Прагляд крыніцы для Арганізацыя эканамічнага супрацоўніцтва і разьвіцьця

{{Арганізацыя
|назва           = Арганізацыя эканамічнага супрацоўніцтва і разьвіцьця
|арыгінальная назва = {{мова-en|Organisation for Economic Co-operation and Development}}
|выява           = 
|рамка выявы     = 
|памер выявы     = 
|альтэрнатыўны тэкст выявы = 
|подпіс выявы    = 
|мапа            = OECD member states map.svg
|памер мапы      = 
|альтэрнатыўны тэкст мапы = 
|подпіс мапы     = <div style="text-align:left; padding-left:1em; font-size:110%;">{{Легенда|#00008B|Дзяржавы-заснавальніцы}} {{Легенда|#1874CD|Далучыліся пазьней}}</div>
|мапа 2          = 
|абрэвіятура     = АЭСР
|дэвіз           = Дзеля больш моцнай, здаровай і справядлівай сусьветнай гаспадаркі
|папярэднік      = 
|наступнік       = 
|дата ўтварэньня = {{Дата пачатку|16|4|1948|1}}
|дата спыненьня існаваньня = 
|тып             = міжурадавая
|юрыдычны статус = [[міжнародная арганізацыя]]
|мэта            = 
|штабкватэра     = [[Парыж]], [[Францыя]]
|месцазнаходжаньне = 
|каардынаты      = 
|дзейнічае ў рэгіёнах = 
|сяброўства      = 34 [[Дзяржава|дзяржавы]]
|афіцыйныя мовы  = [[Ангельская мова|ангельская]], [[Француская мова|француская]]
|генэральны сакратар = [[Хасэ Гурыя]]
|пасада кіраўніка = 
|імя кіраўніка   = 
|пасада кіраўніка 2 = 
|імя кіраўніка 2 = 
|пасада кіраўніка 3 = 
|імя кіраўніка 3 = 
|пасада кіраўніка 4 = 
|імя кіраўніка 4 = 
|асноўныя асобы  = 
|кіроўны орган   = 
|матчыная кампанія = 
|зьвязаныя кампаніі = 
|бюджэт          = 
|колькасьць супрацоўнікаў = 
|колькасьць валянтэраў = 
|сайт            = [http://www.oecd.org www.oecd.org]
|заўвагі         = 
|колішняя назва  = Арганізацыя эўрапейскага эканамічнага супацоўніцтва (да 30 верасьня 1961 г.)
}}
'''Арганізацыя эканамічнага супрацоўніцтва і разьвіцьця''' (АЭСР, {{мова-en|Organisation for Economic Co-operation and Development}}, ''OECD'') — гэта [[міжнародная арганізацыя]], якая аб’ядноўвае разьвітыя краіны, што прызнаюць прынцыпы дэмакратыі і рынкавай эканомікі. Яна была створаная ў 1948 годзе як '''Арганізацыя эўрапейскага эканамічнага супацоўніцтва''' (АЭЭС) дзеля дапамогі рэалізацыі [[Плян Маршала|Пляну Маршала]] па рэканструкцыі [[Эўропа|Эўропы]] пасьля [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайны]]. Пазьней удзел у арганізацыі быў дазволены і для неэўрапейскіх краінаў, і ў 1961 годзе АЭЭС была ператвораная ў Арганізацыю эканамічнага супрацоўніцтва і разьвіцьця.

== Мэты і дзейнасьць ==
[[Файл:Marshall Plan poster.JPG|міні|260пкс|Плякат у падтрымку [[Плян Маршала|Пляну Маршала]]]]
Арганізацыя яўляе сабой плятформу для ўрадаў для абмену досьведам, дыскусіі па актуальных пытаньнях, каардынацыі ўнутранай і зьнешняй палітыкі. Гэта міжнародны форум для пабудовы ўзаемавыгаднага супрацоўніцтва паміж краінамі і ўрадамі, выпрацаваньня базы для двух- і шматбаковых пагадненьняў.
 
Арганізацыяй абмену інфармацыі і аналізам займаецца сакратарыят АЭСР у [[Парыж]]ы, які зьбірае інфармацыю, займаецца маніторынгам, аналізам, прагнозам эканамічнага разьвіцьця. Таксама сакратарыят займаецца дасьледваньнямі грамадзтва і дасьледваньнямі эканамічных мадэляў, экалёгіі, агрыкультуры, падаткаў і іншых сфэраў.

АЭСР закліканая спрыяць урадам у падвышэньні ўзроўню жыцьця праз эканамічны рост, забесьпячэньне фінансавай стабільнасьці, інвэстыцыі, разьвіцьцё гандлю, тэхналёгій, [[прадпрымальніцтва]] і міжнароднага супрацоўніцтва. Яна дапамагае забясьпечваць арганічнасьць эканамічнага і сацыяльнага разьвіцьця, а таксама абароны навакольнага асяродзьдзя.

