Прагляд крыніцы для Наданьне аўтакефаліі Ўкраінскай праваслаўнай царкве

'''Нада́ньне аўтакефа́ліі Ўкраі́нскай правасла́ўнай царкве́''' — дзеяньні дзяржаўнай і царкоўнай улады ва Ўкраіне і мацярынскай Канстантынопальскай царквы, накіраваныя на стварэньне адзінай Памеснай Праваслаўнай Царквы ва Ўкраіне і стварэньня [[Аўтакефалія|аўтакефаліі]]. Адным з магчымых спосабаў наданьня аўтакефаліі будзе папярэдняе аб’яднаньне праваслаўных цэркваў Украіны, а менавіта {{Артыкул у іншым разьдзеле|Украінская Аўтакефальная Праваслаўная Царква|УАПЦ|uk|Українська автокефальна православна церква}}, [[Украінская праваслаўная царква Кіеўскага патрыярхату|УПЦ КП]] і часткі {{Артыкул у іншым разьдзеле|Украінская праваслаўная царква Маскоўскага патрыярхата|УПЦ МП|uk|Українська православна церква (Московський патріархат)}} і абраньне прадстаяцеля адзінай {{Артыкул у іншым разьдзеле|Памесная царква|памеснай|uk|Помісна церква}} праваслаўнай царквы Ўкраіны<ref name=":3">{{ref-uk}}{{cite web |url=https://www.bbc.com/ukrainian/news-45460572|title=Автокефалія для України: Росія погрожує Константинополю розколом |date=2018-09-08 |work=BBC News Україна |accessdate=2018-09-11}}</ref>.

14 верасьня 2018 году архіяпіскап [[Беларуская аўтакефальная праваслаўная царква|Беларускай аўтакефальнай праваслаўнай царквы]] Сьвятаслаў заявіў: «Мы, вядома, падтрымліваем гэтае рашэньне» канстантынопальскага патрыярха надаць Украінскай праваслаўнай царкве аўтакефалію. Таксама архіяпіскап [[Сьвятаслаў (Логін)|Сьвятаслаў]] удакладніў: «Наша мэта — таксама легалізавацца ў Беларусі і афіцыйна атрымаць статус аўтакефаліі. … Каноны, як вядома, вымагаюць для асобнага праваслаўнага народу асобнай царквы. Гэта 34-е апостальскае правіла. … Тое, што Беларусь, як праваслаўная дзяржава, ня мае свайго незалежнага першагерарха — гэта парушэньне канонаў»<ref>{{Навіна|аўтар=Сяргей Абламейка|загаловак=Беларускі архіяпіскап: Адсутнасьць у Беларусі аўтакефаліі парушае апостальскія каноны|спасылка=https://www.svaboda.org/a/29489991.html|выдавец=[[Свабода (радыё)|Радыё «Свабода»]]|дата публікацыі=14 верасьня 2018|копія=https://krynica.info/be/2018/09/14/bapc-padtrymlivae-ukrainskuyu-autakefaliyu/|дата копіі=14 верасьня 2018|дата доступу=25 кастрычніка 2018}}</ref>.

== Перадача заявы аб наданьні аўтакефаліі ==
[[Файл:Порошенко з патріархом Філаретом.jpg|міні|368пкс|Уручэньне подпісаў патрыярхам Філарэтам прэзыдэнту Ўкраіны — Пятру Парашэнку.]]
18 красавіка 2018 г. [[Пятро Парашэнка]] сустрэўся зь {{Артыкул у іншым разьдзеле|Мітрапаліт|мітрапалітам|ru|Митрополит}} {{Артыкул у іншым разьдзеле|Макарый (мітрапаліт УАПЦ)|Макарыем|uk|Макарій (митрополит УАПЦ)}}, мітрапалітам {{Артыкул у іншым разьдзеле|Ануфрый (Беразоўскі)|Ануфрыем|uk|Онуфрій (Березовський)}} і [[Патрыярх (царкоўны сан)|патрыярхам]] {{Артыкул у іншым разьдзеле|Філарэт (Патрыярх Кіеўскі)|Філарэтам|uk|Філарет (патріарх Київський)}} і афіцыйна перадаў подпісы 40 архірэяў Кіеўскага патрыярхату, 12 архірэяў аўтакефальнай царквы і каля 10 архірэяў Маскоўскага патрыярхату да Ўсяленскага Патрыярха аб наданьні [[Томас (дакумэнт)|томас]]у аб аўтакефаліі Ўкраінскай царквы<ref>{{ref-uk}}{{cite web |url=https://www.ukrinform.ua/rubric-society/2506152-procedura-otrimanna-tomosu-pro-avtokefaliu-se-trivae-filaret.html |title=Процедура отримання Томосу про автокефалію ще триває - Філарет |accessdate=2018-09-20}}</ref><ref>{{ref-uk}}{{cite web |url = https://tsn.ua/ukrayina/blizhche-do-ob-yednannya-predstoyateli-ukrayinskih-cerkov-oficiyno-peredali-zvernennya-do-vselenskogo-patriarha-1142061.html |title = Ближче до об’єднання: Предстоятелі українських церков передали звернення до Вселенського патріарха - Україна |publisher = TCH.ua |date = 2018-04-18 }}</ref>.

19 красавіка 2018 г. [[Вярхоўная Рада Ўкраіны|Вярхоўная Рада Украіны]] прыняла за № 2410-VIII пастанову аб падтрымцы заявы Прэзыдэнта Ўкраіны да Ўсяленскага Патрыярха Варфаламея аб наданьні томасу аб аўтакефаліі Праваслаўнай Царквы ва Ўкраіне. У той жа дзень гэтую пастанову падпісаў Старшыня Вярхоўнай Рады Ўкраіны<ref name="vr18">{{ref-uk}}{{cite web | url = http://w1.c1.rada.gov.ua/pls/zweb2/webproc4_1?pf3511=63879 | title = Проект Постанови про підтримку звернення Президента України до Вселенського Патріарха Варфоломія про надання Томосу про автокефалію Православної Церкви в Україні| publisher = Офіційний портал Верховної Ради України |date = 2018-04-18 }}</ref><ref>{{ref-uk}}{{cite web | url = http://www.golos.com.ua/article/302203 | title = Верховна Рада підтримала звернення до Вселенського Патріарха | publisher = Голос України | author = Сергій Лавринюк | date = 2018-04-20 }}</ref><ref>{{ref-uk}}{{cite web | url = http://zakon0.rada.gov.ua/laws/show/2410-19 | title = Про підтримку звернення Президента України до до Вселенського Патріарха Варфоломія про надання Томосу про автокефалію Православної Церкви в Україні від 19.04.2018 № 2410-VIII | publisher = Верховна Рада України |accessdate = 2018-04-20 }}</ref>.

