Язэп Юхо: розьніца паміж вэрсіямі
стыль |
дапаўненьне, пунктуацыя, удакладненьне |
||
Радок 5: | Радок 5: | ||
| Шырыня = |
| Шырыня = |
||
| Подпіс = |
| Подпіс = |
||
| Дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|19|3|1921 |
| Дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|19|3|1921}} |
||
| Месца нараджэньня |
| Месца нараджэньня = [[Пінск]] |
||
| Дата сьмерці |
| Дата сьмерці = {{Памёр|29|7|2004}} |
||
| Месца сьмерці |
| Месца сьмерці = [[Менск]] |
||
| Грамадзянства |
| Грамадзянства = [[Беларусь]] |
||
| Навуковая сфэра |
| Навуковая сфэра = [[правазнаўства]] |
||
| Месца працы |
| Месца працы = [[Юрыдычны факультэт БДУ]] |
||
| Альма-матэр |
| Альма-матэр = [[Менскі юрыдычны інстытут]] |
||
| Навуковы кіраўнік |
| Навуковы кіраўнік = |
||
| Знакамітыя вучні |
| Знакамітыя вучні = |
||
| Вядомы як |
| Вядомы як = |
||
| Узнагароды і прэміі |
| Узнагароды і прэміі = |
||
| Сайт |
| Сайт = |
||
}} |
}} |
||
'''Язэ́п Алякса́ндравіч Юхо́''' ( |
'''Язэ́п Алякса́ндравіч Юхо́''' ({{Нарадзіўся|19|3|1921}} — {{Памёр|29|7|2004}}) — выбітны беларускі навукоўца, гісторык права. Доктар юрыдычных навук ([[1982]]), прафэсар катэдры тэорыі і гісторыі дзяржавы і права юрыдычнага факультэту [[БДУ]] ([[1983]]). |
||
Язэп Юхо — заснавальнік першай навуковай школы дзяржавы і права [[Беларусь|Беларусі]], сябра Вялікай Рады міжнароднага грамадзкага аб’яднаньня «[[ЗБС Бацькаўшчына]]». |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
Язэп Юхо нарадзіўся ў Менску [[19 сакавіка]] [[1921]] году. |
|||
Нарадзіўся ў [[Пінск|Пінску]]<ref name="evkl">Юхо Іосіф (Язэп) // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 773.</ref> [[19 сакавіка]] [[1921]] году. Скончыў школу ([[1938]]) і паступіў у [[Беларускі палітэхнічны інстытут]]. У [[1939]] забраны ў войска, пачаў служыць у Горкаўскай вучэльні зэнітнай артылерыі. |
|||
⚫ | [[Вялікая Айчынная вайна|Вайну]] 20-гадовы Язэп Юхо пачаў пад [[Масква|Масквой]] камандзірам агнявога ўзводу. Потым — [[Паўднёвы фронт|Паўднёвы]] і [[Заходні фронт|Заходні]] франты, дзе ён быў намесьнікам камандзіра зэнітнай гаргары і начальнікам артылерыі стралковага палку. Атрымаў 2 цяжкіх параненьня. [[Заходні фронт]] быў пераўтвораны ў [[3-ці Беларускі фронт]]. Зь ім Язэп Аляксандравіч вызваляў [[Віцебск]], [[Полацак]], дайшоў да Усходняй [[Прусія|Прусіі]]. Скончыў вайну ў званьні маёра. |
||
У [[1938]] годзе скончыў школу і паступіў у [[Беларускі палітэхнічны інстытут]]. |
|||
У [[1939]] забраны ў войска. Служыць пачаў ў Горкаўскім вучылішчы зэнітнай артылерыі. |
|||
⚫ | [[Вялікая Айчынная вайна|Вайну]] 20-гадовы Язэп Юхо пачаў пад [[Масква|Масквой]] камандзірам агнявога ўзводу. Потым |
||
[[Заходні фронт]] быў пераўтвораны ў [[3-ці Беларускі фронт]] |
|||
