Прагляд крыніцы для Чырвоная кніга Рэспублікі Беларусь

{{Картка зь ВікіЗьвестак}}
«'''Чырво́ная кні́га Рэспу́блікі Белару́сь'''» — анатаваны ды ілюстраваны пералік рэдкіх [[від (біялёгія)|відаў]] ды відаў, якія знаходзяцца пад пагрозай зьнікненьня на тэрыторыі [[Беларусь|Беларусі]], і падлягаюць абароне.

== Гісторыя ==
[[Файл:1981 Чырвоная кніга Беларускай ССР.jpg|значак|250пкс|Чырвоная кніга Беларускай ССР 1981 году]]
28 чэрвеня 1979 году [[Савет міністраў Беларускай ССР]] ухваліў Пастанову № 201 «Аб заснаваньні Кнігі рэдкіх і знаходзячыхся пад пагрозай зьнікненьня відаў жывёл і расьлін Беларускай ССР — Чырвонай кнігі Беларускай ССР»<ref>{{Кніга|аўтар=|частка=Аб заснаваньні Кнігі рэдкіх і знаходзячыхся пад пагрозай зьнікненьня відаў жывёл і расьлін Беларускай ССР — Чырвонай кнігі Беларускай ССР|загаловак=[[Чырвоная кніга Беларускай ССР]]|арыгінал=|спасылка=|адказны=падрыхт. [[Леанід Сушчэня]], [[Міхаіл Долбік]] і [[Віктар Парфёнаў]], старш. гал.рэд.кал. [[Віктар Аляксеевіч Казлоў|Віктар Казлоў]], маст.рэд. [[С.П. Русак]]|выданьне=|месца=Менск|выдавецтва=[[Беларуская энцыкляпэдыя імя Петруся Броўкі|Беларуская савецкая энцыкляпэдыя]]|год=1981|старонкі=11|старонак=288|isbn=|наклад=4000}}</ref>. На аснове матэрыялаў дасьледваньняў беларускіх навукоўцаў, з мэтай абароны ды прымнажэньня рэдкіх відаў, ды відаў, што знаходзяцца пад пагрозай, першае выданьне Чырвонай кнігі Беларусі выйшла ў [[1981]] годзе на [[беларуская мова|беларускай мове]], было аднатомным, і налічвала 80 відаў [[жывёлы|жывёлаў]] ды 85 відаў [[расьліны|расьлінаў]].

{{Ахоўны статус}}
Другое выданьне Чырвонай кнігі было выпушчанае ў [[1993]] годзе, і таксама складалася з аднаго тома. У ім у разьдзел «Жывёлы» было ўключана 14 відаў [[сысуны|сысуноў]], 75 відаў [[птахі|птахаў]], 2 віды [[паўзуны|паўзуноў]], 1 від [[амфібіі|амфібіяў]], 5 відаў [[рыбы|рыб]], 79 відаў [[вусякі|вусякаў]], 10 відаў [[ракападобныя|ракападобных]], 1 від [[малюскі|малюскаў]]; у падзел «Расьліны» было ўключана 156 відаў [[судзінкавыя расьліны|судзінкавых расьлінаў]], 15 відаў [[мохападобныя|мохападобных]], 9 відаў [[водарасьці|водарасьцяў]], 17 відаў [[лішайнікі|лішайнікаў]], 17 відаў [[грыбы|грыбоў]].

== Сучасныя выданьні ==
У [[2000]] годзе пачаліся працы па складаньні трэцяга выданьня Чырвонай кнігі, якія заканадаўча рэгуляваліся Законам [[Рэспубліка Беларусь|Рэспублікі Беларусь]] «Аб ахове ды выкарыстаньні жывёльнага сьвету» ад [[1996]] году (Чырвонай кнізе прысьвечаны артыкул 24) ды Законам Рэспублікі Беларусь «Аб ахове навакольнага асяроддзя» ад [[26 лістапада]] [[1992]] року <ref>[https://web.archive.org/web/20050514220559/http://pravo.by/webnpa/text.asp?RN=V19201982 ЗАКОН РЕСПУБЛИКИ БЕЛАРУСЬ 26 ноября 1992 г. № 1982-XІІ Об охране окружающей среды]{{ref-ru}}</ref>. [[9 чэрвеня]] [[2004]] году пастановай №14 Міністэрства прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяродзьдзя Рэспублікі Беларусь зацьвердзіла новы сьпіс дзікі жывёл, дзікарослых расьлін ды грыбоў, якія павінныя быць уключаныя ў Чырвоную кнігу Рэспублікі Беларусь.

Трэцяе выданьне Чырвонае кнігі выпушчанае ў [[2006]] годзе ў выдавецтве «[[Беларуская энцыкляпэдыя]]» на [[расейская мова|расейскай мове]], і складаецца з двух тамоў: «Жывёлы» ды «Расьліны». Параўноўваючы зь іншымі выданьнямі, у гэтае былі ўключаныя новыя віды, а таксама некаторыя віды выключаныя (віды, што аднавілі сваю колькасьць — [[лебедзь-шыпун]], [[гогаль звычайны|гогаль]]; віды, якія хоць і ёсьць рэдкімі, але на тэрыторыі Беларусі рэгіструюцца дужа рэдка, прыблізна раз на дзесяцігодзьдзе — [[чырвонавола казарка]], [[стэпавы лунь]]).

Агулам, у трэцім выданьні Чырвонай кнігі налічваецца 17 відаў [[Сысуны|сысуноў]], 72 віды [[Птушкі|птахаў]], па два віды [[Паўзуны|паўзуноў]] і [[Амфібіі|амбіфіяў]], 10 відаў [[Рыбы|рыб]], і ўпершыню адзін від [[кругларотыя|кругларотых]] ([[рачная мінога]]); зь [[Бесхрыбетныя|бесхрыбетных]] — 70 відаў [[Вусякі|вусякоў]], 10 відаў [[Ракападобныя|ракападобных]], 2 віды [[Малюскі|малюскаў]], а таксама па адным відзе з клясаў [[павукападобныя]], [[шматножкі]] ды [[п’яўкі]] ([[мэдыцынская п’яўка]]). Усяго ў том «Жывёлы» Чырвонай кнігі выданьня 2006 году ўключана 189 відаў, пры гэтым, параўноўваючы з выданьнем 1993 году, дададзеныя 63 віды ды выключана 57.

У том «Расьліны» трэцяга выданьня Чырвонай кнігі ўвайшлі 173 віды судзінных расьлінаў, 27 відаў мохападобных, 24 віды лішайнікаў, 21 від водарасьцяў, 29 відаў грыбоў. Усяго ў том «Расьліны» трэцяга выданьня Чырвонай кнігі Беларусі ўключана 274 віды, пры гэтым, параўноўваючы з другім выданьнем, дададзены 91 від і выключаны 31.

У якасьці дадатка да трэцяга выданьня Чырвонай кнігі ўкладзены сьпіс з прыблізна 100 відаў, якія патрабуюць спэцыяльнай увагі з пункту гледжаньня больш дэтальнага вывучэньня ды прафіляктычнай аховы.

<gallery>
1993 Чырвоная кніга Рэспублікі Беларусь форзац.jpg|Форзац Чырвонай кнігі Беларусі 1993 году
</gallery>

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Вонкавыя спасылкі ==
* [https://web.archive.org/web/20150412234843/http://redbook.minpriroda.gov.by/ Афіцыйны сайт]{{ref-ru}}

[[Катэгорыя:Чырвоная кніга Беларусі| ]]