Прагляд крыніцы для Альдэбаран

{{Зорка
| Назва                      = Альдэбаран
| Колькасьць кампанэнтаў     = 
| Выява                      = Taurus constellation map.svg
| Памер                      = 
| Апісаньне выявы            = Сузор’е Цяльца
| Адкрывальнік               = 
| Дата адкрыцьця             = 
| Абазначэньні               = 
| Эпоха                      = [[J2000.0]]
| Тып                        = 
| Прамое ўзыходжаньне        = {{RA|04|35|55.239}}
| Схіленьне                  = {{Dec|+|16|30|33.49}}
| Шаблён Eq                  = так
| Прамое ўзыходжаньне Eq     = 
| Схіленьне Eq               = 
| Вугал Eq                   = 
| Назва Eq                   = 
| Адлегласьць                = {{Сьветлавы год|65±1|20±0,4}}
| Бачная зорная велічыня     = +0,85/+13,50
| Сузор'е                    = Цялец
| Прамянёвая хуткасьць       = +53,8
| Уласны рух RA              = 62,78
| Уласны рух Dec             = -189,36
| Паралякс                   = 50,09 ± 0,95
| Памылка параляксу          = 
| Абсалютная зорная велічыня = −0,63/11,98
| Спэктральная кляса         = K5III/M2V
| Паказьнік колеру B-V       = 1,54
| Паказьнік колеру U-B       = 1,90
| Зьменнасьць                = магчыма
| Маса                       = 2,5 / 0,15
| Радыюс                     = 25 / 0,36
| Узрост                     = 
| Тэмпэратура                = 3875/3050
| Сьвяцільнасьць             = 150/0,00014
| Мэталічнасьць              = 70% ад сонечнай
| Вярчэньне                  = 
| Уласьцівасьці              = 
| Пэрыяд                     = 
| Вялікая паўвось            = 
| Эксцэнтрысытэт             = 
| Нахіленьне                 = 
| Вузел                      = 
| Эпоха пэрыястру            = 
| Аргумэнт пэрыцэнтра        = 
| Іншыя абазначэньні         = α Tauri, Parilicium, Cor Tauri, Paliliya, 87 Tauri, Gl 171.1A/B, GJ 9159 A/B, HR 1457, BD +16°629 A/B, HD 29139, GCTP 1014.00, LTT 11462, SAO 94027, FK5 168, GC 5605, ADS 3321 A/B, CCDM 04359+1631, Wo 9159 A/B, HIP 21421.
| SIMBAD                     = 
| ARICNS                     = 
| Кампанэнт 1                = 
| Кампанэнт 2                = 
| Кампанэнт 3                = 
| Дата доступу               = 
| Крыніцы                    = 
}}
'''Альдэбара́н''' (α Tau / α Цяльца / Альфа Цяльца) — найбольш яркая [[зорка]] ў сузор’і [[Цялец (сузор'е)|Цяльца]] і адна з найбольш яркіх зорак на начным небе. З-за свайго становішча ў галаве Цяльца, часта называецца «Вока Цяльца». Назва паходзіць ад арабскага слова الدبران (''al-dabarān''), што значыць «пасьлядоўнік» — зорка на начным небе зьдзяйсьняе свой шлях сьледам за [[Пляяды (зорнае скопішча)|Плеядамі]]. Здаецца, што Альдэбаран зьяўляецца найбольш яркай зоркай іншага больш расьсеянага [[зорнае скопішча|зорнага скопішча]] [[Гіяды (зорнае скопішча)|Гіяды]] — бліжэйшага да [[Зямля|Зямлі]]. Нягледзячы на гэта, ён проста разьмешчаны на лініі прамой бачнасьці паміж Зямлёй і Гіядамі і фактычна зьяўляецца асобнай зоркай.

Альдэбаран зьўляецца зоркай [[сьпяктральная кляса|сьпяктральнай клясы]] K5III, гэта значыць, што колер зоркі аранжавы, яна належыць да [[кляса сьвяцільнасьці|нармальных гігантаў]]. У яго ёсьць зорка-кампаньён (цьмяны [[чырвоны карлік]] клясы M2 на адлегласьці некалькіх сотняў [[а.а.]]). У цяперашні час, спальваючы ў асноўным [[гелій]], асноўны кампанэнт сыстэмы пашырыўся да памераў прыблізна 5,3 × 10<sup>7</sup> км, або каля 38 [[дыямэтар|дыямэтраў]] Сонца. Спадарожнік [[Гіпарх (спадарожнік)|Гіпарх]] вызначыў адлегласьць ад Зямлі да Альдэбарана ў 65,1 [[сьветлавы год]], яго сьвяцільнасьць у 150 разоў больш, чым [[Сонечная сьвяцільнасьць|сонечная]]. Прымаючы да ўвагі гэту адлегласьць і яркасьць, па бачным бляску 0,85 [[Зорная велічыня|зорн. вел.]] Альдэбаран займае 14 месца. Гэта [[пераменная зорка]] зь невялікай амплітудай бляску (каля 0,2<sup>m</sup>), тып пераменнасьці нерэгулярны.

У [[1997]] годзе паведамлялася аб магчымым існаваньні ў яго спадарожніка — буйной плянэты (або невялікага [[карычневы карлік|карычневага карліка]]), з масай роўнаю 11 масам [[Юпітэр (плянэта)|Юпітэра]] на адлегласьці 1,35 а.а.

Альдэбаран лёгка знайсьці на начным небе — з-за яго яркасьці і прасторавай прыналежнасьці да аднаго з найбольш прыкметных [[астэрызм (астраномія)|астэрызмаў]] на небе. Калі ў думках злучыць тры зоркі [[Пояс Арыёна|Пояса Арыёна]] зьлева направа (у паўночным паўшар’і) або справа налева (у паўднёвым), першая яркая зорка, якая працягвае ўяўную лінію, будзе Альдэбаран.

Апошні раз паведамлялася, што непілятуемы касьмічны апарат «[[Піянэр-10]]» накіроўваецца у бок Альдэбарану. Калі зь ім нічога ня здарыцца, ён дасягне зоркі праз 2 мільёны гадоў.

== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Aldebaran}}

{{Sky|04|35|55.2|+|16|30|33|65}}

[[Катэгорыя:Цялец (сузор’е)]]
[[Катэгорыя:Падвойныя зоркі]]