Прагляд крыніцы для Апалён (касьмічная праграма)

[[Файл:Apollo program.svg|значак]]
[[Файл:Aldrin Apollo 11 original.jpg|значак|Удзельнік каманды Апалён-11 [[Баз Олдрын]] — другі чалавек, які ступіў на паверхню Месяца. Ліпень 1969.]]
{{Іншыя значэньні}}
'''Прагра́ма «Апалё́н»''' ({{мова-en|Apollo program}}) — трэцяя праграма [[Пілятаваны касьмічны палёт|пілятаваных касьмічных палётаў]], ініцыяваная [[NASA]]. За часамі [[Дўайт Дэйвід Эйзэнгаўэр|Эйзэнгаўэра]], калі зьявіліся першыя ідэі што да праграмы, «Апалён» меркаваўся праграмай палётаў трохмясцовых караблёў, якая прыйшла б на замену аднамясцовым караблям праграмы «[[Мэркурый (касьмічная праграма)|Мэркурый]]». Наступны ж [[прэзыдэнт ЗША|прэзыдэнт]], [[Джон Фіцджэралд Кенэдзі]], у сваім звароце да [[Кангрэс ЗША|Кангрэсу ЗША]] 25 траўня 1961 году вывеў запуск «Апалёну» для «пасадкі чалавека на Месяц і вяртаньня на Землю ў бясьпецы» да канца [[1960-я|1960-х]] гадоў у шэраг нацыянальных мэтаў. У 1962 годзе на замену «Мэркурыю» прыйшоў [[Джыміні (касьмічная праграма)|Праект «Джыміні»]], які працягнуўся да 1966 году. Першы пілятаваны палёт на «Апалёне» адбыўся ў 1968 годзе, а кульмінацыяй праекту сталася першая высадка чалавека на [[Месяц (спадарожнік Зямлі)|Месяц]].

Мэта, пастаўленая Кенэдзі — ступіць на Месяц — была дасягнутая місіяй [[Апалён-11]], у часе якой астранаўты [[Ніл Армстранг]] і [[Баз Олдрын]] на [[Месяцовы модуль|Месяцовым модулі]] 20 траўня 1969 году прызямліліся на Месяц ([[Майкл Колінз]] заставаўся на [[месяцовая арбіта|месяцовай арбіце]] ў [[Камандны і службовы модуль|камандным модулі]]; усе тры астранаўты пасьпяхова вярнуліся на Зямлю 24 ліпеня. Пасьля Апалёну-11 яшчэ ў ходзе 5 місіяў 10 чалавек пабывалі на Месяцы.

Праграма «Апалён» вялася з 1961 па 1972 год, на дапамогу якой у 1962—1966 гадох вялася адначасова праграма двухмясцовых караблёў «[[Джыміні (касьмічная праграма)|Джыміні]]». У ходзе запускаў «Джыміні» былі выпрацаваныя некаторыя тэхнікі й мэтады палётаў у космас, неабходныя для пасьпяховага выкананьня місіяў «Апалёну». У якасьці ракеты-носьбіта для праграмы было абранае сямейства ракетаў «[[Сатурн (сямейства ракет)|Сатурн]]».

Нягледзячы на няўдачу на самым пачатку, пажар у кабіне пілётаў [[Апалён-1|Апалёну-1]] у час перадпалётных выпрабаваньняў, які ўнёс жыцьці ўсіх трох астранаўтаў, праграма выканала пастаўленыя задачы. У ходзе праграмы былі ажыцьцяўленыя 6 высадак людзей на Месяц. Сёмы візыт на Месяц у ходзе місіі [[Апалён-13]] быў сарваны з-за выбуху рэзэрвуару з [[тлен]]ам на шляху да Месяца, які разладзіў рухавік каманднага модулю й сыстэмы жыцьцезабесьпячэньня. Толькі дзякуючы рэсурсу Месяцовага модулю камандзе ўдалося выжыць і вярнуцца на Зямлю.

== Вонкавыя спасылкі ==
* [https://web.archive.org/web/20120128180332/http://spaceflight.nasa.gov/history/apollo/index.html Афіцыйны вэб-сайт праграмы «Апалён»] {{ref-en}}

{{накід}}
{{Касьмічная праграма НАСА}}
{{Апалён (касьмічная праграма)}}

[[Катэгорыя:Праграма «Апалён»| ]]
[[Катэгорыя:1960-я]]
[[Катэгорыя:1970-я]]