20 красавіка 2018 г. намесьнік кіраўніка прэзыдэнцкай адміністрацыі Расьціслаў Паўленка вылецеў у Стамбул для перадачы Ўсяленскаму Патрыярху Варфаламею зварот аб наданьні томасу аб аўтакефаліі Праваслаўнай Царквы ва Ўкраіне<ref>{{ref-uk}}{{cite web |url=https://religions.unian.ua/state/10089146-zastupnik-glavi-ap-poviz-do-vselenskogo-patriarha-zvernennya-pro-stvorennya-yepc-v-ukrajini.html |title=Заступник глави АП повіз до Вселенського Патріарха звернення про створення ЄПЦ в Україні |date=2018-04-20 |website=https://religions.unian.ua/ |publisher=[[УНІАН]] |accessdate=21 квітня 2018}}</ref>.

== Архірэйскі сабор у Канстантынопалі ==
На адкрыцьці Архірэйскага сабора [[Канстантынопальская праваслаўная царква|Канстантынопальскай Царквы]] 1 верасьня ва [[Стамбул]]е {{Артыкул у іншым разьдзеле|Патрыярх Канстантынопальскі|Патрыярх Канстантынопальскі|uk|Патріарх Константинопольський}} {{Артыкул у іншым разьдзеле|Варфаламей I (Патрыярх Канстантынопальскі)|Варфаламей|uk|Варфоломій I}} прачытаў даклад, у якім адзначыў што: «[[Масква]] на працягу многіх стагоддзяў распараджалася [[Кіеўская мітраполія|Кіеўскай мітраполіяй]], праваслаўнай царквой у [[Украіна|Украіне]], без ведама Канстантынопаля»<ref>{{ref-uk}}{{cite web|url=https://hromadske.ua/posts/sobor-u-stambuli-vselenskyi-patriarkh-nahadav-pro-moskovske-samoupravstvo-shchodo-kyivskoi-mytropolii|title=Собор у Стамбулі: Вселенський патріарх нагадав про московське самоуправство щодо Київської митрополії|accessdate=2018-09-03}}</ref>. На Архірэйскім саборы Канстантынопальскай царквы ў Стамбуле 2 верасьня [[біскуп]]ы прынялі што «Канстантынопальскі патрыярхат можа аказваць аўтакефалію без якіх-небудзь узгадненьняў»<ref>{{ref-uk}}{{cite web|url=https://hromadske.ua/posts/sobor-u-stambuli-konstantynopolska-tserkva-mozhe-nadavaty-avtokefaliiu-bez-zhody-inshykh-tserkov|title=Собор у Стамбулі: Константинопольська церква може надавати автокефалію без згоди інших церков|accessdate=2018-09-03}}</ref>.

== Сусьветная Патрыярхія апублікавала дакумэнты ==
У канцы верасьня 2018 г. {{Артыкул у іншым разьдзеле|Сусьветная Патрыярхія|Сусьветная Патрыярхія|uk|Вселенський патріархат}} апублікавала дасьледаваньне гістарычных царкоўных [[дакумэнт]]аў, у якіх даказала, што Канстантынопаль ніколі не аддаваў [[Кіеўская мітраполія|Кіеўскую мітраполію]] ў {{Артыкул у іншым разьдзеле|Кананічная тэрыторыя|кананічную тэрыторыю|uk|Канонічна територія}} [[Расейская праваслаўная царква|Расейскай праваслаўнай царквы]]<ref>{{ref-uk}}{{Cite web|url=http://suvd.com.ua/uk/articles/dokumenti-govorjat/show|title=Документи говорять|website=suvd.com.ua|accessdate=2018-10-05}}</ref>.

== Сынод Канстантынопальскай праваслаўнай царквы ==
9-11 кастрычніка адбыўся [[сынод]] Канстантынопальскай праваслаўнай царквы, на якім было вырашана:

