Прагляд крыніцы для Якуб Колас

{{Пісьменьнік
|Імя                 = Якуб Колас
|Лацінка             = Jakub Kołas
|Партрэт             = 
|Памер               = 
|Апісаньне           = 
|Імя пры нараджэньні = Канстантын Міхайлавіч Міцкевіч
|Псэўданімы          = ''Агарак''; ''К.Адзінокі''; ''К.Альбуцкі''; ''Андрэй «сацыяліст»''; ''К.Белорус''; ''Тамаш Будава''; ''Ганна Груд''; ''Тарас Гушча''; ''Дземяноў Гуз''; ''Пятрусь Дзягель''; ''Дзядзька Карусь''; ''Дубовы Ліст''; ''Ганна Крум''; ''Кудесник''; ''Карусь Лапаць''; ''Левы''; ''Лесавік''; ''Марцін з-за рэчкі''; ''Мікалаевец''; ''М.Міцкевіч''; ''Наднёманец''; ''Народный учитель''; ''Свой чалавек''; ''Стары шут''; ''Иван Торба'' і іншыя
|Грамадзянства       = 
|Род дзейнасьці      = пісьменьнік, паэт, перакладнік
|Гады актыўнасьці    = 1906—1956
|Кірунак             = 
|Жанр                = 
|Мова                = беларуская
|Мова2               = польская
|Дэбют               = ''«Наш родны край» // «[[Наша доля]]», 14 верасьня 1906''
|Значныя творы       = 
|Прэміі              = [[Сталінская прэмія]] (1946 і 1949)
|Подпіс              = 
|Апісаньне подпісу   = 
|ВікіКрыніца         = 
|Палічка             = http://knihi.com/Jakub_Kolas/
|Камунікат           = 
|Сайт                = 
}}
'''Яку́б Ко́лас''' (сапраўднае імя '''Канстанці́н Міха́йлавіч Міцке́віч'''; {{Дата ў старым стылі|3 лістапада|1882|22 кастрычніка}}, засьценак [[Акінчыцы]], цяпер у межах гораду [[Стоўбцы]] — 13 жніўня 1956, [[Менск]]) — клясык беларускае літаратуры, грамадзкі дзяяч, перакладнік, пэдагог, адзін з заснавальнікаў сучаснае беларускае літаратуры й [[беларуская мова|беларускае літаратурнае мовы]]. [[Народны паэт БССР]] (1926). [[Ганаровы дзяяч навукі Беларускае ССР]] (1944). Узнагароджаны пяцьцю [[Ордэн Леніна|ордэнамі Леніна]], [[Ордэн Чырвонага Сьцягу|ордэнамі Чырвонага Сьцягу]], [[Ордэн Працоўнага Чырвонага Сьцягу|Працоўнага Чырвонага Сьцягу]] й мэдалямі. Сябра [[КПСС]] ад 1945 г.

== Грамадзкая дзейнасьць ==
[[Файл:Якуб Колас супрацоўнік Нашай нівы.jpg|значак|Якуб Колас у 1908 годзе]]
Бацька паэта — Міхась Казімеравіч Міцкевіч, лясьнік ва ўладаньнях [[Радзівілы|Радзівілаў]], маці — [[Ганна Міцкевіч|Ганна Юр’еўна Лёсік]], сястра [[Язэп Лёсік|Язэпа Лёсіка]].

Раньнія дзіцячыя гады прайшлі ў лесьніковых сядзібах Ласток і Альбуць, што недалёка ад вёскі [[Мікалаеўшчына (Менская вобласьць)|Мікалаеўшчына]]. У 1898 годзе паступіў у [[Нясьвіская настаўніцкая сэмінарыя|Нясьвіскую настаўніцкую сэмінарыю]], якую пасьпяхова скончыў у 1902. Настаўнічаў у вёсках [[Люсіна]] [[Ганцавіцкі раён|Ганцавіцкага раёну]] (1902—1904), [[Пінкавічы]] [[Пінскі раён|Пінскага раёну]] (1904—1906). За рэвалюцыйную прапаганду настаўнік Канстантын Міцкевіч у 1906 быў пераведзены зь Пінкавічаў у [[Верхмен]]скую народную вучэльню [[Ігуменскі павет|Ігуменскага павету]]. За ўдзел у нелегальным [[Настаўніцкі зьезд 1906 году|настаўніцкім зьездзе]] 10 ліпеня 1906 году быў звольнены. Зімой 1906—1907 жыў ва ўрочышчы [[Смольня]], вёў прыватную школу. У траўні-чэрвені 1907 году працаваў у газэце «[[Наша Ніва]]» ў [[Вільня|Вільні]], быў загадчыкам літаратурнага аддзелу, але на загад паліцыі мусіў пакінуць Вільню. У 1908 — у прыватнай школе ў вёсцы [[Сані]] [[Талачынскі раён|Талачынскага раёну]]. 15 верасьня 1908 за ўдзел у настаўніцкім зьезьдзе й нелегальную работу быў асуджаны на тры гады, адбываў пакараньне ў менскім астрозе. У 1912—1914 працаваў настаўнікам у 3-й прыходзкай навучальні ў [[Пінск]]у.
[[Файл:Дом-музей Якуба Коласа в Пинске.jpg|150px|значак|зьлева|Дом-музэй Якуба Коласа ў Пінску]]

У час [[Першая сусьветная вайна|першае сусьветнае вайны]] разам зь сям’ёй эвакуяваўся ў Дзьмітраўскі павет [[Маскоўская губэрня|Маскоўскае губэрні]], настаўнічаў у сяле Старыкава. Быў мабілізаваны ў армію (верасень 1915). Скончыў Аляксандраўскую ваенную навучальню ([[Масква]], 1916). Служыў у запасным палку ў [[Перм|Пярмі]]. Летам 1917 у чыне падпаручніка накіраваны на [[Румынскі фронт]], але цяжка захварэў і быў эвакуяваны ў горад [[Абаянь]] на [[Курск|Куршчыне]], дзе жыла ягоная жонка зь дзецьмі. Працаваў там настаўнікам, школьным інструктарам. У 1917 ад [[БСГ]] выстаўляўся кандыдатам у дэпутаты [[Устаноўчы сход|Ўстаноўчага сходу Расеі]]. Паводле дэкрэту Савецкага ўраду ў пачатку 1918 звольнены з войска як настаўнік.

На выклік ураду [[БССР]] у траўні 1921 пераехаў у [[Менск]]. Па прыезьдзе працаваў у Навукова-тэрміналягічнай камісіі Народнага камісарыяту асьветы, выкладаў у [[Менскі беларускі пэдагагічны тэхнікум|Менскім беларускім пэдагагічным тэхнікуме]], у [[Беларускі дзяржаўны ўнівэрсытэт|Беларускім дзяржаўным унівэрсытэце]], чытаў лекцыі на курсах настаўнікаў, займаўся навуковай дзейнасьцю ў [[Інстытут беларускай культуры|Інстытуце беларускае культуры]]. З дня ўтварэньня [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|Нацыянальная акадэмія навук Беларусі (НАН БССР)]] (1 студзеня 1929 г.) быў яе нязьменным віцэ-прэзыдэнтам. У 1935 г. удзельнічаў у рабоце Кангрэсу ў абарону культуры ў [[Парыж]]ы. У [[Другая сусьветная вайна|Вялікую Айчынную вайну]] жыў у [[Клязьма|Клязьме]] (пад Масквой), [[Ташкент|Ташкенце]] (жнівень 1941 — лістапад 1943), Маскве, займаўся творчай і навукова-грамадзкай дзейнасьцю. У сьнежні 1944 г. вярнуўся ў Менск. Быў сябрам [[Цэнтральны выканаўчы Камітэт БССР|ЦВК БССР]] (1929—1931, 1935—1938), дэпутатам [[Вярхоўны Савет СССР|Вярхоўнага Савету СССР]] (1946—1956) і [[Вярхоўны Савет БССР|БССР]] (1938—1956), зьяўляўся старшынём Беларускага рэспубліканскага камітэту абароны міру. Акадэмік АН БССР. Сябра [[Саюз Пісьменьнікаў СССР|Саюзу пісьменьнікаў СССР]] з 1934 г.

