Прагляд крыніцы для Быхаўцы

{{Іншыя значэньні}}
{{Шляхецкі род
|Прозьвішча             = Быхаўцы
|Герб                   = POL COA Mogiła.svg
|Апісаньне              = 
|Подпіс гербу           = [[Магіла (герб)|Герб «Магіла»]]
|Дэвіз                  = 
|Краіна паходжаньня     = [[Вялікае Княства Літоўскае]]
|Тытул                  = 
|Прызнаныя ў            = [[Вялікае Княства Літоўскае]], [[Рэч Паспалітая]], [[Расейская імпэрыя]]
|Першы з роду           = Міцька Быхавец
|Апошні з роду          = 
|Адгалінаваньне роду    = 
|Адгалінаваньні ад роду = 
}}
'''Быхаўцы''' — беларускі шляхецкі род гербу «[[Магіла (герб)|Магіла]]», прадстаўнікі якога займалі дзяржаўныя пасады ў [[ВКЛ]], [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] і [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]].

Вядомыя з XVI стагодзьдзя. Заснавальнік роду Міцька Быхавец меў сыноў Васіля, Васька і Андрэя. [[Вялікі князь літоўскі|Вялікі князь ВКЛ]] і [[Кароль польскі|кароль Польшчы]] [[Жыгімонт І Стары]] дараваў «баярам смаленскім» Васілю і Ваську 12 неаседлых вёсак у [[Дарсуніскі павет|Дарсуніскім павеце]]. Васько ў 1514 стаў уладальнікам яшчэ 8 вёсак. Андрэй у 1536 атрымаў землі ў [[Троцкі павет|Троцкім павеце]].

Быхаўцы таксама валодалі маёнткамі ў [[Менская губэрня|Менскай]], [[Гарадзенская губэрня|Гарадзенскай]], [[Віленская губэрня|Віленскай]] губэрнях. Найбольш буйныя зь іх [[Лыскаў]] і [[Магілёўцы]] з фальваркамі [[Лібярполь]], [[Гута (Пружанскі раён)|Гута]], Разалін з хутарамі Копан, Палько, Сасенкі і [[Крупа (Пружанскі раён)|Крупа]]. У 1822 у гэтых маёнтках было 1470 сялянаў. Быхаўцы былі ўладальнікамі папяровай мануфактуры ў Лыскаве (1711—1724), шклозаводу, лесаапрацоўчых заводаў, бровараў. У 1835 у кнігі шляхты Гарадзенскай губэрні ўпісаныя Быхаўцы: Ян (сын Ігнація), стрыечны брат Яна Язэп з сынам Адамам, Янам і Аляксандрам. У 1858 у кнігі шляхты Віленскай губэрні ўпісаныя Казімер (сын Тадэвуша) з сынам Яўхімам і ўнукамі Ежы, Язэпам і Казімерам і Яўхім з сынам Фэрдынандам.

У Цэнтральным дзяржаўным гістарычным архіве Беларусі ў Горадні захоўваецца фонд Быхаўцаў, які ўключае 893 адзінкі захоўваньня.