* 1) Пацьвердзіць ўжо прынятае рашэньне аб тым, каб {{Артыкул у іншым разьдзеле|Сусьветны Патрыярхат|Сусьветны Патрыярхат|uk|Вселенський патріархат}} прыступіў да аказаньня аўтакефаліі Царквы Ўкраіны<ref name="radio_svoboda_1">{{ref-uk}}{{Cite web|url=https://www.radiosvoboda.org/a/tomos-ukraina-konstantynopol-synod/29538824.html |title=Томос для України: повний текст історичного рішення Константинополя |date=11 жовтня 2018|website=|publisher=Радіо Свобода |accessdate=}}</ref><ref name="Patriarchate_1">{{ref-en}}{{cite web |url= https://www.patriarchate.org/-/communiq-1 |title= The Ecumenical Patriarchate of Constantinople: Announcement (11/10/2018) |date= 11 жовтня 2018 |website= |publisher=  The Ecumenical Patriarchate of Constantinople - Official Website |archiveurl=http://web.archive.org/web/20181011164147/https://www.patriarchate.org/-/communiq-1 |archivedate= 11 жовтня 2018 |accessdate=11 жовтня 2018 }}</ref>.
* 2) Аднавіць на сёньняшні дзень [[Стаўрапігія|Стаўрапігію]] {{Артыкул у іншым разьдзеле|Сусьветны Патрыярх|Сусьветнага Патрыярха|uk|Вселенський патріарх}} ў [[Кіеў|Кіеве]], адну зь яго шматлікіх стаўрапігій ва Ўкраіне, якія заўсёды там існавалі<ref name="radio_svoboda_1"/><ref name="Patriarchate_1"/>.
* 3) Прыняць і разгледзець просьбу аб апэляцыі ад {{Артыкул у іншым разьдзеле|Філарэт (Патрыярх Кіеўскі)|Філарэта Дзенісенкі|uk|Філарет (патріарх Київський)}}, [[Макарый (мітрапаліт УАПЦ)|Макарыя Малетіча]] і іх пасьлядоўнікаў, якія апынуліся ў [[Схізма|схізмы]] не з {{Артыкул у іншым разьдзеле|Дагмат|дагматычных|uk|Догмат}} прычын, у адпаведнасьці з {{Артыкул у іншым разьдзеле|Кананічнае права|кананічных прэрагатыў|uk|Канонічне право}} Канстантынопальскага патрыярха атрымліваць такія звароты ад {{Артыкул у іншым разьдзеле|Герарх|герархаў|ru|Иерарх}} і іншых [[Сьвятар|сьвятароў]] з усіх аўтакефальных Цэркваў. Такім чынам, згаданыя вышэй асобы былі кананічна адноўлены ў сваім [[біскуп]]скім або {{Артыкул у іншым разьдзеле|Сьвятарства|сьвятарскім|ru|Священство}} {{Артыкул у іншым разьдзеле|Духоўны сан|сане|ru|Духовный сан}}, таксама было адноўлена зносіны іх вернікаў з Царквою<ref name="radio_svoboda_1"/><ref name="Patriarchate_1"/>.
* 4) Адмяніць абавязацельствы Сынадальнага ліста 1686 г., выдадзенага пры абставінах таго часу, якое аказваў ў парадку {{Артыкул у іншым разьдзеле|Ікономія|ікономіі|en|Economy (religion)}} права [[Патрыярх Маскоўскі і ўсяе Расеі|Патрыярху Маскоўскаму]] высьвечваць Кіеўскага мітрапаліта, абранага [[Царкоўны сабор|саборам]] [[духавенства]] і [[Парафія|вернікаў]] яго [[эпархія|эпархіі]], які павінен успамінаць Сусьветнага Патрыярха як свайго першагерарха па любым [[Богаслужэньне|набажэнствам]], абвяшчаючы і пацьвярджаючы сваю кананічную залежнасьць ад Маці-Царквы Канстантынопаля<ref name="radio_svoboda_1"/><ref name="Patriarchate_1"/>.
* 5) Зьвярнуцца да ўсіх уцягнутым бакам з заклікам ўстрымлівацца ад захапленьня [[Царква|цэркваў]], [[манастыр]]оў і іншай маёмасьці, а таксама ад любых іншых гвалтоўных дзеяньняў і помсты, каб перамагалі мір і любоў [[Хрыстос|Хрыста]]<ref name="radio_svoboda_1"/><ref name="Patriarchate_1"/>.

== Наступствы для Беларускай Царквы ==
На думку {{Артыкул у іншым разьдзеле|Іларыёнаў Андрэй Мікалаевіч|Андрэя Іларыёнава|ru|Илларионов, Андрей Николаевич}}, пасьля адкліканьня Сынадальнага ліста 1686 г., якім права {{Артыкул у іншым разьдзеле|Хіратонія|хіратоніі|uk|Хіротонія}} Кіеўскага мітрапаліта перадавалася Маскоўскай патрыярхіі (часова), разам з усёй былой Кіеўскай мітраполіяй пад {{Артыкул у іншым разьдзеле|Юрысдыкцыя|юрысдыкцыю|uk|Юрисдикція}} Канстантынопаля таксама '''de-jure''' вернутая і [[Беларуская праваслаўная царква]], якая была часткай Кіеўскай мітраполіі. Фактычна былі вернутыя пад кіраваньне Кіеўскага патрыярха ўсе [[Япархія|япархіі]], якія ўваходзілі ў склад [[Кіеўская мітраполія|Кіеўскай мітраполіі]] ў той час, а менавіта Холмская, Пярэмыскія, Львоўская (Галіцкая), Луцкая, Уладзімер-Валынская, Кіеўская, Белгародзкая, Чарнігаўская, Берасьцейская, Тураўская (Турава-Пінская), Полацкая, Аршанская і Амсьціслаўска-Магілёўская (Беларуская), Смаленская, Бранская<ref>{{ref-ru}}{{cite web |url=https://republic.com.ua/article/velikaya-shizma-2018-krah-planov-sozdaniya-tyisyacheletnego-pravoslavnogo-reyha.html |title=Великая схизма – 2018. Крах планов создания тысячелетнего православного рейха |date=2018-10-15 |website=https://republic.com.ua/ |publisher=Republic.com.ua |accessdate=15.10.2018}}</ref><ref>{{ref-ru}}[https://web.archive.org/web/20181018160801/http://belaruspartisan.by/politic/441473/ Великая схизма&nbsp;— 2018? Или «только» битва за Беларусь?] // [[Белорусский партизан]].</ref>.