== Якуб Колас і савецкая ўлада ==
Стаўленьне Якуба Коласа да савецкае ўлады можна пабачыць у зборніку «Казкі жыцьця», дзе ў алегарычным выглядзе быў апісаны й [[кастрычніцкі пераварот]], як праява [[шаленства]], хаосу й трыюмфу чалавечае нянавісьці. Гэта, а таксама зборнік вершаў «Водгульле» сьведчаць, што стварэньне Савецкага Саюзу Колас трактаваў пачаткова як спробу аднаўленьня ідэі царскае імпэрыі, якая сілком гуртавала розныя народы ў адной дзяржаве.

Ужо ў 1925 у Коласа быў праведзены ператрус, а потым і допыт у сувязі з так званай [[Слуцкі збройны чын|«лістападаўскай справай» на Случчыне]]. У 1930-я гг. савецкая крытыка абвінаваціла яго ў [[Нацыянал-дэмакратыя|нацыянал-дэмакратызьме]], у прапагандзе ідэі бясклясавасьці беларускае нацыі, знаходзіла ў яго творах ідэалізацыю хутарское гаспадаркі й апяваньне мэсіянскай ролі інтэлігенцыі. Сваякі Коласа былі рэпрэсаваныя. У 1937 пагроза арышту навісла над самім паэтам. Яго выклікалі на допыты; 6 лютага 1938 у яго доме зноў правялі ператрус. У самы апошні момант было прынятае рашэньне не арыштоўваць Коласа.

Каб уратаваць сваё жыцьцё й жыцьцё сваіх родных, у 1931 Якуб Колас надрукаваў твор «Адшчапенец», у якім, насуперак сваім поглядам і ідэалам, паказаным у «Новай зямлі», даказваў, што калектывізацыя зьяўляецца шчасьцем для беларускае вёскі.

== Творчасьць ==

Асноўны зьмест ягоных твораў — жыцьцё й побыт, сацыяльны й нацыянальны прыгнёт беларускага народу, яго барацьба за свае правы, за лепшую будучыню. Творчай манэры Коласа ўласьцівы глыбокі псыхалягізм, пэйзажнае майстэрства, гармонія формы й зьместу, яснасьць, празрыстасьць стылю, пастаноўка вострых актуальных праблемаў, філязофскі роздум над вечнымі праблемамі жыцьця, услаўленьне духоўнага багацьця й маральнае прыгажосьці чалавека.

Першыя літаратурныя спробы адносяцца да часу навучаньня ў Нясьвіскай настаўніцкай сэмінарыі — гэта верш і байка на [[расейская мова|расейскай мове]] «Весна» («''Вясна''») і «Ворона и лисица» («''Варона й ліса''»), фальклёрны сшытак «Наша сяло, людзі і што робіцца ў сяле». У друку дэбютаваў вершам, напісаным [[беларуская мова|па-беларуску]] «Наш родны край» (1 верасьня 1906 г. газэта «[[Наша доля]]»). У 1910 у [[Вільня|Вільні]] выйшаў першы зборнік вершаў «Песьні-жальбы» (факсымільнае выданьне ў 1982), затым — кнігі прозы «Апавяданьні» (1912), «Родныя зьявы» (1914). У [[Санкт-Пецярбург|Пецярбургу]] ў 1913 асобнымі выданьнямі выйшлі апавяданьні «Тоўстае палена» й «Нёманаў дар», апавяданьні вершам «Прапаў чалавек. Паслушная жонка. Грушы сапяжанкі» і «Батрак. Як Юрка збагацеў». У савецкі час выдадзены кніга апавяданьняў «Казкі жыцьця» (1926, 1-е выданьне — [[Коўна]], 1921), зборнік вершаў «Водгульле» (1922), паэма «Новая зямля» (1923), якая ёсьць своеасаблівай паэмай вясковага жыцьця, аповесьць «У палескай глушы» (1923), зборнікі апавяданьняў «Крок за крокам», «На рубяжы», «Першыя крокі», «У ціхай вадзе», паэма «[[Сымон-музыка]]» (усе ў 1925), аповесьць «На прасторах жыцьця» (1926, экранізавана ў 1929; уключаны й апавяданьні, 2-е дапоўненае выданьне ў 1928), аповесьці «У глыбі Палесься» (1927), «Адшчапенец» (1932), «Дрыгва» (1934), зборнікі вершаў «Нашы дні» (1937), «Адпомсьцім» (1942), «Голас зямлі» (1943), паэмы «Суд у лесе» ([[Масква]], 1943), «Адплата» (1946), зборнік вершаў «Мой дом» (1946), паэма «Рыбакова хата» (1947), трылёгія «[[На ростанях]]» (1955, інсцэнавана пад назвай «Навальніца будзе» ў 1958; экранізавана ў 1960—1961 гг.), зборнік вершаў «Жыве між нас геній» (1952) і інш. Няскончанай засталася паэма «На шляхах волі», распачатая ў 1926 г. Многія вершы Я.Коласа пакладзены на музыку.

