Прагляд крыніцы для Вяз

{{Таксанамічная інфармацыя
|Назва                 =  Вяз
|Выява                 = UlmusLaevis1+2.jpg
|Подпіс да выявы       = [[Гладкі вяз]]
|Надцарства            = Эўкарыёты
|Царства               = [[Расьліны]]
|Падцарства            = 
|Група                 = [[Судзінкавыя расьліны]]
|Разьдзел              = 
|Падразьдзел           = 
|Надтып                = 
|Тып                   = 
|Падтып                = 
|Нададдзел             = 
|Аддзел                = [[Насенныя расьліны]]
|Пададдзел             = [[Кветкавыя расьліны]]
|Надкляса              = 
|Кляса                 = [[Двухдольныя]]
|Падкляса              = [[Першаснапакрыўныя]]
|Інфракляса            = 
|Надатрад              = 
|Надпарадак            = 
|Атрад                 = 
|Парадак               = [[Ружакветныя]]
|Падатрад              = 
|Падпарадак            = [[Крапіўныя]]
|Інфраатрад            = 
|Інфрапарадак          = 
|Надсямейства          = 
|Сямейства             = [[Вязовыя]] 
|Падсямейства          = 
|Трыба                 = 
|Падтрыба              = 
|Род                   = [[Вяз]]
|Падрод                = 
|Сэкцыя                = 
|Від                   = 
|Віды                  = 
|Падвід                = 
|Падвіды               = 
|Бяз рангу             = 
|Лацінская назва       =  Ulmus
|Лацінская назва аўтар = [[Карл Лінэй|L.]]
|Назва разьдзелу даччыных таксонаў = [[Малы вяз]], [[Ulmus laevis]]
[[Ulmus glabra]], [[Ulmus pumila]]
|Даччыныя таксоны      = 
|Мапа                  = 
|Шырыня мапы           = 
|Подпіс мапы           = 
|Спасылка ў Віківідах  = 
|Commons               = Category:Ulmus
|ITIS                  = 19048
|NCBI                  = 24735
}}

'''Вяз'''<ref>{{Кніга|аўтар=|частка=[http://slounik.org/bnt06b/l21 4. Ulmus L — вяз — вяз]|загаловак=Батаніка. Агульная і спэцыяльная|арыгінал=Ботаніка. Агульная і спэцыяльная|спасылка=http://slounik.org/bnt06b|адказны=|выданьне=|месца=Менск|выдавецтва=[[Інбелкульт]]|год=1924|старонкі=|старонак=|сэрыя=|isbn=|наклад=}}</ref> (лём<ref>{{Літаратура/БЭ|4к}} С. 339.</ref>, ільм, бераст<ref>{{Кніга|аўтар =|частка = |загаловак =Флора БССР. В 5-ти томах |арыгінал = |спасылка =https://belal.by/resursy/elektronnaya-biblioteka/item/805-flora-bssr-tom-2 |адказны =Институт биологии Академии наук Белорусской ССР ; ред. : Н. А. Дорожкин |выданьне = |месца =[[Менск|Минск]] |выдавецтва =Издательство Академии наук Белорусской ССР|год =1949 |том =2 |старонкі =107 (Род 154)|старонак =510 |сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref>) — [[Род (біялёгія)|род]] лістападных дрэваў з  [[Сямейства (біялёгія)|сямейства]] [[Вязовыя|вязовых]].<ref>{{Кніга|аўтар =[[Карл Лінэй|Caroli Linnæi]].|частка = |загаловак =Genera plantarum : eorumque characteres naturales secundum numerum, figuram, situm, et proportionem omnium fructificationis partium |арыгінал = |спасылка =https://www.biodiversitylibrary.org/item/14678#page/1/mode/1up|адказны = |выданьне = |месца =[[Стакгольм|Holmiæ]] |выдавецтва =Impensis Laurentii Salvii|год =1754 |том = |старонкі =106 (№ 281) |старонак =500|сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref><ref>{{Кніга|аўтар ={{Артыкул у іншым разьдзеле|Жозэф Піттон дэ Турнэфор|Tournef.|fr|Joseph Pitton de Tournefort}}.|частка = |загаловак =Institutiones rei herbariæ|арыгінал = |спасылка =https://ia802808.us.archive.org/12/items/b30417818_0001/b30417818_0001.pdf |адказны =artist: Claude Aubriet  |выданьне = |месца =[[Парыж|Paris]] |выдавецтва =E Typographia Regia|год =1700+1703 |том = |старонкі =601 (№ 372)|старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref>

