Прагляд крыніцы для Асацыяцыя тэнісістаў-прафэсіяналаў

'''Асацыяцыя тэнісістаў-прафесіяналаў''' ({{мова-en|Association of Tennis Professionals}}) — арганізацыя, створаная ў 1972 годзе для абароны і прадстаўніцтва інтарэсаў прафэсійных гульцоў у [[тэніс]]. Спартоўкі-тэнісісткі ўваходзяць у [[Жаночая тэнісная асацыяцыя|Жаночую тэнісную асацыяцыю]]. Сёньня ATP зьяўляецца арганізатарам і саўладальнікам найболей значнага цыклю тэнісных турніраў ''ATP-тур (ATP-tour)''.

== Турніры ==
ATP-тур складаецца з турніраў пяці катэгорыяў:

# [[Кубак Мастэрз]] (праводзіцца сумесна з [[ITF]]).
# [[Сэрыя Мастэрз]] (з 2009 году — '''ATP 1000''').
# International Series Gold Tournaments (з 2009 году — '''ATP 500''').
# International Series Tournaments (з 2009 году — '''ATP 250''').
# Challenger Tournaments.

Першыя чатыры катэгорыі турніраў зьяўляюцца афіцыйнымі спаборніцтвамі туру, пятая катэгорыя — турніры ўзроўню ''ATP Challenger Series'' прызначаныя для тэнісістаў-пачаткоўцаў. Перамогі ў іх ня лічацца «тытуламі» ATP і яны не ўваходзяць у асноўны каляндар туру. [[Турніры Вялікага шлема (тэніс)|Турніры Вялікага шлема]] хоць і ўлічваюцца ў календары ATP-туру і маюць максымальную вагу пры падліку Рэйтынгу ATP, не належаць ATP і фармальна не зьяўляюцца часткай туру. Турніры цыкляў Satellite tournaments і Futures Tournaments служаць пачатковай прыступкай у спаборніцтвах прафэсійнага ўзроўню, іх вынікі ўлічваюцца ў Рэйтынгу ATP, але яны таксама не ўваходзяць у ATP-тур і праводзяцца [[Міжнародная фэдэрацыя тэнісу|Міжнароднай фэдэрацыяй тэнісу]].

Акрамя індывідуальных спаборніцтваў пад эгідай ATP штогод разыгрываецца [[Камандны кубак сьвету (тэніс)|Камандны кубак сьвету]] ({{мова-en|World Team Cup}}). У ім прымаюць удзел каманды 8 краін, спартоўцы якіх паказалі найлепшыя сумарныя вынікі ў Рэйтынгу ATP за папярэдні год.

Асацыяцыя таксама праводзіць цыкль спаборніцтваў для вэтэранаў — [[Тур чэмпіёнаў (тэніс)|Тур чэмпіёнаў]] ({{мова-en|Tour of Champions}}); у турнірах гэтай сэрыі прымаюць удзел найболей услаўленыя гульцы мінулых гадоў.

Сэзон ATP прыкладна адпавядае каляндарнаму году, першыя спаборніцтвы туру праводзяцца ў пачатку студзеня, завяршальны турнір — [[Кубак Мастэрз]] у лістападзе. Сьнежань лічыцца вакацыйным месяцам.

== Рэйтынг ATP ==
ATP вядзе дзьве раўналежныя, якія абнаўляюцца штотыдзень сыстэмы падліку рэйтынгу гульцоў: ''Гонка ATP'' ({{мова-en|ATP Race}}) і ''Табель аб рангах ATP'' ({{мова-en|ATP Ranking}}). Кожнаму спартоўцу залічваецца максімум 18 лепшых вынікаў паказаных на турнірах цягам сэзону. Кубак Мастэрз улічваецца ў якасьці 19-га турніру васьмі спартоўцам, якія атрымалі права ў ім удзельнічаць.

Тэнісістам, якія мелі ў адпаведнасьці з Табелем аб рангах права гуляць на турнірах Вялікага шлема і турнірах сэрыі ATP Masters вынікі гэтых турніраў улічваюць у абавязковым парадку, нават у выпадку адмовы ад удзелу ў спаборніцтве, па-за залежнасьцю ад чыньнікаў (у такім разе залічваецца нуль ачкоў).