=== Сынод РПЦ у Беларусі ===
Гэта першы ў гісторыі надзвычайны сынод [[Маскоўскі патрыярхат|Маскоўскага патрыярхата]] за межамі [[Расея|Расеі]]<ref>{{ref-ru}}{{YouTube|RCuPO-69WY0|Как в Беларуси потроллили патриарха Кирилла|logo=1}}</ref>. Паседжаньне [[сынод]]у адбылося ў памяшканьні [[Менская япархія|Менскай эпархіі]]<ref>{{ref-ru}}{{cite web|url=https://telegraf.com.ua/mir/europa/4596442-lukashenko-priostonovil-zasedanie-rpts-v-minske.html|title=Лукашенко "приостоновил" заседание РПЦ в Минске|date=2018-10-15|website=https://telegraf.com.ua/|publisher=[[Телеграф]]|accessdate=15.10.2018|author=}}</ref>. Прэс-сакратар [[Кірыла (Патрыярх Маскоўскі)|патрыярха Кірыла]] сьвятар {{Артыкул у іншым разьдзеле|Ваўкоў Аляксандр Аляксандравіч|Аляксандр Волкаў|ru|Волков, Александр Александрович (священник)}} заявіў, што сынод [[Расейская праваслаўная царква|РПЦ МП]] рыхтуе «адэкватны і жорсткі» адказ на рашэньне [[КПЦ]] даць [[Томас (дакумэнт)|томас]] аб [[Аўтакефалія|аўтакефаліі]]<ref>{{ref-uk}}{{cite web|url=https://tsn.ua/ukrayina/sinod-rpc-gotuye-zhorstku-vidpovid-na-rishennya-konstantinopolya-schodo-ukrayini-1232901.html|title=Синод РПЦ готує "жорстку" відповідь на рішення Константинополя щодо України|date=2018-10-13|work=[[ТСН.ua]]|accessdate=2018-10-13}}</ref><ref>{{ref-ru}}{{cite web|url=https://tass.ru/obschestvo/5671640|title=В РПЦ пообещали жесткий ответ Константинопольскому патриархату‍|work=[[ТАСС]]|accessdate=2018-10-13}}</ref>. {{Артыкул у іншым разьдзеле|Украінская праваслаўная царква Маскоўскага патрыярхата|УПЦ МП|uk|Українська православна церква (Московський патріархат)}} на саборы Расейскай праваслаўнай царквы ў г. [[Менск]]у прадстаўляе яе старшыня мітрапаліт Ануфрый (Беразоўскі), а таксама мітрапаліт Запароскі і Мелітопальскі Лука (Коваленко)<ref>{{ref-uk}}{{cite web|url=https://www.radiosvoboda.org/a/news-rpts-minsk-ukrayina/29544181.html|title=Україну на заході РПЦ в Мінську представляють митрополити УПЦ (МП) Онуфрій та Лука|date=2018-10-15|website=https://www.radiosvoboda.org/|publisher=[[Свабода (радыё)|Радіо «Свобода»]]|accessdate=15.10.2018|author=}}</ref>. На паседжаньні [[сынод]] Расейскай праваслаўнай царквы вырашыў разарваць эўхарыстычныя зносіны са Сусьветным патрыярхатам<ref>{{ref-uk}}{{cite web|url=http://www.patriarchia.ru/ua/db/text/5283710.html|title=Заява Священного Синоду Руської Православної Церкви у зв'язку з посяганням Константинопольського Патріархату на канонічну територію Руської Церкви|date=2018-10-15|website=Patriarchia.ru|publisher=Офіційний сайт Руської Православної Церкви.|accessdate=15.10.2018}}</ref><ref>{{ref-uk}}{{cite web|url=http://tyzhden.ua/News/221229|title=РПЦ розірвала відносини з Константинополем|date=2018-10-15|website=http://tyzhden.ua/|publisher=[[Український тиждень]]|accessdate=15.10.2018|author=}}</ref>.

У рашэньні гэтага сыноду сказана: «З гэтага часу і аж да адмовы Канстантынопальскага Патрыярхата ад прынятых ім антыкананічны рашэнняў для ўсіх сьвятароў Расейскай праваслаўнай царквы немагчыма канцэлебрацыі з духоўнымі Канстантынопальскай Царквы, а для вернікаў — удзел у сакрамэнтах, якія ажыццяўляюцца ў яе храмах»<ref>{{ref-uk}}{{Cite web|url=https://risu.org.ua/ua/index/all_news/confessional/orthodox_relations/73060/|title=Синод РПЦ розірвав євхаристійне спілкування зі Вселенським Патріархатом|website=risu.org.ua|accessdate=2018-10-17}}</ref>. Такім чынам, РПЦ і УПЦ МП (як частка РПЦ) пайшлі на схізму<ref>{{ref-uk}}{{cite web|url=https://ukr.lb.ua/society/2018/10/15/410010_viryani_upts_mp_pered_viborom_shizma.html|title=Віряни УПЦ МП перед вибором: схизма разом з РПЦ або єдність зі вселенським православ'ям, - Євстратій Зоря|date=2018-10-15|website=https://ukr.lb.ua/|publisher=[[Лівий берег]]|accessdate=15.10.2018|author=}}</ref>. Але так як РПЦ мае зносіны з Антыахійскай ПЦ, Грузінскай ПЦ і іншымі Праваслаўнымі Цэрквамі якія ў сваю чаргу маюць зносіны з так званай РПЦ з «раскольніцкаю і ерэтычнаю Канстантынопальскаю ПЦ» то і сама РПЦ становіцца раскольніцкаю і ерэтычнаю<ref>{{ref-ru}}{{Cite web|url=https://diak-kuraev.livejournal.com/2196863.html|title=Синод поистине чернобыльский|last=Кураевwrote|first=диакон Андрей|last2=15:41:00|first2=2018-10-16 15:41:00 entry is in top200 rating диакон Андрей Кураев diak_kuraev 2018-10-16|accessdate=2018-10-16}}</ref>.

== Юрысдыкцыя ==
Пасьля пастановы сыноду Сусьветнага патрыярхату аб адмене юрысдыкцыі Расейскай праваслаўнай царквы над украінскім эпіскапатам ўсе праваслаўныя архірэі Ўкраіны (зарэгістраваныя {{Артыкул у іншым разьдзеле|Рэлігійная арганізацыя|рэлігійныя арганізацыі|uk|Релігійна організація}} ў {{Артыкул у іншым разьдзеле|Міністэрства юстыцыі Украіны|Міністэрстве юстыцыі Украіны|uk|Міністерство юстиції України}}) лічацца слугамі Сусьветнага пасаду, незалежна ад таго, да якой праваслаўнай царквы яны належалі да таго, і з гэтай прычыны маюць чакаць распараджэньня Сусьветнага патрыярхату адносна сваіх далейшых дзеяньняў<ref>{{ref-uk}}''Святослав Хоменко, Михайло Денисов'', [https://www.bbc.com/ukrainian/features-46069420?fbclid=IwAR1iYw0Wf3hRRkhNDbbyGWICaVeHVzpLQABVRbAw59wjQ0ZEYqXU2YKU9mo Константинополь: Московського патріархату в Україні більше немає], 02.11.2018, [[BBC]].</ref>.

