Прагляд крыніцы для Алесь Петрашкевіч

{{Пісьменьнік
|Імя                 = Алесь Петрашкевіч
|Лацінка             = Aleś Pietraškievič
|Партрэт             = 
|Памер               = 
|Апісаньне           = 
|Імя пры нараджэньні = 
|Псэўданімы          = 
|Дата нараджэньня    = 
|Месца нараджэньня   = 
|Дата сьмерці        = 
|Месца сьмерці       = 
|Грамадзянства       = 
|Род дзейнасьці      = драматург
|Гады актыўнасьці    = 1954—2012
|Напрамак            = 
|Жанр                = п’еса, драма, камэдыя, трагедыя
|Мова                = беларуская
|Мова2               = 
|Дэбют               = 
|Значныя творы       = «[[Напісанае застаецца]]»
|Прэміі              = [[Дзяржаўная прэмія БССР]] (1976)
|Узнагароды          = {{Блёк узнагародаў|{{Ордэн «Знак Пашаны»}}}}
|Подпіс              = 
|Апісаньне подпісу   = 
|ВікіКрыніца         = 
|ВікіКрыніца пераклады на беларускую = 
|Палічка             = http://knihi.com/Ales_Pietraskievic/
|Камунікат           = http://kamunikat.org/poszuk_kataloh.html?SearchWhat=%D0%BF%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%B5%D0%B2%D1%96%D1%87&Search.x=0&Search.y=0
|Сайт                = 
}}
'''Але́сь (Алякса́ндар Леані́давіч або Ляво́навіч) Петрашке́віч''' (1 траўня 1930, в. [[Пярэвалачня (Талачынскі раён)|Пярэвалачня]], [[Талачынскі раён]] — 24 жніўня 2012<ref>{{Навіна|спасылка=http://nn.by/index.php?c=ar&i=79017|загаловак=Памёр Алесь Петрашкевіч: Сыходзяць энцыклапедысты|аўтар=Анатоль Сідарэвіч|выдавец=[[Наша Ніва]]}}</ref>) — беларускі гісторык, драматург і сцэнарыст. [[Кандыдат гістарычных навук]] (1967), [[заслужаны работнік культуры Беларусі]] (1975), ляўрэат [[Дзяржаўная прэмія БССР|Дзяржаўнай прэміі БССР]] (1976) за ўдзел у падрыхтоўцы і выданьні [[Беларуская Савецкая Энцыкляпэдыя|Беларускай Савецкай Энцыкляпэдыі]]. Узнагароджаны [[Ордэн «Знак Пашаны»|Ордэнам «Знак Пашаны»]]. Сябра [[Саюз пісьменьнікаў СССР|Саюзу пісьменьнікаў СССР]] ад 1974 году.

== Біяграфія ==
Нарадзіўся ў сям’і сялянаў. У 1955 годзе скончыў [[юрыдычны факультэт БДУ]].

Працаваў у ЦК [[ЛКСМБ]], [[ЦК КПБ]]. У 1967 годзе ў Інстытуце гісторыі партыі пры ЦК КП Беларусі абараніў дысэртацыю на званьне кандыдата гістарычных навук па тэме «Камсамол Беларусі — актыўны памочнік Камуністычнай партыі ў мабілізацыі моладзі на выкананьне сямігадовага пляну разьвіцьця народнай гаспадаркі (1959—1965 гг.)» пад навуковым кіраўніцтвам [[Міхаіл Шкляр|Міхаіла Шкляра]]<ref>Комсомол Белоруссии — активный помощник Коммунистической партии в мобилизации молодежи на выполнение семилетнего плана развития народного хозяйства (1959—1965 гг.) : автореферат диссертации … кандидата исторических наук / А. Л. Петрашкевич. — Минск, 1967.</ref>. У 1967—1975, 1979—1991 адказны сакратар, намесьнік галоўнага рэдактара ў выдавецтве «[[Беларуская Савецкая Энцыкляпэдыя]]». У 1975—1976 гадах быў рэктарам Менскага інстытуту культуры (цяпер [[Беларускі дзяржаўны ўнівэрсытэт культуры і мастацтваў|БДУКМ]]). У 1991—1998 кіраўнік арганізацыйна-мэтадычнага цэнтру па выданьні кніжнай сэрыі «[[Памяць (энцыкляпэдычнае выданьне)|Памяць]]»<ref>Саламевіч І. У. Петрашкевіч Алесь // {{Літаратура/БелЭн|12}} С. 334.</ref>. 11 сьнежня 1998 г. абраны адказным сакратаром [[Таварыства беларускай мовы імя Францішка Скарыны]].

== Творчасьць ==
Творчы шлях пачаў у сярэдзіне 1950-х. Аўтар п’ес «[[Напісанае застаецца]]» (1978, пастаўленая [[Нацыянальны акадэмічны тэатар імя Янкі Купалы|Беларускім тэатрам імя Я. Купалы]] ў 1979, асобнае выданьне ў 1982), «Трывога» (1974), «[[Злавеснае рэха]]» (1984), «Куды ноч, туды сон» («Ка-та-стро-фа», 1987, пастаўлена ў 1988), «Кары егіпецкія» (1966), «Адкуль грэх?» (1970, пастаўлена Беларускім тэатрам імя Я. Купалы ў 1969), «Злыдзень» (1979, пастаўленая [[Магілёўскі абласны тэатар драмы і камэдыі імя Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча|Магілёўскім абласным тэатрам драмы і камэдыі]] ў 1973), «Укралі кодэкс» (1976), «Соль» (1981), «Русь Кіеўская» («Гора і слава», 1983, пастаўленая ў 1982), «Змова» (1986, пастаўленая ў 1983), «У спадчыну — жыццё» (1986, пастаўленая [[Беларускі рэспубліканскі тэатар юнага гледача|Беларускім рэспубліканскім тэатрам юнага гледача]] ў 1985), «Мой друг, Вялікі Чалавек» (пастаўленая ў 1986), «Мост упоперак ракі» (1986), «Прарок для Айчыны» (тэлеспэктакль, 1990), «Дзівак чалавек» (1996), «Інтэлігент» (1999), «Меч Рагвалода», «Воля на крыжы», «Прагноз на пасьлязаўтра» (2000), «Приласкать и уничтожить!», «На Дзяржавай ― знак Пагоні», «Крыжовы шлях на Грунвальд», «Расплата за здраду», «Каралеўска-царская пастка», «Рупнасць дзяржаўцы», «Змушаная авантура», «Час усё адкрые», «Сьмерць або Перамога», «Жазлом жалезным», «Рыцар Свабоды», «Апошні збройны чын», «Белорусский вопрос?», «Наканавана быць Прарокам», «Дагарэла свечачка…» (паст. 1997), дылёгіі «Супрацьборства» і «Вынішчэньне». Напісаў лібрэта да опэры «Новая зямля» паводле аднайменнага раману Якуба Коласа (пастаўленая [[Нацыянальны акадэмічны Вялікі тэатар опэры і балету|Дзяржаўным тэатрам опэры і балету Беларусі]] ў 1982). Аўтар сцэнароў мастацкіх і дакумэнтальных фільмаў. Суаўтар сцэнара 5-сэрыйнага фільму «Час выбраў нас». Сцэнарыст мастацкага фільму «Уваскрэсная ноч» (1977), навукова-папулярнага фільму «Францыск, сын Скарынін» і дакумэнтальных фільмаў «Уздоўж і ўпоперак Дняпра» (1990), «Гетман найвышэйшы» (1992). У 2008 годзе выйшла кніга ўспамінаў «Крыніцы і каламуць».

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Літаратура ==
* {{Кніга
|аўтар          = 
|імя            = 
|прозьвішча     = 
|частка         = 
|загаловак      = Беларуская літаратура: дапам. для вучняў 11-га кл. агульнаадукац. устаноў з беларус. і ру. мовамі навучання
|арыгінал       = 
|спасылка       = 
|адказны        = пад рэд. А. Бельскага, [[М. Тычына|М. Тычыны]]
|выданьне       = 
|месца          = {{Мн.}}
|выдавецтва     = Адукацыя і выхаванне
|год            = 2009
|том            = 
|старонкі       = 
|старонак       = 
|сэрыя          = 
|isbn           = 978-985-471-320-5
|наклад         = 
}}
* {{Літаратура/БелЭн|12|334}}

== Вонкавыя спасылкі ==
* {{Imdb імя|1252813}}
* [http://slounik.org/81255.html Петрашкевіч Алесь] // {{Літаратура/Беларускія пісьменьнікі (1917—1990)|к}}

{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Петрашкевіч, Алесь}}
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Талачынскім раёне]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1930 годзе]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся 1 траўня]]
[[Катэгорыя:Беларускія гісторыкі]]
[[Катэгорыя:Беларускія драматургі]]
[[Катэгорыя:Беларускія сцэнарысты]]
[[Катэгорыя:Выпускнікі Беларускага дзяржаўнага ўнівэрсытэту]]
[[Катэгорыя:Кандыдаты гістарычных навук]]
[[Катэгорыя:Заслужаныя работнікі культуры БССР]]
[[Катэгорыя:Ляўрэаты Дзяржаўнай прэміі БССР]]
[[Катэгорыя:Памерлі ў 2012 годзе]]
[[Катэгорыя:Памерлі 24 жніўня]]