== Этымалёгія ==
Ulmus – назва вяза ў старажытных рымскіх аўтараў ад кельцкай мовы.<ref>{{Кніга|аўтар =[[Карл Лінэй|Caroli Linnæi]].|частка = |загаловак =Species plantarum exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas, cum differentiis specificis, nominibus trivialibus, synonymis selectis, locis natalibus, secundum systema sexuale digestas |арыгінал = |спасылка =https://archive.org/details/mobot31753000802832|адказны = |выданьне = |месца =[[Стакгольм|Holmiæ]] |выдавецтва =Impensis Laurentii Salvii|год =1753 |том =II |старонкі =1044 |старонак =639(1199) |сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref>  
=== Славянскія мовы ===
* Паўднёваславянскія й памежныя заходнеславянскія мовы маюць назву роду сугучную беларускаму ''б(е)раст''  — {{Мова-bg|бряст }}, {{Мова-mk|брест (дрво)}}, {{Мова-sr|брест (биљка) }}, {{Мова-cs|zastarale břest }}, {{Мова-sl|brest (drevo) }}, {{Мова-sk|brest (strom) }}, {{Мова-hr|brijest }}, {{Мова-sh|brest (biljka) }}. 
* Заходняславянскія й усходнеславянскія мовы маюць назву роду ''вяз'' — {{Мова-pl|wiąz }}, {{Мова-hsb|wjaz }}, {{Мова-ru|вяз }}, {{Мова-uk|в'яз }}.

== Распаўсюджаньне ==
Каля 40 відаў ва ўмераных краінах [[Паўночнае паўшар’е|паўночнага паўшар'я]]. Упершыню род зьявіўся ў [[міяцэн]]авым геалягічным пэрыядзе каля 20 мільёнаў гадоў таму, узьнікшы ў цяперашняй [[Цэнтральная Азія|Цэнтральнай Азіі]]. Гэтыя дрэвы квітнелі й распаўсюджваліся на большай частцы [[Паўночнае паўшар’е|паўночнага паўшар'я]], засяляючы ўмераныя і горныя рэгіёны [[Паўночная Амэрыка|Паўночнай Амэрыкі]] й [[Эўразія|Эўразіі]], якія ў цяперашні час ідуць на поўдзень на [[Блізкі Ўсход|Блізкім Ўсходзе]] й праз экватар на [[Далёкі Ўсход|Далёкім Ўсходзе]] да [[Інданэзія|Інданэзіі]]. Ільмы – непераборлівыя расьліны, што пераносяць нястачу вільгаці й наадварот надмернае вільготнасьці, мірыцца з нястачай цяпла на поўначы і лішкам яго ў гарачых пустэльнях, яны здольныя расьці на засоленых глебах, камяністых россыпах і скалах, на прырэчных пясках.

== Батанічнае апісаньне ==
Дрэвы зь лісьцем, што ападае ці застаецца на зіму, звычайна двойчы пілаватымі. Кветкі двухполыя, зьяўляюцца ўвесну да распусканьня лісьця ці восеньню, пазушныя, у пучках, часам гронкападобных. [[Калякветнік]] 4–9-лопасьцевы, [[Тычачка|тычачак]] столькі ж, як і доляй калякветніка. [[Лычок|Лычыкі]] зрослыя з крыла падобнымі вырастамі завязі, што пры пладах застаюцца. [[Плод]] – крылатка, пляскаты арэшак, абточаны шырокім, перапончатым крылом.

== Экалёгія ==
Натуральныя насаджэньня адносяцца да рэдкіх лясных супольнасьцяў, захаваньня каштоўнага генафонду. У іх засяроджана вялікая колькасьць драўняных рэліктавых расьлін, што існуюць разам з ільмой на нашай плянэце ўжо шмат якія мільёны гадоў. Шэраг гэтых расьлін, а таксама рэдкіх жывёл, якія насяляюць ільмовыя лясы, асабліва вусякоў, занесены ў [[Чырвоная кніга Рэспублікі Беларусь|Чырвоную кнігу]]. Дрэвы служаць месцам размнажэньня рэліктавага [[Дрывасек-тытан|дрывасека-гіганта]] (''[[Titanus giganteus]]'').