=== Заканадаўства ===
[[Файл:Порошенко_і_п._Варфоломій.jpg|міні|250пкс|Пётр Парашэнка і патрыярх Варфаламей падпісваюць пагадненьне "Аб супрацоўніцтве і ўзаемадзеяньні паміж Украінай і Сусьветным Канстантынопальскім Патрыярхатам». 3 лістапада 2018 г.]]
18 кастрычніка 2018 г. у Вярхоўнай Радзе 237 галасамі «за» было прынята законапраект № 9208, пададзены Прэзыдэнтам Парашэнка 17 кастрычніка пра тое, што [[Царква Сьвятога Андрэя (Кіеў)|Андрэеўская царква]] Нацыянальнага запаведніка «Сафія Кіеўская» перадаецца ў бязвыплатнае пастаяннае карыстаньне Сусьветнага патрыярхату для зьдзяйсьненьня набажэнстваў і абрадаў (пры гэтым Андрэеўская царква застаецца ў дзяржаўнай уласнасьці). У ёй заплянавана разьмяшчэньне [[Стаўрапігія|стаўрапігіі]] Сусьветнага патрыярхату, што фактычна будзе выконваць ролю амбасады Сусьветнага Патрыярха<ref>{{ref-uk}}[http://w1.c1.rada.gov.ua/pls/zweb2/webproc4_1?pf3511=64804 Проект Закону про особливості користування Андріївською церквою Національного заповідника «Софія Київська»] // [[Вярхоўная Рада Ўкраіны|Верховна Рада України]]</ref>.

У Вярхоўнай Радзе зарэгістраваны законапраекты № 5309 («адносна назвы рэлігійных арганізацый»)<ref>{{ref-uk}}[http://w1.c1.rada.gov.ua/pls/zweb2/webproc4_1?pf3511=60346 Проект Закону про внесення змін до Закону України «Про свободу совісті та релігійні організації» щодо назви релігійних організацій (об'єднань), які входять до структури (є частиною) релігійної організації (об'єднання), керівний центр (управління) якої знаходиться за межами України в державі, яка законом визнана такою, що здійснила військову агресію проти України та/або тимчасово окупувала частину території України] // [[Вярхоўная Рада Ўкраіны|Верховна Рада України]].</ref> і № 4128 («па зьмяненьні рэлігійнымі суполкамі падпарадкаванасьці»)<ref>{{ref-uk}}[http://w1.c1.rada.gov.ua/pls/zweb2/webproc4_1?pf3511=58255 Проект Закону про внесення змін до Закону України «Про свободу совісті та релігійні організації» (щодо зміни релігійними громадами підлеглості)] // [[Вярхоўная Рада Ўкраіны|Верховна Рада України]].</ref>, закліканыя ўпарадкаваць некаторыя арганізацыйныя пытаньні.

3 лістапада 2018 г. Прэзыдэнт Украіны і Сусьветны Патрыярх падпісалі пагадненьне аб супрацоўніцтве<ref>{{ref-uk}}[https://www.bbc.com/ukrainian/news-46082420 Порошенко і Варфоломій підписали угоду про співпрацю: про що в ній йдеться]? 03.11.2018 // [[BBC]].</ref><ref>{{ref-uk}}[https://www.radiosvoboda.org/a/news-poroshenko-bartholomew-deal/29580513.html Порошенко і Варфоломій підписали угоду про співпрацю між Україною та Вселенським патріархатом], 3 листопада 2018 // [[Свабода (радыё)|Радіо «Свобода»]].</ref>.

=== Каноны ===
У працэсе вырашэньня наданьня томасу ўкраінскаму праваслаўю выявілася, што Расейскай праваслаўнай царкве сусьветны патрыярх ніколі не надаваў [[Томас (дакумэнт)|томас]]у на права абвяшчэньня аўтакефаліі і стварэньня [[Маскоўскі патрыярхат|Маскоўскай патрыярхіі]]<ref>{{ref-uk}}{{Cite web|url=http://cerkvarium.org/novyny/pomistni-tserkvy/arkhiepiskop-telmiskij-iov-gecha-avtokefaliya-tse-zasib-zabezpechiti-ednist-i-tserkvi-vseredini-derzhavi-i-mizh-pomisnimi-tserkvami.html |title=Архієпископ Тельміський Іов (Геча): Автокефалія – це засіб забезпечити єдність і Церкви всередині держави, і між Помісними Церквами |last=cerkvarium |website=cerkvarium.org |accessdate=2018-09-14}}</ref><ref>{{ref-ru}}{{YouTube|nk9unLtjRPs|Невзоров. Томос, РПЦI|logo=1}}, [[Аляксандар Няўзораў]]</ref>.

У канцы верасьня 2018 году Сусьветная Патрыярхія абнародавала даклад «Сусьветны прастол і Украінская Царква. Кажуць дакумэнты», прысьвечаны абгрунтаваньню тэзіса, што Канстантынопальскі Патрыярхат ніколі не аддаваў [[Кіеўская мітраполія|Кіеўскую мітраполію]] ў кананічную тэрыторыю [[Расейская праваслаўная царква|Русейскай Праваслаўнай Царквы]], а толькі дазваляў Маскоўскаму патрыярху хіратонію кіеўскага мітраполіта<ref>{{ref-uk}}{{Cite web|url=http://suvd.com.ua/uk/articles/dokumenti-govorjat/show|title=Документи говорять |website=suvd.com.ua|accessdate=2018-10-05}}</ref>.

