Прагляд крыніцы для Амкадар

{{Кампанія 
|назва               = «Амкадар»
|лягатып             = 
|тып                 = [[адкрытае акцыянэрнае таварыства]]
|лістынг на біржы    = 
|дэвіз               = Сёньня і заўсёды
|заснаваная          = {{Дата пачатку|1|2|1927|1}}
|заснавальнікі       = Менскае акруговае аб'яднаньне працоўных калектываў
|краіна = [[Беларусь]]
|разьмяшчэньне       = [[Менск]]
|адрас = [[Першамайскі раён (Менск)|Першамайскі раён]], [[Вуліца Петруся Броўкі (Менск)|вул. П. Броўкі]], д. 8<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Кантакты|спасылка=http://amkodor.by/about/contacts/|выдавец=ААТ «Амкадар»|мова=ru|дата публікацыі=2020|дата доступу=13 жніўня 2020}}</ref>
|ключавыя фігуры     = Аляксандар Яфімаў<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Кіраўніцтва|спасылка=http://amkodor.by/about/structure/management/|выдавец=ААТ «Амкадар»|мова=ru|дата публікацыі=2020|дата доступу=13 жніўня 2020}}</ref>, {{артыкул у іншым разьдзеле|Аляксандар Шакуцін|Аляксандар Шакуцін|be|Аляксандр Васільевіч Шакуцін}}<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Рада кіраўнікоў|спасылка=http://amkodor.by/about/structure/board_directors/|выдавец=ААТ «Амкадар»|мова=ru|дата публікацыі=2020|дата доступу=13 жніўня 2020}}</ref>
|галіна              = [[аўтамабільная прамысловасьць]]
|прадукцыя           = дарожна-будаўнічыя, камунальныя, снегаўборачныя, лясныя, сельскагаспадарчыя самаходы
|абарачэньне         = {{Рост}}420,4 мільярду [[Беларускі рубель|рублёў]] (2010; 140,4 мільёну $)
|апэрацыйны прыбытак = 
|чысты прыбытак      = 35,6 млрд руб. (I палова 2011; 10,2 млн $)
|лік супрацоўнікаў   = 4,5 тысячы (2010)
|матчына кампанія    = 
|даччыныя кампаніі   = «Амкадар-Можа», «Амкадар-Унікаб»
|аўдытар             = 
|сайт                = [http://amkodor.by/ amkodor.by]
}}
«'''Амкадар'''» — машынабудаўнічае прадпрыемства Беларусі, заснаванае ў лютым 1927 году ў якасьці фабрыкі «Адраджэньне».

Вырабляе дарожна-будаўнічыя, камунальныя, [[сьнег]]аўборачныя, лясныя і сельскагаспадарчыя самаходы<ref>{{Спасылка|аўтар = Марына Носава|прозьвішча = |імя = |аўтарlink = |суаўтары = |дата публікацыі = 1 лютага 2011|url = http://by.belapan.by/archive/2011/02/01/446480_446492/|загаловак = «Амкадар» у 2010 годзе павялічыў аб’ём вытворчасьці амаль на 32%|фармат = |назва праекту = Эканоміка|выдавец = [[БелаПАН]]|дата = 7 лютага 2012 |мова = |камэнтар =}}</ref>. Штогод выпускае больш за 5 тыс. самаходаў<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Холдынг «Амкадар» адправіць у кастрычніку ў Казахстан 30 сьнегаўборачных машынаў|спасылка=http://news.belta.by/by/print?id=728401|выдавец=[[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]|дата публікацыі=4 кастрычніка 2013|дата доступу=5 кастрычніка 2013}}</ref>. Мае 3 заводы «Ударнік», «Дармаш» і «Дармашмэт» ([[вёска]] [[Калодзішчы]], [[Менскі раён]]) ды замежныя прадстаўніцтвы ў Індыі ([[Нью-Дэлі]]), Летуве ([[Вільня]]), Малдове ([[Тыраспаль]], [[Прыднястроўе]]), Расеі ([[Арол (горад)|Арол]], [[Валгаград]], [[Екацерынбург]], [[Казань]], [[Краснадар]], [[Масква]], [[Ніжні Ноўгарад]], [[Новасыбірск]], [[Пецярбург]], [[Уладзівасток]], [[Чалябінск]]) ды Ўкраіне ([[Кіеў]]). Валодае 10 [[Дачыннае прадпрыемства|дачыннымі прадпрыемствамі]]:

#«Амкадар-Гандаль»,
#«Амкадар-Дзяржынск» ([[Менская вобласьць]]),
#«Амкадар-Лагойск» (Менская вобл.),
#«Амкадар-Літ»,
#«Амкадар-Можа» ([[Крупкі]], Менская вобл.),
#«Амкадар-Пінск» ([[Берасьцейская вобласьць]]),
#«Амкадар-Спэцсэрвіс»,
#«Амкадар-Унікаб» ([[Маладэчна]], Менская вобл.),
#«Амкадар-Унімод»,
#«Амкадар-Шклоў» ([[Магілёўская вобласьць]]).