=== Гаспадарчае значэньне ===
Вялікую гаспадарчую каштоўнасьць мае драўніна ільмовых. Ужо ў старажытных селішчах чалавека ў [[Эўропа|Эўропе]] былі знойдзены [[Хата|хаты]], пабудаваныя зь ільмаў. 
У мінулым стагодзьдзі драўніну лемаў шырока скарысталі як [[будаўнічы матэрыял]], асабліва для пабудоў у вадзе: вырабляюць [[Паля|палі]], у [[Караблебудаваньня|караблебудаваньні]],  таксама Ідзе яна на вытворчасьць [[Мэбля|мэблі]] й [[Фанэра|фанэры]].

[[Бераст]] і [[шурпаты вяз]] маюць моцную, трывалую, мулкую й пруткую драўніну, якая шануецца для рознага роду вырабаў; драўніна вяза гладкага (''[[Ulmus laevis]]'') трохі горшай якасьці. Віды: [[гладкі вяз]], бераст і шурпаты вяз – часта разводзяцца як прыгожыя паркавыя дрэвы; у культуры існуюць даволі шматлікія садовыя формы іх, што адрозьніваюцца па характары ўзросту, форме кроны, фарбаваньні лісьця (формы зь бела-плямістым лісьцем і іншыя) і г. д. На поўдні ў стэпавай зоне, асабліва бераст і гладкі вяз, маюць вялікае значэньне для штучных лясных насаджэньняў і ахоўных палос, бо яны досыць засухаўстойлівыя й добра растуць на чарназёме.

Чыстыя насаджэньні вяза ў Беларусі складаюць больш за 160 га. Асабліва распаўсюджаны гэтыя насаджэньні ў [[Лёзьненскі раён|Лёзьненскім раёне]] — 49 га, а таксама ў [[Аршанскі  раён|Аршанскім  раёне]] — 15 га, у [[Верхнядзьвінскі раён|Верхнядзьвінскім]] і [[Пастаўскі раён|Пастаўскім]] — па 13 га, у [[Віцебскі раён|Віцебскім]] – 8 га, у [[Глыбоцкі раён|Глыбоцкім]], [[Лепельскі раён|Лепельскім]] і [[Вушацкі раён|Вушацкім]] раёнах — па 6 га чыстых сярэдне векавых дрэвастояў.<ref>{{Артыкул| аўтар  =Кучук С. Н., Мотыль М. М., Снигирев Г. С.| загаловак  =Перспективы использования рода Ulmus L. (вяз) в зеленом строительстве Беларуси | спасылка  =http://hbc.bas-net.by/hbcinfo/books/Kuchuk2012.pdf | мова = | аўтар выданьня = | выданьне  =«Интродукция, сохранение и использование биологического разнообразия мировой флоры»; Материалы Международной конференции, посвященной 80-летию Центрального ботанического сада Национальной академии наук Беларуси. (19–22 июня 2012, Минск, Беларусь). В 2 ч.| тып = | месца  =[[Менск|Минск]] | выдавецтва  = | год =2012| том  =Ч. 1  | старонкі   =442—445 | isbn  = | issn  = }}</ref>

