Прагляд крыніцы для Дзяржаўны камітэт па надзвычайным становішчы

{{Арганізацыя
| назва                     = Дзяржаўны камітэт па надзвычайным становішчы
| выява                     = 
| рамка выявы               = 
| памер выявы               = 
| альтэрнатыўны тэкст выявы = 
| подпіс выявы              = 
| мапа                      = 
| памер мапы                = 
| альтэрнатыўны тэкст мапы  = 
| подпіс мапы               = 
| мапа 2                    =
| абрэвіятура               = ДКНС СССР
| дэвіз                     =
| папярэднік                = 
| наступнік                 =
| дата ўтварэньня           = 18 жніўня 1991 году
| дата спыненьня існаваньня = 21 жніўня 1991 году
| тып                       = 
| юрыдычны статус           = 
| мэта                      = 
| штабкватэра               = [[Масква]]
| месцазнаходжаньне         = 
| каардынаты                = 
| дзейнічае ў рэгіёнах      = 
| сяброўства                = 
| афіцыйныя мовы            = 
| генэральны сакратар       = 
| пасада кіраўніка          = кіраўнік
| імя кіраўніка             = [[Генадзь Янаеў]]
| пасада кіраўніка 2        = 
| імя кіраўніка 2           = 
| пасада кіраўніка 3        = 
| імя кіраўніка 3           = 
| пасада кіраўніка 4        = 
| імя кіраўніка 4           = 
| пасада кіраўніка 5        = 
| імя кіраўніка 5           = 
| пасада кіраўніка 6        = 
| імя кіраўніка 6           = 
| асноўныя асобы            = 
| кіроўны орган             = 
| матчыная кампанія         = 
| зьвязаныя кампаніі        = 
| бюджэт                    = 
| колькасьць супрацоўнікаў  = 
| колькасьць валянтэраў     = 
| сайт                      = 
| заўвагі                   = 
| колішняя назва            = 
}}
'''Дзяржаўны камітэт па надзвычайным становішчы''' — самаабвешчаны ворган улады ў [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|СССР]], які існаваў з 18 па 21 жніўня 1991 году. Уключаў у сябе шэраг высокапастаўленых службовых асобаў [[Урад СССР|Савецкага ўраду]], ачоліў новы ворган віцэ-прэзыдэнт [[Генадзь Янаеў]]<ref name="новычас">[https://novychas.by/poviaz/znivenski-putcz-i-dzen-nezaleznasci «Жнівеньскі путч і Дзень незалежнасьці»]. [[Новы час (газэта)|Новы час]].</ref>. Чальцы ДКНС выступілі супраць палітыкі «[[Перабудова|Перабудовы]]» прэзыдэнту СССР [[Міхаіл Гарбачоў|Міхаіла Гарбачова]], а таксама супраць падпісаньня новай саюзнай дамовы і пераўтварэньні СССР у канфэдэратыўны [[Зьвяз сувэрэнных дзяржаваў]], куды плянавалі ўвайсьці толькі 9 з 15 саюзных рэспублік. 

Згодна з рашэньнем ДКНС Міхаіл Гарбачоў быў адхілены ад ўлады, а ў Маскву былі ўведзены вайсковыя часткі. Галоўнымі апанэнтамі ДКНС былі прыхільнікі Прэзыдэнту РСФСР [[Барыс Ельцын|Барыса Ельцына]], якія ў дзень выступу путчыстаў аб’явілі дзеяньні сябраў камітэту антыканстытуцыйнымі. У шматлікіх гарадох СССР, у тым ліку ў [[Менск]]у, прайшлі мітынгі супраць ДКНС<ref name="новычас"/>. У Беларусі галоўнай сілай, якая выступіла супраць путчыстаў, стала апазыцыйная фракцыя [[Беларускі Народны Фронт Адраджэньне|БНФ]]<ref name="новычас"/>. Пасьля паразы і самароспуску камітэту іхныя дзеяньні былі асуджаныя ворганамі заканадаўчай і выканаўчай улады СССР, РСФСР і шэрагу іншых саюзных рэспублік і кваліфікаваныя як дзяржаўны пераварот. У гістарыяграфіі падзеі 18—21 жніўня 1991 году атрымалі назву «[[Жнівеньскі путч]]».

З 22 па 29 жніўня 1991 году былыя чальцы распушчанага ДКНС і асобы, якія актыўна садзейнічалі ім, былі арыштаваныя, але з чэрвеня 1992 году па студзень 1993 году ўсе яны былі адпушчаныя пад падпіску аб нявыезьдзе<ref>[https://www.kommersant.ru/doc/5308 « Стародубцев на воле. С Лениным в башке и подпиской в руке»]. Коммерсант.</ref><ref>[https://www.kommersant.ru/doc/28697 «Олег Шенин отпущен до суда домой»]. Коммерсант.</ref><ref>[https://www.kommersant.ru/doc/33373 «В Прокуратуре России»]. Коммерсант.</ref><ref>[https://www.kommersant.ru/doc/36887 «Пресс-конференция по делу ГКЧП»]. Коммерсант.</ref>. У красавіку 1993 году пачалося судовае разьбіральніцтва. 23 лютага 1994 году падсудныя па справе ДКНС былі амніставаныя Дзяржаўнай думай Фэдэральнага Сходу Расейскай Фэдэрацыі<ref>[http://www.km.ru/front-projects/gkchp/chleny-gkchp-posle-putcha «Члены ГКЧП после „путча”»]. КМ онлайн.</ref>, нягледзячы на пярэчаньні з боку Ельцына. Адзін з падсудных, [[Валянцін Варэньнікаў]], адмовіўся прыняць амністыю і над ім прадоўжыўся суд, які ён, у канчатковым выніку, выйграў.

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Вонкавыя спасылкі ==
* [http://belsat.eu/news/putch-gkchp-praz-26-gadou-hronika-padzeyau/ «Путч ГКЧП праз 26 гадоў. Хроніка падзеяў»]. [[Белсат]].

{{Распад СССР}}

[[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1991 годзе]]
[[Катэгорыя:Зьніклі ў 1991 годзе]]
[[Катэгорыя:Жнівеньскі путч]]
[[Катэгорыя:Жнівеньскі путч]]