Уласьнікам 60% акцыяў таварыства ёсьць [[Бірэндра Махата]], [[родзіч]] [[Упендра Махата|Упендры Махаты]] — генэральнага консула [[Нэпал]]у ў Беларусі<ref>{{Спасылка|аўтар = Вадзім Сяховіч| дата публікацыі = 22 верасьня 2009| url = http://pda.nn.by/artykul/29730.html| загаловак = Урал Латыпаў заняўся маскоўскай нерухомасьцю| назва праекту = Грамадзтва| выдавец = [[Наша Ніва]]| дата = 7 лютага 2012}}</ref>.

== Мінуўшчына ==
[[Файл:Amkodor 01.JPG|значак|270пкс|Лесазагатоўнік]]
1 лютага 1927 году [[Менская акруга|Менскае акруговае]] аб'яднаньне працоўных калектываў зацьвердзіла Загад аб стварэньні фабрыкі дзіцячых цацак «Адраджэньне». На ёй сталі вырабляць дзіцячыя каляскі, [[ровар]]ы і санкі, а таксама бідоны, [[імбрык]]і, плецяную [[Мэбля|мэблю]] і [[гіпс]]авыя барэльефы. У верасьні 1930 году прадпрыемства перайменавалі ў завод «Ударнік». У 1945 годзе на захаваных пасьля Нямецка-савецкай вайны станках пачалі выпускаць [[чыгун]]ныя балванкі, [[Патэльня|патэльні]], ацынкаваныя [[Вядро|вёдры]], ваконную і дзьвярную фурнітуру. У 1949 годзе пачалі ўзводзіць новыя карпусы. У красавіку 1951 году завод перадалі Міністэрству дарожнага і будаўнічага машынабудаваньня СССР, у выніку чаго перавялі на вытворчасьць дарожных і земляройных машынаў. У траўні 1951 году выпусьцілі першую земляройную машыну КЯМ-800. Затым наладзілі выраб вусенічных пагрузчыкаў, лясных канавакапальнікаў шматкаўшовых аўтапагрузчыкаў, шнекаротарных сьнегаачышчальнікаў і сьнегапагрузчыкаў. У 1970 годзе выпусьцілі першы пагрузчык ТО-18 на ўласным [[шасі]] з шарнірна-сучлененай рамай. У 1975 годзе гэты пагрузчык адзначылі залатым мэдалём і  дыплёмам І ступені на [[Выстава дасягненьняў народнай гаспадаркі|Выставе дасягненьняў народнай гаспадаркі]] ў Маскве ([[Расейская СФСР]]). У красавіку 1991 прадпрыемства пераўтварылі ў [[ААТ]] «Амкадар»<ref name="а">{{Навіна|аўтар=|загаловак=Гісторыя|спасылка=https://amkodor.by/about/history/|выдавец=ААТ «Амкадар»|мова=ru|дата публікацыі=2020|дата доступу=13 жніўня 2020}}</ref>.

