Эльфы
Эльфы (альвы) — у скандынаўскай міталёгіі самыя дробныя прыродныя духі. Першапачаткова альвы ўвасаблялі сабой душы памерлых, але паступова іх роля ў герархіі чароўных істот зьведала зьмены.
У раньняй скандынаўскай міталёгіі альвы — нестарэючая выдатная раса, якая валодае магіяй, жыве як і людзі, альбо на Зямлі, альбо ў сьвеце альваў, які таксама апісваўся існым цалкам рэальна. Такое паданьне аб альвах, часткова захаваўшыся, дайшло да часоў сярэднявечча, застаўшыся назаўжды ў мовах, імёнах, культуры і генеалогіі эўрапейскіх краін.
У пазьнейшых мітах альвы прадстаўленыя ў якасьці парфумы зямлі і ўрадлівасьці. Існаваў адмысловы рытуаль шанаваньня гэтай парфумы. Слова «альв» (эльф) у гэты пэрыяд стала абагульняць па ісьце зусім розных істот — уласна, альваў і дварфаў.
Альвы сталі мець некаторыя падобныя рысы як з карлікамі-цьвергамі, так і з ванамі. У «Старэйшай Эдзе» ёсьць згадваньні аб цудоўным кавалю Велундзе, якога звалі князём альваў. У «Малодшай Эдзе» згадваецца дзяленьне на цёмных (якія жывуць пад зямлёй) і сьветлых альваў (што жывуць у нябесным палацы). У позьніх скандынаўскіх сагах аб стварэньні міру гаворыцца, што альвы былі створаныя першымі асамі (Одынам, Вілі і Ве) з чарвякоў, якія зьявіліся ў мясе Іміра.
Сьветлым альвам (эльфам) было аддадзена царства Альвгэйм, цёмным альвам (гномам) — царства Свартальфагэйм, а карлікам-цвергам зямля Нідавэлір.
Сьпіс альваў у «Малодшай Эдзе»
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Сьветлыя альвы (эльфы) — майстэрскія кавалі, чараўнікі і музыкі, лёгкія, як паветра. Водзяць карагоды і танцы пры сьвятле Месяца[1].
- Велунд — уладар альваў, выдатны каваль.
- Бейла, Біггвір, Деккалфар, Сварталфар
Цёмныя альвы (дварфы, таксама чорныя альвы) — таксама майстэрскія кавалі і ведзьмакі.
- Хрэйдмар — вядзьмак, якому ў якасьці выкупу за забойства сына багі-асы перадалі скарбы Нібелунгаў, праклятыя цвергам Андвары.
- Сыны Хрэйдмара — Отр, Рэгін, Фафнір.
- Гэндалф — чараўнік і вядзьмак.
- Відфін — гном, адправіўшы сваіх сыноў здабыць мёд зь мядовай крыніцы мудрасьці Міміру.
- Сыны Відфіна — Біл, Х’юкі.