Прагляд крыніцы для Аляксандар II

{{Манарх
|Імя                 = Аляксандар II
|Варыянт імя         = 
|Тытул               = 
|Партрэт             = Alexandre 2 photo.jpg
|Пасада              = 12-ы [[Сьпіс расейскіх імпэратараў|імпэратар усерасейскі]]
|Сьцяг               = 
|Герб                = [[Файл:Lesser coat of arms of the Russian Empire.svg|25пкс]]
|Пачатак тэрміну     = {{Дата ў старым стылі|2 сакавіка|1855|18 лютага}}
|Канец тэрміну       = {{Дата ў старым стылі|13 сакавіка|1881|1 сакавіка}}
|Каранацыя           = 26 жніўня 1856
|Рэгент =
|Сукіраўнік =
|Папярэднік = [[Мікалай I]]
|Наступнік = [[Аляксандар III Раманаў]]

|Пасада2 = Кароль польскі
|Сьцяг2 =
|Герб2 =
|Пачатак тэрміну2 = {{Дата ў старым стылі|2 сакавіка|1855|18 лютага}}
|Канец тэрміну2 = {{Дата ў старым стылі|13 сакавіка|1881|1 сакавіка}}
|Каранацыя2 =
|Рэгент2 =
|Сукіраўнік2 =
|Папярэднік2 = Мікалай I
|Наступнік2 = Аляксандар III Раманаў

|Пасада3 = Вялікі князь Фінляндыі
|Сьцяг3 =
|Герб4 =
|Пачатак тэрміну3 = {{Дата ў старым стылі|2 сакавіка|1855|18 лютага}}
|Канец тэрміну3 = {{Дата ў старым стылі|13 сакавіка|1881|1 сакавіка}}
|Каранацыя3 =
|Рэгент3 =
|Сукіраўнік3 =
|Папярэднік3 = Мікалай I
|Наступнік3 = Аляксандар III Раманаў

|Імя пры нараджэньні =
|Дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|29|4|1818}}
|Месца нараджэньня = [[Масква]]
|Дата сьмерці = {{Памёр|13|3|1881|1|3|гадоў=62}}
|Месца сьмерці = [[Санкт-Пецярбург]]
|Дата пахаваньня =
|Месца пахаваньня =
|Нашчадкі =
|Каралеўскі дом =
|Дынастыя = [[Раманавы]]
|Каралеўскі гімн =
|Каралеўскі дэвіз =
|Муж =
|Жонка = 1. Марыя Аляксандраўна<br />2. Кацярына Даўгарукая
|Жонкі =
|Бацька = Мікалай I
|Маці = Аляксандра Фёдараўна, жонка Мікалая I (Шарлота Пруская)
|Узнагароды = {{Блёк узнагародаў|{{Ордэн Сьвятога Андрэя Першазванага}}|{{Ордэн Сьвятога Ўладзімера}}}}
|Подпіс =
|Памер подпісу =
|Сайт =
}}
'''Аляксандар II Мікалаевіч''' (29 (17) красавіка 1818, [[Масква]] — 13 (1) сакавіка 1881, [[Санкт-Пецярбург]]) — расейскі імпэратар (1855—1881), цар польскі, вялікі князь фінляндзкі з роду [[Раманавы]]х. 19 лютага 1861 году адмяніў [[прыгоннае права]].

Будучы імпэратар выхоўваўся пад кіраўніцтвам генэралаў ды паэта [[Васіль Жукоўскі|Васіля Жукоўскага]]. У 1837 годзе пасьля пасьпяховай здачы іспытаў Аляксандар скончыў адукацыю. Каб на свае вочы паглядзець на становішча ў імпэрыі ён накіраваўся па 29 губэрнях ад Заходняй Сыбіры да Каўказу. Ён быў першым пераемніка трону, які наведаў Сыбір. Увесну наступнага году ён накіраваўся за мяжу, наведаў Швэцыю, Данію, Нідэрлянды, Ангельшчыну, Прусію, Сардзінію, Нэапаль ды іншыя краіны. За мяжой ён ня толькі пазнаёміўся зь іншаземнымі парадкамі, але і сустрэў сваю будучую жонку — Марыю Гесэн-Дармштацкую, зь якой абвянчаўся ўвесну 1841 году. Аляксандар II стаў імпэратарам Расейскім пасьля сьмерці свайго бацькі ў 1855 годзе. Ужо ў якасьці імпэратара Аляксандар II стаў сьведкам паражкі сваёй краіны ў Крымскай вайне, падзеньня [[Севастопаль|Севастопалю]]. Мірныя перамовы правёў ягоны адданы чыноўнік Аляксандар Гарчакоў. Краіна была спустошаная пасьля вайны. Павялічыліся маштабы карупцыі і хабарніцтва. Аляксандар II вырашыў правесьці шырокія дзяржаўныя ды грамадзкія рэформы. Самай важнай была [[адмена прыгоннага права]]. Пасьля некалькіх год падрыхтоўкі ў 1861 годзе быў выдадзены Маніфэст, згодна якога паны больш ня мелі права ўласнасьці на сялянаў, не маглі караць іх. Самі сяляне цяпер атрымлівалі асабістую свабоду, маглі набываць зямлю ва ўласнасьць. Практычна адмена прыгоннага права расьцягнулася на гады, дзяржаве ды панам яна была карысная, бо апошнія атрымлівалі грашовую кампэнсацыю. Сяляне павінны былі выкупіць зямлю, якую дзяржава прадавала ім у крэдыт пад вялікія працэнты.