Ужо больш за 40 гадоў АЭСР зьяўляецца адной з буйнешых і найбольш надзейных крыніцаў параўнальнай статыстычнай інфармацыі і аналізу. Базы дадзеных АЭСР ахопліваюць сыстэму нацыянальных рахункаў, розныя эканамічныя індыкатары, працоўная сіла, міграцыя, [[гандаль]], энэргетыка, [[ахова здароўя]], прамысловасьць, [[Падатак|падаткі]], адукацыя, навакольнае асяродзьдзе. Шмат матэрыялаў па дасьледваньнях і аналізу публікуецца ў інтэрнэце і друку выдавецтвам OECD Publishing<ref>https://web.archive.org/web/20060618150953/http://www.oecd.org/site/0,2865,en_21571361_33915056_1_1_1_1_1,00.html</ref>.

За апошняе дзесяцігодзьдзе АЭСР таксама актыўна наладжвала супрацоўніцтва зь бізнэсам, прафэсійнымі зьвязамі і іншымі прадстаўнікамі грамадзкай супольнасьці.

Сярод іншага, АЭСР актыўна займаецца праблемай [[карупцыя|карупцыі]]. У лютым 1999 году ўступіла ў сілу [[Канвэнцыя АЭСР па барацьбе з карупцыяй]].

== Генэральны сакратар ==
З 1996 году сакратарыят АЭСР узначальваецца канадцам [[Дон Джонстан|Донам Джонстанам]]. З чэрвеню 2006 году генэральным сакратаром абраны [[мэксыка]]нскі эканаміст [[Хасэ Анхель Ґурыя]].

== Сябры ==
На дадзены момант арганізацыя мае 33 паўнапраўныя сябры. Зь іх 24 апісваюцца ў справаздачы [[Усясьветны Банк|Ўсясьветнага банку]] за 2003 як краіны з разьвітой рынкавай эканомікай.

{|
|-
| colspan=2 | Краіны-заснавальнікі (1961):
|-
|
* [[ЗША]]
* [[Аўстрыя]]
* [[Бэльгія]]
* [[Вялікабрытанія]]
* [[Гішпанія]]
* [[Грэцыя]]
* [[Данія]]
* [[Ірляндыя]]
* [[Ісьляндыя]]
* [[Італія]]
|
* [[Канада]]
* [[Люксэмбург]]
* [[Нарвэгія]]
* [[Нідэрлянды]]
* [[Нямеччына]]
* [[Турэччына]]
* [[Францыя]]
* [[Швайцарыя]]
* [[Швэцыя]]

|-
| colspan=2 | Далучыліся пазьней (з годам далучэньня):
|-
|
* [[Японія]] (1964)
* [[Фінляндыя]] (1969)
* [[Аўстралія]] (1971)
* [[Новая Зэляндыя]] (1973)
* [[Мэксыка]] (1994)
* [[Чэхія]] (1995)
* [[Вугоршчына]] (1996)
|
* [[Паўднёвая Карэя]] (1996)
* [[Польшча]] (1996)
* [[Славаччына]] (2000)
* [[Чылі]] (2010)
* [[Славенія]] (2010)
* [[Ізраіль]] (2010)
|}
[[Мальта]] падала заяву на ўступленьне 24 верасьня 2005.

[[Рэспубліка Кітай]] (Тайвань) мае статус назіральніка ў двух камітэтах АЭСР, але з-за спрэчнага статусу гэтай дзяржавы не зьяўляецца паўнапраўным сябрам арганізацыі.

Камісія [[Эўрапейскі зьвяз|Эўрапейскага зьвязу]] удзельнічае ў працы АЭСР побач з асобнымі краінамі ЭЗ.

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Вонкавыя спасылкі ==
* http://www.oecd.org and https://web.archive.org/web/20070704054457/http://www.oecd.org/infobycountry/ for OECD's Web-старонкі па краінах-чальцах
* [http://www.oecd.org/department/0,2688,en_2649_34859_1_1_1_1_1,00.html Канвэнцыя АЭСР па барацьбе з карупцыяй]
* [http://www.oecd.org/document/48/0,2340,en_2649_201185_1876912_1_1_1_1,00.html АЭЭС]
* [https://web.archive.org/web/20160125033606/http://www.sourceoecd.org/factbook OECD's Factbook] — параўнальная эканамічная, экалягічная і сацыяльная інфармацыя пра асноўныя эканомікі сьвету

{{АЭСР}}

[[Катэгорыя:Эканоміка]]
[[Катэгорыя:Міжнародныя арганізацыі]]
[[Катэгорыя:Арганізацыі, заснаваныя ў 1961 годзе]]