=== Гонка ATP ===
ATP Race адлюстроўвае вынікі выступу спартоўца ў бягучым сэзоне, і ўсе гульцы па-за залежнасьцю ад папярэдніх заслуг пачынаюць гонку з нуля ачкоў. Па канчатку сэзону лепшыя гульцы і пары, якія занялі першыя восем месцаў у гонцы, атрымліваюць права на ўдзел у завяршальным турніры [[Кубак Мастэрз]].

==== Чэмпіёны Гонкі ATP ====
{| class="wikitable"
|-
! Год !! Чэмпіён !! Вынік
|-
| 2000 || {{сьцяг Бразыліі}} [[Густава Куэртэн]] || 839
|-
| 2001 || {{сьцяг Аўстраліі}} [[Лейтан Г’юіт]] || 897
|-
| 2002 || {{сьцяг Аўстраліі}} [[Лейтан Г’юіт]] (2) || 873
|-
| 2003 || {{сьцяг ЗША}} [[Эндзі Родык]] || 907
|-
| 2004 || {{сьцяг Швайцарыі}} [[Роджэр Фэдэрэр]] || 1267
|-
| 2005 || {{сьцяг Швайцарыі}} [[Роджэр Фэдэрэр]] (2) || 1345
|-
| 2006 || {{сьцяг Швайцарыі}} [[Роджэр Фэдэрэр]] (3) || 1674
|-
| 2007 || {{сьцяг Швайцарыі}} [[Роджэр Фэдэрэр]] (4) || 1436
|}

==== Налічэньне ачкоў у Гонцы ATP ====

{| class="wikitable"
|- bgcolor="#c7dcf6"
! Катэгорыя турніру !! Прызавы Фонд !! W !! F !! SF !! QF !! R16 !! R32 !! R64 !! R128 !!Дад. ачкі<br />за кваліфікацыю
|- bgcolor="#e5d1cb"
| [[Турніры Вялікага шлема (тэніс)|Турніры Вялікага шлема]] || || 200 || 140 || 90 || 50 || 30 || 15 || 7 || 1 || 3
|- bgcolor="#dfe2e9"
| [[Сэрыя Мастэрз]] || || 100 || 70 || 45 || 25 || 15 || 7 || 1(3) || (1) || 3
|-
|International Series Gold ||align="right"|$1&nbsp;000&nbsp;000 || 60 || 42 || 27 || 15 || 5 || 3 || 1 || || 2
|-
|International Series Gold ||align="right"|$800&nbsp;000 || 50 || 35 || 22 || 12 || 5 || 3 || 1 || || 2
|-
|International Series ||align="right"|$1&nbsp;000&nbsp;000 || 50 || 35 || 22 || 12 || 5 || 3 || 1 || || 2
|-
|International Series ||align="right"|$800&nbsp;000 || 45 || 31 || 20 || 11 || 4 || 2 || 1 || || 2
|-
|International Series ||align="right"|$600&nbsp;000 || 40 || 28 || 18 || 10 || 3 || 1 ||colspan="2"| || 1
|-
|International Series ||align="right"|$400&nbsp;000 || 35 || 24 || 15 || 8 || 3 || 1 ||colspan="2"| || 1
|- bgcolor="ffffcc"
|[[Кубак Мастерс]] || || 150<br />максымум || colspan="8"|20 за кожны выйграны матч адборачнага этапу,<br />40 за выйгрыш у паўфінале, 50 за перамогу ў фінале
|}

За кваліфікацыю налічаецца толькі 1 ачко, калі сетка турніру больш за 32 удзельнікі ў International Series або 64 у Сэрыі Мастэрс.

=== Табель аб рангах ATP ===
Табель аб рангах ATP улічвае выступы спартоўца за апошнія 52 тыдні. Пазыцыя ў табелі аб рангах вызначае права на ўдзел у турнірах розных катэгорыяў і месца ў турнірнай сетцы. Ганаровыя «тытулы» першай, другой, трэцяй і г. д. ракеткі міру таксама прынята прысвойваць у адпаведнасьці з табелем аб рангах.

