Прагляд крыніцы для Бітва пад Віцебскам (1664)

{{Бітва
|Назва           = Бітва пад Віцебскам
|Вайна           = [[Вайна Расеі з Рэччу Паспалітай 1654—1667 гадоў|Трынаццацігадовая вайна]]
|Выява           = Viciebsk. Віцебск (1664) (2).jpg
|Подпіс да выявы = Віцебск, 17 ст 
|Дата            = 6 чэрвеня 1664
|Месца           = ваколіцы [[Віцебск]]у
|Вынік           = перамога войска РП
|Войска1         = [[Файл:Coat of Arms of the Polish-Lithuanian Commonwealth.svg|20 пкс]] [[Рэч Паспалітая]]
|Войска2         = [[Файл:Imperial Coat of arms of Russia (17th century).svg|20 пкс]] [[Маскоўская дзяржава]]
|Камандуючы1     = [[Міхал Казімер Пац]]
|Камандуючы2     = [[Іван Хаванскі]]
|Колькасьць1 = 
|Колькасьць2 = 3749 <ref>По состоянию на 8 апреля 1664. Акты Московского государства, изданные Императорскою Академиею наук, СПб., 1901, т.3, стр.562.</ref>
|Страты1 = 
|Страты2 = 
}}
{{Бітвы вайны Расеі з Рэччу Паспалітай 1654—1667 гадоў}}
'''Бітва пад Віцебскам''' — перамога войска ВКЛ 6 чэрвеня 1664 году над Маскоўскім войскам падчас [[Трынаццацігадовая вайна 1454—1466 гадоў|Трынаццацігадовай вайны]].

Восеньню 1663 году кароль [[Ян Казімер]] рушыў на праваўзьбярэжнюю [[Украіна|Ўкраіну]] зь вялікім польскім і літоўскім войскам. У студзені 1664 году войска [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] уварвалася на тэрыторыю Расейскага Царства. Вясною 1664 году частка войска начале [[Гетман польны літоўскі|гетмана польнага літоўскага]] [[Міхал Казімер Пац|Міхала Казімера Паца]] пакінула галоўныя каралеўскія сілы і рушыла на поўнач, каб супрацьстаяць войску [[Іван Хаванскі|Івана Хаванскага]].

Маскоўскае войска пасоўвалася па ўсходняй часты ВКЛ, «выпаліла і весекла» на сваім шляху [[Дуброўна]], [[Орша|Оршу]], [[Чарэя|Чарэю]] і [[Талачын]], «палілі да самога [[Барысаў|Барысава]]»<ref>Курбатов О. А. Из истории военных реформ в России во 2-й половине XVII века. Реорганизация конницы на материалах Новгородского разряда 1650-х — 1660-х гг./Диссертация на соискание ученой степени кандидата исторических наук, М., 2002, стр. 162—163</ref>, а пазьней стаяла да лета каля [[Віцебск]]а зьбіраючы ежу і чакаючы папаўненьня.

У лютым разьбіўшы пад [[Бранск]]ам маскоўскае войска начале Баратынскага<ref>[https://web.archive.org/web/20211203090610/http://pbc.biaman.pl/dlibra/docmetadata?id=oai%3Apbc.biaman.pl%3A1507&from=http%3A%2F%2Ffbc.pionier.net.pl Pacowie : materyjały historyczno-genealogiczne / ułożone i wydane przez Józefa Wolffa]</ref>, Пац рушыў ад [[Старадуб]]а да [[Магілёў|Магілёву]].

Першыя сутычкі адбыліся 5 чэрвеня 1664 году. Бітва пачалася 6 чэрвеня на раце [[Лучоса|Лучосе]]. Падчас бою маскоўцамі было захоплена гетманская харугва Паца<ref>РГАДА. Ф. 210. Смотренные списки, № 20, л 640—643. Курбатов О. А. Морально-психологические аспекты тактики русской конницы в середине XVII века // Военно-историческая антропология. Ежегодник, 2003 / 2004. Новые научные направления. М., 2005. С. 193—213.</ref>. Але пасьля маскоўская коньніца, што наступала без падтрымкі пяхоты, был адкінутая назад і разьбеглася, замест таго каб сабрацца ў лягеры. Так ноўгарадзкія казакі ўцякалі да самога [[Ноўгарад]]у<ref>Курбатов О. А. Морально-психологические аспекты тактики русской конницы в середине XVII века // Военно-историческая антропология: Ежегодник, 2003/2004: Новые научные направления. — М., 2005. — С. 193—213</ref>. Пасьля гэтага рэшткі войска Хаванскага, дзе засталася адна пяхота, былі разьбітыя жаўнерамі ВКЛ.

Хаванскі з часткай арміі ледзь прабіўся да Віцебска, дзе яму дапамог гарадзкі гарнізон.

Пасьля гэтай паразы цар адхіліў Хаванскага ад камандваньняі і прызначыў новага ваяводу — [[Юры Доўгарукі|Юрыя Доўгарукага]].

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

{{Расейска-беларускія бітвы}}

{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Віцебск}}
[[Катэгорыя:Бітвы вайны Расеі з Рэччу Паспалітай 1654—1667 гадоў]]
[[Катэгорыя:Падзеі 1664 году]]
[[Катэгорыя:Падзеі 6 чэрвеня]]
[[Катэгорыя:Гісторыя Віцебску]]