Прагляд крыніцы для Сканд

{{Хімічны элемэнт
|Назва = Сканд
|Ангельская назва = Scandium
|Сымбаль = Sc
|Атамны нумар = 21
|Зьлева = [[Вапень]]
|Справа = [[Тытан]]
|Зьнізу = [[Ітар|Y]]
|Зьверху = 
|Структура крышталічнай краты = hexagonal close-packed
|Апісаньне выгляду = 
|Выява = Scandium_sublimed_dendritic_and_1cm3_cube.jpg
|Апісаньне выявы =
|Катэгорыя = Пераходныя мэталы
|Колер фазы = 
|Фаза = Цьвёрдае цела
|Група = III
|Пэрыяд = 4
|Блёк = d
|Атамная маса = 44,955912
|Канфігурацыя электронаў = [ Ar ] 3d<sup>1</sup> 4s<sup>2</sup>
|Электронаў у абалонцы = 2 8 9 2
|Колер =срабрысты
|Шчыльнасьць пры пакаёвай тэмпэратуры = 2,985
|Тэмпэратура плаўленьня Ц =1541
|Тэмпэратура кіпеньня Ц =2830
|Лік энергіяў іянізацыі = 3
|1-я энэргія іянізацыі = 633,1
|2-я энэргія іянізацыі = 1233
|3-я энэргія іянізацыі = 2389
|CAS number=7440-20-2
|Ізатопы = 
{{!}}-----
{{!}} <sup>45</sup>Sc {{!}}{{!}} '''100%'''
{{!}} colspan="4" {{!}} <sup>45</sup>Sc зьяўляецца стабільным пры 24 нэўтронах
|Атамны радыюс = 160
|Каэфіцыент цеплавога расшырэньня пры 25 = 0,102
|Магнэтызм = парамагнетык
|Модуль Юнга = 74
|Нумар CAS = 7440-20-2
|Радыюс Ван дэр Ваальса = 161
|Цеплаправоднасьць = 16
|Электраадмоўнасьць = 1,36
|Электрычны супор = 5,5×10<sup>-7</sup>
}}
'''Сканд<ref>{{Літаратура/Беларускі клясычны правапіс (2005)}}, пункт 17</ref>''' ({{мова-la|Scandium}}), '''Sc''' — [[хімічны элемэнт]] III групы [[Пэрыядычная сыстэма элемэнтаў|пэрыядычнай сыстэмы]]; атамны нумар 21. Мяккі серабрыста-белы [[пераходны мэтал]]. У 1871 годзе Дзьмітры Мендзялееў прадказаў існаваньне сканду з хімічнымі ўласьцівасьцямі бору і назваў яго экабор (Eb)<ref>[https://www.webelements.com/scandium/ Scandium»the essentials]{{ref-en}} [WebElements Periodic Table]</ref>. Упершыню вылучыў сканд у 1879 годзе швэдзкі навуковец Лярс Нільсан (''Lars Fredrik Nilson'') і назваў яго ад лацінскага «''Scandia''» ў гонар [[Скандынавія|Скандынавіі]]. 31-е месца сярод іншых элемэнтаў па распаўсюджанасьці ў зямной кары (0,0026% паводле масы)<ref>[http://www.wolframalpha.com/input/?i=Scandium Scandium.]{{ref-en}} WolframAlpha</ref>. Найбольш багаты скандам мінэрал тартвэйтыт. Радовішчы — у [[Нарвэгія|Нарвэгіі]] і на [[Мадагаскар]]ы.

Прымяняецца ў электроніцы (каляровыя тэлевізары, флюарэсцэнтныя ды энэргазьберагальныя лямпы, элемэнты памяці), для вытворчасьці шкла. У сьвеце штогод вытвараецца ўсяго 50 кіляграмаў сканду<ref>[http://www.lenntech.com/periodic/elements/sc.htm Scandium (Sc) — Chemical properties, Health and Environmental effects]{{ref-en}}</ref>. Няма дакладных зьвестак, колькі сканду маецца ў зямной паверхні.

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

{{Пэрыядычная сыстэма хімічных элемэнтаў}}

[[Катэгорыя:Хімічныя элемэнты]]
[[Катэгорыя:Пераходныя мэталы]]