Прагляд крыніцы для Няміга (вуліца)

{{Іншыя значэньні|Няміга (неадназначнасьць)}}
{{Вуліца Менску
|назва                  = Няміга
|былыя назвы            = Няміская
|год заснаваньня вуліцы = 
|статус                 = 
|фота                   = Niamiha str 1.jpg
|подпіс                 = 
|раён1                  = Цэнтральны
|раён2                  = 
|мікрараён1             = 
|мікрараён2             = 
|гістарычны раён        = 
|даўжыня                = 
|мэтро                  = 
|аўтобус                = 
|тралейбус              = 
|трамвай                = 
|індэкс                 = 
|на мапе                = 
|на мапе Яндекс         = http://maps.yandex.ru/?text=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C%2C%20%D0%9C%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%2C%20%D1%83%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B0%20%D0%9D%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%B3%D0%B0&sll=27.545796%2C53.899955&ll=27.545796%2C53.899955&spn=0.028753%2C0.010429&z=16&l=map
|на мапе Google         = https://maps.google.com/maps?q=%D0%B2%D1%83%D0%BB%D1%96%D1%86%D0%B0+%D0%BD%D1%8F%D0%BC%D1%96%D0%B3%D0%B0&hl=ru&ie=UTF8&sll=53.894527,27.567787&sspn=0.021925,0.055747&t=h&hnear=%D1%83%D0%BB.+%D0%9D%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%B3%D0%B0,+%D0%9C%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA,+%D0%9C%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9+%D1%80%D0%B0%D0%B9%D0%BE%D0%BD,+%D0%9C%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C,+%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C&z=16
|Commons                = Niamiha street, Minsk
}}
'''Вуліца Нямі́га''' (да 1960-х гадоў — ''Няміская'') — адна з найстаражытнейшых вуліцаў [[Менск]]у, якая зьвязвае [[Нізкі Рынак]] з [[Пляшчанка]]й праз [[Раманаўская Слабада|Раманаўскую Слабаду]]. Атрымала назву ад [[Няміга|аднаменнай ракі]], рэчышчам якой праходзіць вулічная траса.

Дамінанта вуліцы — збудаваная ў стылі [[барока]] [[Царква Сьвятых Апосталаў Пятра і Паўла (Менск)|царква Сьвятых Апосталаў Пятра і Паўла]], помнік архітэктуры XVII ст. Сярод мясцовых славутасьцяў вылучалася [[готыка|гатычная]] [[Харальная сынагога (Менск)|Харальная санагога]], помнік архітэктуры XVI ст., [[Сьпіс помнікаў гісторыі і архітэктуры Беларусі, зруйнаваных уладамі СССР|зруйнаваны савецкімі ўладамі]] разам з [[Няміга (гістарычна-архітэктурны комплекс)|гістарычнай забудовай вуліцы]].

== Гісторыя ==
{{Асноўны артыкул|Няміга (гістарычна-архітэктурны комплекс)}}
Паводле археалягічных зьвестак, вуліца ўзьнікла ў пачатку XII ст. уздоўж ракі [[Няміга|Нямігі]], магчыма, падобна да вуліцаў [[Вуліца Лагойская (Менск)|Лагойскай]], [[Вуліца Койданаўская (Менск)|Койданаўскай]], [[Вуліца Барысаўская (Менск)|Барысаўскай]] і [[Вуліца Заслаўская (Менск)|Заслаўскай]], на старажытнай дарозе. Пачыналася ад брамы [[Менскі замак|Менскага замку]] (цяпер выхад са [[Няміга (станцыя мэтро)|станцыі мэтро «Няміга»]]).

З пачатку XVII ст. вуліца забудоўвалася 2-3-павярховымі камяніцамі ў стылі [[барока]] і [[клясыцызм]]у, якія стаялі ўшчыльную адзін да адной, шырыня вуліцы складала 4—4,5 мэтры. Уваход у двары, г. зв. каменныя калодзежы з адрынамі, прыбіральнямі і выграбнымі ямамі, ажыцьцяўляўся праз аркавыя брамы ў фасадах — драўляныя, каваныя ці жалезныя, якія звычайна на ноч замыкаліся засовам. На вуліцы месьцілася мноства невялікіх крамак і крамаў, яна была цэнтральнай вуліцай Нізкага Рынку і мела для места і навакольля вялікае гандлёвае значэньне. У XIX ст. улучала Нізкі і Рыбны рынкі (на рагу вуліцаў Нямігі і Ракаўскай) і злучала гандлёвы пляц на Траецкай гары зь месцамі гандлю Раманаўскага прадмесьця (раён вуліцы [[Вуліца Раманаўская Слабада|Раманаўскай Слабады]]).

Да пачатку XX ст. па вуліцы працякаў ручай — рэштка ракі Нямігі, які па залевах, а таксама ўвесну і ўвосень разьліваўся, затапляў вуліцу і рынкавыя пляцы. Дзеля прадухіленьня гэтай штогадовай паводкі мескія ўлады пастанавілі закласьці Нямігу ў бэтонныя трубы, у 1926 годзе заклалі ў калектар ніжнюю плынь ручая, а саму вуліцу зьверху калектара забрукавалі, вузкія ходнікі заасфальтавалі. Аднак гэта не ўратавала вуліцу ад затапленьняў.

Традыцыйная форма назвы вуліцы — Няміская, Нямігай яна канчаткова стала толькі ў сярэдзіне 1960-х гадоў. Частка вуліцы ад [[Царква Сьвятых Апосталаў Пятра і Паўла (Менск)|царква Сьвятых Апосталаў Пятра і Паўла]] да вуліцы Зыбіцкай за часамі Расейскай імпэрыі называлася Кацярынінскай, у міжваенны час — Калініна. У часы [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайны]] нямецкія акупанты перайменавалі Няміскую ў Pionierstrasse (Сапёрную вуліцу)<ref>[http://minchanin.esmasoft.com/maps/1941/index.html Plan der Stadt Minsk]. Anbefertigt im Juli 1941 durch Kommandeur der Bautruppen 9.</ref>.

У паваенны час вуліца працягвала быць гандлёвым цэнтрам Менску. У 1955 годзе ў калектар заклалі верхнюю плынь Нямігі, што бегла яшчэ на паверхні ў раёне Таварнай станцыі. Гэта, аднак, ня выратоўвае раён ад паводак і ў XXI ст. У сярэдзіне 1970-х гадоў савецкія ўлады зруйнавалі ансамбль гістарычнай забудовы, па чым яны збудавалі шматпавярховы жылы дом паводле праекту [[Сьцяпан Мусінскі|Сьцяпана Мусінскага]], ураджэнца [[Валагодзкая вобласьць|Валагодзкай вобласьці]] [[Расея|Расеі]], які пераехаў у Беларусь у 1960 годзе. У гэты ж час на вуліцы і ў прылеглым раёне праводзіліся здымкі фільму «Руины стреляют в упор».

<gallery caption="Старыя здымкі" widths=150 heights=150 class="center">
Miensk, Niamiha-Karaleŭski. Менск, Няміга-Каралеўскі (1897).jpg|Каплічка, 1897 г.
Miensk, Niamiha-Karaleŭski. Менск, Няміга-Каралеўскі (1901-17).jpg|Каплічка, да 1901 г.
Miensk, Niamiha. Менск, Няміга (1923).jpg|1923 г.
Miensk, Niamiha. Менск, Няміга (1941).jpg|1941 г.
</gallery>
<gallery widths=150 heights=150 class="center">
Miensk, Niamiha-Ramanaŭskaja Słabada. Менск, Няміга-Раманаўская Слабада (1941).jpg|Скрыжаваньне з Раманаўскай Слабадой, 1941 г.
Miensk, Niamiha. Менск, Няміга (3.07.1944).jpg|3.07.1944 г.
Miensk, Niamiha. Менск, Няміга (1948).jpg|1948 г.
Miensk, Niamiha-Felicyjanaŭskaja. Менск, Няміга-Фэліцыянаўская (1944-49).jpg|Скрыжаваньне з гістарычнай Фэліцыянаўскай вуліцай, да 1950 г.
</gallery>

== Апісаньне ==
Праходзіць у [[Цэнтральны раён (Менск)|Цэнтральным раёне]] [[Менск]]у ад вуліцаў [[Вуліца Максіма Багдановіча (Менск)|Максіма Багдановіча]] і [[Вуліца Зыбіцкая|Зыбіцкай]] да [[Плошча Багушэвіча (Менск)|пляцу Францішка Багушэвіча]].

У пачатку вуліцы месьціцца [[Няміга (станцыя мэтро)|станцыя мэтро «Няміга»]].

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

{{Менск}}
{{Вуліцы Менску:Цэнтральны раён}}

[[Катэгорыя:Вуліцы Менску]]