Палітыка Аляксандра II у дачыненьні да губэрняў, якія раней уваходзілі ў Рэч Паспалітую, была больш лібэральнай, чым у ягонага папярэдніка Мікалая I. 26 жніўня 1856 Аляксандар II падпісаў Маніфэст, згодна якога ўдзельніка [[Паўстаньне дзекабрыстаў|паўстаньня дзекабрыстаў]] дазвалялася вярнуцца з сыбірскай ссылкі. У 1856 годзе ён адмяніў тут ваеннае становішча, а ў траўні гэтага году аб’явіў амністыю эмігрантам, якія ўдзельнічалі ў [[Паўстаньне 1830—1831 гадоў|паўстаньні 1830—1831 гадоў]], а ў верасьні памілаваў большую частку сасланых у Сыбір. 28 сьнежня 1857 году Аляксандар II падпісаў загад пра пабудову першай чыгуначнай сеткі ў Расеі, 11 красавіка прыняты [[Герб Расейскай імпэрыі|Дзяржаўны герб Расейскай імпэрыі]]. У 1858 годзе праведзеная паштовая рэформа, выпушчаная першая расейская паштовая парка. Зацьверджаны Дзяржаўны чорна-жоўта-белы сьцяг. У 1863 годзе ў Царстве Польскім пачалася [[Паўстаньне 1863—1864 гадоў|паўстаньне]], якое было жорстка задушанае ў наступным годзе. Кіраўнікі паўстаньня [[Рамуальд Траўгут]], Р. Краеўскі, Р. Жулінскі ды іншыя былі павешаныя ў Варшаўскай цэнтралі. У 1867 годзе Аляксандар II прадаў [[Аляска (штат)|Аляску]] [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|Злучаным Штатам Амэрыкі]] за 7 мільёнаў тагачасных даляраў (што адпавядае прыкладна $200 млн). Галоўнай прычынай гэтага дзеяньня былі цяжкасьці ў абароне Аляскі ад Вялікай Брытаніі ды Канады.
{{Дата|13|3|1881|1|3}} быў сьмяротна паранены ў выніку выбуху бомбы, якую кінуў [[Ігнат Грынявіцкі]]. На месцы сьмяротнага раненьня пазьней быў збудаваны [[Сабор Уваскрашэньня Хрыстова (Санкт-Пецярбург)|Сабор Уваскрашэньня Хрыстова]], таксама вядомы як Спас на Крыві.

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Літаратура ==
* {{Літаратура/ЭГБ|1к}}
* Пчелов Е. В., Чумаков В. Т. Правители России от Юрия Долгорукого до наших дней. — 3-е изд., испр. и доп. — М.: «Грантъ», 1999. — 280 с {{ISBN|5-89135-090-4}} 5000 экз.
* Российская корона : князья, цари, императоры : [иллюстрированная энциклопедия / М. Анашкевич и др.]. — Москва : Ридерз Дайджест, 2009. — 319 с 41500 экз. {{ISBN|978-5-89355-330-7}}.{{ref-ru}}

== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}

{{Імпэратары Расеі}}
{{Русіфікацыя}}


{{Бібліяінфармацыя}}

[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Маскве]]
[[Катэгорыя:Імпэратары Расеі]]
[[Катэгорыя:Узнагароджаныя ордэнам Белага арла]]
[[Катэгорыя:Кавалеры Ордэна Залатога руна]]
[[Катэгорыя:Забітыя Раманавы]]
[[Катэгорыя:Забітыя манархі]]
[[Катэгорыя:Памерлі ў Санкт-Пецярбургу]]