Туранцы

Туранцы — у зараастрызьме назоў качавых усходне-іранскіх народаў. Супрацьпастаўляюцца аселым земляробам-іранцам. Барацьба Турана і Ірана займае цэнтральнае месца ў Авесьце.

Туранцами (тура) 3 тысячы гадоў таму ў момант фармаваньня ў частцы стэпавых усходнеіранскіх плямёнаў эканамічнага ўкладу качавога атгона жывёлагадоўлі сталі называць іранамоўных прадстаўнікоў дадзенага (тады зусім новага) віду гаспадарчай дзейнасьці. І першым нарекло «туранским імем» сваіх субратаў-качэўнікаў (саманазва якіх — сакі) само ж усходнеіранскае аселае насельніцтва тагачаснай тэрыторыі Казахстана й паўднёва-заходняй Сыбіры, якая не прыняла «адгонна-качавую» эканамічную рэвалюцыю тых сваіх родаў, якія ў першыя стагодзьдзі I тысячагодзьдзя да н.э. і сталі «саками».

У больш позьнія часы туранцамі называлі сакаў, массаґетов, есьці, парнаў-протапарфян, паўднёвых эфталітаў і іншых паўночна-усходнеіранскіх народаў. Тэрмін абазначаў практычна ўсю Сярэднюю Азію, дзе жылі гэтыя народы. У пэрсыдзкай літаратуры шырока асьветленая тэма шматвяковага супрацьстаяньня Ірана й Турана.