Артыкул у іншым разьдзеле|гепатыт В||en|Hepatitis B}}. Заражаных гепатытам С — 130 мільёнаў, {{Артыкул у іншым разьдзеле|Гепатыт А|гепатытам А|en|Hepatitis A}} — 1,4 мільёны. Вакцыны існуюць супраць гепатытаў А і В<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Кожны трэці чалавек на планеце заражаны гепатытам|спасылка=http://news.belta.by/by/print?id=646700|выдавец=[[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]|дата публікацыі=28 ліпеня 2011|дата доступу=17 красавіка 2013}}</ref> (з 1982 году)<ref>{{Артыкул|аўтар=[[Алена Ліхач]], [[БелТА]].|загаловак=Трэць насельніцтва плянэты інфіцыраваныя вірусам гепатыту В|спасылка=http://old.zviazda.by/ru/pril/article.php?id=19112|выданьне=[[Краіна здароўя]]|тып=|год=18 верасьня 2008|нумар=[http://old.zviazda.by/ru/pril/index.php?id=29&prilid=19110 42 (98)]|старонкі=[http://old.zviazda.by/a2ttachments/19127/18ver-4.pdf 4]|issn=}}</ref>.

== Беларусь ==
У Беларусі штогод выяўляюць 7—10 тысячаў хворых, зь іх больш за 70% на [[гепатыт С]] праз адсутнасьць вакцыны<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Кожны трэці жыхар плянэты заражаны гепатытам|спасылка=http://www.svaboda.by/articleprintview/24279439.html|выдавец=[[Свабода (радыё)|Радыё «Свабода»]]|дата публікацыі=28 ліпеня 2011|дата доступу=17 красавіка 2013}}</ref>. Найчасьцей хварэюць жыхары вялікіх гарадоў ва ўзросьце ад 15 да 60 гадоў<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Асьцярожна: гепатыт|спасылка=http://www.svaboda.by/articleprintview/2048191.html|выдавец=Радыё «Свабода»|дата публікацыі=20 траўня 2010|дата доступу=17 красавіка 2013}}</ref>. З 2000 году супраць гепатыту В штогод вакцынуецца каля 230 тыс. чалавек, у тым ліку каля 94 тыс. нованароджаных, 110 тыс. [[Падлетак|падлеткаў]] і 17 тыс. дарослых з групы рызыкі<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Успышак гепатыту А ў Беларусі не рэгіструюць ужо восем гадоў|спасылка=http://blr.belta.by/all_news/society/i_12191.html|выдавец=БелТА|дата публікацыі=19 ліпеня 2012|дата доступу=17 красавіка 2013}}</ref>. Жыхарам краіны робяцца тры прышчэпкі ў першыя 12 [[гадзіна]]ў жыцьця, у 1 [[месяц (каляндар)|месяц]] і ў 5 месяцаў або трохразовая ў 13 гадоў раней не прышчэпленым<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Імунізацыя насельніцтва Рэспублікі Беларусь|спасылка=http://blr.belta.by/infographica/i_1120.html|выдавец=БелТА|дата публікацыі=26 сакавіка 2012|дата доступу=17 красавіка 2013}}</ref>. За 2011 год [[прышчэпка]]й ад гепатыту В удалося ахапіць 97% нованароджаных<ref>{{Артыкул|аўтар=[[Сьвятлана Барысенка]].|загаловак=Прышчэпка ад гепатыту В — небясьпечная?|спасылка=http://old.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=92209|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=[[газэта]]|год=24 студзеня 2012|нумар=[http://old.zviazda.by/ru/archive/?idate=2012-01-24 14 (27129)]|старонкі=[http://old.zviazda.by/a2ttachments/92223/24stu-7.indd.pdf 7]|issn=1990-763x}}</ref>.

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}

[[Катэгорыя:Захворваньні]]
[[Катэгорыя:Інфэкцыйныя захворваньні]]