Аўтар твораў для дзяцей — паэмы «Міхасёвы прыгоды» (1935), вершаванае казкі «Рак-вусач» (1938), зборнікаў вершаў «На рэчцы зімой» (1941), «Вершы для дзяцей» (1945), зборнікаў апавяданьняў «У старых дубах» (1941), «Раніца жыцьця» (1950). Апрацаваў шэраг беларускіх народных казак.

Аўтар п’есаў «Антось Лата» (1917, пастаўлена ў 20-х гадах), «Забастоўшчыкі» (1925), «Вайна вайне» (1927, канчатковая рэдакцыя ў 1938, пастаўлена ў 1937), «У пушчах Палесься» (1938, пастаўлены ў 1937), аднаактоўкі «На дарозе жыцьця» (1917).

Выступаў у галіне публіцыстыкі й літаратурнае крытыкі. У 1957 г. выйшаў зборнік «Публіцыстычныя й крытычныя артыкулы». Выдаў падручнікі «Другое чытаньне для дзяцей беларусаў» (Пецярбург, 1909) і «Мэтодыка роднае мовы» (1926).

Пераклаў на беларускую мову паэмы «Палтава» [[Аляксандар Пушкін|Аляксандра Пушкіна]], паасобныя творы [[Тарас Шаўчэнка|Тараса Шаўчэнкі]], П.Тычыны, [[Адам Міцкевіч|Адама Міцкевіча]], [[Рабіндранат Тагор|Рабіндраната Тагора]] й інш. Быў адным з рэдактараў «Русско-белорусского словаря» (1953).

Выйшлі зборы твораў у 7-мі (1952), 12-ці (1961—1964), 14-ці (1972—1978) тамох. Неаднаразова перавыдаваліся выбраныя творы (апавяданьні, вершы й паэмы).

Ляўрэат Дзяржаўнае прэміі СССР (1946) за вершы ваеннага часу, Дзяржаўнае прэміі СССР (1949) за паэму «Рыбакова хата».

=== Псэўданімы ===
Таксама Якуб Колас пісаў пад псэўданімамі: Агарак; К.Адзінокі; К.Альбуцкі; Андрэй «сацыяліст»; К.Белорус; Тамаш Будава; Ганна Груд; Тарас Гушча; Дземяноў Гуз; Пятрусь Дзягель; Дзядзька Карусь; Дубовы Ліст; Ганна Крум; Кудесник; Карусь Лапаць; Левы; Лесавік; Марцін з-за рэчкі; Мікалаевец; М.Міцкевіч; Наднёманец; Народный учитель; Свой чалавек; Стары шут; Иван Торба; крыптанімы: Т. Г.; К.; Я.К-с; К. М.; К.П-ій і іншымі.

== Асабістае жыцьцё ==
3 чэрвеня 1913 ажаніўся з настаўніцай Марыяй Зьмітраўнай Каменскай. Вянчаўся ў [[Сабор сьвятой Варвары (Пінск)|Варварынскай царкве]] [[Пінск]]у, якая з 1906 году належала [[Чыгунка|чыгуначнаму]] ведамству<ref>{{Артыкул|аўтар=Сьвятлана Яскевіч.|загаловак=«Сучаснаму чалавеку трэба трымацца за веру і добрую сям'ю»|спасылка=https://zviazda.by/be/news/20140221/1392931719-arhiepiskap-pinski-i-luninecki-stefan-suchasnamu-chalaveku-treba-trymacca|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=газэта|год=21 лютага 2014|нумар=[https://zviazda.by/be/number/33-27643 33 (27643)]|старонкі=[https://zviazda.by/sites/default/files/pdf/2014/02/21lut-6.indd_.pdf 6]|issn=1990-763x}}</ref>. Зь ёй меў сыноў [[Даніла Міцкевіч|Данілу]] й Юрыя (1917—1941 гг.), [[Міхась Канстанцінавіч Міцкевіч|Міхася]].