==== Першыя ракеткі сьвету ====
Першыя ракеткі сьвету, паводле табеля аб рангах з моманту яго ўвядзеньня ў [[1973]] годзе:

{| class="wikitable"
! # !! Спартовец !! Краіна !! Дата !! Колькасьць тыдняў
|-
| 1 || [[Іліе Настасе]] || {{сьцяг Румыніі}} || 23 жніўня 1973 || 40
|-
| 2 || [[Джон Ньюкамб]] || {{сьцяг Аўстраліі}} || 3 чэрвеня 1974 || 8
|-
| 3 || [[Джымі Конарз]] || {{сьцяг ЗША}} || 29 ліпеня 1974 || 268
|-
| 4 || [[Б’ёрн Борг]] || {{сьцяг Швэцыі}} || 23 жніўня 1977 || 109
|-
| 5 || [[Джон Макінрой]] || {{сьцяг ЗША}} || 3 сакавіка 1980 || 170
|-
| 6 || [[Ян Лэндл]] || {{сьцяг Чэхіі}} || 28 лютага 1983 || 270
|-
| 7 || [[Матс Віляндэр]] || {{сьцяг Швэцыі}} || 12 верасьня 1988 || 20
|-
| 8 || [[Стэфан Эдбэрг]] || {{сьцяг Швэцыі}} || 13 жніўня 1990 || 72
|-
| 9 || [[Барыс Бэкер]] || {{сьцяг Нямеччыны}} || 28 студзеня 1991 || 12
|-
| 10 || [[Джым Кур’е]] || {{сьцяг ЗША}} || 10 лютага 1992 || 58
|-
| 11 || [[Піт Сампрас]] || {{сьцяг ЗША}} || 12 красавіка 1993 || 286
|-
| 12 || [[Андрэ Агасі]] || {{сьцяг ЗША}} || 10 красавіка 1995 || 101
|-
| 13 || [[Томас Мустэр]] || {{сьцяг Аўстрыі}} || 12 лютага 1996 || 6
|-
| 14 || [[Марсэлё Рыяс]] || {{сьцяг Чылі}} || 30 сакавіка 1998 || 6
|-
| 15 || [[Карлас Моя]] || {{сьцяг Гішпаніі}} || 15 сакавіка 1999 || 2
|-
| 16 || [[Яўген Кафэльнікаў]] || {{сьцяг Расеі}} || 3 траўня 1999 || 6
|-
| 17 || [[Патрык Рафтэр]] || {{сьцяг Аўстраліі}} || 26 ліпеня 1999 || 1
|-
| 18 || [[Марат Сафін]] || {{сьцяг Расеі}} || 20 лістапада 2000 || 9
|-
| 19 || [[Густава Куэртэн]] || {{сьцяг Бразыліі}} || 4 сьнежня 2000 || 43
|-
| 20 || [[Лейтан Г’юіт]] || {{сьцяг Аўстраліі}} || 19 лістапада 2001 || 80
|-
| 21 || [[Хуан Карляс Фэрэра]] || {{сьцяг Гішпаніі}} || 8 верасьня 2003 || 8
|-
| 22 || [[Эндзі Родык]] || {{сьцяг ЗША}} || 3 лістапада 2003 || 13
|-
| 23 || [[Роджэр Фэдэрэр]] || {{сьцяг Швайцарыі}} || 2 лютага 2004 || 238 
|-
| 24 || [[Рафаэль Надаль]] || {{сьцяг Гішпаніі}} || 18 жніўня 2008 || 1
|}

