Люблін

Люблін (па-польску: Lublin  Lublin.ogg ) — горад ва ўсходняй Польшчы, адміністрацыўны цэнтр Люблінскага ваяводзтва. Займае дзявятае месца ў краіне па колькасьці насельніцтва.

Месцазнаходжаньне і прырода

Люблін ляжыць на паўночнай частцы Люблінскага Ўзвышша. Праз горад працякае рака Быстрыца (Bystrzyca) - левы прыток Вепра (Wieprz). Сярэдняя тэмпэратура паветра у студню складае -5°C, у ліпеню +18,5°C. Колькасьць ападкаў не перавышае 600 мм. У межах горада знаходзіцца тры леса: найвялікшы - Las Dąbrowa (закладзены каля збудаванага ў 1974 годзе штучнага водасховішча - Зэмбарыцкай Бухты (Zalew Zemborzycki)), Stary Gaj і Las Prawiedniki. Таксама Люблін багаты на паркі. Старэйшы зь іх - Саксонскі парк (Ogród Saski) знаходзіцца ў самым цэнтры горада і паўстаў у 1837 г. Парк Бранавіцкіх (Park Bronowicki) трошкі саступае яму па веку. Зараз, на жаль, ён занядбаны. Пасьля ІІ сусьветнай вайны на балоцістай тэрыторыі каля Быстрыцы быў створаны Народны Парк (Park Ludowy).

Тапаграфія

Плян Любліна

У цэнтры горада знаходзяцца два найстарэйшых раёна Любліна - Stare Miasto, Śródmieście (у асноўным турыстычныя, гандлёвыя і паслуговыя функцыі), Wieniawa і Czwartek (жылыя функцыі). Наўкола ад цэнтра разрасьліся новыя раёны, у асноўным пабудаваныя ў 1945-1989 гг. - на поўначы адныя з найвялікшых - Czechów і Kalinowszczyzna, на поўдню - Czuby, Osiedle Nałkowskich (у непасрэднай блізасьці ад Зэмбарыцкай Бухты) і раён Lubelskiej Spółdzielni Mieszkaniowej (Люблінскі жыльлёвы каапэратыў), на ўсходзе - Tatary і Bronowice. Найдалей ад цэнтра на ўсход высунуты раён Felin. Акрамя жылых дамоў,там знаходзяцца частка будынкаў Сельскагаспадарчай Акадэміі (Akademia Rolnicza) і жывёлагадоўчая база навучальнай установы.

Прамысловасьць знаходзіцца галоўным чынам у паўночна-ўсходняй часцы горада (Zadębie, Majdan Tatarski), а таксама ў ваколіцах чыгуначнага вакзала (на поўдню).

Раёны аднасямейных дамоў (Zimne Doły, Ponikwoda, Osiedle Świt, Szerokie, Sławinek, Sławin, Botanik, Węglin, Konstantynów, Dziesiąta, Abramowice, Zemborzyce) чаргуюцца з раёнамі шматпавярховак.

Рэкрэацыйныя тэрэторыі знаходзяцца вакол Зэмбарыцкай Бухты i Старага Лесу (Stary Las).

Кампактна забудаваны абшар Студэнцкага Гарадка Унівэрсытэта імя Марыі Складоўскай-Кюры (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej - UMCS ) разам з прылеглымі тэрыторыямі іншых Люблінскіз ВНУ (Каталіцкага Люблінскага Ўнівэрсытэта (Katolicki Uniwersytet Lubelski - KUL) i Сельскагаспадарчай Акадэміі. Кілямэтр далей знаходзіцца гарадок Палітэхнікі).

Дэмаграфія

Насельніцтва Любліна складае 354 тысячы чалавек (жанчын - 190 тысяч, мужчын - 167 тысяч). Трэба адзначыць, што вялікую групу насельнікаў складюць прыезджыя студэнты, якія незалічаны да папуляцыі Любліна. Згодна розных падлікаў, падчас навучальнага году іх лічба складае каля 95 тысяч.

У 2006 гаду ўзровень беспрацоўя у Любліне раўняўся 10,8% (што зьяўляецца менш, чым у папярэдніх гадах).