[[Файл:Amkodor 03.JPG|значак|260пкс|Пагружальнік, 2006 г.]]
У 1992 годзе «Амкадар» утварыў [[канцэрн]] і набыў 2 дзяржаўныя прадпрыемствы: «Дармашсэрвіс» і «[[Крупкі|Крупская]] райаргапрамтэхніка», якую перайменавалі ў «Амкадар-Можа». У 1993 годзе далучылі 3 прадпрыемствы: «Дармашмет», завод «Агрэгат» і «Пінскі завод буйнапанэльнага домабудаваньня», які пераўтварылі ў [[ЗАТ]] «Амкадар-Пінск» для вытворчасьці дарожна-будаўнічай тэхнікі. Заводзкія страўні злучылі ў [[ТАА]] «Гасьцінны падворак». У 1997 годзе Спэцыяльнае канструктарскае бюро (СКБ) «Дармаш» і «Досьледна-экспэрымэнтальны завод» злучылі ў прадпрыемства «Амкадар-НТЦ». У 2004 годзе набылі ТАА «Унімод» для вырабу мастоў спэцтэхнікі. У 2005 годзе набылі сельскагаспадарчае «Любініцкае» ЗАТ, якое перайменавалі ў «Амкадар-Шклоў». У 2006 годзе выкупілі «Магілёўскі завод жалезабэтонных вырабаў», які перайменавалі ў ЗАТ «Амкадар-Штоц». Таксама ў Расеі стварылі ТАА «Амкадар-Сыбір» ([[Новасыбірск]]). У сакавіку 2008 году набылі «Экспэрымэнтальны завод імя Гастэлы». У 2009 годзе стварылі ў Расеі стварылі «Амкадар-[[Бранск]]» для зборкі пагрузчыкаў. У 2011-м выкупілі 3 заводы: [[койданаў]]скі «Аграмаш» («Амкадар-Койданаў»), [[лагойск]]і «Эпас» (цяпер «Амкадар-Лагойск») і ААТ «Менскі прыборабудаўнічы завод», які перайменавалі ў «Амкадар-Белвар». Таксама стварылі ЗАТ «Амкадар-Літ» у [[Жодзін]]е і ТАА «Амкадар-[[Астана]]» ў Казахстане. У 2012 годзе стварылі ТАА «Амкадар-[[Ташкент]]» ва Ўзбэкістане. У 2013-м набылі «[[Коханаў]]скі экскаватарны завод» (Талачынскі раён) і 50 % ЗАТ «Амкадар Балтык» у [[Летува|Летуве]], а таксама стварылі ТАА «Амкадар-[[Баку]]» ў Азэрбайджане. У 2014 годзе прыдбалі УП «Койданаўскі досьледны мэханічны завод» і стварылі ТАА «Амкадар Фінанс». У 2016-м выпусьцілі 1000-ы пагрузчык з бартавым паваротам. У красавіку 2017 годзе стварылі ТАА «Амкадар Палаш» у [[Банглядэш]]ы. У сьнежні 2018 году наладзілі зборку электрапагрузчыкаў «Амкадар» у [[Эгіпет|Эгіпце]] (Заабль)<ref name="а"/>.

13 жніўня 2020 году УП «Амкадар-Радыян» з [[Аб’яднаны інстытут машынабудаваньня|Аб’яднаным інстытутам машынабудаваньня]] НАНБ стварылі [[літ]]-іённыя [[акумулятар]]ныя батарэі з [[графен]]ам і пашыральнікам пасты адмоўнай плястыны. Праграмнае кіраваньне [[Зьменны ток|пераменным токам]] дазволіла павысіць хуткасьць электрапагрузчыкаў «Амкадар» на 20 % і ашчадзіць 10 % магутнасьці<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=«Амкадор» распрацаваў новыя цягавыя акумулятары для сваёй тэхнікі|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/amkador-raspratsavau-novyja-tsjagavyja-akumuljatary-dlja-svaej-tehniki-90594-2020/|выдавец=[[БелТА]]|дата публікацыі=13 жніўня 2020|дата доступу=13 жніўня 2020}}</ref>.

==Міжнародныя санкцыі==
У 2022 годзе «Амкадор» трапіў пад санкцыі Канады<ref>{{Cite web|url=https://gazette.gc.ca/rp-pr/p2/2022/2022-03-30/html/sor-dors49-eng.html|title=Regulations Amending the Special Economic Measures (Belarus) Regulations: SOR/2022-49|work=Canada Gazette|date=2022-03-30|access-date=2023-04-12|language=en}}</ref> і Украіны<ref>[https://web.archive.org/web/20230412201912/https://sanctions.nazk.gov.ua/sanction-person/4009/ ШАКУТІН Олександр Васильович]</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20230412201913/https://sanctions.nazk.gov.ua/sanction-company/444/ Відкрите акціонерне товариство "Амкодор" - Керуюча компанія холдингу"]</ref>, у сьнежні 2023 году – ў санкцыйны [[сьпіс спэцыяльна вызначаных грамадзянаў і заблякаваных асобаў]] [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|ЗША]]<ref>{{Cite web|date=2023-12-05|title=Russia-related Designations; Belarus Designations; Issuance of Belarus General License|url=https://ofac.treasury.gov/recent-actions/20231205|url-status=live|archiveurl=|archivedate=|accessdate=2023-12-06|website=|publisher=[[Міністэрства фінансаў ЗША]]|language=en}}</ref>.

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Вонкавыя спасылкі ==
* {{Навіна|аўтар=|загаловак=Кіраўнікі заводаў|спасылка=http://amkodor.by/about/structure/factory_managers/|выдавец=ААТ «Амкадар»|мова=ru|дата публікацыі=2020|дата доступу=13 жніўня 2020}}

[[Катэгорыя:Машынабудаўнічыя прадпрыемствы]]
[[Катэгорыя:Прадпрыемствы Беларусі]]
[[Катэгорыя:Беларускія кампаніі]]
[[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1927 годзе]]
[[Катэгорыя:Прамысловасьць Беларусі]]
[[Катэгорыя:Беларускія юрыдычныя асобы ў сьпісе СВГ]]