== Ушанаваньне памяці ==
[[Файл:Jakub Kołas (silver coin, reverse).gif|значак|Памятная манэта [[НБ Беларусі]], прысьвечаная 120-годзьдзю з народзінаў Якуба Коласа]]

У 1959—1965 гадах прысуджалася [[Літаратурная прэмія імя Якуба Коласа|літаратурная прэмія імя Я. Коласа]]. Ад 1972 году прысуджалася [[Дзяржаўная прэмія імя Якуба Коласа]] за найлепшыя празаічныя й літаратуразнаўчыя працы. Ягонае імя нададзенае Менскаму паліграфічнаму камбінату, [[Інстытут мовазнаўства НАН РБ|Інстытуту мовазнаўства НАН РБ]], [[Нацыянальны акадэмічны драматычны тэатар імя Якуба Коласа|Нацыянальнаму акадэмічнаму драматычнаму тэатру]] ў Віцебску, [[Цэнтральная навуковая бібліятэка імя Якуба Коласа|Цэнтральнай навуковай бібліятэцы НАН Беларусі]] й іншым бібліятэкам. Імем Я. Коласа быў названы [[Нацыянальны дзяржаўны гуманітарны ліцэй]] зь [[Філія Нацыянальнага дзяржаўнага гуманітарнага ліцэя імя Якуба Коласа ў Шацілавічах|філіяй]]. Імя Я. Коласа носяць школы, плошчы, вуліцы гарадоў і вёсак Беларусі.

Помнікі паэту пастаўленыя ў Менску (на плошчы, названай у яго гонар), у вёсцы [[Мікалаеўшчына (Менская вобласьць)|Мікалаеўшчыне]], [[Наваградак|Наваградку]], у вёсцы [[Плоскае (Віцебская вобласьць)|Плоскае]] [[Талачынскі раён|Талачынскага раёну]]. Бюст паэту ўсталяваны ў Нясьвіжы. Прысьвечаныя паэту помнікі за мяжой устаноўлены ў [[Ташкент|Ташкенце]]<ref>[https://nn.by/?c=ar&i=215159 У Ташкенце адкрылі бюст Якуба Коласа ФОТА]</ref> і ў кітайскім горадзе [[Цяньцзінь]]<ref>[https://web.archive.org/web/20200929150530/https://news.tut.by/culture/608368.html?crnd=92952 Видеофакт. В Китае открыли памятник Якубу Коласу]</ref>. У Менску працуе [[Дзяржаўны літаратурна-мэмарыяльны музэй Якуба Коласа]], ягоныя філіялы знаходзяцца ў Акінчыцах, Смольні, Мікалаеўшчыне й Альбуці. У 1990 годзе ў в. Пінкавічы запрацаваў музэй Якуба Коласа пад кіраўніцтвам [[Іван Калоша|Івана Калошы]]. На адкрыцьці прысутнічаў сын Коласа.

У сярэдзіне 1980-х гадоў пачалі ладзіцца навуковыя чытаньні, паводле якіх выдаецца зборнік «[[Каласавіны]]» (ад 1986), прысьвечаны жыцьцёваму й творчаму шляху Коласа. У сьнежні 2006 году Дзяржаўны літаратурна-мэмарыяльны музэй Я. Коласа атрымаў грант [[Арганізацыя Аб’яднаных Нацый па пытаньнях адукацыі, навукі і культуры|ЮНЭСКО]] на ладжаньне міжнароднае навуковае канфэрэнцыі «Каласавіны» ў лістападзе 2007 году, а таксама на выданьне мультымэдыйнага зборніку «Каласавіны». Апроч таго, на гэты грант будзе выданы каталёг твораў мастацтва (жывапісу, графікі, скульптуры), прысьвечаных Якубу Коласу.