Ва ўмовы Беларусі пасьпяхова інтрадукаваныя й пададзеныя ў калекцыі [[Цэнтральны батанічны сад Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі|Цэнтральным батанічным садзе]] НАНБ 9 відаў вязаў: 
[[Белы вяз|амэрыканскі (ці белы)]]; [[Іржавы вяз|іржавы]]; [[Драбналісты вяз|драбналісты]]; [[Пёрыстагалінкавы вяз|пёрыстагалінкавы]]; [[ільмоўнік]] (прысадзісты вяз); [[бераст]]; [[вяз Сукачова]]; [[Гладкі вяз|гладкі]]; [[голы вяз]] (горная ільма)<ref>{{Кніга|аўтар =Бобореко Е. З., Нестерович Н. Д., Орленок Е. И., Чаховский А. А., Шкутко Н.В.|частка = |загаловак =Древесные растения Центрального ботанического сада АН БССР |арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца =[[Менск|Мінск]] |выдавецтва =[[Навука і тэхніка]] |год =1982 |том = |старонкі =|старонак = 292|сэрыя = |isbn = |наклад = 1050}}</ref><ref>{{Артыкул| аўтар  =Клыш, А. С.| загаловак  = Распространение насаждений вяза Беларуси. | спасылка  = | мова = | аўтар выданьня = | выданьне  =Труды Белорусского государственного технологического университета. Сер. 1, Лесное хозяйство | тып =Вып. 16 | месца  =[[Менск|Минск]]| выдавецтва  =[[Беларускі дзяржаўны тэхналягічны ўнівэрсытэт]] | год = 2008| том  = | старонкі   =196, 197| isbn  = | issn  =2519-402X }}</ref>.

== Пашыраныя ў Беларусі віды ==
=== Гладкі вяз ===
''[[Гладкі вяз]]'' (звычайны вяз)<ref>[https://web.archive.org/web/20200806163226/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2448688 A workinglist of all plants species]</ref>. Дрэва да 30 м выш., з бурай, спачатку гладкай, потым глыбока патрэсканай карой. Парасткі тонкія, сьветла-бурыя, бліскучыя, апушаныя, потым голыя. Пупышкі падоўжана-канічныя, вострыя; луска іх бурая, з цямнейшай аблямоўкай, голыя ці па краі расьнічныя. Хвосьцікі 3–6 см даўжыні. Лісьце зваротна-яйцападобнае ці эліптычнае ў аснове моцна не раўнабокае, так што адзін бок ліста спускаецца значна ніжэй па хвосьціку й мае круглую аснову іншая канчаецца вышэй і мае аснову звужанае, верхавіна лісьця больш-менш завостраная, краі востра-двойчы-зубчатыя з наперад загнутымі зубцамі. Верхняя паверхня лісьця цёмна-зялёная, спачатку шурпатая, потым голая і гладкая ніжняя – больш бледыя, шэра-зялёная, апушаная ці амаль голая з валасінкамі толькі па жылкам і ў кутах паміж імі. Бакавых жылак 8–19 з кожнага боку, што не галінуюцца, і толькі на некаторым лісьці не больш за 1–2 жылак у кожнай палове ліста вільчаста-разгалінаваных. Суквецьці шматкветкавыя. Кветаножкі доўгія тонкія, у некалькі разоў даўжэй за сьпелую крылатку. Калякветнік званочкавы, з 5-8 лопасьцямі. Крылатка 12–16 мм даўжынёй, па краі густа расьнічная, на паверхні голая, з якія заходзяць адзін на другі краямі выманьня; арэшак у цэнтры крылаткі. Квітнее ў красавіку плоданосіць у чэрвені. У шыракалістых і зьмяшаных лясах, асабліва частае ў абалонах рэк.

Пашырэньне па Беларусі. Па ўсёй краіне звычайна.

=== Бераст ===
''[[Бераст]]'' (ліставаты ці палявы вяз)<ref>[https://web.archive.org/web/20200918124316/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2448634 ''Ulmus minor'' Mill.] A workinglist of all plants species.</ref>. Дрэва, да 30 м вышынёй, часам хмызьняковага ўзросту з цёмна-шэрай карой, якая глыбока патрэсканая.
Парасткі тонкія, жоўта-бурыя голыя ці расьсеяна-пухнатыя з чырвонымі кропкавымі зьнізу па жылках залозкамі. Пупышкі яйцападобныя, тупыя, голыя ці апушаныя, у 4—5 раз карацейшы за хвосьцікі. Хвосьцікі лісьця 0,7—1,5 см даўжынёй. Лісьце больш-менш эліптычныя ці яйцападобныя, на вяршыні паступова ці адцягнута завостраныя, у падставе больш-менш не раўнабокія і сэрцападобныя, па краі востра-двойчы-пілаватыя, са скіраванымі наперад зубцамі, зьверху голыя й гладкія, зьнізу ў кутах паміж жылкамі з бародкамі зь бялёсых валасінак і па жылках з кропкавымі чырвонымі жалезінамі, 3—12 см даўжынёй. і 2—6 см шырынёй; бакавых жылак з кожнага боку 10—16, з іх 1–2
вільчаста-разгалінаваных. Кветкі ў густых пучках на кароткіх кветаножках. Калякветнік 4—6-лопасьцевы, з расьнічнымі часткамі. Крылатка 1,5—2 см даўжыні, зваротна-яйкаватая, са зьбежнымі краямі выманьня і з арэшкам, разьмешчаным у ніжняга краю выманьня. Квітнее ў красавіку. У зьмяшаных і шыракалістых лясах.

