Прагляд крыніцы для Падскарбі вялікі літоўскі

[[Файл:Podskarbi 1.PNG|140пкс|міні|Герб падскарбія вялікага літоўскага]]

'''Падскарбі вялікі літоўскі''' (да [[Люблінская унія|Люблінскай уніі]] '''[[падскарбі земскі]]''') — адзін з цэнтральных [[ураднік]]аў у [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікім Княстве Літоўскім]]. Забясьпечваў захаваньне скарбу, выплачваў заробак войску, кантраляваў збор падаткаў і мыты, назіраў за дзейнасьцю [[мынца]]ў.

Падскарбіямі вялікімі літоўскімі (земскімі) былі:

[[Файл:Hieranim Vałovič. Геранім Валовіч (XVIII).jpg|140пкс|міні|[[Геранім Валовіч]]]]

* [[Сенька Каленікавіч]] (падскарбі [[Сьпіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікага князя]] [[Сьвідрыгайла Альгердавіч|Сьвідрыгайлы]]; 1450)
* [[Аляксандар Юр'евіч]] (Солтан; магчыма згадваецца як ''Аляксандар скарбны'' ў 1443; земскі; 1452 — 1454)
* [[Багдан Андрэевіч Сястранец]] (8.3.Індыкт VIII; 1475?)
* [[Іван Аляксандравіч Стрэтовіч]] (падскарбі караля, 1486)
* [[Андрэй Аляксандравіч]] (Солтан; падскарбі караля 1486, земскі 1492 — 1495)
* [[Федзька Багданавіч Храптовіч]] (земскі; 1501 — 1508 — 2.1509)
* [[Богуш Багавіцінавіч]] (земскі; 10.1509 — 11.1509)
* [[Абрагам Езафовіч]] (земскі; 1510 — 1519)
* [[Богуш Багавіцінавіч]] (паўторна; земскі; 5.1520 — 1530)
* [[Іван Гарнастай]] (земскі; 1530 — 5.1558)
урад вакантны 1558 — 1561
* [[Астафей Валовіч]] (земскі; 6-7.1561 — 11.5.1566)
* [[Мікалай Ян Нарушэвіч|Мікалай Нарушэвіч]] (земскі; 11.3.1566 — 1575)
* [[Лаўрын Матвеевіч Война]] (земскі; 30.7.1576 — 1580)

[[Файл:Stefan Pac. Стэфан Пац (1601-39).jpg|140пкс|міні|[[Стэфан Пац]]]]

* [[Ян Глябовіч (сын Яна)|Ян Янавіч Глябовіч]] (земскі; 1580/1581 — 1585)
3.1585 — 5.1586 адміністратарам скарбу быў [[падканцлер вялікі літоўскі|падканцлер]] [[Леў Сапега]].
* [[Тэадор Тышкевіч-Скумін]] (земскі; 1.6.1586 — 13.3.1590)
* [[Дзьмітры Халецкі|Дзьмітры Юзэфавіч Халецкі]] (4.4.1590 — 1598)
* [[Андрэй Завіша|Андрэй Янавіч Завіша]] (земскі; 26.4.1598 — 2.1604)
* [[Геранім Валовіч|Геранім (Яраш) Валовіч]] (28.2.1605 — 1618)
* [[Крыштап Нарушэвіч]] (4.4.1618 — 1630)
* [[Стэфан Пац]] (земскі; 24.12.1630 — 6.11.1635)
* [[Мікалай Трызна]] (13.11.1635 — 10.10.1640)
* [[Мікалай Кішка]] (10.1640 — 31.3.1644)
* [[Гедэон Міхал Трызна]] (5.4.1644 — 11.9.1652)

[[Файл:Benedykt Pavał Sapieha. Бэнэдыкт Павал Сапега (1709).jpg|140пкс|міні|[[Бэнэдыкт Павал Сапега|Бэнэдыкт Сапега]]]]

