Арлан-белахвост: розьніца паміж вэрсіямі
+ Чырвоная кніга |
д робат дадаў: fo:Havørn |
||
Радок 53: | Радок 53: | ||
[[az:Ağquyruq dəniz qartalı]] |
[[az:Ağquyruq dəniz qartalı]] |
||
[[be:Арлан-белахвост]] |
[[be:Арлан-белахвост]] |
||
⚫ | |||
[[br:Morerer lost gwenn]] |
[[br:Morerer lost gwenn]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[cv:Шур хӳреллĕ ăмăрткайăк]] |
[[cv:Шур хӳреллĕ ăмăрткайăк]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[cy:Eryr y Môr]] |
[[cy:Eryr y Môr]] |
||
[[da:Havørn]] |
[[da:Havørn]] |
||
[[de:Seeadler (Art)]] |
[[de:Seeadler (Art)]] |
||
⚫ | |||
[[en:White-tailed Eagle]] |
[[en:White-tailed Eagle]] |
||
⚫ | |||
[[es:Haliaeetus albicilla]] |
[[es:Haliaeetus albicilla]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[fa:عقاب دریایی دمسفید]] |
[[fa:عقاب دریایی دمسفید]] |
||
[[ |
[[fo:Havørn]] |
||
[[fr:Pygargue à queue blanche]] |
[[fr:Pygargue à queue blanche]] |
||
[[fy:See-earn]] |
[[fy:See-earn]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[hr:Orao štekavac]] |
[[hr:Orao štekavac]] |
||
⚫ | |||
[[is:Haförn]] |
[[is:Haförn]] |
||
[[it:Haliaeetus albicilla]] |
[[it:Haliaeetus albicilla]] |
||
⚫ | |||
[[ja:オジロワシ]] |
|||
⚫ | |||
[[lt:Jūrinis erelis]] |
[[lt:Jūrinis erelis]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[mr:पांढर्या शेपटीची घार]] |
[[mr:पांढर्या शेपटीची घार]] |
||
[[ms:Burung Lang Ekor Putih]] |
[[ms:Burung Lang Ekor Putih]] |
||
⚫ | |||
[[nl:Europese Zeearend]] |
[[nl:Europese Zeearend]] |
||
[[ |
[[ja:オジロワシ]] |
||
[[no:Havørn]] |
[[no:Havørn]] |
||
[[nn:Havørn]] |
|||
[[pl:Bielik]] |
[[pl:Bielik]] |
||
[[pt:Águia-rabalva]] |
[[pt:Águia-rabalva]] |
||
Радок 91: | Радок 91: | ||
[[sl:Belorepec]] |
[[sl:Belorepec]] |
||
[[sr:Орао белорепан]] |
[[sr:Орао белорепан]] |
||
[[fi:Merikotka]] |
|||
[[sv:Havsörn]] |
[[sv:Havsörn]] |
||
⚫ | |||
[[tr:Bayağı deniz kartalı]] |
[[tr:Bayağı deniz kartalı]] |
||
⚫ | |||
[[uk:Орлан-білохвіст]] |
[[uk:Орлан-білохвіст]] |
||
[[zh:白尾海雕]] |
[[zh:白尾海雕]] |
Вэрсія ад 01:13, 14 ліпеня 2010
Арлан-белахвост | |
Арлан-белахвост | |
Клясыфікацыя | |
---|---|
Царства | Жывёлы |
Тып | Хордавыя |
Атрад | Сокалападобныя (Falconiformes) |
Сямейства | Ястрабіныя (Accipitridae) |
Від | Арлан-белахвост |
Бінамінальная намэнклятура | |
Haliaeetus albicilla | |
Арлан-белахвост (па-лацінску: Haliaeetus albicilla) — драпежная птушка з атраду сокалападобных (Falconiformes), сямейства ястрабіных (Accipitridae). Занесены ў Чырвоную кнігу Беларусі[1].
Апісаньне
Даўжыня цела арлана-белахвоста — ад 70 да 90 сантымэтраў, размах крылаў — ад 200 да 240 сантымэтраў, маса — ад 4 да 7 кіляграм. Хвост кароткі, клінавіднай формы. Пер'е дарослай птушкі бурага колеру, галава й шыя з жаўтаватым, колеру ахры асьвятленьнем, хвост белы. Дзюб у параўнаньні да іншых драпежных птушак вельмі вялікі й моцны, сьветла-жоўтага колеру, таксама як і васкавая скура. Ірыс вока таксама сьветла-жоўты. У адрозьненьні ад беркута (Aquila chrysaetos) лапы арлана-белахвоста не пакрытыя пер’ем да самых пальцаў. Маладыя птушкі цёмна-бурага колеру, дзюб і васкавая скура цёмна-шэрыя. З кожнай лінькай маладыя арланы-белахвосты станавяцца ўсё больш падобнымі на дарослых жывёл, а ў пяцігадовым узросьце птушка носіць цалкам дарослую вопратку. Самкі арлана-белахвоста значна большыя па памерах і маюць большую масу за самцоў. У планірумым палёце птушка трымае шырокія, дошкападобныя крылы гарызантальна. Пасьля чорнага грыфа (Aegypius monachus), барадача (Gypaetus barbatus) і белагаловага сіпа (Gyps fulvus) арлан-белахвост зьяўляецца чацьвертай па велічыні птушкай Эўропы.