Распаўсюджваньне ў Беларусі — у лясах паўднёвых і заходніх частках краіны,

=== Шурпаты вяз ===
''[[Шурпаты вяз]]'' (горны вяз)<ref>[https://web.archive.org/web/20210616101651/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2448690 ''Ulmus glabra'' Hudus.] A workinglist of all plants species.</ref>. Дрэва да 40 м, з гладкай карой. Парасткі тоўстыя, цёмна-бурыя, шурпатыя, цьвёрда валасістыя.
Пупышкі шырока канічныя тупыя, густа апушаныя, трохі карацей прылеглага ліставога хвосьціка. Хвосьцік тоўсты, вельмі кароткі, 1—4 мм даўжынёй, апушаны.
Лісьце эліптычнае ці яйцападобнае, у аснове не раўнабокія скругленыя ці клінаватыя, на верхавіне больш-менш завостраныя й часам на моцных парастках, амаль 3-лопасцевыя па краі зубцы буйныя, двойчы зубчастыя, зьверху цёмна-зялёныя, шурпатыя, зьнізу больш бледныя, па жылках апушаныя часам амаль голыя, да 18—20 см даўжынёй і 10—12 см шырынёй; бакавых жылак з кожнага боку 14—19, зь іх прынамсі па тры вільчаста разгалінаваных. Кветкі ў густых пучках, кветаножкі карацей за крылаткі.
Калякветнік 5- 6-лопасцевай. Крылаткі яйцападобныя, да 3 см даўжынёй і 1,8 см шырынёй, голыя. Арэшак у цэнтры крылаткі. Квітнее ў красавіку.

Распаўсюджваньне ў Беларусі. Ува ўсіх абласьцях краіны часта, асабліва ў паўднёвай часткі. У зьмяшаных і шыракалістых лясах.

=== Ільмоўнік ===
''[[Ільмоўнік]]'' (прысадзісты вяз)<ref>[https://web.archive.org/web/20200723035816/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2448824 ''Ulmus pumila'' L.] A workinglist of all plants species.</ref>. [[Хмызьняк]] ці [[дрэва]] да 15 м вышынёй, з голымі, тонкімі, жоўтымі парасткамі. Пупышкі дробныя, каля 1,5 мм даўжынёй, яйцападобныя. Хвосьцікі да 1 см даўжынёй, лісьце эліптычнае ці шырока лянцэтнае, раўнабокае, да асновы звужанае, на верхавіне больш-менш доўга завостранае, па краі часьцей аднойчы, радзей двойчы пілаватыя, са скіраванымі наперад зубцамі, зьверху цёмна-зялёны, голыя і гладкія, зьнізу больш бледныя, усеяныя дробнымі, белымі кропкамі, голыя ці з бародкамі валасінак паміж жылкамі, 3—6 см даўжынёй і 1,5—3 см шыр.; бакавых жылак з кожнага боку 8—15, вільчаста разгалінаваных па 1—3. Кветкі на вельмі кароткіх кветаножках. Калякветнік. 4—5-лопасьцевы, па краі расьнічнымі. Крылаткі эліптычныя, 1,5—2 см даўжынёй, скошаныя ці ясна не раўнабокія; арэшак пасярод крылаткі. Квітнее раней за іншыя віды гэтага роду.

Сустракаецца ў лесапасадках. Распаўсюджваньне ў Беларусі — [[Менская вобласьць]], ваколіцы [[Менск]]у; [[Віцебская вобласьць]], 
ваколіцы [[Ворша|Воршы]]; [[Магілёўская вобласьць]], Жорнаўская лясная дзялянка.
 
