Мілаш Зэман

	Мілаш Зэман
Прэзыдэнт Чэхіі
	8 сакавіка 2013 — 8 сакавіка 2023
Прэм’ер-міністар:	Пётар Нэчас
Папярэднік:	Вацлаў Кляўс
Прэм’ер-міністар Чэхіі
	17 ліпеня 1998 — 12 ліпеня 2002
Прэзыдэнт:	Вацлаў Гавэл
Папярэднік:	Ёзэф Тошаўскі
Наступнік:	Уладзімер Шпідля
Старшыня Палаты прадстаўнікоў
	27 чэрвеня 1996 — 17 ліпеня 1998
Папярэднік:	Мілян Угдэ
Наступнік:	Вацлаў Кляўс
Старшыня Сацыял-дэмакратычнай партыі
	28 лютага 1993 — 7 красавіка 2001
Папярэднік:	Іржы Горак
Наступнік:	Уладзімер Шпідля
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся:	28 верасьня 1944; Колін, Пратэктарат Багеміі і Маравіі
Партыя:	Камуністычная партыя (1968—1970); Сацыял-дэмакратычная партыя (1992—2009); Партыя грамадзянскіх правоў (2009-цяпер)
Сужэнец:	Івана Зэманова[d]
Дзеці:	Кацярына Зэманова[d] і Давід Зэман[d]
Адукацыя:	Вышэйшая эканамічная школа (Прага)
Узнагароды:	honorary citizen of Cheb[d]
	Мілаш Зэман у Вікісховішчы

Мі́лаш Зэ́ман (па-чэску: Miloš Zeman, ˈmɪloʃ ˈzɛman (зьвесткі); * 28 верасьня 1944, Колін, Пратэктарат Багеміі і Маравіі) — чэскі палітык, першы ўсеагульна абраны прэзыдэнт Чэхіі (2013). Раней займаў пасады прэм’ер-міністра (1998—2002), старшыні Палаты прадстаўнікоў чэскага парлямэнту (1996—1998). На пасадзе кіраўніка Сацыял-дэмакратычнай партыі ў 1990-я ператварыў яе ў адну з найбуйнейшых партыяў Чэхіі.

Жыцьцяпіс[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Мілашавы бацькі разьвяліся, калі таму было два гады. Выхаваньнем займалася маці, настаўніца па спэцыяльнасьці. Пасьля скончыў школу ў родным месьце і ў 1965 паступіў у Вышэйшую эканамічную школу ў Празе, якую скончыў у 1969^[2].

У часе Праскай вясны 1968 Зэман стаў сябрам Камуністычнай партыі, аднак у 1970 быў выключаны зь яе за нязгоду з пактам пра ўварваньне ў Чэхаславаччыну^[3]. Таксама пазбавіўся працы і больш за дзесяць гадоў працаваў у спартовай арганізацыі Sportpropag (1971—1984). У 1984 уладкаваўся ў кампанію Agrodat, зь якой быў звольнены ў 1989 за свой крытычны артыкул «Prognostika a přestavba» (Прагназаваньне і аднаўленьне)^[2].

Улетку 1989 ягоны крытычны камэнтар на Чэхаславацкім тэлебачаньні, датычны нездавальняючага стану чэхаславацкай эканомікі, выклікаў скандал, а ў часе Аксамітнай рэвалюцыі ён стаў адным зь лідэраў Грамадзянскага форуму^[4].

У красавіку 2001 Мілаш Зэман пакінуў пасаду старшыні партыі і пераехаў на адпачынак у Высачынскі край. У 2003 вылучаўся на выбарах прэзыдэнта, аднак саступіў Вацлаву Кляўсу з-за разьяднанасьці сваё партыі. Пасьля гэтага Зэман стаў жорстка крытыкаваць кіраўнікоў сацыял-дэмакратаў. 21 сакавіка 2007 з-за канфлікту зь лідэрам сацыял-дэмакратычнай партыі Іржы Пароўбэкам пакінуў партыю.

У 2013 року ўзяў удзел у першых усеагульных выбарах прэзыдэнта Чэскай рэспублікі, у другім туры перамогшы Карэла Шварцэнбэрга. У паўнамоцтвы ўступіў 8 сакавіка 2013.

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

^ iDNES.cz (чэс.) — 2018.
^ ^а ^б Miloš Zeman novinky.cz Праверана 27 студзеня 2013 г.
^ Neuděloval bych ani milosti, ani amnestie, napsal čtenářům Zeman (чэс.) Mladá fronta DNES. iDNES. Праверана 27 January 2013 г.
^ "Jistý prognostik" si dovolil kritizovat komunistické hospodářství (чэс.). Чэскае тэлебачаньне (3 August 2010). Праверана 27 January 2013 г.

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Мілаш Зэман — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

Мілаш Зэман (анг.) на сайце IMDb
Працы Мілаша Зэмана(недаступная спасылка) ў Worldcat

Папярэднік Іржы Горак	Старшыня Сацыял-дэмакратычнай партыі 1993—2001	Наступнік Уладзімер Шпідля
Папярэднік Мілян Угдэ	Старшыня Палаты прадстаўнікоў 1996-1998	Наступнік Вацлаў Кляўс
Папярэднік Ёзэф Тошаўскі	Прэм’ер-міністар Чэхіі 1998—2002	Наступнік Уладзімер Шпідля
Папярэднік Вацлаў Кляўс	Прэзыдэнт Чэхіі 2013—	Наступнік '

[_96e151a38e492c4f-1] DNES.cz (чэс.) — 2018.

[novinky-2] а ^б Miloš Zeman novinky.cz Праверана 27 студзеня 2013 г.

[3] Neuděloval bych ani milosti, ani amnestie, napsal čtenářům Zeman (чэс.) Mladá fronta DNES. iDNES. Праверана 27 January 2013 г.

[4] "Jistý prognostik" si dovolil kritizovat komunistické hospodářství (чэс.). Чэскае тэлебачаньне (3 August 2010). Праверана 27 January 2013 г.

[1]

[2]

[3]

[4]

п а р Прэм’ер-міністры Чэхіі
Чэхаславаччына	Станіслаў Разль (1969) Ёзэф Кемпны (1969–70) Ёзэф Корчак (1970–87) Ладзіслаў Адамэц (1987–8) Францішак Пітра (1988–90) Пэтар Пітгарт (1990–92) Вацлаў Клаўс (1992)
Чэская рэспубліка	Вацлаў Клаўс (1993-8) Ёзэф Тошаўскі (1998) Мілаш Зэман (1998–2002) Уладзімер Шпідля (2002–4) Станіслаў Грос (2004–5) Іржы Пароўбэк (2005–6) Мірэк Тапалянэк (2006–9) Ян Фішэр (2009–10) Пэтар Нэчас (2010–2013) Іржы Руснак (2013—2014) Богуслаў Собатка (2014—2017) Андрэй Бабіш (2017—2021) Пэтр Фіала (з 2021)