==== Налічэньне ачкоў у Табелі аб рангах ATP ====

{| class="wikitable"
|- bgcolor="#c7dcf6"
! Катэгорыя турніру !! Прызавы фонд !! W !! F !! SF !! QF !! R16 !! R32 !! R64 !! R128 !!Дад. ачкі<br />за кваліфікацыю
|- bgcolor="#e5d1cb"
| [[Турніры Вялікага шлема (тэніс)|Турніры Вялікага шлема]] || || 1000 || 700 || 450 || 250 || 150 || 75 || 35 || 5 || 15
|- bgcolor="#dfe2e9"
| [[Сэрыя Мастэрз]] || || 500 || 350 || 225 || 125 || 75 || 35 || 5(15) || (5) || 15*
|-
|International Series Gold ||align="right"|$1&nbsp;000&nbsp;000 || 300 || 210 || 135 || 75 || 25 || 15 || 5 || || 10*
|-
|International Series Gold ||align="right"|$800&nbsp;000 || 250 || 175 || 110 || 60 || 25 || 15 || 5 || || 10*
|-
|International Series ||align="right"|$1&nbsp;000&nbsp;000 || 250 || 175 || 110 || 60 || 25 || 15 || 5 || || 10*
|-
|International Series ||align="right"|$800&nbsp;000 || 225 || 155 || 100 || 55 || 20 || 10 || 5 || || 10*
|-
|International Series ||align="right"|$600&nbsp;000 || 200 || 140 || 90 || 50 || 15 || 5 ||colspan="2"| || 5
|-
|International Series ||align="right"|$400&nbsp;000 || 175 || 120 || 75 || 40 || 15 || 5 ||colspan="2"| || 5
|-
|Challenger ||align="right"|$150&nbsp;000+З || 100 || 70 || 45 || 23 || 10 || 2 ||colspan="2"| || 3
|-
|Challenger ||align="right"|$150&nbsp;000 || 90 || 63 || 40 || 21 || 9 || 1 ||colspan="2"| || 3
|-
|Challenger ||align="right"|$125&nbsp;000 || 80 || 56 || 36 || 19 || 8 || 1 ||colspan="2"| || 3
|-
|Challenger ||align="right"|$100&nbsp;000 || 70 || 49 || 31 || 16 || 7 || 1 ||colspan="2"| || 3
|-
|Challenger ||align="right"|$75&nbsp;000 || 60 || 42 || 27 || 14 || 6 || 1 ||colspan="2"| || 3
|-
|Challenger ||align="right"|$37&nbsp;500+З || 55 || 38 || 24 || 13 || 5 || 1 ||colspan="2"| || 2
|-
|Challenger ||align="right"|$50&nbsp;000 || 50 || 35 || 22 || 12 || 5 || 1 ||colspan="2"| || 2
|-
|Futures ||align="right"|$15&nbsp;000+З || 24 || 16 || 8 || 4 || 1 ||colspan="5"|
|-
|Futures ||align="right"|$15&nbsp;000 || 18 || 12 || 6 || 3 || 1 ||colspan="5"|
|-
|Futures ||align="right"|$10&nbsp;000 || 12 || 8 || 4 || 2 || 1 ||colspan="5"|
|- bgcolor="ffffcc"
|[[Кубак Мастэрз]] || || 750<br />максымум ||colspan="8"| 100 за кожны выйграны матч адборачнага этапу,<br />200 за выйгрыш у паўфінале, 250 за перамогу ў фінале
|}

+З: Турнір аплачвае сутачныя ў дадатак да прызавога фонду
 
За кваліфікацыю налічаецца толькі 5 ачкоў, калі сетка турніру больш за 32 удзельнікі ў International Series або 64 у Tennis Masters Series.

== Кіроўныя органы і арганізацыйная структура ==
Вышэйшым кіроўным органам асацыяцыі зьяўляецца савет дырэктараў. Агульная колькасьць дырэктараў шэсьць, тры зь іх абіраюцца саветам гульцоў, тры — саветам арганізатараў турніраў, такім чынам дасягаецца парытэтнае прадстаўніцтва інтарэсаў тэнісістаў і ўладальнікаў турніраў.

Апэратыўнае кіраваньне ажыцьцяўляе Прэзыдэнт ATP, з студзеня [[2006]] году гэты пост займае [[Эцьен дэ Вілер]] ({{мова-en|Etienne de Villers}}).

== Глядзіце таксама ==
* [[Жаночая тэнісная асацыяцыя]]

== Вонкавыя спасылкі ==
* [http://www.atptennis.com/ Афіцыйны сайт]{{ref-en}}

[[Катэгорыя:Тэніс]]
[[Катэгорыя:Спартовыя арганізацыі]]