Саламонавы астравы: розьніца паміж вэрсіямі
д r2.7.1) (робат дадаў: ckb:دوورگەکانی سلێمان |
д r2.7.1) (робат зьмяніў: sr:Соломонова Острва |
||
Радок 199: | Радок 199: | ||
[[sl:Salomonovi otoki]] |
[[sl:Salomonovi otoki]] |
||
[[ckb:دوورگەکانی سلێمان]] |
[[ckb:دوورگەکانی سلێمان]] |
||
[[sr:Соломонова |
[[sr:Соломонова Острва]] |
||
[[sh:Solomonski Otoci]] |
[[sh:Solomonski Otoci]] |
||
[[fi:Salomonsaaret]] |
[[fi:Salomonsaaret]] |
Вэрсія ад 07:34, 27 сакавіка 2011
Саламонавы выспы Solomon Islands | |||
| |||
Нацыянальны дэвіз: «To Lead is to Serve» | |||
Дзяржаўны гімн: «God Save Our Solomon Islands» | |||
Афіцыйная мова | Піджын ігліш | ||
Сталіца | Ханіяра | ||
Найбуйнейшы горад | Ханіяра | ||
Форма кіраваньня | канстытуцыйная манархія Элізабэта ІІ Фрэнк Кабуі | ||
Плошча • агульная • адсотак вады |
142-е месца ў сьвеце 28 896 км² 3,2 | ||
Насельніцтва • агульнае (2009) • шчыльнасьць |
170-е месца ў сьвеце 523 000 18,1/км² | ||
СУП • агульны (2008) • на душу насельніцтва |
171-е месца ў сьвеце $1,525 млрд $2917 | ||
Валюта | Даляр Саламонавых выспаў (SBD) | ||
Незалежнасьць — ад Вялікабрытаніі |
7 ліпеня 1978 | ||
Аўтамабільны знак | SOL | ||
Дамэн верхняга ўзроўню | .sb | ||
Тэлефонны код | +677 | ||
Саламо́навы выспы (па-ангельску: Solomon Islands) — выспавая краіна ў паўднёва-ўсходняй Акіяніі, на ўсходзе ад Новай Гвінэі. Уваходзіць у склад Брытаскай Садружнасьці Нацыяў. Краіна разьмяшчаецца ва ўсходняй частцы архіпэлягу з такой жа назвай. Складаецца з 990 выспаў, агульная плошча якіх складае 28,8 тыс. км².
Гісторыя
Выспы былі адкрытыя ў 1568 годзе гішпаскім вандроўцам Альвара Мэндана дэ Нэйра. Эўрапейская калянізацыя пачалася ў ХІХ стагодзьдзі і паўночная частка архіпэлягу (з 1885 году) належала Нямеччыне, а паўднёвая (з 1893 году) Вялікабрытаніі. Некалькі выспаў былі перададзены Нямеччынай Вялікабрытаніі, якая ўсталявала тут свой пратэктарат. Астатнія нямецкія выспы Бугенвіль і Бука былі далучаныя да пратэктарату Нямецкай Новай Гвінэі.
Пад час Другой сусьветнай вайны (з 1942 году) выспы былі акупаваныя японскімі войскамі. З прычыны стратэгічнага становішча выспаў тут праходзілі адны з самы жорсткіх баёў у Ціхім акіяне. У 1943—1944 гадах японскія войскі былі выбітыя з архіпэлягу амэрыканскімі войскамі.
У 1976 годзе Саламонавы выспы атрымалі ўнутраную аўтаномію, а 7 ліпеня 1978 году атрымалі незалежнасьць, застаўшыся ў складзе Брытанскай Садружнасьці Нацыяў. У гады незалежнасьці краіна трапіла ў складанае эканамічнае становішча з прычыны усеагульнай карупцыі і значнага дэфіцыту бюджэту. Беспарадкі на вуліцах прывялі да яшчэ горшага крызысу. У ліпені 2003 году губэрнатар Саламонавых выспаў папрасіў аб міжнароднай дапамозе. Празь месяц на выспах высадзіліся 2200 паліцэйскіх з 20 краінаў Ціхага акіяна, на чале з Аўстраліяй і Новай Зэляндыяй.
1 траўня 2007 году выспы пацярпелі ад землятрусу і цунамі.
Палітыка
Эканоміка
Эканоміка Саламонавых выспаў заснаваная на сельскай гаспадарцы, якая складае 48% нацыянальнага прыбытку, паслугі складаюць 40% прыбытку, прамысловасьць — 9%. Краіна атрымлівае значную міжнародную дапамогу.
Асноўнымі сельскагаспадарчымі культурамі зьяўляюцца: какосавая пальма, кававыя бабы, батат, пальмавы алей, маніёк.
Турызм на выспах не атрымаў значнага разьвіцьця. У 2000 годзе колькасьць турыстаў склала 15 тыс. чалавек (у асноўным з Аўстраліі, Маршалавых выспаў і Новай Зэляндыі).
На высьпе Бугенвіль знаходзяцца радовішчы медзі.
Галоўнымі партамі краіны зьяўляюцца Ханіяра, Яндзіна і Гізо.
Дэмаграфія
Шчыльнасьць засяленьня выспаў невысокая, 94% насельніцтва складаюць саламонцы і мэлянэзійцы, 4% — палінэзійцы.
Па рэлігійным складзе насельніцтва: 77,5% — пратэстанты, 19,2% — каталікі.
На выспах ужываецца каля 80 моваў, з групы мэлянэзійскіх моваў і піджын інгліш, які выконвае функцыі lingua franca.
Геаграфія
Асноўнымі выспамі краіны зьяўляюцца: Бугенвіль, Гуадалканал, Санта-Ісабэль, Малаіта, Сан-Крыстабаль, Шуазэль, Новая Георгія.
Паўночная частка архіпэлягу ўваходзіць у склад Папуа-Новай Гвінэі.
Выспы, у асноўным маюць вульканічнае паходжаньне, дзейнічаючыя вульканы: Балбі, Багана. Самая высокая кропка краіны знаходзіцца на вышыні 2743 км (выспа Бугенвіль). Клімат субэкватарыяльны, вільготны. Сярэднегадавая тэмпэратура вагаецца ад 26 °C да 28 °C. Ападкі складаюць ад 2300 да 7500 мм у год. З траўня да кастрычніка дзьме паўднёва-ўсходні пасат, са сьнежня да сакавіка — паўночна-заходні экватарыяльны мусон. Рэкі — невялікія і шматводныя. Большая частка выспаў пакрытая экватарыяльнымі лясамі (пальмы, фікусы і г. д.), у сухіх месцах саванамі.
Адміністрацыйны падзел
Саламонавы выспы дзеляцца на 9 правінцыяў:
Вонкавыя спасылкі
Саламонавы астравы — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў