Дзяржаўная спартовая адзнака
| Дзяржаўная спартовая адзнака | ||
| ||
| Арыгінальная назва | Państwowa Odznaka Sportowa | |
|---|---|---|
| Краіна | Польшча | |
| Тып | знак | |
| Каму ўручаецца | грамадзянам 2ПР | |
| Падставы ўзнагароджаньня | станоўчыя вынікі спартовых выпрабаваньняў | |
| Статус | не ўручаецца | |
| Статыстыка | ||
| Парамэтры | 35 × 29 мм | |
| Дата заснаваньня | 22 чэрвеня 1930 | |
| Першае ўзнагароджаньне | 1931 | |
| Апошняе ўзнагароджаньне | 1939 | |
Дзяржаўны спартовая адзнака (па-польску: Państwowa Odznaka Sportowa, POS) — польскі знак пэрыяду Другой Польскай Рэспублікі, які надаваўся на падставе пастановы Рады Міністраў ад 27 чэрвеня 1930 году[1]. Адзнаку мог атрымаць кожны грамадзяніну Польшчы, старэйшы за 14 гадоў (жанчыны — за 16 гадоў) і вытрымаў шэраг спартовых выпрабаваньняў са станоўчым вынікам.
Апісаньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Адзнакай узнагароджвала кіраўніцтва Ваяводзкіх камітэтаў па фізычнай культуры і вайсковай падрыхтоўцы на падставе прашэньня старшынь павятовых камітэтаў па фізычнай культуры і вайсковай падрыхтоўцы. Пасьведчаньні і пацьверджаньні маглі выдаваць рамках сфэры спорту толькі тыя прафсаюзы і асацыяцыяі, якія былі ўпаўнаважаны на гэта цэнтральнымі прафсаюзамі. Адзнака выдавалася тэрмінам на 2 гады, пачынаючы з 1 студзеня 1931 году. Права на нашэньне нагруднага знаку гублялася ў выпадках асуджэньне па пастанове суду альбо страты польскага грамадзянства.
Пэрыядычныя тэсты па фізычнай падрыхтоўцы арганізоўвалі:
- старшыня павятовых (сталічных, гарадзкіх) камітэтаў фізычнага выхаваньня і вайсковай падрыхтоўкі — для грамадзян Польшчы, якія пражываюць у адпаведным павеце (горадзе);
- камандзіры палкоў і іх заступнікі — для асобаў, якія праходзяць вайсковую службу;
- дырэктары (кіраўнікі): Цэнтральнага інстытуту фізычнага выхаваньня, фізычнага выхаваньня ва ўнівэрсытэтах, дзяржаўных агульных сярэдніх школ, настаўніцкіх сэмінараў, прафэсійна-тэхнічных школ і прыватных навуковых устаноў вышэйзгаданага тыпу, з правамі дзяржаўных школ — для студэнтаў (студэнтак), вучняў і вучаніц;
- старшыня спартовых аб’яднаньняў і асацыяцый, а таксама фізкультуры і вайсковай падрыхтоўкі, упаўнаважаны дырэктарам Дзяржаўнага ўпраўленьня фізычнай культуры і ваеннай падрыхтоўкі.
Асобы, якім атрымлівалі права на нашэньне адзнакі, павінны былі купляць яго за свой кошт. Разам са значком выдаваўся дакумэнт — POS-сэртыфікат. Факт наяўнасьці адзнакі адзначаўся ў кваліфікацыйных картках афіцэраў, унтэр-афіцэраў і салдат са словамі — «Мае P.O.S.». У 1930-х быў створаны «Марш POS», напісаны Эдвардам Маем — былым кіраўніком аркестра 5-га сапёрнага батальёну з Кракава.
Здача на POS складаўся з шасьці груп фізычных практыкаваньняў:
- I група — гімнастыка і плаваньне да 100 м;
- II група — скачкі;
- III група — бег да 800 м, плаваньне да 100 м, катаньне на каньках да 500 м;
- IV група — кіданьне дыска, кап’я, мяча, гранаты, штурханьне ядра, бокс, фэхтаваньне, спартовыя гульні, стральба (для жанчын);
- V група — маршы да 20 км, прабег да 5 км, пешыя прагулкі да 3 дзён, лыжныя гонкі да 18 км, катаньне на каньках да 10 км, язда на ровары да 20 км, верхавая язда да 2 дзён, плаваньне да 1000 м, веславаньне і вясьлярныя паходы да аднаго дня, спартовыя гульні.
- VI група — стральба (для мужчын) і спартовыя гульні (для жанчын);
Для мужчын і жанчын устаноўлены наступныя ўзроставыя катэгорыі:
- Мужчыны:
- катэгорыя M — A ад 21 да 34 гадоў уключна,
- катэгорыя M — B ад 19 да 20 гадоў уключна,
- катэгорыя М — C ад 17 да 18 гадоў уключна,
- катэгорыя M — D ад 15 да 16 гадоў уключна,
- катэгорыя M — E ад 35 да 44 гадоў уключна,
- катэгорыя М — F ад 45 да 50 гадоў уключна,
- катэгорыя M — G з 51 году ўключна.
- Жанчыны:
- катэгорыя K — A ад 21 да 30 гадоў уключна,
- катэгорыя K — B ад 19 да 20 гадоў уключна,
- катэгорыя K — C ад 17 да 18 гадоў уключна,
- катэгорыя K — D ад 31 да 40 гадоў уключна,
- катэгорыя K — E ад 41 да 50 гадоў уключна,
- катэгорыя K — F з 51 году ўключна.
Тыпы адзнак
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Дзяржаўная спартовая адзнака падзялялася на тры клясы, у кожным клясе 4 ступені:
- I кляс — бронзавая адзнака,
- II кляс — срэбная адзнака,
- III кляс — залатая адзнака.
Спосабы нашэньня
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Людзі, якія не праходзяць вайсковую службу, носяць значок на левай грудзі, мініяцюру (1/2 у натуральную велічыню) — на левым адвароце пінжака. У Войску Польскім шарагоўцы і ўнтэр-афіцэры насілі значок на правай грудзі, а афіцэры — мініацюру POS на плечавой партупеі[1].
-
Аляксандар Кржыжаноўскі -
Уладзіслаў Беняс -
Вільгельм Пашкевіч
-
Зьдзіслаў Дзядульскі -
Мар’ял Шайна -
Ян Ложанскі
.jpg)
Выгляд
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Дзяржаўны спартованая адзнака — стылізаваны арол зь белай эмалі з размахам крылаў 2 см, ніжняя частка якога абапіраецца на палову авальнага шчыта, зробленага — у залежнасьці ад клясу — з бронзы, срэбра або золата. На шчыце ёсьць літары P.O.S. у чырвонай эмалі. Вышыня значка 3,5 см, шырыня 2,9 см.
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Літаратура
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 1930 roku (Dz. Urz. R. P. Monitor Polski nr 169, z dn. 24 lipca 1930 i nr 9 z dnia 13 stycznia 1931)
- „Państwowa Odznaka Sportowa” — rozporządzenia i regulamin, Warszawa 1931 r. Główna Księgarnia Wojskowa.
- Ze sportu. Cel i zadania Państw. Odznaki Sportowej. „Słowo Polskie”, s. 8, Nr 252 z 14 września 1931.