* [[Вінцэнт Корвін-Гасеўскі]] (14.9.1652 — 29.11.1654; падчас выпраў Гасеўскага адміністратарамі скарбу былі:
** [[Крыштап Жыгімонт Пац]] ([[канцлер вялікі літоўскі|канцлер]]; 1658 — 1659)
** [[Адам Мацей Саковіч]] ([[ваяводы смаленскія|смаленскі ваявода]]); 1630 — 1662))
* [[Геранім Крышпін-Кіршэнштэйн]] (земскі; 1663 — 1676)
* [[Бэнэдыкт Павал Сапега]] (1676 — 1703)
* [[Людвік Канстантын Пацей]] (1703 і 4.2.1704 — 1709)
* [[Бэнэдыкт Павал Сапега]] (паўторна намінаваны [[Сьпіс польскіх манархаў|каралём]] [[Станіслаў Ляшчынскі|Станіславам Ляшчынскім]], 1705 — 8.1707)
* князь [[Казімер Чартарыйскі]] (намінаваны [[Сьпіс польскіх манархаў|каралём]] [[Станіслаў Ляшчынскі|Станіславам Ляшчынскім]], 1707 — 1709)
* [[Міхал Казімер Коцел]] (9.3.1710 — 1722)
* [[Станіслаў Панятоўскі (сын Францішка)|Станіслаў Панятоўскі]] (7—17.12.1722 — 15.12.1731)
* [[Ян Салагуб|Ян Міхал Салагуб-Давойна]] (16.12.1731 — 24.11.1746;
** 24.4.1735 на тэрмін адсутнасьці Салагуба быў прызначаны [[ваяводы троцкія|троцкі ваявода]] [[Юзэф Агінскі]])

[[Файл:Jan Michał Sałahub. Ян Міхал Салагуб (1740).jpg|140пкс|міні|[[Ян Міхал Салагуб]]]]

* [[Ян Юры Флемінг|Юры Флемінг-Дэтлаф]] (24.11.1746 — 1764)
* [[Міхал Бжастоўскі]] (20.12.1764 — 21.5.1784)
* князь [[Станіслаў Панятоўскі (сын Казімера)|Станіслаў Панятоўскі]] (1.6.1784 — 1791)
* [[Людвік Тышкевіч|Людвік Тышкевіч-Скумін]] (13.9.1791 — 7.5.1793)
* князь [[Міхал Клеафас Агінскі]] (7.5.1793 — )

Некаторыя [[падскарбі]]і выбівалі на [[манэта]]х Вялікага Княства Літоўскага сваі радавыя [[герб]]ы:

* [[Ян Глябовіч (сын Яна)|Ян Глябовіч]]: [[пенязь]] 1581, [[шэлег]] 1580—1583, [[траяк]] 1582—1583, [[шастак]] 1581, [[талер]] 1580

[[Файл:Michał Kleafas Ahinski. Міхал Клеафас Агінскі (François-Xavier Fabre, XIX).jpg|140пкс|міні|[[Міхал Клеафас Агінскі]]]]

* [[Тэадор Тышкевіч]]: [[шэлег]] 1589, [[траяк]] 1589—1590,
* [[Дзьмітры Халецкі]]: [[шэлег]] 1590—1592, [[траяк]] 1590—1598
* [[Андрэй Завіша]]: [[траяк]] 1598—1603
* [[Геранім Валовіч]]: [[двупенязь]] 1607, 1609, 1611—1614, шэлег 1614—1618, грош 1607—1615, траяк 1608, 5 [[дукат]]аў 1618
* [[Крыштап Нарушэвіч]]: двупенязь 1620—1621, шэлег 1618—1627, грош 1625—1627, [[паўтарак]] 1619—1620, 5 дукатаў 1621—1622
* [[Гедэон Трызна]]: шэлег 1652—1653, грош 1652, паўтарак 1652, траяк 1652, [[шастак]] 1652
* [[Вінцэнт Корвін-Гасеўскі]]: шэлег 1660—1661
* [[Геранім Крышпін-Кіршэнштэйн]]: шэлег 1664—1666, траяк 1664—1665, шастак 1664—1666, [[орт]] 1664—1665, [[паўдукат]] 1664—1665, [[дукат]] 1665—1666
* [[Людвік Канстантын Пацей]]: траяк 1706, шастак 1706—1707

== Глядзіце таксама ==
* [[Падскарбі дворны літоўскі]]
* [[Падскарбі земскі]]

== Літаратура ==
* {{Літаратура/ЭВКЛ|2}}
* {{Літаратура/ЭГБ|5}}
* Boniecki А. Poczet rodów w Wielkim Księstwie Litewskim w XV i XVI wieku. — Warszawa, 1883.
* Wolff J. Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego: 1385—1795. — Kraków, 1885.
* Żychliński T. Złota księga szlachty polskiej. T. 1—31. — Poznań, 1879—1908.

{{Падскарбіі вялікія літоўскія}}
{{Сэнатары Вялікага Княства Літоўскага}}

[[Катэгорыя:Падскарбіі вялікія літоўскія| ]]
[[Катэгорыя:Ураднікі Вялікага Княства Літоўскага]]
[[Катэгорыя:Нумізматыка]]