У 2002 годзе да сьвяткаваньня 120-годзьдзя з дня нараджэньня Якуба Коласа ў вёсцы Люсіна Ганцавіцкага раёну на месцы, дзе разьмяшчалася школа, у якой працаваў клясык, устаноўлены памятны знак<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = | url = http://www.gants-region.info/index/pamjatnyj_znak_na_meste_shkoly_gde_rabotal_jakub_kolas/0-2601| копія = | дата копіі = | загаловак = Памятный знак Якубу Коласу| фармат = | назва праекту = Ганцавіцкі краязнаўча-інфармацыйны партал| выдавец = | дата доступу = 6 ліпеня 2022 | мова = ru| камэнтар = }}</ref>.

У горадзе Ганцавіцах 4 верасьня 2011 году пад час сьвяткаваньня [[Дзень беларускага пісьменства|Дня беларускага пісьменства]] ўстаноўлены [http://www.gants-region.info/index/pamjatnik_jakubu_kolasu/0-2574 помнік Якубу Коласу]. 3 лістапада 2022 году на 140-я ўгодкі народзінаў Якуба Коласа ў [[Стоўбцы|Стоўбцах]] усталявалі [[Скульптура|скульптуру]] народнага паэта Беларусі. Над выкананьнем помніка працавалі скульптары [[Іван Міско]], [[Сяргей Логвін]] і [[Уладзімер Піпін|Ўладзімер Піпін]], а таксама дойліды [[Уладзімер Архангельскі|Ўладзімер Архангельскі]] і [[Аляксандар Кобрусеў]]. Ва ўрачыстым адкрыцьці помніка ўзялі ўдзел 1-ы намесьнік [[Міністэрства культуры Беларусі|міністра культуры Беларусі]] [[Валеры Грамада]] і старшыня [[Менскі абласны выканаўчы камітэт|Менскага абласнога выканаўчага камітэту]] [[Аляксандар Турчын]]<ref>{{Артыкул|аўтар=Арына Карповіч.|загаловак=Народнаму паэту — народная памяць|спасылка=https://zviazda.by/be/news/20221103/1667476977-u-stoubcah-adbylosya-urachystae-adkryccyo-pomnika-yakubu-kolasu|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=газэта|год=4 лістапада 2022|нумар=[https://zviazda.by/be/number/217-29839 217 (29839)]|старонкі=[https://zviazda.by/sites/default/files/4lis-1_optim_2.pdf 1], [https://zviazda.by/sites/default/files/4lis-3_optim_1.pdf 3]|issn=1990-763x}}</ref>.

Вывучэньнем жыцьця й творчасьці паэта займаецца адна з галінаў беларускае літаратурнае навукі — [[коласазнаўства]].

== Пераклады твораў Якуба Коласа ==
Творы Якуба Коласа перакладзеныя на больш чымся сорак моваў народаў сьвету. Асобнымі кніжкамі яны выйшлі на [[ангельская мова|ангельскай]] (1970), [[баўгарская мова|баўгарскай]] («Выбраныя вершы», 1962; «На ростанях», 1963), [[ідыш]]ы (1936, 1938), [[казаская мова|казаскай]] (1956, 1982), [[каракалпацкая мова|каракалпацкай]] (1964), [[карэйская мова|карэйскай]] («У старых дубах» у перакладзе Кім Мі Нэ, 1959), [[кітайская мова|кітайскай]] («Дзед Талаш», [[Шанхай]], 1953), [[латыская мова|латыскай]] (1962, 1982), [[летувіская мова|летувіскай]] (1962, 1980), [[малдаўская мова|малдаўскай]] (1957, 1958, 1968, 1982), [[мангольская мова|мангольскай]] (1950), [[нямецкая мова|нямецкай]] (1960, 1988), [[румынская мова|румынскай]] (1962, 1967), [[славацкая мова|славацкай]] (1965), [[таджыцкая мова|таджыцкай]] (1956, 1965, 1982), [[татарская мова|татарскай]] (1962), [[туркмэнская мова|туркмэнскай]] (1941, 1981), [[узбэцкая мова|узбэцкай]] (1942, 1962, 1983), [[фінская мова|фінскай]] (1956, 1957), [[харвацкая мова|харвацкай]] («У Палескай глушы» ў перакладзе С.Кірына, [[Заграб]], 1928), [[чэская мова|чэскай]] («На ростанях» і «Рыбакова хата», 1960), [[эстонская мова|эстонскай]] (1968, 1977, 1984) мовах.

