9 верасьня

9 ве́расьня — 253-і дзень году (252-і ў невысакосным годзе) паводле Грыгарыянскага календару. Да канца году застаецца 114 дзён.

Падзеі

• 337 — Рымская імпэрыя падзеленая на 3 часткі між сынамі імпэратара Канстантына
• 1570 — туркі-асманы авалодалі Нікасіяй
• 1609 — атрады Вялікага Княства Літоўскага на чале са Львом Сапегам пачалі аблогу Смаленска
• 1776 — зацьверджаная новая назва аб'яднаных калёніяў Амэрыкі — Злучаныя Штаты Амэрыкі
• 1850 — Каліфорнія стала 31-м амэрыканскім штатам
• 1855 — пасьля 349-дзённай аблогі ангельска-францускія войскі, якія дзейнічалі на Крымскай паўвысьпе, увайшлі ў Севастопалем
• 1886 — у Бэрне падпісаная Канвэнцыя аб ахове літаратурных і мастацкіх твораў — першае міжнароднае пагадненьне ў галіне аўтарскага права
• 1918 — у Менску адкрыліся беларускія настаўніцкія курсы
• 1944 — у выніку дзяржаўнага перавароту да ўлады ў Баўгарыі прыйшоў камуністычны Айчынны фронт
• 1948 — на акупаванай Савецкім Саюзам частцы Карэйскае паўвыспы абвешчаная Карэйская Народна-Дэмакратычная Рэспубліка
• 1969 — у Канадзе прыняў сілу так званы «Моўны акт», паводле якога ангельская і француская мовы сталі афіцыйнымі на ўсёй тэрыторыі краіны
• 1972 — першая каляровая тэлетрансьляцыя Баўгарскага нацыянальнага тэлебачаньня — маніфэстацыя ад Плошчы 9 верасьня
• 1974 — Народная рэспубліка Баўгарыя спыніла глушэньне радыёстанцыі «Голас Амэрыкі»
• 1985 — ЗША абвясьцілі пра ўвядзеньне эканамічных санкцыяў супраць Паўднёва-Афрыканскае Рэспублікі, адрэагаваўшы на ўсталяваньне апартэіду
• 1991 — Таджыкістан абвясціў незалежнасьць ад СССР
• 1999 — ад выбуху бомбы зруйнаваны 9-павярховы жылы дом у Маскве. Загінулі 94 чалавекі, параненыя 164

Нараджэньні

Кардынал Рышэльё

• 1585 — Арман Жан дзю Плясі дэ Рышэльё, францускі дзяржаўны дзяяч, кардынал
• 1737 — Люіджы Гальвані, італійскі фізык, лекар
• 1828 — Леў Талстой, расейскі пісьменьнік
• 1922 — Ханс Георг Дэмелт, нямецкі фізык, Нобэлеўскі ляўрэат 1989 году
• 1923 — Даніэль Гайдусек, амэрыканскі фізыёляг чэскага паходжаньня, Нобэлеўскі ляўрэат 1976 году
• 1930 — Надзея Румянцава, расейская савецкая акторка тэатру і кіно
• 1941 — Дэніс Рычы, амэрыканскі інфарматык, стваральнік мовы праграмаваньня C і апэрацыйнае сыстэмы Unix
• 1949 — Сусіла Бамбанг Юдхаёна, дзейны прэзыдэнт Інданэзіі
• 1962 — Ліза Марклунд, швэдзкая пісьменьніца і журналістка
• 1963 — Рабэрта Данадоні, італійскі футбаліст і трэнер
• 1980 — Віталь Стахіевіч, беларускі піяніст
• 1980 — Яні Лііматайнэн, фінскі музыка («Sonata Arctica»)
• 1987 — Аляксандар Сонг, камэрунскі футбаліст

Сьмерці

Мао Дзэ-дун

• 1000 — Олаф I, кароль Нарвэгіі
• 1087 — Вільгельм Заваёўнік, герцаг Нармандыі, кароль Англіі
• 1569 — Пітэр Брэйгель старэйшы, флямандзкі мастак
• 1596 — Ганна Ягелонка, каралева польская і вялікая княгіня літоўская
• 1809 — Аўгуст Людвіг Шлёцэр, нямецкі і расейскі гісторык, філёлаг, публіцыст і статыстык
• 1863 — Ігнат Будзіловіч, удзельнік паўстаньня 1863—1864 гг у Аршанскім павеце, расстраляны
• 1947 — Віктар Хорта, найвядомейшы бэльгійскі архітэктар, адзін з заснавальнікаў стылю мадэрн (Art Nouveau)
• 1976 — Мао Дзэ-дун, старшыня КНР
• 1978 — Джэк Ўорнэр, амэрыканскі кінапрадусар («Warner brothers»)
• 2001 — Ахмад Шах Масуд, аўганскі палітык, вайсковец
• 2003 — Эдвард Тэлер, амэрыканскі ядравы фізык вугорскага паходжаньня, «бацька вадароднае бомбы»

Сьвяты

• канец Рамадану ў мусульманаў
• Рош Ха-Шана (Новы год) у юдэяў у 2010 годзе
• Карэйская Народна-Дэмакратычная Рэспубліка — Дзень народнае рэспублікі (1948)
• Таджыкістан — Дзень незалежнасьці (1991)
• Японія — Дзень хрызантэмаў
• Міжнародны дзень прыгажосьці — адзначаецца з ініцыятывы Міжнароднага камітэту па эстэтыцы і касьметалёгіі (2003)