Сусьветны Патрыярх абвясьцілі аднаўленьне сваёй [[Кананічная тэрыторыя|кананічнай тэрыторыі]] без права ўмешвацца [[РПЦ]] МП ў справы [[Украіна|Украіны]]<ref>{{ref-uk}}[https://web.archive.org/web/20181014010617/https://antikor.com.ua/articles/260111-konstantinopoljsjkij_patriarhat_ogolosiv_ukrajinu_svojeju_kanonichnoju_teritorijeju Константинопольський патріархат оголосив Україну своєю канонічною територією] // АНТИКОР</ref><ref>{{ref-uk}}[https://galinfo.com.ua/news/konstantynopolskyy_patriarhat_ogolosyv_ukrainu_svoieyu_kanonichnoyu_terytoriieyu_296011.html Константинопольський патріархат оголосив Україну своєю канонічною територією] // Агенція інформації та аналітики</ref><ref>{{ref-uk}}[https://risu.org.ua/ua/index/all_news/orthodox/constantinople_patriarchy/72937/ Каноністи Константинополя обґрунтували канонічну приналежність України до Вселенського Патріархату] // РІСУ</ref>, абвясьціў незаконным і палітызаваным акт Расейскай Праваслаўнай Царквы {{Артыкул у іншым разьдзеле|Анафема|анафемы|uk|Анафема}} супраць ўкраінскага хрысьціяніна і гетмана [[Іван Мазэпа|Івана Мазэпы]]<ref>{{ref-uk}}[https://www.ukrinform.ua/rubric-society/2543179-filaret-poasniv-comu-vselenskij-patriarhat-zgadav-pro-anafemu-mazepi.html Філарет пояснив, чому Вселенський патріархат згадав про анафему Мазепи] // [[Укрінформ]].</ref>.

== Цікавыя факты ==
На {{Артыкул у іншым разьдзеле|Усеправаслаўны сабор|Ўсеправаслаўным саборы|uk|Всеправославний собор}} на в. [[Крыт]] 21 чэрвеня 2016 г. [[Расейская праваслаўная царква]] была абвінавачаная ў [[Ерась|ерасі]] [[этнафілетызм]]а (гл. «[[Сусьветны сабор]]»). Абвінавачваньні абвясьціў кіпрскі архіяпіскап Хрызастом II<ref>{{ref-el}}{{cite web |url=https://www.holycouncil.org/-/opening-archbishop-chrysostomos?inheritRedirect=true&redirect=%2Fdocuments |title=«ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟ» |date=20.06.2016 |website="Official Site - The Holy and Great Council of the Orthodox Church" |archiveurl=http://web.archive.org/web/20160624173704/https://www.holycouncil.org/-/opening-archbishop-chrysostomos?inheritRedirect=true&redirect=%2Fdocuments |archivedate= 24-06-2016|accessdate=24.06.2016 |quote=εθνοφυλετισμού }}</ref><ref>{{ref-uk}}{{cite web |url=http://patrioty.org.ua/politic/sluzhat-kesariu-ne-bohu-vsepravoslavnyi-sobor-na-kryti-hretskyi-patriarkh-zvynuvatyv-rpts-v-zradi-viry-123448.html |title=«Служать кесарю, не Богу: Всеправославний собор на Криті. Грецький патріарх звинуватив РПЦ в зраді віри» |website="Патріоти України" |archiveurl=http://web.archive.org/web/20160623103436/http://patrioty.org.ua/politic/sluzhat-kesariu-ne-bohu-vsepravoslavnyi-sobor-na-kryti-hretskyi-patriarkh-zvynuvatyv-rpts-v-zradi-viry-123448.html |archivedate= 23-06-2016}}</ref><ref>{{ref-uk}}{{cite web |url=http://www.lifeinvest.com.ua/sluzhat-kesaryu-ne-bogu-vsepravoslavniy-sobor-na-kriti-gretskiy-patriarh-zvinuvativ-rpts-v-zradi-viri/ |title=«Служать кесарю, не Богу: Всеправославний собор на Криті. Грецький патріарх звинуватив РПЦ в зраді віри» |date= |website="Life Invest" |archiveurl=http://web.archive.org/web/20160623103603/http://www.lifeinvest.com.ua/sluzhat-kesaryu-ne-bogu-vsepravoslavniy-sobor-na-kriti-gretskiy-patriarh-zvinuvativ-rpts-v-zradi-viri/ |archivedate= 23-06-2016}}</ref><ref>{{ref-ru}}{{cite web |url=http://vgoru.org/index.php/template/novini-planeti/item/5395-kiprskij-arkhiepiskop-khrizostom-ii-obvinil-rukovodstvo-rpts-v-eresi-etnofiletizma |title=«Кипрский архиепископ Хризостом II обвинил руководство РПЦ в ереси этнофилетизма» |date=23.06.2016 |website=газета "Вгору" (висока журналістика) |archiveurl=http://web.archive.org/web/20160624181134/http://vgoru.org/index.php/template/novini-planeti/item/5395-kiprskij-arkhiepiskop-khrizostom-ii-obvinil-rukovodstvo-rpts-v-eresi-etnofiletizma |archivedate= 24-06-2016 }}</ref>.

== Глядзіце таксама ==
* [[Праваслаўная царква Ўкраіны]]
* [[Канстантынопальска-маскоўская схізма]]
* [[Каляндарная рэформа ва Ўкраіне]]
* {{не перакладзена|Томос аб аўтакефаліі Праваслаўнай царквы Ўкраіны|Томос аб аўтакефаліі Праваслаўнай царквы Ўкраіны|uk|Томос про автокефалію Православної церкви України}}