З ім Язэп Аляксандравіч вызваляў [[Віцебск]], [[Полацак]], дайшоў да Усходняй [[Прусія|Прусіі]]. |
|||
Скончыў вайну ў званьні маёра. |
|||
Узнагароджаны ардэнамі «[[ордэн Чырвонай зоркі|Чырвонай Зоркі]]», «[[ордэн Айчыннай вайны|Айчыннай вайны]]» 1-ай ступені, мэдалямі. |
Узнагароджаны ардэнамі «[[ордэн Чырвонай зоркі|Чырвонай Зоркі]]», «[[ордэн Айчыннай вайны|Айчыннай вайны]]» 1-ай ступені, мэдалямі. |
||
У [[1946]] годзе звольніўся з арміі. |
У [[1946]] годзе звольніўся з арміі. Скончыў [[Менскі юрыдычны інстытут]] ([[1949]]), а ў [[1954]] годзе — асьпірантуру ў Інстытуце філязофіі і права [[АН Беларусі]]. |
||
У [[1949]] - скончыў [[Менскі юрыдычны інстытут]]. |
|||
У [[1954]] - асьпірантуру Інстытуту філязофіі і права [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|АН БССР]]. |
|||
=== Працоўная дзейнасьць === |
=== Працоўная дзейнасьць === |
||
* |
* Народны судзьдзя Варашылаўскага раёну [[Менск|г. Менску]] ([[1949]]—[[1951]]); |
||
* |
* Навуковы супрацоўнік Інстытута філязофіі і права [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|АН БССР]] ([[1952]]—[[1956]]); |
||
* |
* Дацэнт катэдры грамадзянскага і грамадзянска-працэсуальнага права юрыдычнага факультэту [[БДУ]] ([[1956]]—[[1960]]); |
||
* |
* Намесьнік старшыні юрыдычнай камісіі пры Савеце Міністраў [[БССР]] ([[1960]]—[[1964]]); |
||
* |
* Загаднік катэдры тэорыі і гісторыі дзяржавы і права [[БДУ]], намесьнік дэкана юрыдычнага факультэту [[БДУ]]; |
||
* |
* Прафэсар катэдры тэорыі і гісторыі дзяржавы і права юрыдычнага факультэту [[БДУ]]. |
||
== Навуковая дзейнасьць == |
== Навуковая дзейнасьць == |
||
Язэп Юхо |
Язэп Юхо — аўтар больш як 200 навуковых працаў. |
||
[[1954]] — абарона ў Інстытуце дзяржавы і права АН [[СССР]] кандыдацкай дысэртацыі на тэму: «Устанаўленьне Савецкай улады ў [[Заходняя Беларусь|Заходняй Беларусі]] ў [[1939]] г.» |
|||
[[ |
* [[1954]] — абарона ў Інстытуце дзяржавы і права АН [[СССР]] кандыдацкай дысэртацыі на тэму: «Устанаўленьне Савецкай улады ў [[Заходняя Беларусь|Заходняй Беларусі]] ў [[1939]] г.» |
||
* [[1980]] — абарона ў Кіеўскім дзяржаўным унівэрсытэце імя [[Тарас Шаўчэнка|Т. Шаўчэнкі]] доктарскай дысэртацыі на тэму: «Грамадзка-палітычны лад і права Беларусі ў XVI ст.» |
|||
Браў удзел у падрыхтоўцы праекту [[Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь|Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь]] [[1994]] года. Быў адным з ініцыятараў і аўтараў перавыданьня, перакладу, напісаньня камэнтараў і даведніка да [[Статут ВКЛ 1588 году|Статута ВКЛ 1588]]. |
|||
Абгрунтаваў, што Статуты ВКЛ былі першымі ў Эўропе дасканалымі зводамі законаў. Распачаў распрацоўку дзяржаўна-прававыз поглядаў Ф. Скарыны і прапанаваў ідэю пра ягоны ўдзел у складаньні і рэдагаваньні [[Статут ВКЛ 1529 году|Статуту ВКЛ 1529 году]]. Выказаў палажэньне пра канфэдэрацыйны падзел Рэчы Паспалітай, якая складалася з 2 самастойных і сувэрэнных дзяржаваў — Вялікага Княства Літоўскага і Кароны Польскай. Пачаў вывучэньне ў Беларусі жыцьця і дзейнасьці [[Тадэвуш Касьцюшка|Т. Касьцюшкі]]. Дасьледаваў паходжаньне імёнаў, якія надаваліся Беларусі ў розныя часы<ref name="evkl"/>. |
|||
Быў адным з ініцыятараў і аўтараў перавыданьня, перакладу, напісаньня камэнтараў і даведніка да [[Статут ВКЛ 1588 году|Статута ВКЛ 1588]]. |
|||
Суаўтар першага «Юрыдычнага энцыкляпэдычнага даведніка» на [[беларуская мова|беларускай мове]]. |
Суаўтар першага «Юрыдычнага энцыкляпэдычнага даведніка» на [[беларуская мова|беларускай мове]]. Аўтар вядомых дапаможнікаў «Гісторыя дзяржавы і права Беларусі» і «Кароткі нарыс па гісторыі дзяржавы і права Беларусі». |
||
== Крыніцы == |
|||
Аўтар вядомых дапаможнікаў «Гісторыя дзяржавы і права Беларусі» і «Кароткі нарыс па гісторыі дзяржавы і права Беларусі». |
|||
{{Зноскі}} |
|||
== Літаратура == |
== Літаратура == |
||
* {{Літаратура/ЭВКЛ|2}} |
|||
== Вонкавыя спасылкі == |
|||
па матэрыялах артыкулаў [http://www.law.bsu.by/news/?350 «Они прожили достойную жизнь»] юрыдычнага факультэта БДУ і [http://zbsb.org/infocenter/33-1.shtml#1_6 «Памёр Язэп Юхо»] А.Грыцкевіча |
|||
* {{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | дата публікацыі = | url = http://www.law.bsu.by/news/?350 | загаловак = Они прожили достойную жизнь | фармат = | назва праекту = | выдавец = [[Юрыдычны факультэт БДУ|Юрыдычны факультэт]] [[БДУ]] | дата = 19 сакавіка 2011 | мова = | камэнтар = }} |
|||
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Юхо, Язэп}} |
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Юхо, Язэп}} |
Вэрсія ад 23:41, 19 сакавіка 2011
Язэп Аляксандравіч Юхо | |
Дата нараджэньня | 19 сакавіка 1921 |
---|---|
Месца нараджэньня | Пінск |
Дата сьмерці | 29 ліпеня 2004 |
Месца сьмерці | Менск |
Грамадзянства | Беларусь |
Месца вучобы | Менскі юрыдычны інстытут |
Занятак | гісторык |
Навуковая сфэра | правазнаўства |
Месца працы | Юрыдычны факультэт БДУ |
Навуковая ступень | доктар юрыдычных навук[d] |
Вучні | Таісія Доўнар[d] |
Узнагароды |
Язэ́п Алякса́ндравіч Юхо́ (19 сакавіка 1921 — 29 ліпеня 2004) — выбітны беларускі навукоўца, гісторык права. Доктар юрыдычных навук (1982), прафэсар катэдры тэорыі і гісторыі дзяржавы і права юрыдычнага факультэту БДУ (1983).
Язэп Юхо — заснавальнік першай навуковай школы дзяржавы і права Беларусі, сябра Вялікай Рады міжнароднага грамадзкага аб’яднаньня «ЗБС Бацькаўшчына».
Біяграфія
Нарадзіўся ў Пінску[1] 19 сакавіка 1921 году. Скончыў школу (1938) і паступіў у Беларускі палітэхнічны інстытут. У 1939 забраны ў войска, пачаў служыць у Горкаўскай вучэльні зэнітнай артылерыі.