== Вядомыя прадстаўнікі ==
* '''Мікалай''' (? — ?), дэпутат [[Трыбунал ВКЛ|Трыбуналу ВКЛ]] (1589).
* '''Крыштаф''' (? — ?), [[намесьнік троцкі]] (1615).
* '''Зьміцер''' (? — ?), сын Мікалая, пісар гродзкі троцкі (1615), падчашы троцкі.
* '''Язэп''' (? — ?), дэпутат Троцкага ваяводзтва на Люблінскім трыбунале (1627).
* '''Ян''' (?-1655), сын Зьмітра, стольнік троцкі, палк. ВКЛ, загінуў у бітве.
* '''Войцех''' (? — ?), пасол троцкі. Падпісаў элекцыю (пагадненьне пра галасаваньне на элекцыйным сойме) Ўладзіслава Вазы з Троцкім ваяводзтвам (1632).
* '''Міхал''' (? — ?), падстолі і падчашы троцкі, маршалак Трыбуналу ВКЛ (1646).
* '''Самуэль''' (? — ?), падстароста слонімскі (1658).
* '''Мацей''' (? — ?), пісар земскі троцкі (1671).
* '''Міхал''' (? — ?), харужы і пасол троцкі (1678), цівун, харужы і пасол троцкі (1688).
[[Файл:Надмагільле Станіслава Быхаўца1. Барысікі — Barysiki.Jpeg|міні|Надмагільле Станіслава Юзэфа Даніэля Быхаўца, сына [[Аляксандар Быхавец|Аляксандра]], у [[Барысікі|Барысіках]] (Пружанскі раён)]]
* '''Мікалай''' з Цывіна (? — ?), харужы і пасол троцкі, маршалак Трыбуналу ВКЛ, пасол сойму (1680), стольнік інфлянцкі (1716).
* '''Самуэль''' (? — ?), староста люцынскі (1716). У 1689 указам караля Рэчы Паспалітай Яна ІІІ Сабескага асуджаны на вечнае выгнаньне (баніцыю). У 1693 меў дом у Горадні. Быў жанаты з Хрысьцінай з роду Кунцэвічаў-Дэнгоф.
* '''Дамінік''' (? — ?), падпісаў элекцыю Аўгуста ІІ Моцнага з Браслаўскім ваяводзтвам (1697).
* '''Якуб''' (? — ?), разам зь Янам падпісаў элекцыю Аўгуста ІІ Моцнага з Троцкім ваяводзтвам (1697).
* '''Ян''' (? — ?), скарбнік троцкі. У 1697 разам зь Якубам падпісаў элекцыю Аўгуста ІІ Моцнага з Троцкім ваяводзтвам.
* '''Уладзіслаў''' (? — 10.8.1761), сын Самуэля, падчашы менскі (1715), судзьдзя земскі ваўкавыскі, падстароста Ваўкавыскага павету (1738—1746).
* '''Ян''' (каля 1732 — ?), сын Ігнацыя, дэпутат Трыбуналу ВКЛ (1797—1802), судзьдзя земскі слонімскі (1802—1808), межавы судзьдзя слонімскага межавога апэляцыйнага суду (1814—1830), старшыня слонімскага межавога суду (1830—1832).
* '''Язэп''' (? — ?), сын Яна, падстолі ваўкавыскі (1780), камэргер караля Рэчы Паспалітай Станіслава Аўгуста Панятоўскага, крайчы літоўскі (1793). Кавалер ордэна сьвятога Станіслава.
* '''Язэп Уладзіслаў''' (1778 — 5.07.1845), францускі вайсковец, ад’ютант нэапалітанскага караля Юрата<ref>{{Навіна|аўтар=[[Юры Жыгамонт]]|загаловак=Магілёўцы (Берасьцейская вобласьць)|спасылка=http://www.ctv.by/video/1048/Dilietant_220611_magiliovci.flv|выдавец=[[Сталічнае тэлебачаньне]]|дата публікацыі=23 чэрвеня 2011|дата доступу=29 студзеня 2014}}</ref>.
* [[Адам Ян Віктар Быхавец|'''Адам''' Ян Віктар]] (23 сьнежня 1796 — ?), сын Язэпа, сябра ваўкавыскага апэляцыйнага суду. За ўдзел у паўстаньні 1863—1864 арыштаваны ў 1863 і асуджаны ваенна-сьледчай камісіяй да ссылкі. У 1866 жыў пад наглядам паліцыі ў г. Нараўчат Пензенскай губэрні.
* '''[[Аляксандар Быхавец|Аляксандар]]''' (? — 1863), старшыня ваўкавыскага межавога апэляцыйнага суду. У яго бібліятэцы ў 1820-я захоўвалася [[Хроніка Быхаўца]].

== Крыніцы і заўвагі ==
{{Крыніцы}}

[[Катэгорыя:Быхаўцы| ]]