== Крыніцы ==
{{Крыніцы|2}}

== Вонкавыя спасылкі ==
{{refbegin|2}}
* [https://web.archive.org/web/20180612143542/http://www.kpba.edu.ua/publikatsii/all-news/news/2608-ukrainskyi-den-na-fanari.html Український день на Фанарі]
* [https://risu.org.ua/ua/index/topics/hot_topic_of_year/pomisna2018 Єдина помісна Православна Церква: спроба 2018]
* {{cite web | url = https://nv.ua/ukr/ukraine/events/ukrajina-na-porozi-objednannja-tserkov-shcho-pro-tse-vidomo-2464836.html | title = Україна на порозі об'єднання церков. Що про це відомо | publisher = Новое Время | author = | date = 2018-04-19 | accessdate = | language = }}
* {{cite web | url = http://doslova.com/tserkovni-viiny-duzhe-suvori-abo-pro-ahoniiu-russkoho-myra/ | title = Церковні війни дуже суворі або про агонію "Русского мира" | publisher = До слова | author = | date = 2018-04-20 | accessdate = | language = }}
* {{cite web |url=https://znaj.ua/moskovski-popy-ne-vytrymaly-v-rpc-isteryka-cherez-iniciatyvu-z-ukrayiny |title=Московські попи не витримали: в РПЦ істерика через ініціативу України |author= |date=2018-04-20 |website=https://znaj.ua/ |publisher=[[Znaj]] |accessdate=22 квітня 2018}}
* {{cite web |url=https://etcetera.media/tserkovnaya-initsiativa-poroshenko-stala-izvestna-reaktsiya-rpts.html |title=Церковная инициатива Порошенко: стала известна реакция РПЦ |author= |date=2018-04-20 |website=https://etcetera.media/ |publisher=Electra |accessdate=22 квітня 2018}}
* {{cite web |url=https://www.cerkva.info/publications/komentar-rechnyka-kyivskoi-patriarkhii-shchodo-zaiavy-vztsz-upts-tobto-moskovskoho-patriarkhatu-v-ukraini-z-pytannia-nadannia-tomosu-pro-avtokefaliiu |title=Коментар речника Київської Патріархії щодо «Заяви ВЗЦЗ УПЦ» (тобто Московського Патріархату в Україні) з питання надання Томосу про автокефалію |author= |date=2018-04-22 |website=https://www.cerkva.info/ |publisher=Українська православна церква Київського патріархату |accessdate=22 квітня 2018}}
* {{cite web |url=https://www.pravda.com.ua/articles/2018/04/24/7178641/ |title=Богом обраний, або Президент Порошенко і єдина церква |author= |date=2018-04-24 |website=https://www.pravda.com.ua/ |publisher=[[Українська правда]] |accessdate=7 травня 2018}}
* {{cite web |url=https://espreso.tv/news/2018/05/07/rozkil_v_upc_mp_iyerarkhy_podillya_polissya_kyyivschyny_sum_ta_khersona_ne_pidtrymaly_kampaniyu_proty_avtokefaliyi |title=Розкол в УПЦ МП. Ієрархи Поділля, Полісся, Київщини, Сум та Херсона не підтримали кампанію проти автокефалії |author= |date=2018-05-07 |website=https://espreso.tv/ |publisher=[[Еспресо TV]] |accessdate=7 травня 2018}}
* {{cite web |url=http://www.liga.net/politics/interview/moskva-ugrojaet-globalnym-raskolom-za-avtokefaliyu-upts |title="Москва угрожает глобальным расколом за автокефалию УПЦ" |author= |date=2018-05-07 |website=http://www.liga.net/ |publisher=[[Ліга.net]] |accessdate=7 травня 2018}}
* {{cite web |url=http://sprotyv.info/ru/news/kiev/o-dalneyshey-strategii-upc-mp-po-protivodeystviyu-ukrainskoy-avtokefalii-koordinator |title=О дальнейшей стратегии УПЦ МП по противодействию украинской автокефалии – координатор ИС |author= |date=2018-05-05 |website=http://sprotyv.info/ |publisher=[[Інформаційний спротив]] |accessdate=7 травня 2018}}
* {{cite web |url=https://risu.org.ua/ua/index/all_news/confessional/orthodox_relations/71063/ |title=Після автокефалії УПЦ Росія втратить й вкрадену історію, - експерт |author= |date=2018-05-08 |website=https://risu.org.ua/ |publisher=[[Релігійно-інформаційна служба України]] |accessdate=9 травня 2018}}
* {{cite web |url=http://sprotyv.info/ru/news/kiev/moskovskie-besy-i-ukrainskaya-avtokefaliya-konec-stalinskogo-proekta-rpc |title=Московские бесы и украинская автокефалия: конец сталинского проекта РПЦ |author= |date=2018-05-10 |website=http://sprotyv.info/ |publisher=[[Інформаційний спротив]] |accessdate=11 травня 2018}}
* {{cite web |url=https://risu.org.ua/ua/index/expert_thought/open_theme/71118/ |title=Церковна геополітика: позиція Сербської Церкви |author=Дмитро Горєвой |date=2018-05-11 |website=https://risu.org.ua/ |publisher=[[Релігійно-інформаційна служба України]] |accessdate=14 травня 2018}}
* {{cite web |url=https://risu.org.ua/ua/index/expert_thought/authors_columns/kshchotkina_column/71128/ |title=Кінець СРСР Московського патріархату?... |author=Катерина Щоткіна |date=2018-05-14 |website=https://risu.org.ua/ |publisher=[[Релігійно-інформаційна служба України]] |accessdate=16 травня 2018}}
* [https://risu.org.ua/ua/index/all_news/community/religion_and_society/71178/ Візити до Варфоломія з проханням про автокефалію відбувалися ще на зорі незалежності України,&nbsp;— академік Жулинський]
* [https://risu.org.ua/ua/index/all_news/community/religion_and_policy/71200/ ФСБ ні перед чим не зупиниться, щоби зірвати надання Томосу УПЦ,&nbsp;— Людмила Филипович]
* [https://risu.org.ua/ua/index/all_news/state/church_state_relations/71193/ Емісари з сусідньої країни намагалися підкупити єрархів, щоби зірвати процес автокефалії,&nbsp;— Порошенко]
* {{cite web |url=https://petrimazepa.com/nas_otvet_cemberlenu_razbiraem_cerkovnye_tezisy_novinskogo |title=«Наш ответ Чемберлену»: разбираем церковные тезисы Новинского |author= |date=2018-05-23 |website=https://petrimazepa.com/ |publisher="Петро і Мазепа" |accessdate=23 травня 2018}}{{ref-ru}}