== Віды вязаў == 
# ''[[Ulmus alata]]'' Michx.<ref>[https://web.archive.org/web/20201022072418/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-33300011 ''Ulmus alata'' Michx.] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus americana]]'' [[Карл Лінэй|L.]] — амерыканскі.<ref>[https://web.archive.org/web/20210316201319/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2450019 ''Ulmus americana'' L.] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus bergmanniana]]'' C.K. Schneid. — <ref>[https://web.archive.org/web/20210612173729/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-50064837 Ulmus bergmanniana'' C.K. Schneid.] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus bergmanniana var. lasiophylla]]'' C.K. Schneid. — <ref>[https://web.archive.org/web/20200727035258/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-50127406 ''Ulmus bergmanniana var. lasiophylla'' C.K. Schneid.] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus canescens]]'' Melville. — <ref>[https://web.archive.org/web/20211227170733/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2449965 ''Ulmus canescens'' Melville.] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus castaneifolia]]'' Hemsl. — <ref>[https://web.archive.org/web/20210111081205/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-50057504 ''Ulmus castaneifolia'' Hemsl.] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus changii]]'' W.C. Cheng.  — <ref>[https://web.archive.org/web/20211202003637/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-50064838 ''Ulmus changii'' W.C. Cheng.] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus changii var. kunmingensis]]'' (W.C. Cheng) W.C. Cheng & L.K. Fu  — <ref>[https://web.archive.org/web/20200726181152/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-50127392 ''Ulmus changii var. kunmingensis'' (W.C. Cheng) W.C. Cheng & L.K. Fu] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus chenmoui]]'' W.C. Cheng. — <ref>[https://web.archive.org/web/20200727183304/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-50127415 ''Ulmus chenmoui'' W.C. Cheng.] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus crassifolia]]'' Nutt. — <ref>[https://web.archive.org/web/20210116184936/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-33300068 ''Ulmus crassifolia'' Nutt.] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus davidiana]]'' Planch.<ref>[https://web.archive.org/web/20211202003640/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-33300012 ''Ulmus davidiana'' Planch.] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus davidiana var. japonica]]'' (Rehder) Naka — <ref>[https://web.archive.org/web/20200726210634/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-33300289 ''Ulmus davidiana var. japonica'' (Rehder) Naka] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus densa]]'' Litv. — бераст густы. — <ref>[https://web.archive.org/web/20190224010858/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-33300014 ''Ulmus densa'' Litv.] A workinglist of all plants species</ref>
# ''[[Ulmus divaricata]]'' C.H. Mull. — <ref>[https://web.archive.org/web/20200111025614/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-50129523 ''Ulmus divaricata'' C.H. Mull.] A workinglist of all plants species</ref>
# ''[[Ulmus elliptica]]'' K. Koch. — вяз эліптычны.<ref>[https://web.archive.org/web/20211120090024/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2448709 ''Ulmus elliptica'' K. Koch.] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus elongata]]'' L.K. Fu & C.S. Ding — <ref>[https://web.archive.org/web/20211202003639/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-50127361 ''Ulmus elongata'' L.K. Fu & C.S. Ding.] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus gaussenii]]'' W.C. Cheng — <ref>[https://web.archive.org/web/20211202003640/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-50127363 ''Ulmus elongata'' L.K. Fu & C.S. Ding.] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus glabra]]'' Huds. — вяз шурпаты. — <ref>[https://web.archive.org/web/20210616101651/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2448690 ''Ulmus glabra'' Huds.] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus glaucescens]]'' Franch. — вяз шурпаты. — <ref>[https://web.archive.org/web/20200729093508/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-33300015 ''Ulmus glaucescens'' Franch.] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus harbinensis]]'' S. Q. Nie & G. Q. Huang — <ref>[https://web.archive.org/web/20200803101818/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-50127410 ''Ulmus harbinensis'' S. Q. Nie & G. Q. Huang] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus × hollandica]]'' {{Артыкул у іншым разьдзеле|Філіп Мілер|Mill.|en|Philip Miller}} — <ref>[https://web.archive.org/web/20210615135528/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2448731 ''Ulmus × hollandica'' Mill.] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus ismaelis]]'' Todzia & Panero — <ref>[https://web.archive.org/web/20211202003641/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-50129521 ''Ulmus ismaelis'' Todzia & Panero] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus laciniata]]'' (Trautv.) Mayr. — лопасны.<ref>[https://web.archive.org/web/20201023040719/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-33300247 ''Ulmus laciniata'' (Trautv.) Mayr.] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus laevis]]''  {{Артыкул у іншым разьдзеле|Пэтар Сымон Паллас|Pall.|de|Peter Simon Pallas}} Fl. Ross. (Pallas) — <ref>[https://web.archive.org/web/20200806163226/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2448688 ''Ulmus laevis'' Pall.] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus lamellosa]]'' C. Wang & S.L. Chang — <ref>[https://web.archive.org/web/20210418001632/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-50127382 ''Ulmus lamellosa'' C. Wang & S.L. Chang] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus lanceifolia]]'' Roxb. ex Wall — <ref>[https://web.archive.org/web/20211202003644/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-50150951 ''Ulmus lanceifolia'' Roxb. ex Wall] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus macrocarpa]]'' Hance. — вяз крупнаплодны.<ref>[https://web.archive.org/web/20200729135601/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-33300248 ''Ulmus macrocarpa'' Hance.] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus mexicana]]'' (Liebm.) Planch. — <ref>[https://web.archive.org/web/20211202003641/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2448637 ''Ulmus mexicana'' (Liebm.) Planch.] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus mianzhuensis]]'' T.P. Yi & Lin Yang — <ref>[https://web.archive.org/web/20220216185039/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-50303408 ''Ulmus mianzhuensis'' T.P. Yi & Lin Yang] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus microcarpa]]'' L.K. Fu — <ref>[https://web.archive.org/web/20210418003555/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-50127430 ''Ulmus microcarpa'' L.K. Fu] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Малы вяз]]'' {{Артыкул у іншым разьдзеле|Філіп Мілер|Mill.|en|Philip Miller}}<ref>[https://web.archive.org/web/20200918124316/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2448634 ''Ulmus minor'' Mill.] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus multinervosa]]'' C.H. Mull. — <ref>[https://web.archive.org/web/20191216061008/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-50007516 ''Ulmus multinervosa'' C.H. Mull.] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus parvifolia]]'' Jacq. — вяз мелкалісты.<ref>[https://web.archive.org/web/20210111042500/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-33300017 ''Ulmus parvifolia'' Jacq.] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus prunifolia]]'' W.C. Cheng & L.K. Fu — вяз мелкалісты.<ref>[https://web.archive.org/web/20211120115411/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-50127429 ''Ulmus prunifolia'' W.C. Cheng & L.K. Fu] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus pseudopropinqua]]''  Wang & Li — вяз мелкалісты.<ref>[https://web.archive.org/web/20211202003647/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-50127411 ''Ulmus pseudopropinqua''  Wang & Li] A workinglist of all plants species.</ref>
# ''[[Ulmus pumila]]'' [[Карл Лінэй|L.]] — прысадзісты.<ref>[https://web.archive.org/web/20200723035816/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2448824 ''Ulmus pumila'' L.] A workinglist of all plants species.</ref>  
# ''[[Ulmus rubra]]'' Muhl. — <ref>[https://web.archive.org/web/20211125183331/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2448805 ''Ulmus rubra'' Muhl.] A workinglist of all plants species.</ref>  
# ''[[Ulmus serotina]]'' Sarg. — <ref>[https://web.archive.org/web/20211128105543/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-33300020 ''Ulmus serotina'' Sarg.] A workinglist of all plants species.</ref>  
# ''[[Ulmus szechuanica]]'' W. P. Fang — <ref>[https://web.archive.org/web/20200926162132/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-50127500 ''Ulmus szechuanica'' W. P. Fang] A workinglist of all plants species.</ref>  
# ''[[Ulmus thomasii]]'' Sarg. — <ref>[https://web.archive.org/web/20211128102532/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2448843 ''Ulmus thomasii'' Sarg.] A workinglist of all plants species.</ref>  
# ''[[Ulmus uyematsui]]'' Hayata — <ref>[https://web.archive.org/web/20210413190017/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2448774 ''Ulmus uyematsui'' Hayata] A workinglist of all plants species.</ref>  
# ''[[Ulmus villosa]]'' Brandis ex Gamble — <ref>[https://web.archive.org/web/20211128100548/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-50325025 ''Ulmus villosa'' Brandis ex Gamble] A workinglist of all plants species.</ref>  
# ''[[Ulmus wallichiana]]'' Planch. — <ref>[https://web.archive.org/web/20211125010434/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-50325030 ''Ulmus wallichiana'' Planch.] A workinglist of all plants species.</ref>  