Сыстэматыка
Падвіды арлана-белахвоста на сёньняшні час невядомы. Раней арланаў-белахвостаў Грэнляндыі адрозьнівалі ад намінатнай формы як асобны падвід, але сёньня гэты падзел не вытрымлівае крытыкі. Па сваім зьнешнім выглядзе, паводзінах і экалёгіі арлан-белахвост вельмі падобны на амэрыканскага белагаловага арла (Haliaeetus leucocephalus), што для некаторых аўтараў стала падставай дзеля аб’яднаньня двух відаў у супэрвід.
Голас
Такавальная «песьня» арлана-белахвоста мае аднасна высокія й крыху хрыплаватыя ноткі, якія напрыканцы становяцца ўсё вышэй, пераважна дуэтам і нагадваючы «клю, клю, клю, клю, клю»; пры гэтым птушка закідвае галаву ўверх. З адносна вялікай адлегласьці крык арлана-белахвоста чымсьці нагадвае голас чорнага дзятла (Dryocopus martius). Птушка падае голас амаль што выключна каля непасрэднай блізасьці гнязда, пераважна на досьвітку альбо з надыходам цемнаты. Калі нешта здараецца з гняздом, дарослыя птушкі несупыньна выкрыкваюць хрыплае й абрубленае «ак, ак, ак, ак, ак», такі ж голас падаюць маладыя арланы-белахвосты ў гняздзе пры набліжэньні.
Распаўсюджанасьць і жыцьцёвы арэал
Жыцьцёвы арэал арлана-белахвоста цягнецца доўгай паласой па памераных, таёжных і арктычных зонах Эўропы і Азіі ад Ісьляндыі да Камчаткі. Распаўсюджаны таксама й ў Грэнляндыі. У Эўропе тэрыторыі гнездаваньня арлана-белахвоста прасціраюцца з поўначы на поўдзень ад крайняга поўдня Нарвэгіі да поўдня Грэцыі. У Сярэдняй Азіі паўдневая мяжа гнездаваньня праходзіць прыкладна па паўднёвай мяжы тайгі, на поўначы мяжа жыцьцёвага арэалу праходзіць па Ізраілі, Турцыі, Іране, Іраку й Казахстане. Селіцца арлан-белахвост каля вялікіх водных масіваў — на ўзьбярэжжах, непадалёку ад вялікіх азёраў і рэк. У Цэнтральнай Эўропе арлан-белахвост засяляе ў першую чаргу «леса-азёрныя ландшафты». У Нямеччыне, напрыклад, самыя высокая шчыльнасьць засяленьня тэрыторыяў арланам-белахвостам у асяродзьдзі Мюрытца на зямлі Мекленбург-Фарпомерн, а таксама ў рэгіёне Обэрлаўзіц у Саксоніі.
Харчаваньне
У час вывядзеньня птушанят арлан-белахвост корміцца пераважна рыбай і вадаплаўнымі птушкамі, млекакормчыя маюць у яго рацыёне адносна невялікую ролю. Рыбу арлан-белахвост звычайна здабывае сам, але не брыдзіцца таксама мёртвай і напалову стухленай рыбай. Віды, якія насяляюць жыццёвы арэал арлана-белахвоста, дамінуюць пераважна таксама й ў харчавальным спэктруме птушкі.
У зямлі Шлезвіг-Гольштайн, напрыклад, працэнтныя суадносіны рыбы й вадаплаўчых птушак у рацыёне арлана-белахвоста складаюць адпаведна 73% і 24%. Астатнія 3% прыходзяцца на млекакормчых, у першую чаргу на трусоў і палявых зайцаў.
Лічыцца, што выява на польскім гербе — стылізаваны арлан-белахвост.
Вандроўніцтвы
Дарослы арлан-белахвост — асёдлая птушка на тэрыторыі амаль што ўсёй Эўропы й застаецца ў сваіх рэўерах круглы год.
Крыніцы
Вонкавыя спасылкі
Гэты від занесены ў Чырвоную кнігу Рэспублікі Беларусь і ахоўваецца законам. |
Арлан-белахвост — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў