Талейка
| Талейка лац. Talejka | |
| Taleke | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | Talo + суфікс з элемэнтам -к- (-k-) |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Таліка, Талька, Талка |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Талейка» | |
Талейка (Таліка), Талька (Талка) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.
Паходжаньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў
Таліка, Талека, Тальке, Далека або Дальке (Taliko, Taleke[1], Talke, Dalleke, Dahlke[2]) — імя германскага паходжаньня[3]. Іменная аснова тал- (дал-) (імёны ліцьвінаў Дальман, Талімунт, Талмут; германскія імёны Dalman, Talamund, Talamot) паходзіць ад гоцкага tals 'дасьціпны, руплівы'[4] або ад германскага і стараангельскага deall 'славуты, ганарлівы'[5].
Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскага імя Talka[3].
Германскае імя Talke гістарычна бытавала ў Рызе[6].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: den Sudauern Muntigin, Tholeyke (1285 год)[7]; чоловеки — Талико (20 чэрвеня 1413—1424 гадоў[8] паводле выпісу 30 студзеня 1607 году)[9]; бояринъ слонимъскии Талько Некрашевичъ (1488 год)[10]; отчины Талковы Некрашевича Порецкое (22 студзеня 1495 году)[11]; людеи Медницкого повета за Велею… а Богдана Талеиковича (25 верасьня 1509 году)[12]; село Толейковичи (1554 год)[13]; Symon Taleykowicz (4 сьнежня 1554 году)[14]; Станиславъ Талко[15], Юрьи Талко… Янь Талко[16], Янъ Талковичъ[17] (1567 год); Dalkiewicze… Tałeykie (1744 год)[18].
Носьбіты[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Талейка Войнетавіч — жыхар Жамойцкага староства, які ўпамінаецца ў 1537—1538 гадох[19]
- Гендрута Янаўна Таліковіч — вялёнская зямянка, якая ўпамінаецца ў 1599 годзе[20]
У канцы XVIII ст. на гістарычнай Віцебшчыне адзначаўся шляхецкі род Талковічаў[21].
Парэцкія-Талькі і Талькі-Грынцэвічы — літоўскія шляхецкія роды[22].
Талькі (Talko) гербу Дуброва — літоўскі шляхецкі род з Полацкага ваяводзтва[23].
На гістарычнай Віленшчыне існуе вёска Талейкі, на гістарычнай Гарадзеншчыне — Талькі, на гістарычнай Меншчыне — Талька, на гістарычнай Слонімшчыне — Талькаўшчына, на гістарычнай Ваўкавышчыне — Талькаўцы.
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Hartig J. Die münsterländischen Rufnamen im späten Mittelalter. — Köln — Graz, 1967. S. 133—134, 280.
- ^ Gottschald M. Deutsche Namenkunde: Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung. — Berlin, 1982. S. 145.
- ^ а б Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 30.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 19.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 30.
- ^ Hildebrand H. Das Rigische Schuldbuch (1286—1352). — St. Petersburg, 1872. S. XL.
- ^ Dukavičienė I. XIII amžiaus prūsų asmenvardžiai prūsų registre // Acta linguistica Lithuanica. T. 72, 2015. P. 235.
- ^ Saviščevas E. Polityka nadań wielkich książąt litewskich na Żmudzi w pierwszej połowie XV wieku // Prace historyczne 141, z. 2 (2014). S. 499.
- ^ Jablonskis K. Nauji Vytauto laikotarpio aktai // Praeitis. T. 2. — Kaunas, 1933. P. 386.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 4 (1479—1491). — Vilnius, 2006. P. 129.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 350.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 8 (1499—1514). — Vilnius, 1995. P. 328.
- ^ Археографический сборник документов, относящихся к истории Северо-западной Руси. Т. 8. — Вильна, 1870. С. 70.
- ^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 99.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С, 847.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 850—851.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 1284.
- ^ Diecezja Wileńska, 1744, Pawet, 20 лютага 2011 г.
- ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 385.
- ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 5. ― Вильна, 1907. С. 173.
- ^ Анішчанка Я. Шляхецкія ваколіцы ўсходнебеларускіх губерняў 1783—1785 і 1798—1799 // Годнасьць. № 1 (3), 1997. С. 28.
- ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на Т, Згуртаваньне беларускай шляхты
- ^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 5. — Rzeszów, 2001. S. 254.