Прагляд крыніцы для Апэрацыя Менск

{{Узброены канфлікт
|Назва           = Апэрацыя Менск
|Вайна           = [[Польска-савецкая вайна]]
|Выява           = PL-RU war 1919 phase II.svg
|Подпіс да выявы =
|Дата            = пачатак жніўня 1919 году
|Месца           = [[Менск]]ія ваколіцы
|Вынік           = Перамога польскага войска
|Войска1         = {{Сьцяг Польшчы}} [[Польшча]]
|Войска2.        = {{Сьцяг РСФСР (1918-1954)}} [[РСФСР]]
|Камандуючы1     = {{Сьцяг Польшчы}} [[Станіслаў Шаптыцкі]]
|Камандуючы2     = {{Сьцяг РСФСР (1918-1954)}}
|Колькасьць1     = 14 000 жаўнераў<br>40 гармат
|Колькасьць2     = ?
|Страты1         = ?
|Страты2         = ? 
|Дадаткі         =
}}
{{Бітвы польска-бальшавіцкай вайны}}
'''Апэра́цыя «Менск»''' — польскі наступ на тэрыторыі [[Беларусь|Беларусі]], які скончыўся захопам палякамі [[Менск]]у 8 жніўня 1919.

Улетку 1919 пасьля посьпеху [[Войска польскае|польскіх войскаў]] у некалькіх сутычках з войскамі [[СССР|Савецкай Расеі]], абодвум бакам спатрэбіўся час, для рэарганізацыі сваіх сілаў і канцэнтрацыі войскаў. Аднак польскае кіраўніцтва вырашыла, што яны павінны зрабіць яшчэ адзін удар па бальшавіках, карыстаючыся з польскага наступу. Мэтаю была [[16 армія (РСФР)|16 армія]] з камандаваньнем ў Менску. Гэта б дазволіла зьнішчыць матэрыяльна-тэхнічнае забесьпячэньне савецкіх войскаў, пасьля ўзяцьця кантролю над чыгункай у раёне Менску.

4 ліпеня польскія войскі ([[Літоўска-Беларускі фронт]]) на чале з генэралам [[Станіслаў Шаптыцкі|Станіславам Шаптыцкім]] захапілі [[Маладэчна]]. Пасьля камандуючы фронтам спыніў наступ, каб перагрупаваць і папоўніць вайсковыя сілы. Гэтым скарысталіся бальшавікі і паспрабавалі вярнуць Маладэчна. 17 ліпеня атаку распачалі 52-я і 5-я стралковыя савецкія дывізіі. Польскія войскі адбілі суперніка і сіламі — 41-га і 42-га палкоў пяхоты і часткі 2-га палка пяхоты легіянэраў — распачалі контратаку і выйшлі на лінію [[Заслаўе]] — [[Паперня (Менская вобласьць)|Паперня]] — [[Беларучча]]. Генэрал Шаптыцкі ізноў прыпыніў свой наступ чакючы падыходу падмацаваньня — Вялікапольскай групы.

Згодна з польскім плянам Менск абхопліваўся шырокімі [[Абцугі|абцугамі]]. 8 жніўня 2 дывізія пяхоты легіянэраў у складзе: 12 000 пяхоты, 2000 кавалерыі і 40 гармат, абароненая на поўначы і паўночным усходзе 1-й Дывізіяй Пяхоты Легіянэраў, пачала наступ на Менск з паўночнага захаду, Вялікапольская група з паўднёвага захаду. [[15 уланскі полк]] атрымаў задачу рэалізацыі перарэзаць чыгунку Менск — Барысаў. На Менск рушылі дзьве дывізіі выдзеленыя з 2ДПЛ: 2 і 3 батальёны 4-га палка пяхоты легіянэраў начале маёра Станіслава Тэсаро і групы маёра Стывэна Джозафа ў сладзе 1-га батальёну 2-га палка пяхоты легіянэраў узмоцненага штурмавым батальёнам з 2, 3 і 4-га Палкоў пяхоты легіянэраў. Штурмавы батальён быў самым пасьпяховым, і ў 10:00 увайшоў у прадмесьце Менску. Палякі, змагаючыся з савецкай пяхотай, якую падтрымлівалі браневікі, каля 12:00 занялі заходнюю частку гораду і падарвалі чыгуначныя рэйкі на [[Бабруйск]]. Да вечара польскія войскі ўварваліся ў горад. Бальшавіцкія войскі панесьлі цяжкія страты. Палякі захапілі ў палон каля 500 палонных, захапілі 8 паравозаў, 90 вагонаў якія расейцы не пасьпелі эвакуяваць. 8 жніўня ўвечары Саветы здалі Менск палякам.

Гэты посьпех дазволіў палякам значна пасунуць лінію фронту да канца жніўня, калі [[Юзэф Пілсудзкі]] выдаў загад, які забараніў наступ у сувязі з захопам на гэтым участку фронту ўсіх важных для Польшчы земляў.

[[Файл:Do tutejszaho narodu.jpg|міні|Польская ўлётка да мясцовага насельніцтва]]

== Літаратура ==
* Norman Davies, "Biały Orzeł, Czerwona Gwiazda", Wydawnictwo: Znak 2006, ISBN 83-240-0749-0
* J. Odziemkowski, Leksykon wojny polsko-rosyjskiej 1919-1920, wyd. RYTM Warszawa 2004.

[[Катэгорыя:Бітвы польска-савецкай вайны 1919—1920 гадоў|Менск]]
[[Катэгорыя:Падзеі 1919 году]]
[[Катэгорыя:Гісторыя Менску]]