Найбольш Я. Колас перакладаўся на [[расейская мова|расейскую]], [[украінская мова|украінскую]] й [[польская мова|польскую]] мовы. Па-расейску выйшла больш за 80 кніг, у тым ліку зборы твораў у чатырох (1951—1952), трох (1958) і чатырох (1982—1983) тамох, паасобныя выданьні. Украінскія кніжныя выданьні (больш за 10) пачынаюцца з «Пракурора» ў перакладзе А. Сарокі ([[Харкаў]], 1930, пад псэўданімам Тарас Гушча), польскія — з «На прасторах жыцьця» (пераклад І. Мірэцкага, [[Менск]], 1928) . Нявысьветленымі застаюцца абставіны выхаду ў 1933 г. зборніка аповесьцяў Я. Коласа ў [[Трыест|Трыесьце]] ў перакладзе І. Дрэна (І. Будала).

== Бібліяграфія ==
<div class="references-small" style="-moz-column-count:3; column-count:3; -webkit-column-count:3;">

=== Зборнікі вершаў ===
* «Песьні жальбы» (1910)
* «Водгульле» (1922)
* «Нашы дні» (1937)
* «Адпомсьцім» (1942)
* «Голас зямлі» (1943)
* «Мой дом» (1946)
* «Жыве між нас геній» (1952)

=== Паэмы ===
* «Прапаў чалавек» (1913)
* «Новая зямля» (1923)
* «Сымон-музыка» (1925)
* «Суд у лесе» (1943)
* «Адплата» (1946)
* «Рыбакова хата» (1947)

=== Трылёгіі ===
* «На ростанях» (1955)

=== Зборнікі апавяданьняў ===
* Апаведаньня. (1912)
* «Тоўстае палена» (1913)
* «Нёманаў дар» (1913)
* «Казкі жыцьця» (1921)
* «У ціхай вадзе» (1925)
* «Крок за крокам» (1925)
* «На рубяжы» (1925)
* «Першыя крокі» (1925)
* «Казкі жыцьця» (1926)
* «На прасторах жыцьця» (1926)
* «Нёмнаў дар і іншыя расказы» (1928)

=== Апавяданьні вершам ===
* «Прапаў чалавек. Паслушная жонка. Грушы сапяжанкі» (1913)
* «Батрак. Як Юрка збагацеў» (1913)

=== Аповесьці ===
* «У палескай глушы» (1923)
* «На прасторах жыцьця» (1926)
* «У глыбі Палесься» (1927)
* «Адшчапенец» (1932)
* «Дрыгва» (1934)

=== П’есы ===
* «Антось Лата» (1917)
* «На дарозе жыцьця» (1917)
* «Забастоўшчыкі» (1925)
* «Вайна вайне» (1938)
* «У пушчах Палесься» (1938)

=== Творы для дзяцей ===
* «Другое чытаньне для дзяцей беларусаў» (1909)
* «У старых дубох. Дзеравеншчына. Злучыліся» (1933)
* «Рак-вусач» (1938) (вершаваная казка)
* «Міхасёвы прыгоды» (1935) (паэма)
* «На рэчцы зімой» (1941) (зборнік вершаў)
* «У старых дубах» (1941) (зборнік апавяданьняў)
* «Вершы для дзяцей» (1945)
* «Раніца жыцьця» (1950) (зборнік апавяданьняў)

=== Пераклады ===
* Т. Шаўчэнка. Выбраныя творы.
* У перакладзе з украінскай мовы Я. Купалы, Я. Коласа, П. Глебкі, З. Бядулі, П. Броўкі, А. Куляшова, К. Крапівы. (1941)
* Т. Шаўчэнка. «Кабзар».
* У перакладзе з украінскай мовы Я. Купалы, Я. Коласа, К. Крапівы, З. Бядулі, М. Клімковіча, П. Глебкі, А. Куляшова, П. Броўкі. (1952)