Вайну 20-гадовы Язэп Юхо пачаў пад Масквой камандзірам агнявога ўзводу. Потым — Паўднёвы і Заходні франты, дзе ён быў намесьнікам камандзіра зэнітнай гаргары і начальнікам артылерыі стралковага палку. Атрымаў 2 цяжкіх параненьня. Заходні фронт быў пераўтвораны ў 3-ці Беларускі фронт. Зь ім Язэп Аляксандравіч вызваляў Віцебск, Полацак, дайшоў да Усходняй Прусіі. Скончыў вайну ў званьні маёра.
Узнагароджаны ардэнамі «Чырвонай Зоркі», «Айчыннай вайны» 1-ай ступені, мэдалямі.
У 1946 годзе звольніўся з арміі. Скончыў Менскі юрыдычны інстытут (1949), а ў 1954 годзе — асьпірантуру ў Інстытуце філязофіі і права АН Беларусі.
Працоўная дзейнасьць
- Народны судзьдзя Варашылаўскага раёну г. Менску (1949—1951);
- Навуковы супрацоўнік Інстытута філязофіі і права АН БССР (1952—1956);
- Дацэнт катэдры грамадзянскага і грамадзянска-працэсуальнага права юрыдычнага факультэту БДУ (1956—1960);
- Намесьнік старшыні юрыдычнай камісіі пры Савеце Міністраў БССР (1960—1964);
- Загаднік катэдры тэорыі і гісторыі дзяржавы і права БДУ, намесьнік дэкана юрыдычнага факультэту БДУ;
- Прафэсар катэдры тэорыі і гісторыі дзяржавы і права юрыдычнага факультэту БДУ.
Навуковая дзейнасьць
Язэп Юхо — аўтар больш як 200 навуковых працаў.
- 1954 — абарона ў Інстытуце дзяржавы і права АН СССР кандыдацкай дысэртацыі на тэму: «Устанаўленьне Савецкай улады ў Заходняй Беларусі ў 1939 г.»
- 1980 — абарона ў Кіеўскім дзяржаўным унівэрсытэце імя Т. Шаўчэнкі доктарскай дысэртацыі на тэму: «Грамадзка-палітычны лад і права Беларусі ў XVI ст.»
Браў удзел у падрыхтоўцы праекту Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь 1994 года. Быў адным з ініцыятараў і аўтараў перавыданьня, перакладу, напісаньня камэнтараў і даведніка да Статута ВКЛ 1588.
Абгрунтаваў, што Статуты ВКЛ былі першымі ў Эўропе дасканалымі зводамі законаў. Распачаў распрацоўку дзяржаўна-прававыз поглядаў Ф. Скарыны і прапанаваў ідэю пра ягоны ўдзел у складаньні і рэдагаваньні Статуту ВКЛ 1529 году. Выказаў палажэньне пра канфэдэрацыйны падзел Рэчы Паспалітай, якая складалася з 2 самастойных і сувэрэнных дзяржаваў — Вялікага Княства Літоўскага і Кароны Польскай. Пачаў вывучэньне ў Беларусі жыцьця і дзейнасьці Т. Касьцюшкі. Дасьледаваў паходжаньне імёнаў, якія надаваліся Беларусі ў розныя часы[1].
Суаўтар першага «Юрыдычнага энцыкляпэдычнага даведніка» на беларускай мове. Аўтар вядомых дапаможнікаў «Гісторыя дзяржавы і права Беларусі» і «Кароткі нарыс па гісторыі дзяржавы і права Беларусі».
Крыніцы
- ^ а б Юхо Іосіф (Язэп) // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 773.
Літаратура
- Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0
Вонкавыя спасылкі
- Они прожили достойную жизнь. Юрыдычны факультэт БДУ. Праверана 19 сакавіка 2011 г.