Зьмена лічбы насельніцтва ў апошніх гадах:

• 1970 - 238 500
• 1980 - 304 400
• 1990 - 351 400
• 2000 - 355 800
• 2004 - 355 998
• 2006 - 354 967

Транспарт

Транзыт

Праз Люблін праходзяць дзьве важныя нацыянальныя і міжнародныя дарогі - дарога №17 з Варшавы да Кіева, дарога №19 з Беластоку да Жэшава, а таксама дарога №82 з Любліна да Ўладава.

Гарадзкі транспарт

Гарадзкую камунікацыю ў Любліне абслугоўвае камунальнае Гарадзкое Транспартнае Прадпрыемства (Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne), а таксама прыватныя перавозчыкі, аб'яднаныя ў Люблінскі Аўтобусны Кансорцыюм. У Любліне існуе 45 звычайных аўтобусных ліній, 4 лініі сэзонных аўтобусаў, 1 лінія школьных аўтобусаў і 9 бясплатных ліній да гіпэрмаркетаў. Акрамя таго, таксама існуе 4 лініі (галоўным чынам прыгарадныя), якія абслугоўваюцца мікрааўтобусамі. Люблін адзін з трох польскіх гарадоў, у якіх курсуюць тралейбусы (8 ліній).

На жаль, у сёньняшняга Люблінскага гарадзкога транспарту шмат праблемаў. Камунікацыйная сыстэма састарэла, не хапае прыгарадных ліній (зараз іх толькі 8), няма начнога транспарту.

Чыгунка

Люблін зьяўляецца важным чыгуначным вузлом. Праз горад праходзіць чыгуначная лінія, якая злучае Варшаву з мяжой у Дарагуску і далей з Кіевам і Адэсай. Дзьве іншыя лініі выходзяць з Любліна ў напрамках: на поўдзень (да Пшэварска праз Сталёву-Волю) і на поўнач (да Лукава - сёньня не выкарыстоўваецца для пасажырскіх перавозак).

У адмінстрацыўных межах горада знаходзяцца тры чыгуначныя вакзалы: Główny (Галоўны Вакзал), Północny (Паўночны Вакзал), Zemborzyce, а таксама разьмеркавальная станцыя Tatary. Дадаткова існуе два неўжывальныя прыпынкі: Lublin-Rudnik і Lublin-Zalew. У заходняй часцы горада функцыянуе чыгуначны прыпынак Stasin Polny.

Аўтобусны транспарт

Люблін таксама зьяўляецца важным вузлом аўтобуснай камунікацыі. У горадзе знаходзяцца два аўтавакзалы: Dworzec Główny (Галоўны Аўтавакзал) каля замка (у цэнтры горада), а таксама Dworzec Południowy (Паўднёвы Аўтавакзал), які знаходзіцца насупраць Галоўнага чыгуначнага Вакзала. Але большасьць аўтобусаў ад'язжае з Галоўнага Аўтавакзала - Паўдёвы Аўтавакзал кантралюе адзінкі маршутаў да Сьвідніка і да іншых невялічкіх гарадоў на поўдні Люблінскага ваяводзтва. Аўтобуснае злучэньне абслугоўваецца праз PKS (Państwowa Komunikacja Samochodowa - Дзяржаўны Аўтамабільны Транспарт), Transped, Polski Express, а таксама прыватныя фірмы.

Аэрапорт

Люблін ня мае сталага авіязлучэньня зь іншымі гарадамі. Недалёка ад горада існуюць два маленькіх аэрадрома для невялікага авіяруху. Аэрадром, які належыць да Люблінскага Аэраклюбу (Aeroklub Lubelski), знаходзіцца каля вёскі Радавец (Radawiec). Другі аэрадром - каля Сьвідніка. У асноўным там прызямляюцца толькі лёккія самалёты і гелікоптары. Распрацоўваюцца пляны будаўніцтва аэрапорта прынамсі рэгіянальнага значэньня.

Вонкавыя спасылкі

Люблін — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• Афіцыйная старонка