=== Зборы твораў ===
* Збор твораў у 2-х тамах. 1928—1929
* Збор твораў у 7 тамах. 1952—1954
* Збор твораў у 12 тамах. 1961—1964
</div>

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Літаратура ==
* [http://slounik.org/81102.html Колас Якуб] // {{Літаратура/Беларускія пісьменьнікі (1917—1990)}}
* [http://slounik.org/90592.html Колас Якуб] // Якуб Колас. Нёманаў дар. — Мн.: Мастацкая літаратура, 2003.
* [http://slounik.org/120791.html Колас Якуб] // {{Літаратура/Чалавек і грамадзтва: Энцыкляпэдычны даведнік. Менск: Беларуская Энцыкляпэдыя, 1998}}
* [http://slounik.org/154246.html Колас Якуб] // {{Літаратура/Культуралёгія: Энцыклапедычны даведнік. Менск: Беларуская Энцыкляпэдыя, 2003}}
* [http://slounik.org/120592.html Колас Якуб] // {{Літаратура/Разгром нацыянальнага руху ў Беларусі}}
* [https://web.archive.org/web/20090925165601/http://knihi.com/10viakou/10v414.html 22 кастрычніка (3 лістапада) 1882. Нарадзіўся Якуб Колас] // {{Літаратура/Дзесяць вякоў беларускай гісторыі (1997)}}
* {{Кніга|аўтар =[[Лілія Тамашова|Тамашова, Л.Ф.]]|частка = |загаловак =Вывучэнне трылогіі Я.Коласа «На ростанях» у школе |арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне =2-е выд. |месца =[[Менск|Мінск]] |выдавецтва =[[Беларусь (выдавецтва)|Дзяржаўнае выдавецтва БССР]] |год =1969 |том = |старонкі = |старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}
* {{Кніга|аўтар =[[Лілія Тамашова|Тамашова, Л.Ф.]]|частка = |загаловак = Вывучэнне паэмы Якуба Коласа «Новая зямля» ў школе|арыгінал = |спасылка = |адказны =|выданьне =2-е выд.|месца =[[Менск|Мінск]] |выдавецтва =[[Народная асьвета (выдавецтва)|Народная асвета]]|год =1974 |том = |старонкі = |старонак =93 |сэрыя = |isbn = |наклад = }}
* Kołas, Jakub // {{Літаратура/Гістарычны слоўнік Беларусі (1998)}}

== Вонкавыя спасылкі ==
{{ВікіКрыніцы|Category:Якуб Колас|Якуб Колас}}
* [http://www.yakubkolas.ru/ Паэтычная старонка Якуба Коласа]
* [http://knihi.com/Jakub_Kolas/ Творы на «Беларускай Палічцы»]
* [https://web.archive.org/web/20110705203437/http://inf.by/library/2288/?mode=print Неизвестный Колас. К 125-летию.]

{{Пісьменьнікі й паэты Беларусі}}
{{Бібліяінфармацыя}}

{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Колас, Якуб}}
[[Катэгорыя:Якуб Колас| ]]
[[Катэгорыя:Міцкевічы|Канстанцін]]
[[Катэгорыя:Беларускія лексыкографы]]
[[Катэгорыя:Беларускія настаўнікі]]
[[Катэгорыя:Беларускія літаратары]]
[[Катэгорыя:Беларускія паэты]]
[[Катэгорыя:Беларускія перакладчыкі]]
[[Катэгорыя:Сябры ЦВК БССР]]
[[Катэгорыя:Беларускамоўныя паэты і паэткі]]
[[Катэгорыя:Акадэмікі Акадэміі навук БССР]]
[[Катэгорыя:Народныя паэты Беларусі]]
[[Катэгорыя:Выкладчыкі БДУ]]
[[Катэгорыя:Людзі, у гонар якіх названыя вуліцы]]
[[Катэгорыя:Літаратары, вядомыя пад псэўданімамі]]
[[Катэгорыя:Супрацоўнікі і аўтары «Нашай Нівы»]]