* {{cite web |url=https://www.ukrinform.ua/rubric-society/2469965-v-ocikuvanni-avtokefalii-pivtora-misaci-moskovskogo-sprotivu.html |title=В очікуванні автокефалії: півтора місяці московського спротиву |author=Лана Самохвалова |date=2018-05-29 |website=https://www.ukrinform.ua/ |publisher=[[Укрінформ]] |accessdate=1 червня 2018}}
* [https://risu.org.ua/ua/index/all_news/confessional/orthodox_relations/71386/ Предстоятель УАПЦ Макарій: Я не претендую на роль глави Помісної Церкви]
* [http://religionpravda.com.ua/2018/06/03/патріарх-варфоломій-прийняв-рішення/ «Патріарх Варфоломій прийняв рішення щодо Томосу Українській Церкві»,&nbsp;— отець Кирило Говорун]{{Недаступная спасылка|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* [https://ukr.lb.ua/world/2018/06/21/400990_propagandistska_viyna_proti.html Пропагандистська війна проти отримання Україною Томосу]
* {{cite web |url=https://www.pravda.com.ua/articles/2018/06/14/7183252/ |title=Патріарх Філарет: Якщо Томосу нам не дадуть, то це означає, що Москва перемогла Вселенського патріарха |author= |date=2018-06-14 |website=https://www.pravda.com.ua/ |publisher=[[Українська правда]] |accessdate=24 червня 2018}}
* [https://risu.org.ua/ua/index/all_news/orthodox/constantinople_patriarchy/71599/ Вселенський Патріарх зараз ще більше зацікавлений у вирішенні проблем Православ’я в Україні,&nbsp;— прес-служба Константинополя]
* {{cite web |url=https://risu.org.ua/ua/index/monitoring/society_digest/71655/ |title=Украинская автокефалия как историческая драма |author=Сергєй Чапнін |date=2018-06-29 |website=https://risu.org.ua/ |publisher=[[Релігійно-інформаційна служба України]] |accessdate=29 червня 2018}}
* {{cite web |url=https://www.cerkva.info/posts/kyivskyi-patriarkhat-u-pomisnu-tserkvu-pereide-bilshist-virian-mp |title=Київський Патріархат: у помісну Церкву перейде більшість вірян МП |author= |date=2018-05-24 |website=https://www.cerkva.info/ |publisher=Українська православна церква Київського патріархату |accessdate=30 червня 2018}}
* {{cite web |url=https://www.ukrinform.ua/rubric-society/2491099-zitta-iz-tomosom-bijki-riziki-j-pozitivi.html |title=Життя із Томосом: бійки, ризики й позитиви |author= |date=2018-07-02 |website=https://www.ukrinform.ua/ |publisher=[[Укрінформ]] |accessdate=2 липня 2018}}
* {{cite web |url=https://risu.org.ua/ua/index/all_news/orthodox/constantinople_patriarchy/71740/ |title=Константинопольський митрополит передрік Україні автокефалію |author= |date=2018-07-07 |website=https://risu.org.ua/ |publisher=[[Релігійно-інформаційна служба України]] |accessdate=7 липня 2018}}
* {{cite web |url=https://risu.org.ua/ua/index/all_news/confessional/orthodox_relations/71763/ |title=Після наданння Томосу УПЦ Москва втратить і Білорусь, - експерт |author= |date=2018-07-09 |website=https://risu.org.ua/ |publisher=[[Релігійно-інформаційнаслужба України]] |accessdate=9 липня 2018}}
* {{cite web |url=http://texty.org.ua/pg/article/hohobi/read/86272/Imperskyj_tresh_Monastyri_UPC_MP_aktyvno_prodajut |title=Імперський треш. Монастирі УПЦ МП активно продають монархічну літературу, Україні там місця немає |author= |date=2018-07-05 |website=http://texty.org.ua/ |publisher=[[Texty.org.ua]] |accessdate=9 липня 2018}}
* {{cite web |url=https://lb.ua/blog/sagan/402545_moskva_zmogla_zupiniti_protses.html |title=Москва не змогла зупинити процес підготовки Томосу для України |author=Олександр Саган |date=2018-07-11 |website=https://lb.ua/ |publisher=[[Лівий берег]] |accessdate=11 липня 2018}}
* {{cite web |url=https://ukr.lb.ua/world/2018/07/14/402814_pyatiy_element_ukrainskoi.html |title=П'ятий елемент української автокефалії |author=Тетяна Деркач |date=2018-07-14 |website=https://ukr.lb.ua/ |publisher=[[Лівий берег]] |accessdate=17 липня 2018}}
* {{cite web |url=https://risu.org.ua/ua/index/all_news/community/religion_and_policy/71858/ |title=У боротьбі проти Томосу Московський Патріархат перейшов межі моралі та євангельських приписів. – Віктор Єленський |author= |date=2018-07-18 |website=https://risu.org.ua/ |publisher=[[Релігійно-інформаційна служба України]] |accessdate=18 липня 2018}}
* {{cite web |url=https://risu.org.ua/ua/index/all_news/orthodox/constantinople_patriarchy/72038/ |title=Озвучена можлива дата розгляду Константинополем українського питання |author= |date=2018-07-31 |website=https://risu.org.ua/ |publisher=[[Релігійно-інформаційна служба України]] |accessdate=31 липня 2018}}
* {{cite web |url=https://www.ukrinform.ua/rubric-society/2507888-oleksandr-palij-istorik-ekspert-z-religijnih-pitan.html |title=Олександр Палій, історик, експерт із релігійних питань. На фінішній прямій до Томосу маємо бути мудрі, акі змії |author= |date=2018-07-30 |website=https://www.ukrinform.ua/ |publisher=[[Укрінформ]] |accessdate=1 серпня 2018}}
{{refend}}

{{ВП-парталы|Хрысьціянства|Беларусь|Украіна|Гісторыя}}

[[Катэгорыя:Гісторыя хрысьціянства ва Ўкраіне]]
[[Катэгорыя:Кананічнае права]]
[[Катэгорыя:Царкоўнае права]]
[[Катэгорыя:Праваслаўная царква Ўкраіны]]
[[Катэгорыя:Канстантынопальскі патрыярхат]]
[[Катэгорыя:Рэлігійнае права]]
[[Катэгорыя:Падзеі 2018 году]]