== Крыніцы ==
{{Крыніцы|3}}

== Літаратура ==
* Вынаеў, Г. У. Бераст. // {{Літаратура/Энцыкляпэдыя прыроды Беларусі|1}} С. 286.
* Гелътман, В.,   Анціпаў, В. ВЯЗ, лём (Ulmus). // {{Літаратура/Энцыкляпэдыя прыроды Беларусі|1}} С. 513. 516.
* Казлоўская, Н. В. Бераст. // {{Літаратура/БелСЭ|2}} С. 298.
* Вяз. // {{Літаратура/БелЭн|4}} — С. 339.
* {{Кніга|аўтар =|частка = |загаловак =Раслінны свет: тэматычны слоўнік|арыгінал = |спасылка =https://files.knihi.com/Knihi/phylology.by/Raslinny_sviet.Tematycny_slounik_2001.pdf |адказны =Нацыянальная акадэмія навук Беларусі, Інстытут мовазнаўства імя Я. Коласа; складальнікі: В. Дз. Астрэйка і інш. ; навуковыя рэдактары: Л. П. Кунцэвіч, [[Аляксандар Крывіцкі|А. А. Крывіцкі]] |выданьне = |месца =[[Менск]] |выдавецтва =[[Беларуская навука (выдавецтва)|Беларуская навука]] |год =2001 |том = |старонкі =11, 14 |старонак =653 |сэрыя = |isbn =985-08-0457-2 |наклад =700 }} 
* {{Кніга|аўтар =[[Карл Лінэй|Caroli Linnæi]].|частка = |загаловак =Classes Plantarum, seu Systemata plantarum |арыгінал = |спасылка =https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k966049/f1.item |адказны = |выданьне = |месца =[[Лейдэн|Leiden]] |выдавецтва =[[Conrad Wishoff]] |год =1738 |том = |старонкі =5, 39, 103, 123, 153, 195|старонак =656|сэрыя = |isbn = |наклад = }} 
* {{Кніга|аўтар =|частка = |загаловак =Деревья и кустарники СССР. Дикорастущие, культивируемые и перспективные для интродукции |арыгінал = |спасылка = |адказны =ред. Соколов С. Я. и др. |выданьне = |месца =М.—Л.|выдавецтва =Академия наек СССР|год =1951 |том =2. Покрытосеменные|старонкі =493—523 |старонак =612 |сэрыя = |isbn = |наклад =2500 }} 
* {{Кніга|аўтар =|частка = |загаловак =Флора БССР. В 5-ти томах |арыгінал = |спасылка =https://belal.by/resursy/elektronnaya-biblioteka/item/805-flora-bssr-tom-2 |адказны =Институт биологии Академии наук Белорусской ССР ; ред. : Н. А. Дорожкин |выданьне = |месца =[[Менск|Минск]] |выдавецтва =Издательство Академии наук Белорусской ССР|год =1949 |том =2 |старонкі =106—112|старонак =510 |сэрыя = |isbn = |наклад = }} 
* {{Кніга|аўтар =|частка = |загаловак =Флора СССР. В 30-ти томах|арыгінал = |спасылка =http://herba.msu.ru/shipunov/school/books/flora_sssr1936_5.djvu |адказны =Главный редактор и редактор тома акад. В. Л. Комаров |выданьне = |месца =М.—Л.|выдавецтва =Академия наук СССР|год =1936 |том =5 |старонкі =360—373 |старонак =762, XXVI |сэрыя = |isbn = |наклад =5175 }} 
[[Катэгорыя:Вязавыя]]
[[Катэгорыя:Дрэвы]]